Τα εμβόλια mRNA δεν θα καταστρέψουν το DNA σου

Στον πραγματικό κόσμο, η νίκη είναι της επιστήμης και όχι κάποιας σκοτεινής ομάδας που θέλει να ξέρει πού πίνεις καφέ. Το πιο εντυπωσιακό όλων; Το mRNA δεν ανακαλύφθηκε τώρα και φυσικά δεν έγινε η παραγωγή του σε συνθήκες εργαστηρίου. Εξελίσσεται εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια και βρίσκεται σε κάθε κύτταρο του οργανισμού του ανθρώπινου σώματος. Είναι τόσο παλιό μάλιστα που πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι αναπτύχθηκε ακόμα και νωρίτερα από το DNA. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Γνωριστείτε με τον γενετικό σας ενδιάμεσο

Πιθανότατα θα γνωρίζετε ήδη πράγματα για το DNA. Από σχολείο, εγκληματολογικές έρευνες, «στιγμιαία λάθη» αλλά φυσικά και ατεκμηρίωτες γενικεύσεις («είναι στο DNA του Έλληνα»), το DNA είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Πρόκειται για το μακρομόριο που εμπεριέχει όλα τα γονίδιά μας τα οποία ξεχωρίζουν με έναν κώδικα απαρτιζόμενο από 4 γράμματα: A, C, G και T. Βρίσκεται μέσα στα κύτταρα οποιοδήποτε ζωντανού οργανισμού. Τα γονίδια είναι σαν το blueprint που σε κάνει ξεχωριστό από όλα τα υπόλοιπα πλάσματα του Σύμπαντος.

Aπό την άλλη, το mRNA είναι το RNA που μεταφέρει μία γενετική πληροφορία από το DNA προς τα λεγόμενα ριβοσώματα. Σκεφτείτε το σαν τις οδηγίες χρήσης για την πρωτεϊνοσύνθεση των κυττάρων του οργανισμού μας που γίνεται στο λεγόμενο κυτταρόπλασμα. Με άλλα λόγια, στοιχεία του κώδικα του DNA μεταγράφονται με σύντομο τρόπο σε μηνύματα. Αυτά περνάνε στο κύριο μέρος του κυττάρου. Όταν φτάσουν οι πληροφορίες, τότε το κύτταρο μπορεί να ξεκινήσει την παραγωγή πρωτεϊνών με βάση αυτές τις πληροφορίες.

Η δομή του RNA είναι παρόμοια με εκείνη του DNA αλλά έχει κάποιες σημαντικές διαφορές. Το RNA αποτελεί μονή σειρά, ενώ όπως όλοι ξέρουμε, ο έλικας του DNA είναι διπλός. Ταυτόχρονα, αντί για U αντί για Τ (oυρακίλη αντί θυμίνη). Η διαδικασία μεταγραφής από το DNA στο mRNA και από εκεί στην πρωτεϊνή είναι κατά κάποιον τρόπο ο πυρήνας της ζωής.

Αυτό το μήνυμα θα αυτοκαταστραφεί

Αν νομίζετε όμως ότι πρόκειται για εύκολη διαδικασία, κάνετε μάλλον λάθος. Το mRNA σαν προγραμματιστής γνωρίζει ακριβώς ποια είναι η δουλεία του. Αφού γίνει ο μεταφορέας του μηνύματος στη συνέχεια αυτοκαταστράφεται. Με τον τρόπο αυτό εμποδίζει πιθανούς εισβολείς από το να αποκτήσουν πρόσβαση στις πληροφορίες. Όταν βρεθεί για οποιονδήποτε λόγο εκτός κυττάρου αμέσως καταστρέφεται από ειδικά ένζυμα που είναι επιφορτισμένα με αυτήν ακριβώς τη δουλειά. Πιο συγκεκριμένα, όταν αυτά τα ένζυμα αναγνωρίσουν τη δομή αλλά και το U του κώδικα RNA, παρεμβαίνουν και καταστρέφουν το μήνυμα. Προστατεύουν έτσι το κύτταρο από λανθασμένες πληροφορίες.

Ο ίδιος ο αγγελιοφόρος πάντως είναι φτιαγμένος ώστε να αυτοκαταστρέφεται. Σαν τα μηνύματα σε ταινίες δράσης ή ακόμα καλύτερα σαν τα μηνύματα στο snapchat. Το μήνυμα είναι φτιαγμένο σε κάθε περίπτωση για να διαβαστεί από συγκεκριμένους αποδέκτες και όταν επιτελέσει τον ρόλο του σταματάει να έχει και λόγο ύπαρξης.

mRNA και εμβολιασμοί

Όλα τα χαρακτηριστικά όπως αναλύθηκαν εν συντομία παραπάνω είναι που έχουν τραβήξει εδώ και καιρό το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Ιδίως όσων ασχολούνται με την παραγωγή εμβολίων. Αρκεί να σκεφτείτε ποια είναι περίπου η λογική των εμβολίων. Να φτιάξουν δηλαδή μία μη παθογόνο εκδοχή του ιού ή του μικροβίου την οποία θα διαβάσει ο ανθρώπινος οργανισμός και θα προχωρήσει στη δημιουργία των κατάλληλων αντισωμάτων για να την αντιμετωπίσει. Ακριβώς αυτό που αναζητούσαμε και με τον κορονοϊό.

Οι ερευνητές βρήκαν έναν τρόπο να αποκτήσουν πρόσβαση στις γενετικές πληροφορίες μίας πρωτεΐνης που βρίσκεται στην επιφάνεια του SARS-CoV-2. Το εμβόλιο mRNA, λοιπόν, παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες στον οργανισμό μας, ώστε αυτός να ενεργοποιηθεί και να φτιάξει αντισώματα που θα τον προστατεύσουν σε ενδεχόμενη επαφή με τον ιό όπως αυτός βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο φυσικό μας περιβάλλον. Το mRNA στη συνέχεια καταστρέφεται από το κύτταρο όπως ακριβώς θα συνέβαινε με κάθε άλλο mRNA. Δεν μπορεί, λοιπόν, ούτε να μεταγραφεί προς τα πίσω ως DNA ούτε βέβαια να επηρεάσει το γονιδίωμά μας.

Αυτή η νέα τεχνολογία κατασκευής mRNA εμβολίων δεν αφορά μόνο τον κορονοϊό. Ανάλογες προσπάθειες γίνονται (με λιγότερο επιτακτικό τρόπο και επομένως πιο αργά) με εμβόλια που αφορούν τη γρίπη, τον Zika, τη λύσσα και άλλους ιούς και μικρόβια. Υπάρχουν ελπίδες ότι μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες ασθένειες ή διαταραχές εκτός από αυτές των παθογόνων ιών και μικροβίων. Η αρχή ενός νέου κόσμου για την ιατρική.