Στους υπονόμους της Αθήνας δεν θα βρεις αλιγάτορες, αλλά κατσίκες

Πιάσε την τούφα με τις τρίχες, η οποία μπλέχτηκε το πρωί στην τσατσάρα σου. Πέρασε ανάμεσά της μία μπατονέτα. Στην μία άκρη της μπατονέτας κάρφωσε μια νέα τούφα από τρίχες. Πιο μακριές αυτή τη φορά. Στην άλλη άκρη, κάρφωσε ένα χρησιμοποιημένο προφυλακτικό. Κόλλα μια χρησιμοποιημένη σερβιέτα στο παραπάνω μείγμα. Τύλιξέ το με πολλά μωρομάντηλα και λούσε το μ’ ένα φλυτζανάκι σπορέλαιο. Από εκείνο με το οποίο τηγάνισες πατάτες χθες το βράδυ. Μόλις στεγνώσει το λάδι, βάλ’ το στο ψυγείο και άφησέ το για όλο το βράδυ.

Ανακατεύεσαι ήδη; Λογικό. Παρ’ όλα αυτά αν υψώσεις το παραπάνω προϊόν στην ‘ν’, θα πάρεις μια μικρή μόνο εικόνα με τι έρχονται αντιμέτωποι σε καθημερινή βάση ο Κώστας, ο Γρηγόρης, ο Αποστόλης και ο Σταύρος, οι ‘κομάντος’ της υπηρεσίας προληπτικής συντήρησης δικτύου αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. Οι άνθρωποι που αν απεργούσαν έστω και για μία εβδομάδα, μ’ όλα αυτά που πετάμε στη λεκάνη της τουαλέτας και τις αποχετεύσεις μας, η Αθήνα θα είχε γίνει ένας απέραντος βούρκος.

(ο Ηλίας Καράμπελας, προϊστάμενος της υπηρεσίας)

Ένα μεσημέρι καθημερινής συνάντησα στα γραφεία της ΕΥΔΑΠ στον Ακροκέραμο Κερατσινίου, τον Ηλία Καράμπελα, τον προϊστάμενο της υπηρεσίας προληπτικής συντήρησης δικτύου αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. Της υπηρεσίας που προνοεί για να μην φράζουν οι αποχετεύσεις της πόλης, ώστε τα λύματα από κάθε νοικοκυριό να συγκεντρώνονται χωρίς εμπόδιο σε αντλιοστάσια κάτω από την πρωτεύουσα, από εκεί να οδηγούνται στον βιολογικό καθαρισμό της Ψυττάλειας, να μετατρέπονται σε νερό και να χύνονται στη θάλασσα.

Ας αφήσω, όμως, τον κύριο Καράμπελα να μας εξηγήσει καλύτερα τη δουλειά του. Μια δουλειά, την οποία όπως βλέπετε ήδη στις φωτογραφίες, προσπάθησα να κάνω κι εγώ (έστω και) σε προστατευμένο περιβάλλον.

(Φωτογραφίες: Νίκος Κατσαρός)

(Ο Γρηγόρης με τα γυαλιά και ο Κώστας με τον σκούφο με κατεβάζουν στον υπόνομο)

> Η υπηρεσία μας είναι υπεύθυνη για τη συντήρηση του δικτύου αποχέτευσης του Λεκανοπεδίου. Από την Μάνδρα μέχρι την Βάρκιζα και από τον Άγιο Στέφανο μέχρι την Ελευσίνα. Ένα δίκτυο το οποίο αποτελείται από αγωγούς με συνολικό μήκος που φτάνει τα 8.000 χλμ.

> Το αποχετευτικό δίκτυο βασίζεται στη λειτουργία αντλιών, οι οποίες σπρώχνουν τα λύματα προς τον Ακροκέραμο, όπου βρίσκεται ο κεντρικός αποδέκτης του συστήματος. Για να φτάσουν, όμως, τα λύματα ως εκεί χρειάζεται να τους ασκηθεί πίεση. Για αυτό το δίκτυο διαθέτει 44 αντλιοστάσια και κάθε ένα από αυτά δύο δεξαμενές. Δουλειά της υπηρεσίας μας είναι να συντηρεί τις αντλίες που βρίσκονται εκεί. Πώς το κάνει αυτό; Μέσω των τεσσάρων ‘κομάντος’ μας, οι οποίοι σε περιοδική βάση μπαίνουν στις δεξαμενές και τις καθαρίζουν.

> Οι τρίχες αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του αποχετευτικού συστήματος. Πες ότι μια γυναίκα, αναφέρω τις γυναίκες επειδή συνήθως έχουν μακριά μαλλιά, χάνει κάθε μέρα πενήντα τρίχες. Σκέψου σε μια πολυκατοικία να μένουν εκατό γυναίκες και να πετούν τις τρίχες τους στη λεκάνη της τουαλέτας. Οι τρίχες γίνονται μπάλες και καταλήγουν στις δεξαμενές. Αν δεν μπούμε εκεί μέσα, θα φράξει ο αγωγός και η Αθήνα θα γεμίσει λύματα. Οι άνθρωποι που δουλεύουν στην υπηρεσία μας κολυμπούν κάθε μέρα μέσα στα λύματα για να έχουμε πολιτισμό, γιατί η αποχέτευση είναι πολιτισμός.

(Αυτός ο ‘δράκος’ ζυγίζει περίπου μισό τόνο και δημιουργήθηκε από τις τρίχες και τα υπόλοιπα πράγματα που πετάμε στις αποχετεύσεις μας)

> Πέρα από τις τρίχες, το δίκτυο γεμίζει συνεχώς με μπατονέτες, σερβιέτες, προφυλακτικά και μωρομάντιλα. Αυτά ανακατεύονται με το λάδι από τα τηγανητά που πετάμε στις αποχετεύσεις, πήζουν και γίνονται σαν βιτάμ. Οι όγκοι-ιζήματα που σχηματίζονται από τα παραπάνω είναι τόσο σκληροί και συμπαγείς που καμιά φορά δεν μπορούμε να τους κόψουμε ούτε με τσεκούρι. Όταν καταφέρουμε τελικά να τους κόψουμε, τους μαζεύουμε με μια σκούπα-προβοσκίδα για να αδειάσει η δεξαμενή.

> Τα πιο περίεργα πράγματα που συναντάμε σε δεξαμενές είναι πετσέτες και σεντόνια. Ενώ μία φορά σ’ ένα φρεάτιο στην Ιχθυόσκαλα βρήκαμε μια ολόκληρη κατσίκα.

(Ο κύριος Ηλίας ανέφερε πως με τη συγκεκριμένη κάμερα γίνεται η ‘γαστροσκόπηση’ στους αγωγούς προκειμένου να ανακαλυφθεί πιθανό ‘έλκος’)

> Οι δεξαμενές βρίσκονται πολλές φορές 10-12 μέτρα κάτω από τη γη. Η είσοδος σε αυτές γίνεται μέσω μια ανθρωποθυρίδας με διάμετρο 60-70 εκατοστά. Για αυτό είναι πολύ σημαντική η σωματοδομή του ανθρώπου που κατεβαίνει σε μια δεξαμενή. Δεν μπορεί για παράδειγμα να είναι κάποιος πολύ ευτραφής.

> Η συγκεκριμένη εργασία απαιτεί φόβο. Γιατί όποιος δεν φοβάται, δεν τηρεί τα μέτρα ασφαλείας (μάσκες, φόρμες, ανιχνευτές αερίων, ιμάντες). Δεν πρόκειται για μια απλή, καθημερινή δουλειά, αλλά για μια δουλειά που οποίος την κάνει, φλερτάρει καθημερινά με τον θάνατο, αφού χωρίς τις απαραίτητες προφυλάξεις ο εργαζόμενος μπορεί να βρεθεί εκτεθειμένος σε αέρια που μπορούν σε δευτερόλεπτα να του στοιχίσουν τη ζωή.

> Εκτός από τη σωματοδομή, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και ο χαρακτήρας όσων επιλέγονται για αυτή τη δουλειά. Ο προϊστάμενος είναι αυτός που τους επιλέγει και τους εκπαιδεύει. Δεν μπορώ να δεχτώ στην συγκεκριμένη υπηρεσία κάποιον, ο οποίος είναι οξύθυμος ή φοβιτσιάρης. Αυτή η δουλειά δεν θέλει δύναμη, αλλά μυαλό και στρατιωτική πειθαρχία.

Κώστας: ”Αυτή η δουλειά δεν έχει συγνώμη δεν το ξανακάνω. Έκανες λάθος; Τέλος. Στην Ψυττάλεια θα σε βρουν”.

> Οι δεξαμενές μοιάζουν με τεράστια σαλόνια, χωρίς παράθυρα. Οι εργαζόμενοι που κατεβαίνουν σε αυτές φορούν μάσκα και διαθέτουν παροχή αέρα μέσω ενός σωλήνα. Πάντα πάνω από την δεξαμενή υπάρχει ένας συνάδελφος, ο οποίος ελέγχει τον αέρα, ενώ διαθέτει ενδοσυνεννόηση μέσω της οποίας επικοινωνεί με τον εργαζόμενο στην δεξαμενή.

> Δεν επιτρέπεται να παραμείνουμε μέσα σε μία δεξαμενή περισσότερο από 45 λεπτά. Η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, με αποτέλεσμα μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ο εργαζόμενος να γίνεται μούσκεμα στον ιδρώτα. Αν μείνει παραπάνω μπορεί να αρχίσει να φοβάται και να τον πιάσει πανικός. Για αυτό σε περιπτώσεις που υπάρχει μια πολύ δύσκολη εργασία, μπορεί να πάνε και οι τέσσερις ‘κομάντος’ της υπηρεσίας, ώστε να κατεβαίνουν για 45 λεπτά ο καθένας στην δεξαμενή εναλλάξ.

> Τα υλικά που φτάνουν στον Ακροκέραμο περνούν από μία τεράστια σχάρα-σουρωτήρι. Τα στερεά, τα αφήνουμε να στεγνώσουν και στη συνέχεια τα στέλνουμε στην χωματερή. Το νερό που μένει περνάει μέσω δύο υποθαλάσσιων αγωγών στην Ψυττάλεια.

Η ολιγόωρη παραμονή μου στην ΕΥΔΑΠ Κερατσινίου δεν με μετέτρεψε αυτομάτως στον πέμπτο ‘κομάντο’ της παρέας. Παρ’ όλα αυτά, ήταν αρκετή για να με αποτρέψει από το να πετάξω ξανά τρίχες στην λεκάνη της τουαλέτας. Δεν σκοπεύω να ταΐσω για άλλη μια φορά το ‘δράκο’ του παραπάνω video.