Το Facebook ίσως αναγκαστεί να πουλήσει Instagram και Whatsapp
Το αμερικανικό κράτος ξεκίνησε έναν πόλεμο με το Facebook για τις πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού με τις οποίες λειτουργεί το τελευταίο. Τι θα συμβεί τελικά;
- 11 ΔΕΚ 2020
Το Facebook λειτούργησε μονοπωλιακά και έξω από τον θεμιτό ανταγωνισμό, ακολουθώντας ένα παράνομο επιχειρηματικό πλάνο με απώτερο σκοπό να πνίξει οικονομικά τους αντιπάλους του και να κερδίσει τον απόλυτο έλεγχο στο τοπίο των social media. Αυτό δεν είναι κάτι που λέμε εμείς.
Το λένε Γενικοί Εισαγγελείς από 46 Πολιτείες των ΗΠΑ οι οποίοι κατέθεσαν χθες Τετάρτη αγωγές εναντίον της εταιρείας. Στο πλευρό τους βρέθηκε και η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου του αμερικανικού κράτους. Το επιχείρημά τους είναι πως η λογική “buy or bury” με την οποία κινείται η εταιρεία δημιουργεί εμπόδια στη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού. Μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για την αρχή ενός «πολέμου» του αμερικανικού κράτους με την εταιρεία.
«Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, το Facebook έχει χρησιμοποιήσει την κυριαρχία του αλλά και τη μονοπωλιακή του ισχύ προκειμένου να συντρίψει μικρότερους αντιπάλους του και να εξαφανίσει τον ανταγωνισμό, ενώ όλα αυτά γίνονται εις βάρος των ίδιων των χρηστών του», λέει η Γενική Εισαγγελέας της Nέας Υόρκης Letitia James σε ανακοίνωσή της. «Eργαλειοποιώντας τον τεράστιο όγκο δεδομένων και χρημάτων, το Facebook διέλυσε ή εμπόδισε τον δρόμο σε οποιονδήποτε η ίδια η εταιρεία έβλεπε ως πιθανή απειλή».
Οι αγωγές αυτές τονίζουν ότι ο κολοσσός των social media χρησιμοποίησε την κυριαρχία του για να αγοράσει ή να σκοτώσει τον ανταγωνισμό και καταχράστηκε την ιδιωτικότητα εκατομμύρια Αμερικανών. Ταυτόχρονα, τιμώρησε αντιπάλους του που αρνήθηκαν να δεχτούν την πρόταση εξαγοράς του. Τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού που οι αγωγές αναφέρουν είναι η αγορά του Instagram το μακρινό 2012 αλλά και αυτή του WhatsApp, δύο χρόνια αργότερα. Στη συνέχεια, οι Γενικοί Εισαγγελείς ζητούν από τα δικαστήρια να τερματίσουν τις πρακτικές αυτές του Facebook και πιθανόν να το εξαναγκάσουν να πουλήσει το Instagram και το Whatsapp.
Από την άλλη, η αντιπρόεδρος του Facebook Jennifer Newstead αρνείται αυτές τις κατηγορίες μιλώντας για αναθεωρημένη ιστορία. «Το Instagram και το WhatsApp έγιναν τα υπέροχα ψηφιακά προϊόντα που είναι σήμερα, επειδή το Facebook επένδυσε δισεκατομμύρια δολάρια και χρόνια καινοτομίας και εξειδίκευσης που ανέπτυξαν νέα χαρακτηριστικά και βελτιωμένη εμπειρία για τους εκατομμύρια χρήστες που τα απολαμβάνουν», τόνισε. «Αυτό που είναι κρίσιμο όμως και που δεν αναφέρει η Επιτροπή στις 53 σελίδες είναι πως αναφέρεται σε αγορές που έγιναν χρόνια πριν. Η κυβέρνηση τώρα θέλει να πετύχει μια ανατροπή στέλνοντας όμως και ένα μήνυμα στις αμερικανικές επιχειρήσεις πως καμία πώληση δεν είναι οριστικά τελειωμένη».
Τι θα συμβεί τελικά
Αυτό που συνέβη είναι κάτι που κανείς δεν περίμενε ότι θα συμβεί πριν τις Αμερικανικές Εκλογές. Δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει έναν δικαστή να διατάξει την αποδέσμευση από το Facebook των Instagram και Whatsapp θεωρώντας πως η αγορά των τελευταίων ήταν αθέμιτος ανταγωνισμός που εμποδίζει τη λειτουργία της ελεύθερης αγοράς. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε σίγουροι για τίποτα. Οι νόμοι που επικαλείται η Επιτροπή έχουν πολλά χρόνια να εφαρμοστούν. Ακόμα λοιπόν και αν ένα δικαστήριο διατάξει κάτι τέτοιο, θα ξεκινήσει ένας δικαστικός αγώνας που μπορεί να κρατήσει πολλά χρόνια μέχρι να τελεσιδικήσει. Ο ίδιος ο Zuckerberg τόνισε ήδη ότι θα κινηθεί δικαστικά.
Είναι πάντως πολύ πιθανό παρόμοιες υποθέσεις να ανοίξουν στο άμεσο μέλλον τόσο για τη Google όσο και για την Amazon και μάλιστα να αφορούν και την Ευρώπη. Ούτως ή άλλως εδώ και καιρό στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός αγωγών και δικαστικής διαμάχης με τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας λόγω της κατάχρησης της κυριαρχίας τους σε διάφορους τομείς. Από τις διαφημίσεις μέχρι ζητήματα που αφορούν το απόρρητο των χρηστών ή τη χρήση των δεδομένων τους με απώτερο στόχο το κέρδος.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κίνηση αφορά Πολιτείες, που έχουν ως κυβερνήτες και Δημοκρατικούς αλλά και Ρεπουμπλικάνους, ζητάει να απαγορευτεί στην εταιρεία με έσοδα 70 δισεκατομμύρια τον χρόνο να κάνει αγορές που ξεπερνούν τα 10 εκατομμύρια δολάρια. Στη ουσία, δηλαδή, να αλλάξει όλη τη δομή του τρόπου λειτουργίας της εταιρείας όπως είναι αυτή σήμερα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα χρειαστεί χρόνος για να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Αν όμως το αμερικανικό κράτος πετύχει αυτό που επιζητά τότε θα μιλάμε για έναν εντελώς νέο σκηνικό.
