Τι είναι ο χημικός ευνουχισμός και γιατί προκαλεί αντιδράσεις
Σωτήριο εργαλείο για τον καρκίνο των όρχεων, αλλά εξαιρετικά αμφιλεγόμενο ως μέσο ποινικής διαχείρισης καταδικασμένων για σεξουαλική αδικήματα.
- 21 ΟΚΤ 2022
«Να γίνεται με συναίνεση του κατηγορουμένου», έσπευσε να διευκρινίσει ο Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, σχετικά με την τοποθέτησή του για τον χημικό ευνουχισμό ως πιθανό μέσο «ποινικής συνδιαλλαγής της Πολιτείας» με τους καταδικασμένους βιαστές ανηλίκων. Προς επίρρωση της σκέψης του, επικαλέστηκε γενικά τις ΗΠΑ, αλλά το αμφιλεγόμενο αυτό μέτρο εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες πολιτείες, όπως το Τέξας, η Αλαμπάμα και η Φλόριντα.
Χημικό ευνουχισμό των παιδεραστών έχει νομοθετήσει, μεταξύ άλλων, η Πολωνία επί Donald Tusk, η Ρωσία του Vladimir Putin, η Νότια Κορέα του Kim Jong-un και το Πακιστάν του Arif Alv.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, κάποιο αναίσχυντο περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης έχει βγει στην επιφάνεια πρώτα, προκαλώντας μαζικές αντιδράσεις, και έπεται η αυστηροποίηση των ποινών. Στη δική μας περίπτωση, σπίθα αποτέλεσε η υπόθεση του Κολωνού και το απύθμενο κύκλωμα που αποκαλύπτεται.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι το μέτρο του χημικού ευνουχισμού προωθείται διαχρονικά από κυβερνήσεις του συντηρητικού-απολυταρχικού φάσματος, σε στιγμές έντονου κοινωνικού αναβρασμού.
Άλλωστε, ο φαρμακευτικός ευνουχισμός (όπως είναι ο επιστημονικός όρος) έχει καταγραφεί από το 1944, αλλά ειδικά τη δεκαετία των 50s στο Ηνωμένο Βασίλειο εφαρμόστηκε συστηματικά στο πλαίσιο «θεραπείας» για τους ομοφυλόφιλους, των οποίων η φύση ήταν ποινικοποιημένη από το 1885. Και δεδομένου ότι δεν έχει αποδειχθεί βάσει ερευνών η αποτελεσματικότητά του, ως μέτρο, ο χημικός ευνουχισμός παραμένει να εγείρει ενστάσεις βιοηθικής και όχι μόνο.
Σε τι διαφέρει από τον χειρουργικό ευνουχισμό
Ο χειρουργικός ευνουχισμός είναι μη αναστρέψιμος και περιλαμβάνει την αφαίρεση του ορχικού ιστού (όχι των όρχεων, που έχει διαδοθεί). Ιατρικά, είναι απόλυτα αποτελεσματικός, εφόσον το 90-95% των ανδρογόνων παράγονται στους όρχεις και χωρίς αυτές τις ορμόνες ο ανδρικός οργανισμός χάνει αυτόματα τη σεξουαλική επιθυμία. Τον ίδιο στόχο έχει ο χημικός ευνουχισμός, αλλά μέσω φαρμακευτικής αγωγής:
Χορηγούνται φάρμακα ορμονοθεραπείας για την καταστολή ανδρογόνων (κυρίως της τεστοστερόνης και της διυδροτεστοστερόνης), τύπου Diane και Depo-Provera. Ο τρόπος χορήγησης είναι συνήθως υποδόριος και ακολουθά δυναμικό πρόγραμμα δοσολογίας, βάσει του πώς κινείται η παραγωγή ανδρογόνων στο άτομο.
Η τακτικότητα κυμαίνεται από μια φορά το μήνα μέχρι μια φορά τον χρόνο, ενώ η επίδραση της καταστολής είναι πλήρως αναστρέψιμη. Μόλις σταματήσει η φαρμακευτική αγωγή, οι ορμόνες επανέρχονται.
Πρόκειται για μια θεραπεία που χρησιμοποιείται δεκαετίες (και) στη χώρα μας, για έναν συγκεκριμένο τύπο ασθενών: ο χημικός ευνουχισμός είναι το καλύτερο εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας για τον καρκίνο του προστάτη. Το φάρμακο Lupron, για παράδειγμα, είναι πολύ διαδεδομένο για αυτή τη χρήση. Η τεστοστερόνη, πέρα από τη σεξουαλική επιθυμία, συμβάλλει ευεργετικά στα καρκινικά κύτταρα. Ελέγχοντας τα επίπεδα της ορμόνης, ελέγχεται και ο ρυθμός της μετάστασης.
Ποιο είναι το πρόβλημα
Σε έρευνα που διεξήχθη στη Νότια Κορέα για το μέτρο του χημικού ευνουχισμού, αποδείχθηκε ότι πράγματι μειώνει «τη συχνότητα και την ένταση των σεξουαλικών σκέψεων», όπως και τη «συχνότητα της αυτοϊκανοποίησης». Ωστόσο, δεν κατέστη εφικτό να αποσαφηνιστεί κατά πόσο συμβάλλει μελλοντικά στο ενδεχόμενο υποτροπής – το να διαπράξεις κάποιος ξανά έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας.
Εκεί έγκειται η βασική κριτική ενάντια στο μέτρο του ευνουχισμού, με όποιον τρόπο κι αν εφαρμόζεται: η σεξουαλική κακοποίηση δεν αφορά μόνο τη σεξουαλική πράξη.
Πριν μερικά χρόνια, η Κυπριακή Επιτροπή Βιοηθικής είχε τοποθετηθεί ως εξής στο θέμα: ο φαρμακευτικός ευνουχισμός επισύρει σοβαρά βιοηθικά ζητήματα ως προς την αποτελεσματικότητά του, τις βραχυπρόθεσμες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου, την παραβίαση της ακεραιότητας και αξιοπρέπειας του ατόμου του πυρήνα δηλαδή των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
