Τι συνέβη το πρωινό της πρώτης έκρηξης ατομικής βόμβας στον πλανήτη

Αυτή η περίεργη και απόκοσμο λάμψη ήταν το αποτέλεσμα του λεγόμενου Trinity Test, της πρώτης επαφής του ανθρώπου με την απίστευτη ισχύ της ατομικής βόμβας. Μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα δύο τέτοιες βόμβες πέφτουν στο έδαφος της Ιαπωνίας. Πρώτα ο ‘Little Boy’ στη Hiroshima. Μετά ο ‘Fat Man’, βόμβα με πλουτόνιο, στο Nagasaki. Η δεύτερη ήταν περίπου το όπλο που είχε τεσταριστεί στο Trinity Test. Σύμφωνα με υπολογισμούς οι θάνατοι που προκλήθηκαν από τις δύο αυτές βόμβες ήταν ανάμεσα στους 150.000 και στους 250.000.

Η ιστορία πριν από εκείνο το πρωινό της 16ης Ιουλίου είναι μια υπόθεση ενός υπόγειου διεθνούς ανταγωνισμού για το ποιος θα προλάβει να κατασκευάσει πρώτος αυτό το όπλο μαζικής καταστροφής. Είναι πολύ γνωστό το γράμμα που είχε στείλει ο ίδιος ο Einstein προς τον Πρόεδρο Roosevelt. Σε αυτό, τον προειδοποιούσε για τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε η κατασκευή της ατομικής βόμβας από τη ναζιστική Γερμανία. Ακολούθησε  ο βομβαρδισμός του Pearl Harbor και η είσοδος των ΗΠΑ στον πόλεμο. Γεγονότα που επιτάχυναν τις διαδικασίες της κατασκευής της ατομικής βόμβας.

Το Trinity Test ήταν απλά μια δοκιμή στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος Manhattan Project. Πρόκειται για ένα τεράστιο ερευνητικό πρόγραμμα των ΗΠΑ (με τη συμμετοχή της Μεγάλης Βρετανίας και του Καναδά) με 130.000 εργαζομένους και με κόστος γύρω στα 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Πρόκειται επίσης για το πρόγραμμα εκείνο που τελικά πράγματι κατασκεύασε τις πυρηνικές βόμβες που έπεσαν στην Ιαπωνία.

Η μέρα που άλλαξε ο κόσμος

Το βράδυ μεταξύ 15ης και 16ης Ιουλίου 1945, στο New Mexico είχαν εκδηλωθεί καταιγίδες. Καταιγίδες που θα δυσκόλευαν πολύ το τεστ. Ήδη το προγραμματισμένο τεστ ήταν για τις 4 αλλά λόγω των συνθήκων είχε αναβληθεί. Ο μετεωρολόγος Jack Hubbard, ωστόσο, υποσχόταν ότι μέχρι το πρωί ο καιρός θα άνοιγε και η δοκιμή θα ήταν δυνατή. Την ίδια στιγμή, επιστήμονες, στρατιωτικοί και άλλοι παρατηρητές είχαν βρεθεί σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων, προκειμένου να παρακολουθήσουν το τεστ. Ο κυβερνήτης της Πολιτείας είχε ήδη ενημερωθεί να είναι σε εγρήγορση, προκειμένου να επιβάλλει άμεσα στρατιωτικό νόμο. Σε περίπτωση βέβαια που κάτι πήγαινε στραβά. Εκείνη τη στιγμή όλοι έπλεαν σε άγνωστα νερά.

Στις 4 το πρωί, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Hubbard, ο ουρανός άρχισε να ανοίγει. Ο τελευταίος άνθρωπος που έβλεπε από κοντά την πυρηνική βόμβα ήταν ο Don Hornig. Βρισκόταν στην κορυφή της ύψους 30 μέτρων κατασκευής. Πέρασε το βράδυ του εκεί διαβάζοντας ένα βιβλίο με χιουμοριστικά διηγήματα και κρατώντας έναν φακό. Τελικά, όταν φάνηκε ότι όλα θα πήγαιναν σύμφωνα με το πλάνο αποχώρισε. Λίγο πριν τις 5:30 όλοι όσοι επρόκειτο να παρακολουθήσουν την έκρηξη φόρεσαν τα ειδικά προστατευτικά γυαλιά τους. Λίγο πριν την έκρηξη, ακούστηκε ο υπεύθυνος επιστήμονας όλου του Manhattan Project, Oppenheimer, να μουρμουράει με εξαντλημένη φωνή: “Lord, these affairs are hard on the heart“.

H έκρηξη τελικά θα γίνει και όλοι οι αυτόπτες μάρτυρες θα μιλούσαν για το πρωτόγνωρα εκτυφλωτικό φως που ήρθε ως αποτέλεσμά της. Η έκρηξη είχε αφήσει έναν κρατήρα βάθους 1,5 μέτρου και διαμέτρου 9 μέτρων. Η άμμος της ερήμου στη γύρω από την έκρηξη περιοχή έλιωσε αμέσως και έγινε ένα ραδιενεργό γυαλί πράσινου χρώματος. Τα γύρω βουνά φωτίστηκαν περισσότερο και από το φως του ήλιου. Το μανιτάρι που ακολούθησε την έκρηξη έφτασε μέχρι τα 12,1 χιλιόμετρα σε ύψος. Πολλοί συνδύασαν αυτή την εμπειρία με μια αυγή του ήλιου που γινόταν πολύ πιο γρήγορα και με πολύ πιο εκτυφλωτικό φως.

“Κοιτούσα ευθεία μπροστά με το αριστερό μου μάτι καλυμμένο και το δεξί μάτι ανοιχτό. Ξαφνικά, το δεξί μου μάτι τυφλώθηκε από ένα φως που εμφανίστηκε στιγμιαία. Το αριστερό μου μάτι μπορούσε ακόμα να δει μια μπάλα φωτιάς να ανοίγεται σαν μια τρομακτική γιγαντιαία φούσκα ή ένα μανιτάρι”, τόνιζε αργότερα ο Ralph Smith, ένας από τους αυτόπτες μάρτυρες.

Η αυγή ενός νέου κόσμου

Πράγματι, αυτή έχει η μεταφορά της ατομικής βόμβας με την αυγή έχει και την ποιητική της λειτουργία. Λειτούργησε κατά κάποιον τρόπο και ως η αυγή μιας νέας εποχής. Ο άνθρωπος έβλεπε για πρώτη φορά μπροστά στα μάτια του τις καταστρεπτικές ιδιότητες του πρώτου υπερόπλου. Πρώτα στο μακριά από τον άνθρωπο φυσικό περιβάλλον. Ένα μήνα μετά και πάνω σε κατοικημένες περιοχές του πλανήτη. Πλέον την ισχύ που έχει ο άνθρωπος πάνω σε άλλους ανθρώπους. Η Ιαπωνία θα υπογράψει ταπεινωμένη την ήττα της. Την ώρα που μέτραγε εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς.

Δεν αφορά όμως μόνο την Ιαπωνία. Για τις επόμενες δεκαετίες και με κορύφωση τον Ψυχρό Πόλεμο ο πλανήτης θα βρισκόταν να ισορροπεί σε μια λεπτή ισορροπία ακριβώς πάνω από το χάος. Για πρώτη φορά στην ιστορία του, θα είχε την ισχύ να καταστρέψει ολόκληρη την ανθρωπότητα με μόνο μια διαταγή. Ακριβώς αυτή η νέα περίεργη συνθήκη θα δημιουργούσε με τη σειρά της και αυτές τις νέου είδους ισορροπίες τρόμου. Τρόμου για τον πυρηνικό όλεθρο. Και μαζί για την ολική καταστροφή.

Σήμερα, ακριβώς 75 χρόνια μετά, η πυρηνική καταστροφή έχει απομακρυνθεί ως ενδεχόμενο αλλά είναι πάντα εκεί. Καθισμένη κάπου στο περιθώριο των πιθανοτήτων. Με τον πλανήτη να έχει μπει εδώ και κάποια χρόνια σε μια νέα αστάθεια και τη σύγκρουση μεταξύ τριών Υπερδυνάμεων (ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσίας) να βρίσκεται πάντα μπροστά μας. Γιατί ο πυρηνικός όλεθρος επικρέμεται ακόμα από πάνω μας.Το πρωινό της 16ης Ιουλίου του 1945 που βρήκε τον άνθρωπο να βλέπει κατάματα μια νέα αυγή. Ήταν η στιγμή που κατάλαβε ότι, αν το ήθελε, θα μπορούσε να καταστρέψει τον πλανήτη ολόκληρο μέσα σε λίγα λεπτά.