Τι να περιμένουμε μετά το ένταλμα σύλληψης για Netanyahu και Χαμάς
Ο επικεφαλής εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Karim Khan, αν και καθυστερημένα, ζήτησε να εκτελεσθεί ένταλμα σύλληψης.
- 21 ΜΑΙ 2024
Ως ένα «ηθικό ανοσιούργημα ιστορικών διαστάσεων» χαρακτήρισε ο Benjamin Netanyahu το αίτημα για το ένταλμα σύλληψής του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, υποστηρίζοντας πως το Ισραήλ «διεξάγει έναν δίκαιο πόλεμο εναντίον της Χαμάς, μιας γενοκτονικής τρομοκρατικής οργάνωσης που διέπραξε τη χειρότερη επίθεση εναντίον του εβραϊκού λαού μετά το Ολοκαύτωμα». Την ίδια στιγμή, βέβαια, χιλιάδες άμαχοι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Netanyahu δεν έμεινε εκεί καθώς χαρακτήρισε τον επικεφαλής εισαγγελέα του ΔΠΔ, Karim Khan, έναν από τους «μεγαλύτερους αντισημίτες της σύγχρονης εποχής». Αυτή ήταν η πρώτη του αντίδραση στην είδηση ότι μπορεί να αντιμετωπίσει ένταλμα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Στο βίντεο-απάντηση μίλησε στα αγγλικά και δόθηκε στη δημοσιότητα από το γραφείο του, κάτι που συνηθίζει όταν θέλει το μήνυμά του να φτάσει στο ξένο ακροατήριο που τον ενδιαφέρει περισσότερο, στις ΗΠΑ.
«Κανένας πεζικάριος, κανένας διοικητής, κανένας πολιτικός ηγέτης -κανένας- δεν μπορεί να ενεργεί ατιμώρητος. Ο νόμος, λέει, δεν μπορεί να εφαρμόζεται επιλεκτικά. Αν συμβεί αυτό, θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την κατάρρευσή του», ανέφερε ο Karim Khan, βάζοντας στην ίδια κατηγορία και την ηγεσία της Χαμάς, η οποία αντιμετωπίζει τις ίδιες κατηγορίες.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Joe Biden, δήλωσε ότι είναι «εξωφρενικό» να ζητούνται εντάλματα σύλληψης και πως δεν υπάρχει «καμία ισοδυναμία μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς».
Η απάντηση της Χαμάς και του Khan
Η Χαμάς απαίτησε την απόσυρση των κατηγοριών κατά των ηγετών της, υποστηρίζοντας ότι ο εισαγγελέας του ΔΠΔ «εξισώνει το θύμα με τον εκτελεστή». Είπε ότι το αίτημα για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για την ισραηλινή ηγεσία ήρθε επτά μήνες αργότερα, αφού «η ισραηλινή κατοχή διέπραξε χιλιάδες εγκλήματα».
Ο Khan δεν κάνει άμεσες συγκρίσεις μεταξύ των δύο πλευρών, παρά μόνο εκθέτει τον ισχυρισμό του ότι και οι δύο έχουν διαπράξει μια σειρά από εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Αυτό, τουλάχιστον, υποστηρίζει.
Τονίζει επίσης ότι αυτός ο τελευταίος πόλεμος έρχεται στο πλαίσιο «μιας διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης και μιας μη διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς». Το δικαστήριο, αξίζει να σημειωθεί, αντιμετωπίζει την Παλαιστίνη ως κράτος, τη στιγμή που ο Netanyahu, έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα αποκτήσουν ποτέ ανεξαρτησία επί των ημερών του.
Και οι τρεις ηγέτες της Χαμάς, σύμφωνα με τον Khan, διέπραξαν εγκλήματα πολέμου που περιλαμβάνουν εξόντωση, δολοφονίες, ομηρία, βιασμούς και βασανιστήρια. Οι άντρες που κατονομάζονται είναι ο Yahya Sinwar, ο ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, ο Mohammed Deif, ο διοικητής των Ταξιαρχιών Qassam, της στρατιωτικής πτέρυγας της, και ο Ismail Haniyeh, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.
Το Ισραήλ, είπε ο επικεφαλής εισαγγελέας του ΔΠΔ, έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του, αλλά τα «ασυνείδητα εγκλήματα δεν απαλλάσσουν το Ισραήλ από την υποχρέωσή του να συμμορφώνεται με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο». Η αποτυχία να το πράξει αυτό, είπε, δικαιολογεί την (καθυστερημένη θα προσθέσουμε εμείς) έκδοση ενταλμάτων σύλληψης του Netanyahu και του υπουργού Άμυνας Yoav Gallant.
Τι θα συμβεί αν τελικά εκδοθούν τα εντάλματα σύλληψης
Μια ομάδα δικαστών στο ΔΠΔ θα εξετάσει τώρα αν θα εκδώσει τα εντάλματα σύλληψης. Τα κράτη που έχουν υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ θα είναι στη συνέχεια υποχρεωμένα να συλλάβουν τους άνδρες αν έχουν την ευκαιρία. Ποιες είναι οι πιθανότητες να συμβεί κάτι τέτοιο; Ελάχιστες, τουλάχιστον για τον Benjamin Netanyahu.
Στους 124 υπογράφοντες δεν περιλαμβάνονται η Ρωσία, η Κίνα και οι ΗΠΑ. Ούτε το Ισραήλ έχει υπογράψει. Αλλά το ΔΠΔ έχει αποφανθεί ότι έχει νομική εξουσία να ασκήσει δίωξη για εγκληματικές πράξεις στον πόλεμο, επειδή οι Παλαιστίνιοι έχουν υπογράψει το καταστατικό.
Εάν εκδοθούν τα εντάλματα σύλληψης, αυτό σημαίνει ότι ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, δεν θα μπορούσε να επισκεφθεί στενούς δυτικούς συμμάχους χωρίς να κινδυνεύει με σύλληψη.
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Rishi Sunak, δήλωσε ότι οι ενέργειες του ΔΠΔ «δεν βοηθούν στην επίτευξη παύσης των μαχών, στην απελευθέρωση των ομήρων ή στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας», ωστόσο αν βρεθεί σε βρετανικό έδαφος, θα προβεί σε σύλληψη.
Η Γαλλία, από την άλλη, υποστηρίζει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, «την ανεξαρτησία του, και τον αγώνα εναντίον της ατιμωρησίας σε όλες τις καταστάσεις», τόνισε σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε η γαλλική διπλωματία.
Μια πολύ σημαντική εξαίρεση για τον Netanyahu και τον Gallant είναι οι ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δεν έχει καμία δικαιοδοσία. Οι προοδευτικοί κύκλοι, πάντως, έχουν ήδη χαιρετίσει τη δράση του ΔΠΔ.
Εάν εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τον Ismail Haniyeh, τον επικεφαλής του πολιτικού κλάδου της Χαμάς, θα πρέπει να σκεφτεί καλύτερα τα τακτικά ταξίδια του για να συναντήσει ανώτερους Άραβες ηγέτες. Είναι πιθανό να περνάει πολύ περισσότερο χρόνο στη βάση του στο Κατάρ, το οποίο, όπως και το Ισραήλ, δεν υπέγραψε το Καταστατικό της Ρώμης με το οποίο ιδρύθηκε το ΔΠΔ.
Οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι ηγέτες της Χαμάς, ο Yahya Sinwar και ο Mohammed Deif, δεν ανησυχούν ιδιαίτερα καθώς δεν μετακινούνται από τη βάση τους, στη Γάζα. Το ένταλμα, πάντως, θα τοποθετούσε τον Netanyahu σε μια ειδική κατηγορία κατηγορούμενων ηγετών που περιλαμβάνει επίσης τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin και τον Muammar Gaddafi της Λιβύης. Ο Ρώσος πρόεδρος, ωστόσο, δεν έχει αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα έως τώρα.
