Στη Γαλλία, η ξηρασία σκοτώνει τον τουρισμό

Στη λίμνη Σαιντ-Κρουά-ντου-Βερντόν της νότιας Γαλλίας, ο εναλλακτικός τουρισμός είναι αυτός που ανθίζει. Οι τοπικές επιχειρήσεις υποδέχονται τους τουρίστες με θαλάσσια ποδήλατα και φαίνεται ότι κερδίζουν πόντους κάθε καλοκαίρι. Οι ανοιξιάτικες βροχοπτώσεις και η εξαιρετική διαχείρισή τους, δημιούργησαν τεράστιες προσδοκίες, όμως πλέον το κλίμα έχει γύρισει την πλάτη στους επαγγελματίες του χώρου.

Μετά από μια παρατεταμένη ξηρασία το περασμένο καλοκαίρι, η οποία διήρκησε και στο σύνολο του χειμώνα που ακολούθησε, οι κάποτε ραγισμένοι πυθμένες της λίμνης ήταν και παραμένουν άφθονα ποτισμένοι μετά τη φετινή άνοιξη. Τα φράγματα απελευθερώνουν σταθερά νερό για δραστηριότητες στη λίμνη.

Ωστόσο, οι τουριστικοί πράκτορες εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί. «Το ράφτινγκ και το καγιάκ είναι υπέροχα, αλλά αν αύριο δεν υπάρχει αρκετό νερό στο ποτάμι, θα πρέπει να επανεφεύρουμε τους εαυτούς μας» δήλωσε στο AP ο Antoine Coudray της Secret River Tours, που δραστηριοποιείται στα φαράγγια του Βερντόν.

Η τεχνητή λίμνη Σαιντ-Κρουά, ένα πολυσύχναστο τουριστικό αξιοθέατο, αποτελεί μία από τις τρεις δεξαμενές της περιοχής που κατασκευάστηκαν για 16 υδροηλεκτρικά φράγματα. Τα φράγματα τροφοδοτούν την Κυανή Ακτή με το 35% των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια.

Η κλιματική αλλαγή επιμηκύνει την ξηρασία στη νότια Γαλλία, πράγμα που σημαίνει ότι οι λίμνες που λειτουργούν σαν ρεζερβουάρ αποστραγγίζονται όλο και περισσότερο για να διατηρηθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και η παροχή νερού που απαιτείται για τις κοντινές πόλεις. Αυτό φυσικά ανησυχεί όσους ασχολούνται με την τουριστική βιομηχανία, οι οποίοι προσπαθούν να βρουν τρόπο να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους στις λίμνες μακροπρόθεσμα, εάν τα επίπεδα των υδάτων παραμείνουν χαμηλά.

Οι τρεις λίμνες που διοχετεύουν με νερό την περιοχή έγιναν γρήγορα πόλος έλξης για τους λάτρεις της φύσης μετά την κατασκευή τους στα μέσα του 20ού αιώνα. Είναι γνωστές για τα δροσερά, καθαρά νερά τους που ξεπροβάλλουν ανάμεσα σε κοιλάδες και ψηλά βουνά. Η περιοχή προσελκύει πάνω από 4,6 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων καταφθάνει τους καλοκαιρινούς μήνες. Η στάθμη του νερού στις δεξαμενές καθορίζεται και διαχειρίζεται από τον γαλλικό ενεργειακό γίγαντα EDF, ο οποίος διαχειρίζεται τα φράγματα.

Πέρυσι, τα χαμηλά επίπεδα νερού λόγω της έλλειψης χιονιού το χειμώνα και βροχής την άνοιξη σήμαινε ότι η εταιρεία αναγκάστηκε να αντλήσει περισσότερο νερό από τις λίμνες για να διατηρήσει την υδροηλεκτρική ενέργεια και τους αγωγούς νερού στη νότια Γαλλία.

Στη συνέχεια, τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα. Τον Αύγουστο του 2022, η κυβέρνηση της Γαλλίας προειδοποίησε ότι η χώρα βρισκόταν στα μέσα του τέταρτου κύματος καύσωνα εκείνης της χρονιάς, μειώνοντας περαιτέρω τα αποθέματα νερού.

Για πολλούς στην τουριστική βιομηχανία, η περσινή χαμηλή στάθμη των υδάτων αποτέλεσε σοκ. «Στα 35 χρόνια που εργάζομαι εδώ, δεν έχω ξαναδεί χρονιά σαν την περσινή. Δεν ήμασταν καθόλου προετοιμασμένοι», δήλωσε στο AP ο Jean-Claude Fraizy, ο οποίος διευθύνει μια βάση ενοικίασης κανό στη λίμνη Καστιγιόν. Οι πωλήσεις του κέντρου αναψυχής του μειώθηκαν κατά 60% πέρυσι. «Αν δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχει καμία επιθυμία να έρθει κανείς στη λίμνη», κατέληξε.

Η περυσινή κατάσταση δεν θα είναι δυστυχώς μοναδικό φαινόμενο, όπως φαίνεται. Έτσι κι αλλιώς η κλιματική κρίση βρίσκεται ακόμη στις αρχές της και θα μπορούσαν να ακολουθήσουν και άλλα σοκ για τις οικονομίες που στηρίζονται στη φύση. Μια περίοδος ξηρασίας 32 ημερών κατά τη διάρκεια του χειμώνα -η μεγαλύτερη στην καταγεγραμμένη γαλλική ιστορία- σημαίνει ότι οι λίμνες-«ταμιευτήρες» δεν έχουν ακόμη ανακάμψει πλήρως για το φετινό καλοκαίρι. Ο Paul Marquis, ιδρυτής της μετεωρολογικής υπηρεσίας E-Meteo, δήλωσε ότι ο χειμώνας είχε 40% λιγότερες χιονοπτώσεις, διατηρώντας τα επίπεδα νερού κάτω από το μέσο όρο παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις.

Η λίμνη Σερ Πονσόν έφτασε τα 755 μέτρα βάθος κατά τη διάρκεια του χειμώνα, γεγονός που ώθησε την EDF να συγκρατήσει την υδροηλεκτρική της παραγωγή, μέχρι η στάθμη του νερού να έχει την ευκαιρία να επιστρέψει στο βέλτιστο επίπεδο των 780 μέτρων εγκαίρως. Ο Marquis πρόσθεσε ότι τα υπόγεια ύδατα στην περιοχή δε θα αναπληρωθούν επίσης αρκετά γρήγορα. «Πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να δούμε περιορισμούς στο νερό να τίθενται σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού».

Οι τουριστικές εταιρείες αντιμετωπίζουν ένα δύσκολο καλοκαίρι. «Αυτές τις μέρες πρέπει να έχουμε επίγνωση ότι θα υπάρχει όλο και λιγότερο νερό στο ποτάμι για εμάς, οπότε πρέπει να ξέρουμε πώς να προσαρμοστούμε», δήλωσε ο Coudray. Τα τελευταία χρόνια έχει προμηθευτεί τα πιο «ανθεκτικά στην ξηρασία» κανό τύπου packrafting, όπου ο φουσκωτός πυθμένας τους επιτρέπει να επιπλέουν σε πολύ πιο ρηχά νερά στα φαράγγια του Verdon.

Οι επαγγελματίες, μη έχοντας άλλη επιλογή, προσπαθούν όσο μπορούν να προσαρμόζονται στις συνθήκες και ο Guillaume Requena, ξεναγός στην εταιρεία Aquabond Rafting, δήλωσε στο AP ότι για τον λόγο αυτό έχουν αρχίσει να προσφέρουν και tubing, μια δραστηριότητα που λειτουργεί σε χαμηλότερα επίπεδα νερού, καθώς μπορούν να επιπλέουν κατά μήκος της επιφάνειας.

Γνωρίζοντας ότι οι βροχές της άνοιξης μπορεί να είναι ένα σπάνιο φαινόμενο στην τάση για όλο και ξηρότερες συνθήκες που επικρατεί, ο Requena θεωρεί ότι οι τουριστικές εταιρείες πρέπει να βρουν μια πιο μακροπρόθεσμη λύση και να προσπαθήσουν να διασφαλίσουν ότι τα επίπεδα νερού στους ποταμούς μπορούν να διατηρηθούν.

«Όλοι οι φορείς που επηρεάζονται από τον τρόπο διαχείρισης του νερού στην περιοχή από την EDF θα πρέπει να συνεχίσουν να υπερασπίζονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τα δικά τους συμφέροντα, καθώς το μεταβαλλόμενο κλίμα προσθέτει περισσότερη πίεση», δήλωσε.

Όμως, με τόσους πολλούς ανθρώπους να εξαρτώνται από τα φράγματα για ενέργεια και νερό στις πόλεις και τις κωμοπόλεις που βρίσκονται στη γύρω περιοχή, ο Requena γνωρίζει πολύ καλά ότι η στήριξη της τουριστικής βιομηχανίας των λιμνών βρίσκεται χαμηλά στη λίστα προτεραιοτήτων.

«Δεν είναι απαραίτητα οι 20 περίπου επιχειρήσεις ράφτινγκ που έχουν τον τελικό λόγο στη διαχείριση των υδάτινων πόρων», δήλωσε ο Requena. «Από πολλές απόψεις είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης». Η ξηρασία σκοτώνει τον τουρισμό στη Νότια Γαλλία και αυτή είναι μόνο η αρχή.