Konstantinos Tsakalidis / SOOC
EXPLAINED

Τι έχει συμβεί με τα Αδέσποτα Κορμιά και τις αντιδράσεις για την αφίσα του ντοκιμαντέρ

Οι συγκεντρώσεις έξω από το Ολύμπιον, οι αντιδράσεις της Εκκλησίας για την αφίσα και η απάντηση της διευθύντριας του Φεστιβάλ.

Κινδυνεύει η Εκκλησία από μία αφίσα; Αν κρίνουμε από τις αντιδράσεις της, ναι. Αν πάλι το σκεφτούμε λίγο καλύτερα, τότε όχι. Παρ’όλα αυτά, η Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να βρίσκεται στην επικαιρότητα για όλους τους λάθος λόγους. Μετά την ομοφοβική επίθεση στην πλατεία Αριστοτέλους, πλέον το ενδιαφέρον αρκετών στράφηκε σε μία αφίσα και το ντοκιμαντέρ που διαφημίζει.

Η νέα ταινία της Ελίνας Ψύκου με τίτλο Αδέσποτα Κορμιά, η οποία προβλήθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, έχει ενοχλήσει τόσο την Εκκλησία όσο και τους συντηρητικούς, ακροδεξιούς κύκλους προκαλώντας έναν ακόμα αναβρασμό στη συμπρωτεύουσα που θυμίζει πια ναρκοπέδιο. Γιατί όμως έχει δημιουργηθεί αυτή έκρυθμη κατάσταση στη Θεσσαλονίκη;

Τι πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ

Σύμφωνα με το info που βρίσκει κανείς στην επίσημη σελίδα του filmfestival, στα Αδέσποτα Κορμιά «Η Ρόμπιν είναι έγκυος, αλλά δε θέλει να γίνει μητέρα. Η Κατερίνα θέλει αλλά δεν μπορεί. H Κική θέλει απλώς να πεθάνει με αξιοπρέπεια. Όμως η άμβλωση, η εξωσωματική γονιμοποίηση και η ευθανασία αντίστοιχα δεν είναι νόμιμες στις χώρες τους. Τα Αδέσποτα κορμιά εξερευνούν τη σωματική αυτονομία σε μια Ευρώπη, όπου επιτρέπεται να ταξιδέψεις, να εργαστείς, να καταναλώσεις ελεύθερα αλλά όχι απαραίτητα να ζήσεις ή να πεθάνεις όπως επιθυμείς».

H αφίσα

Η σταυρωμένη, ημίγυμνη εγκυμονούσα στην αφίσα των Αδέσποτων Κορμιών:

Αδέσποτα Κορμιά

Η επιστολή του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης

Με επιστολή του προς τη Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος, ζήτησε τη μη ανάρτηση αφίσας για τη διαφήμιση του ντοκιμαντέρ Αδέσποτα Κορμιά και αυτό γιατί, όπως υποστηρίζει, «είναι βαθύτατα προκλητική για το θρησκευτικό συναίσθημα των χριστιανών της πόλης».

Στην επιστολή, διαβάζουμε μεταξύ άλλων πως «Το ζήτημα που δημιουργείται με αυτό το ντοκιμαντέρ δεν έγκειται στο περιεχόμενό του, αλλά στη διαφημιστική αφίσα προβολής του ντοκιμαντέρ! Πέραν του ότι η πρώτη μοιάζει αναντίστοιχη με το περιεχόμενο του δευτέρου – την εξερεύνηση της σωματικής αυτονομίας στην Ευρώπη των πολλών ελευθεριών- όπως περίπου αναφέρεται στο Πρόγραμμα, ακόμη και αν προσπαθήσει κάποιος να κάνει μια ελευθεριάζουσα η νοσηρή σύνδεση, είναι βαθύτατα προκλητική για το θρησκευτικό συναίσθημα των χριστιανών της πόλης μας, ανεξαρτήτως δόγματος και ομολογίας: ένας σταυρός με μία ημίγυμνη γυναίκα, πιθανώς την Παναγία, την οποία περιβάλλουν τα αστέρια της Ευρωπαικής Σημαίας (αναφορά στην εικόνα της Παναγίας «Αμώμου Συλλήψεως» η της Παναγίας της Λούρδης, δύο παγκοσμίως σεβαστών χριστιανικών συμβόλων;)».

«Τείνει, δυστυχώς, να καταστεί συνήθεια, τα τελευταία χρόνια, η εκ μέρους διαφόρων ‘’καλλιτεχνών’’ χρησιμοποίηση των ιερών Προσώπων της Πίστης, όχι για να αποδώσουν τον αρμόζοντα σεβασμό και να εκφράσουν την πρέπουσα ευλάβεια προς Αυτά, αλλά για να ‘’διαφημίσουν’’ εκδηλώσεις και δημιουργήματα τέχνης. Αυτές οι διαφημίσεις υπό το πρόσχημα μιάς αμφίβολης καλλιτεχνικά γραφιστικής προσέγγισης, αγγίζουν- ενίοτε δε και υπερβαίνουν- τα όρια της κακόβουλης πρόκλησης και της κακοποιητικής πρόθεσης».

Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης δεν ήταν ο μόνος που διαμαρτυρήθηκε. Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων έστειλε επίσης επιστολή στη διευθύντρια του φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, γιατί λένε έγινε «απαράδεκτη κατάχρηση του κατ’ εξοχήν Ιερότατου Συμβόλου του Χριστιανισμού, του Τίμιου και Ζωοποιού Σταυρού, πάνω στον οποίο απεικονίζεται μία ημίγυμνη έγκυος γυναίκα»

Η απάντηση της Ελίζ Ζαλαντό

Στην απαντητική επιστολή της, η γενική διευθύντρια του ΦΚΘ -μεταξύ άλλων- σημειώνει: «Κατανοώ ότι η διαφημιστική αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά εκφράζει ίσως απόψεις αντίθετες από τις δικές σας. Το ίδιο είμαι σίγουρη ότι συμβαίνει και με άλλα καλλιτεχνικά έργα που παρουσιάζονται σε κινηματογραφικές αίθουσες, τηλεοπτικούς σταθμούς, αίθουσες τέχνης και μουσεία. Μα κι εγώ όμως βλέπω έργα που δεν μου αρέσουν και ακούω απόψεις που είναι αντίθετες στις δικές μου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα μπορούσα να ζητήσω την απαγόρευσή τους, ή την απόσυρσή τους, διότι αυτό αντίκειται στο Κράτος Δικαίου.

Το ίδιο συμβαίνει και με την αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά. Ως καλλιτεχνικό έργο μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους και να προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Χωρίς να έχουμε καμία σχέση με τη δημιουργία της, έχουμε ακούσει στο Φεστιβάλ πολλές διαφορετικές απόψεις: από θετικές και εγκωμιαστικές, έως προσβλητικές και απειλητικές. Όμως ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος επίσημος φορέας μπορεί να την απαγορεύσει από τη στιγμή που δεν παραβιάζει το Σύνταγμα και τους νόμους.

Αντιλαμβάνομαι λοιπόν τον προβληματισμό σας για τη συγκεκριμένη αφίσα. Σας παρακαλώ, όμως, να κατανοήσετε κι εσείς ότι οι πράξεις απαγόρευσης ή λογοκρισίας είναι αντίθετες όχι μόνο στις αξίες μου αλλά και αντίθετες στους νόμους του κράτους μας».

Τι συνέβη πριν την προβολή του ντοκιμαντέρ

Συγκεντρωμένοι φοιτητές και αρκετά μέλη αριστερών οργανώσεων βρέθηκαν στο Ολύμπιον από τις 18:30 το απόγευμα της Τρίτης (12/03), όπου προβλήθηκαν τα Αδέσποτα Κορμιά. Λίγο πριν τις 19:00, οι αστυνομικές δυνάμεις ξεκίνησαν να αποκλείουν το χώρο, καθώς από νωρίς το πρωί είχε εκδοθεί απόφαση της ΕΛ.ΑΣ για απαγόρευση κάθε συγκέντρωσης σε συγκεκριμένες οδούς γύρω από χώρους ενδιαφέροντος του Φεστιβάλ.

Όπως διαβάζουμε στο NEWS24/7, παρά την παρουσία ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων, πλήθος κόσμου παρέμεινε έξω από το Ολύμπιον για να παρακολουθήσει την ταινία, με τα μέτρα να είναι αυστηρά και να απαιτείται η επίδειξη εισιτηρίου ή διαπίστευσης, ήδη από την είσοδο του κτιρίου. Μάλιστα, έγινε έλεγχος και στις τσάντες.