iStock
EXPLAINED

Team Jorge: Πώς συνδέεται η ισραηλινή ομάδα που χειραγωγεί εκλογές με την Ελλάδα

Διασπορά ψευδών ειδήσεων μέσω bots, χακάρισμα των αντιπάλων και σαμποτάζ. Το χρονικό και οι τακτικές της μυστικής ισραηλινής εταιρείας που αναλάμβανε να κατευθύνει την κοινή γνώμη (και τις ψήφους), σύμφωνα με τις επιθυμίες του πελάτη της.

Ενώ η κλεψύδρα μετράει αντίστροφα για την εκλογική αναμέτρηση στην Ελλάδα, πυκνώνουν τα σύννεφα δυσπιστίας για το πόσο έχει υπονομευθεί το κράτος δικαίου και η αρχή διαφάνειας στη χώρα, μετά το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Guardian για μυστική ισραηλινή ομάδα που προσέφερε υπηρεσίες σε ιδιωτικές εταιρείες αλλά και πολιτικές ομάδες προς χειραγώγηση της κοινής γνώμης, διατηρώντας έδρα και στην Ελλάδα.

Σε follow-up δημοσίευμα στη βρετανική εφημερίδα, μάλιστα, τεκμήριο δείχνει τη συνεργασία της επίμαχης ομάδας με την εταιρεία Cambridge Analytica, ειδικά για τις εκλογές του ’15 στη Νιγηρία.

Δεν πρόκειται για μεμονωμένη περίπτωση, αλλά για μία από τις δεκάδες εκλογικές αναμετρήσεις –όπως ανέφερε ο ίδιος ο εγκέφαλος της εταιρείας κατά την καταγεγραμμένη συνομιλία με τους ρεπόρτερ–, όπου η διαδικασία ολοκληρώθηκε επιτυχώς. Δουλεύοντας για πάνω από δύο δεκαετίες κάτω απ’ το ραντάρ, μέσω διασποράς ψευδών ειδήσεων και χακαρίσματος λογαριασμών, η ισραηλινή ομάδα φέρεται να έχει χειραγωγήσει την ψήφο των πολιτών σε διάφορες χώρες της Ευρώπη, της Αφρικής και της Αμερικής, σύμφωνα πάντα με τις επιθυμίες των πελατών της.

Η καταγεγραμμένη μαρτυρία ήταν το αποτέλεσμα πολύμηνης έρευνας:

Έπειτα από πληροφόρηση ερευνητή δημοσιογράφου για «εταιρεία με σκιώδη δράση στο Ισραήλ», συστάθηκε διευρυμένη ομάδα έρευνας, με τη συμμετοχή δημοσιογράφων από μάχιμα διεθνή Μέσα, όπως Guardian, Spiegel και El Pais, σε συντονισμό της γαλλικής ΜΚΟ Forbidden Stories, δρομολογώντας μια αποστολή undercover: για ένα εξάμηνο, από τον Ιούλιο μέχρι τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, οι ρεπόρτερ υποδύονταν εκπροσώπους επιχειρηματία από μια «μεγάλη και πολιτικά ασταθή χώρα της Αφρικής», με πρόθεση να κατευθύνουν το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών.

Έπειτα από μερικές διαδικτυακές συναντήσεις, αλλά και μία διά ζώσης συνάντηση σε γραφείο της εταιρείας μερικά χιλιόμετρα έξω απ’ το Τελ Αβίβ, εκείνος που τους είχε συστηθεί με το όνομα Jorge, σε μια στιγμή αυτοπεποίθησης, αποκάλυψε τα κλειδιά που έλειπαν από το παζλ: πρόκειται για τον Tal Hanan, έναν 50χρονο πρώην πράκτορα των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων, που διευθύνει την εταιρεία Demoman International, και –σύμφωνα με το ρεπορτάζ– αποτελεί τον εγκέφαλο μιας γιγαντιώδους μηχανής παραπληροφόρησης. Σε απαντητικό μήνυμα, ο ίδιος αρνήθηκε κάθε κατηγορία.

Πώς γινόταν η χειραγώγηση της κοινής γνώμης

Στην τελευταία συνάντηση με τους ρεπόρτερ, έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη του, ο Jorge προέβη σε μια αναλυτική παρουσίαση των υπηρεσιών που προσφέρει η εταιρεία: μέσα από τα δικά του λόγια (τα οποία ίσως περιέχουν μια δόση διαφημιστικής υπερβολής, μπροστά στον υποψήφιο πελάτη), η ομάδα αποτελείται από «απόφοιτους κρατικών υπηρεσιών» με ειδίκευση στα οικονομικά, τα social media και τις καμπάνιες, όπως και στον «ψυχολογικό πόλεμο», με τη λειτουργία έξι γραφείων σε όλο τον κόσμο.

Ποια είναι πρακτικά τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους:

Α. Μια δεξαμενή από χιλιάδες ψεύτικα και τρομερά αληθοφανή avatar στα social media (με πειστήρια όπως αναρτήσεις έως και 8 χρόνια πίσω, πιστωτικές κάρτες, λογαριασμό στο Airbnb κ.ά.), τα οποία μπορούν με δύο κλικ να πολλαπλασιαστούν ανάλογα με τις ανάγκες και να σηκώσουν κύματα virality, σπρώχνοντας την κοινή γνώμη προς την επιθυμητή κατεύθυνση.

Β. Ένα αυτόματο σύστημα blogging, με το οποίο παράγεται ψευδές περιεχόμενο προς χρήση από τα bots.

Γ. Εύκολη πρόσβαση μέσω χακαρίσματος σε λογαριασμούς Gmail και Telegram υψηλά ιστάμενων προσώπων, για διαρροή στοιχείων, εκβιασμούς ή σαμποτάζ.

Ας πούμε, ένα ευφάνταστο παράδειγμα τακτικής σαμποτάζ που επικαλέστηκε ο Jorge ήταν η αποστολή μέσω κούριερ ενός sex toy σε πολιτικό πρόσωπο, για να σπείρει αμφιβολίες στη γυναίκα του, αποδιοργανώνοντας την προετοιμασία του για τις εκλογές.

Όπως επιβεβαίωσαν σε δεύτερο χρόνο οι δημοσιογράφοι του πρότζεκτ, το βασικό πρόγραμμα λογισμικού που προσέφερε η εταιρεία με τα bots (Advanced Impact Media Solutions) είχε πράγματι παρουσία σε περισσότερες από 20 χώρες, μεταξύ των οποίων οι Βρετανία, Αμερική, Καναδάς, Μεξικό και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σε όλες σχεδόν τις πλατφόρμες.

Την επομένη, η εταιρεία Meta απενεργοποίησε τα προφίλ που είχαν παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα που ανέφερε η έρευνα των ρεπόρτερ.

Πώς συνδέεται η Ελλάδα με την υπόθεση;

Ανάμεσα στα στιγμιότυπα που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την επίμαχη συνάντηση (για τον λόγο, όπως διευκρίνισε η Guardian, ότι ήταν υπήρξε εύλογο ενδιαφέρον για πειστήρια από το σκάνδαλο), ακούγεται το εξής από τον εγκέφαλο του Jorge Team: «Τώρα συμμετέχουμε σε μια εκλογική αναμέτρηση στην Αφρική. […] Διαθέτουμε ομάδα στην Ελλάδα και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έχουμε ολοκληρώσει 33 εκστρατείες σε προεδρικό επίπεδο, 27 από τις οποίες στέφθηκαν με επιτυχία».

Τι σημαίνει το γεγονός ότι η εταιρεία διατηρεί ομάδα εντός χώρας για το πολιτικό τοπίο, εν όψει μάλιστα των εκλογών; Και ότι είναι το δεύτερο σκάνδαλο που πλανάται στον αέρα κατά της διαφάνειας, με πηγή το Ισραήλ; Το αίτημα εκ μέρους της αντιπολίτευσης είναι να διενεργηθεί εισαγγελική έρευνα, ενώ η Sophie in ‘t Veld ζήτησε σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την Κομισιόν και την Europol να ερευνήσουν τις καταγγελίες για χειραγώγηση εκλογών.