Τα ζώδια ήταν πάντοτε cool ή έγιναν τώρα;
- 14 ΙΑΝ 2021
Η προκατάληψη που έλεγε ότι τα ζώδια ήταν κάτι το λούμπεν έχει πια συντριβεί από το βάρος της παραξενιάς των καιρών. Πλέον μπορείς να δεις κάλλιστα ατελείωτα memes γραμμένα σε επιτηδευμένα greeklish και σε σελίδες που αφορούν underground κοινά ακόμα και 20άρηδων με τρίριγες ζακέτες. Σε σημείο που να αναρωτιέσαι αν επιτρέπεται να μπεις στα Εξάρχεια ή στου Ψυρρή σε περίπτωση που δεν ξέρεις ποιος είναι ο ωροσκόπος σου. Αν μάλιστα νομίζετε αυτό είναι ελληνική πατέντα, κάνετε λάθος. Αφορά και πολλές άλλες χώρες. Oι millennials και η Gen Z για κάποιον λόγο ασχολούνται με τα ζώδια και αυτό είναι ένα παγκόσμιο trend.
Τι είναι η αστρολογία;
Ακόμα και αν είσαι φανατικά εναντίον της λογικής των ζωδίων πάντως, δεν μπορείς να μην αναγνωρίσεις στην αστρολογία ότι πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες πρακτικές που φτάνουν μέχρι σήμερα. Μιλάμε για ρίζες της που φτάνουν χιλιάδες χρόνια πριν. Αυτή η αναγέννηση του ενδιαφέροντος για την αστρολογία, λοιπόν, δε συμβαίνει για πρώτη φορά. H τελευταία φορά μάλιστα που απασχόλησε τόσο πολύ ευρύτερες ομάδες ανθρώπων ήταν κατά τη δεκαετία του 1970 στο φάσμα μια γενικότερης στροφής προς την πνευματικότητα που σήμανε το New Age. Νέοι άνθρωποι άρχισαν να ασχολούνται τότε με τα ζώδια σε μια λογική σύνδεσης του ανθρώπου με το περιβάλλον που τον δημιούργησε. Λίγο πολύ δηλαδή αυτό που προϋποτίθεται και στην κοσμοθεωρία των ζωδίων.
Στην ενδιάμεση περίοδο μεταξύ του 1970 και του σήμερα τα ζώδια πάντα απασχολούσαν, όχι όμως σε τόσο έντονο βαθμό. Στα περισσότερα έντυπα περιοδικά της δεκαετίας του ’90 έβρισκες σελίδες με ζωδιακές προβλέψεις. Στα κανάλια δημιουργήθηκαν διάσημοι αστρολόγοι. Όλα αυτά όμως κάτω από το πέπλο μιας ενοχής που δημιούργησε η ορθολογική (καμιά φορά και ισοπεδωτική) σκέψη των δεκαετιών που ακολούθησαν. Και κάπως έτσι στήθηκαν οι γέφυρες με τη σημερινή εποχή του ίντερνετ και των memes.
Όλη αυτή η τάση δεν είναι κάτι που λέμε εμείς χωμένοι μέσα σε ένα συγκεκριμένο echo-chamber. Παρατηρείται και από άλλους πολύ ειδικούς πιο ειδικούς από εμάς. Ένας από τους πιο κατάλληλους ανθρώπους για να μιλήσουν για το ζήτημα, η Lucie Greene, διευθύντρια του Walter Thompson’s Group που εντοπίζει και προβλέπει πολιτισμικές τάσεις, έλεγε πριν λίγα χρόνια στο Atlantic: «Τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε δει μια επαναπλαισίωση των πρακτικών του New Age». Την ίδια στιγμή, sites που ασχολούνται με την αστρολογία γνωρίζουν μια νέα νιότη, ενώ ο τηλεοπτικός χρόνος των αστρολόγων αρχίζει και πάλι να αυξάνεται.
Άλλο «πιστεύω» και άλλο «ασχολούμαι»
Η αστρολογία δεν είναι σε καμία περίπτωση επιστήμη. Δεν υπάρχει καμία λογική τεκμηρίωση που να λέει ότι ο αστρολογικός χάρτης ενός ανθρώπου συνδέεται με την προσωπικότητά του. Από την άλλη όμως έχει μια δική της λογική, δοκιμασμένη στο πέρασμα των αιώνων. Ουσιαστικά η πρακτική αυτή προσπαθεί να νοηματοδοτήσει τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών χωρίζοντας σε 12 σημεία του ουρανού. Για παράδειγμα, το ζώδιο μας προκύπτει από το τη θέση του ήλιου την ημέρα που γεννηθήκαμε. Αυτό είναι μόνο ένα -το διασημότερο- ζωδιακό σημείο.
Σημαίνει, λοιπόν, ότι όλοι εκείνοι οι κουλ νέοι που σε συμβουλεύουν να μην τα φτιάξεις ποτέ με έναν Κριό γιατί είναι εγωιστής πιστεύουν πράγματι αυτό που λένε; Η απάντηση είναι πολύ συνθετότερη από ένα απλό «ναι» ή «όχι» αλλά αν έπρεπε με έναν πιστόλι που σημαδεύει τον κρόταφο εμείς να απαντήσουμε, μάλλον περισσότερο τείνουμε προς το δεύτερο. Σπάνια θα βρεις κάποιον άνθρωπο που πιστεύει πραγματικά ότι ο τύπος απέναντι του, που είναι Δίδυμος, είναι πράγματι αντιπαθητικός. Ακόμα σπανιότερα, κάποιος ή κάποια που θα κανονίσει τα ερωτικά του ή τα οικονομικά του με βάση τον ανάδρομο Ερμή. Δεν ξέρω τι είναι αλλά ξέρω ότι είναι κακό.
Γιατί όμως τελικά όλη αυτή η ενασχόληση;
Ο ψυχολόγος Graham Tyson σε μια έρευνα που είχε κάνει το μακρινό 1982 βρήκε ότι οι άνθρωποι που βιώνουν μια αγχώδη περίοδο είναι πολύ πιθανότερο να ασχολούνται με τα ζώδια, παρότι θα ήταν πιθανόν σε ήρεμες φάσεις τους να τα απέρριπταν παντελώς. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να εξηγήσει γιατί οι συγκεκριμένες γενιές αρχίζουν και πάλι να κοιτούν προς τον ουρανό κοιτώντας πια τα άστρα και τα ζώδια. Μιλάμε ούτως ή άλλως για γενιές που ζουν μέσα σε μια κατάσταση υπαρξιακού άγχους σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να βρουν τις σταθερές τους. Ταυτόχρονα για γενιές σε αναζήτηση για μια κατηγοριοποίηση του παρόντος και, ακόμα περισσότερο, για μια πρόβλεψη του μέλλοντός τους. Τα ζώδια με τη μη επιστημονική αλλά πλήρως συνεκτική τους πρακτική δημιουργούν την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Τα πράγματα δε θα πάνε στραβά συνολικά. Όλα θα κινούνται με βάση τις εναλλαγές των ουράνιων σωμάτων.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Μιλάμε ταυτόχρονα ακόμα και σήμερα για γενιές που προτάσσουν την απενοχοποίηση σχεδόν καταστατικά. Το να ασχολείσαι με αυτό που ήταν σχεδόν απαγορευτικό για τις μορφωμένες μεσοαστικές τάξεις των γονιών σου είναι και ένα τρόπος να δηλώσεις την αντίστασή σου προς αυτές. Οι σημερινοί 30άρηδες με τα πολλά πτυχία και το αβέβαιο επαγγελματικό μέλλον είναι πολύ πιθανό να χορεύουν σκυλάδικα, να βλέπουν trash προγράμματα σε ίντερνετ και τηλεόραση και τελικά να ασχολούνται με τα ζώδια, με αυτόν τον μεταειρωνικό τρόπο. Ασχολούμενοι μεν αλλά κοροϊδεύοντας δε την ενασχόλησή τους: Διασκεδάζοντας και ταυτόχρονα αφήνοντας το στίγμα τους.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα γνωρίσετε έναν άνθρωπο που σας ρωτήσει ποιο είναι το ζώδιό σας, μην τον κοιτάξετε ελιτίστικα. Το πιθανότερο είναι ότι όποια και αν είναι η απάντησή σας καθόλου δε θα επηρεάσει τη γνώμη του για έσας. Ίσα-ίσα, μπορεί να βρείτε μια πολύ ενδιαφέρουσα και θερμή συζήτηση που δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Εδώ που τα λέμε δεν έχετε βαρεθεί και εσείς τα πάντα να έχουν νόημα;