Τι είναι η δικαστική αστυνομία και ποιος θα είναι ο ρόλος της
- 14 ΜΑΡ 2023
Ένα εργαλείο επιτάχυνσης της δικαστικής διαδικασίας ή ένα παρένθετο σώμα που εγκυμονεί κινδύνους για την ανεξαρτησία της δικαστικής αρχής; Το σώμα της δικαστικής αστυνομίας, σε γενικές γραμμές, ήταν αίτημα δεκαετιών από την πλευρά δικαστών, εισαγγελέων και δικηγόρων στη χώρα, με την προοπτική ότι πρόκειται να καλύψει κενά από τα οποία χωλαίνει το ελληνικό σύστημα, ειδικά στο στάδιο της έρευνας και της προανάκρισης, όσο και στον καθημερινό φόρτο εργασίας των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών.
Ενώ το αίτημα σύστασης του συγκεκριμένου σώματος είχε αρχικά προβλεφθεί το 1993 επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και στο μεσοδιάστημα είχε κατατεθεί προς ψήφιση κάμποσες φορές, η μορφή του και το καταστατικό του διαμορφώθηκαν πέρσι με την υπερψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου και τον ακόλουθο Νόμο 4963/2022 περί «Σύστασης Δικαστικής Αστυνομίας», ενώ μόλις κυκλοφόρησαν επιπλέον πληροφορίες για τη στολή και τον οπλισμό του νέου αυτού σώματος που μέχρι τέλος της χρονιάς μέλλει να τεθεί σε εφαρμογή.
Το πλάνο εφαρμογή του νέου σώματος, όπως είχε εξηγήσει πριν μερικούς μήνες ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας στην ΕΡΤ, θα ξεκινήσει πιλοτικά από το Δικαστικό Μέγαρο Θεσσαλονίκης, ακολούθως θα εφαρμοστεί στα κύρια δικαστήρια της πρωτεύουσας και σταδιακά θα επεκταθεί στην υπόλοιπη χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες και τα περιθώρια του προϋπολογισμού. Σε πρώτη φάση έχει δρομολογηθεί η πρόσληψη 600 ατόμων.
Η πρώτη και πιο ευδιάκριτη αλλαγή λοιπόν είναι ότι μέσα στις δικαστικές αίθουσες, οι ένστολοι της ΕΛΑΣ θα αντικαθίστανται σταδιακά με τους ένστολους της Δικαστικής Αστυνομίας (ΔΑ), των οποίων το διακριτικό χρώμα θα είναι το γκρι.
Ποια είναι η δομή και ο σκοπός της δικαστικής αστυνομίας
Πρόκειται για ένα ξεχωριστό, αυτοτελές αστυνομικό Σώμα (όχι υπηρεσία, όπως πχ είναι το Λιμενικό), το οποίο υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο αρμόδιος υπουργός θα είναι υπεύθυνος να ορίζει τον ανώτερο προϊστάμενο της Δικαστικής Αστυνομίας με τριετή θητεία, υπό τη βασική προϋπόθεση ότι εκείνος θα αποτελεί ανώτατο ή ανώτερο συνταξιούχο δικαστικό λειτουργό.
Σε γενικές γραμμές, το σώμα θα αποτελείται από δύο τμήματα: το πολιτικό και το ένστολο. Οι ένστολοι θα είναι εκείνοι που θα βρίσκονται στις αίθουσες των δικαστικών μεγάρων, για τη φύλαξη των χώρων, αποδεσμεύοντας το προσωπικό της ΕΛΑΣ. Ενώ το πολιτικό σκέλος του σώματος αφορά στο μάλλον πιο κομβικό κομμάτι – την παροχή επικουρικής βοήθειας στις δικαστικές κι εισαγγελικές αρχές. Πρόκειται να στελεχωθεί από εξειδικευμένους επιστήμονες από διάφορους κλάδους ώστε να καλυφθούν τα τεράστια κενά προσωπικού (ενδεικτικό παράδειγμα ότι όλη η ελληνική επικράτεια αριθμεί μόλις 24 άτομα με ειδίκευση ιατροδικαστή).
Έτσι, πρόκειται να αποτελεί ένα χέρι βοηθείας για τη δικαστική ευρυθμία σε καθημερινή βάση, πχ δίνει τη δυνατότητα στους δικαστικούς λειτουργούς να καλούν τεχνικούς συμβούλους την ώρα που πραγματεύονται μια υπόθεση, δίνει τη δυνατότητα ταχύτερης εκτέλεσης των ποινικών αποφάσεων όπως και επίδοσης των δικογράφων.
Ενώ είναι σημαντικό ότι ανάμεσα στους νομικούς επιστήμονες του σώματος θα περιλαμβάνονται και ειδικευόμενοι στην προανάκριση και τις προανακριτικές διαδικασίες, στάδιο κατά το οποίο παρατηρούνταν μέχρι σήμερα λάθη και αμέλειες από το μη ειδικευμένο προσωπικό της ΕΛΑΣ.
Συνολικά, στόχος για το σώμα της Δικαστικής Αστυνομίας είναι να βοηθήσει στην επιτάχυνση της δικαιοσύνης, να κάνει πιο αποτελεσματική την απόδοση της δικαιοσύνης στη χώρα, με παράλληλη εξοικονόμηση πόρων για το κράτος. Βέβαια, στην εφαρμογή θα φανεί το αποτέλεσμα.
