unsplash
ΥΓΕΙΑ

Τι είναι τα χάπια ιωδίου που ξεπουλούν στην Ευρώπη λόγω της πυρηνικής απειλής

Χιλιάδες πολίτες στην Ουκρανία και στις γειτονικές χώρες σχηματίζουν ουρές έξω από τα φαρμακεία για να προμηθευτούν προληπτικά τα συγκεκριμένα χάπια, ώστε να προστατευτούν από την έκκληση ραδιενέργειας. 

Ο πόλεμος στα ουκρανικά εδάφη μαίνεται για 9η ημέρα από τους Ρώσους, ο Vladimir Putin έχει θέσει σε κατάσταση συναγερμού τις πυρηνικές αποτρεπτικές δυνάμεις της χώρας, το πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια, το μεγαλύτερο της Ευρώπης, χτυπήθηκε χθες το βράδυ κατά τη διάρκεια βομβαρδισμού του ρωσικού στρατού (η ασφάλεια της εγκατάστασης είναι «εγγυημένη», σύμφωνα με το Κίεβο). 

Η πυρηνική τρομοκρατία είναι εδώ και το σενάριο ότι θα ζήσουμε έναν πυρηνικό όλεθρο φλερτάρει πλέον επικίνδυνα με την πραγματικότητα. Τίποτα δε δείχνει ότι η κατάσταση θα αποκλιμακωθεί σύντομα και αναίμακτα. Το αντίθετο μάλιστα. Ο φόβος ότι η Ευρώπη και τα Βαλκάνια θα ζήσουν ένα δεύτερο Τσερνόμπιλ, 36 χρόνια μετά, είναι ασφυκτικός. 

Υπό τον φόβο ενός πυρηνικού χτυπήματος, χιλιάδες πολίτες, όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά σε πολλές ευρωπαϊκές και βαλκανικές χώρες, σπεύδουν να αγοράσουν προληπτικά χάπια ιωδίου. Η ζήτηση είναι τόσο μεγάλη που οι φαρμακοποιοί στη Βουλγαρία ξεπούλησαν τις τελευταίες έξι ημέρες, όσο ιώδιο πουλάνε κανονικά σε ετήσια βάση. 

Παρόμοια είναι η κατάσταση και στην Πολωνία και την Τσεχία, με ουρές χιλιομέτρου να σχηματίζονται έξω από τα φαρμακεία.

Ακόμα και σε χώρες που δε γειτονεύουν με την Ουκρανία, όπως είναι το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Γαλλία, η πώληση των συγκεκριμένων σκευασμάτων έχει αυξηθεί εντυπωσιακά. Σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, φαρμακείο στο κέντρο των Βρυξελλών τα προσέφερε δωρεάν σε όσους ήθελαν να τα προμηθευτούν, ενώ τα περισσότερα φαρμακεία της πόλης λειτουργούν πλέον με λίστες αναμονής, λόγω έλλειψης.

Τι είναι τα χάπια ιωδίου και πώς λειτουργούν

Τα χάπια ιωδιούχου καλίου δεν είναι τίποτα παραπάνω από το ιωδιούχο αλάτι που έχει η θάλασσα. Όπως εξηγεί ο Καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Φαρμακολογίας του Ιατρικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Ευάγγελος Μανωλόπουλος στο iatropedia.gr, «τα χάπια ιωδίου είναι ιώδιο. Το ιώδιο που βάζουμε στο αλάτι για να έχουμε ιώδιο στον οργανισμό μας. Αυτό το ιώδιο που παίρνουμε και από τη διατροφή μας. Αλλά επειδή η διατροφή μας δεν έχει και πολύ ιώδιο, γι’ αυτό υπάρχουν αυτά τα σκευάσματα. Είναι το ιωδιούχο αλάτι που έχει η θάλασσα. Αυτό είναι».

Πώς δρουν όμως προφυλακτικά στον οργανισμό σε περίπτωση έκκλησης ραδιενέργειας; Σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Επιτροπή Πυρηνικών των Ηνωμένων Πολιτειών, «προστατεύουν τον θυρεοειδή αδένα από την εσωτερική πρόσληψη ραδιοϊωδίων».

«Σε περιπτώσεις που συμβεί πυρηνικό ατύχημα ή οποιαδήποτε πυρηνική έκρηξη, ένα από τα πολύ ραδιενεργά και επιζήμια για τον οργανισμό ιόντα που δημιουργούνται είναι το ιώδιο 131. Το ιώδιο έχει ένα χαρακτηριστικό, να συγκεντρώνεται στο θυρεοειδή και να προκαλεί καρκίνο του θυρεοειδούς. Περίπου το 30% της ραδιενέργειας που παίρνουμε, πάει στο θυρεοειδή αδένα, μέσω ιωδίου. 

Οπότε αν αμέσως μετά το ατύχημα πολύ γρήγορα πάρει κανείς φάρμακο ιωδίου, πηγαίνει αυτό το ιώδιο που παίρνουμε και δεσμεύεται στο θυρεοειδή και παρεμποδίζει τη δέσμευση του ραδιενεργού στοιχείου, άρα μειώνει πολύ τις πιθανότητες για καρκίνο του θυρεοειδούς», συμπληρώνει ο Ευάγγελος Μανωλόπουλος.

Για αυτό και το Βέλγιο, μεταξύ άλλων ευρωπαϊκών χωρών, συνήθως μοιράζει δισκία ιωδίου σε οποιονδήποτε ζει σε απόσταση 10 ή 15 χιλιομέτρων από έναν πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής. 

Τα χάπια ιωδίου, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής, δεν έχουν παρενέργειες και χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή, είναι ωστόσο πολύ ευαίσθητα στο ηλιακό φως και τη ζέστη που αλλοιώνει τη σύνθεσή τους.