Σίγουρα μια, άντε δυο βραδιές με λιγοστό (ή καθόλου) ύπνο, δεν θα σου προξενήσουν άμεσο πρόβλημα υγείας. Σύμφωνα με τον Michael Twery, διευθυντή του αμερικάνικου κέντρου ερευνών για τις διαταραχές ύπνου, ο κακός ύπνος είναι μια ύπουλη συνήθεια, η οποία σε βάθος χρόνου προκαλεί θραύσματα στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και γίνεται η αφορμή για την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων υγείας. Ας δούμε ποιες είναι οι επιπτώσεις του κακού ύπνου στον οργανισμό σου.
Παχαίνεις
Όταν κοιμάσαι τουλάχιστον επτά ώρες κάθε βράδυ, το σώμα σου αποδεσμεύει μια ορμόνη που λέγεται λεπτίνη. Η συγκεκριμένη ορμόνη ‘ειδοποιεί’ τον εγκέφαλό σου πως οι ‘αποθήκες’ του λίπους σου είναι γεμάτες, άρα δεν χρειάζεται να φας. Ο κακός ύπνος σου προκαλεί αμέσως αίσθημα πείνας, διότι στη θέση της εξαφανισμένης λεπτίνης, το σώμα σου εκκρίνει γκρελίνη, γνωστή ως ‘η ορμόνη της πείνας’. Άρα πρέπει να φας (ή έτσι νομίζεις). Σύμφωνα με έρευνα της ιατρικής εγκυκλοπαίδειας BMJ Open Sport & Exercise Medicine, οι άνθρωποι που συνηθίζουν να κοιμούνται λιγότερο από επτά ώρες, είναι πιο πιθανό να πάρουν απότομα βάρος ή και να είναι ήδη παχύσαρκοι.
Κινδυνεύεις από ανίατες ασθένειες
Σύμφωνα με τον Twery, αν και δεν υπάρχει άμεση σύνδεση της έλλειψης ύπνου με την πρόκληση καρδιακής προσβολής ή τις εμφανίσεις διαφόρων ειδών καρκίνου, το πρόβλημα είναι αρκετά πιο ‘ύπουλο’. Συγκεκριμένα αναφέρει πως η έλλειψη ύπνου μπορεί να ανοίξει το δρόμο στην εμφάνιση συμπτωμάτων αθηροσκλήρωσης (σχηματισμός ‘πλάκας’ στις αρτηρίες της καρδιάς) και σε φλεγμονές που κάνουν τον ανθρώπινο οργανισμό ευάλωτο στην καρδιακή προσβολή. Επίσης, η έλλειψη πλήρους λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείται από τον κακό ύπνο, μπορεί να αυξήσει και το ρίσκο εμφάνισης καρκίνων. Το σώμα χωρίς πλήρες ύπνο, γίνεται ‘διάτρητο’ σε συμπτώματα σοβαρών ασθενειών.
Κινδυνεύεις από διαβήτη τύπου 2
Ο ύπνος σε βοηθάει να μεταβολίσεις την γλυκόζη και όλα τα συστατικά των τροφών που έχεις λάβει σε μια μέρα. Η έλλειψη ύπνου από την άλλη, προκαλεί έκρηξη κορτιζόλης στον οργανισμό σου, που κάνει τα κύτταρα πιο ανθεκτικά στην ινσουλίνη. Μη γίνεις διαβητικός από τα 30 σου, κρίμα είναι.
Κι άλλη καρδιά
Μιλήσαμε για τον εφιάλτη της αθηροσκλήρωσης παραπάνω, χωρίς να αναφέρουμε έναν ακόμα σημαντικό ‘εχθρό’ που εμφανίζεται στο σώμα σου με την έλλειψη ύπνου: η πίεση του αίματος αυξάνεται, νιώθεις πια σαν ήρωας σε video game που του λιγοστεύουν οι ζωές. Συνολικά, η πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών συμπτωμάτων σε άτομα που δεν κοιμούνται επαρκώς, είναι τουλάχιστον 20% πιο αυξημένη σε σχέση με εκείνους που βλέπουν όνειρα γλυκά (‘και απονήρευτα’ όπως έλεγε μια cheesy ατάκα των ’00s).
Eίσαι ευάλωτος σε ιούς (και στον κορονοϊό)
Ο ύπνος είναι δεδομένο ότι λειτουργεί ως ασπίδα σε ιούς όπως αυτός της γρίπης και παραμένει το ίδιο γερή ‘ασπίδα’ κόντρα στις λοιμώξεις του COVID-19. Μην περίμενεις το εμβόλιο, απλά κοιμήσου μια ώρα παραπάνω.
Νιώθεις ‘θολούρα’ στο μυαλό
Σύμφωνα με ερευνητικό πόρισμα της κλινικής υπνικών μελετών του πανεπιστημίου Harvard, η έλλειψη ύπνου κάνει το άτομο την επόμενη μέρα πιο ευάλωτο σε λάθη συγκέντρωσης και όχι μόνο. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Σύμφωνα με τον καθηγητή ιατρικής Michael Twery: “κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι νευρώνες και τα κύτταρα του εγκεφάλου μας ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται με ένα μοτίβο που ονομάζεται ‘αργές κυματογραμμές’. Αυτή η κίνηση των κυματογραμμών επιτρέπει στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό να διαχυθει στον φλοιό του εγκεφάλου και να αποβάλει τοξίνες που έχουν κολλήσει εκεί. Αν διακόπει ακαριαία αυτή η διαδικασία με το πρόωρο τέλος του ύπνου, τότε ο εγκέφαλός μας δεν έχει καθαρίσει πλήρως από τις τοξίνες“. Αυτή η κατάσταση, έχει ως αποτέλεσμα την ‘θολούρα’ που νιώθεις στο μυαλό και τη δυσκολία΄που νιώθεις να βάλεις μπρος ακόμα και εύκολα tasks μέσα στη μέρα σου.
Αξίζει να τονίσουμε πως μια από τις τοξίνες που καθαρίζει ο εγκέφαλός μας κατά τη διάρκεια του ύπνου, σχετίζεται με την πρόκληση της νόσου Αλτσχάϊμέρ.
Χάνεις το κέφι σου
Το μυαλό σε καθεστώς έλλειψης ύπνου, είναι όπως ένας υπολογιστής που προσπαθεί να λειτουργήσει, κάνοντας παράλληλα διαρκώς updates και restarts. Όταν το σκεπτόμενο τμήμα του εγκεφάλου σου είναι σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, τότε πιάνουν δουλειά τα λιγότερο ‘σκεπτόμενα’ και πιο πρωτόγονα, για να βγάλεις την μέρα όπως μπορείς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να θυμώνεις πιο εύκολα, να πανικοβάλλεσαι, να παθαίνεις υστερία δι’ αστείων αφορμών. Μήπως αν κλείσεις το laptop μια ώρα νωρίτερα, αν κόψεις το doomscrolling, το επόμενο πρωί όλα θα μοιάζουν πιο ρόδινα και πιο απλά;
