© AP Photo/Gerald Herbert
ΚΟΣΜΟΣ

Το Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη δεν είναι απλώς ένα καρναβάλι

Έχοντας ιστορία κοντά δύο αιώνων και το ιδιαίτερο στοιχείο ότι παρελαύνουν οργανωμένα γκρουπ με ξεχωριστή ταυτότητα και παράδοση, το Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη είναι μια εμπειρία που δεν συγκρίνεται.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: © AP PHOTOS

Είναι η περίοδος του έτους που οι δρόμοι στη Νέα Ορλεάνη σφύζουν από ζωή – από τις γειτονιές με τα αναπαλαιωμένα αρχοντικά δίπλα στα ζωηρά καφέ που είναι σαν να βγήκαν από τις σελίδες του Τενεσί Ουίλιαμς, μέχρι τις κεντρικές λεωφόρους όπου παρελαύνουν τα εντυπωσιακά άρματα σ’ αυτή την ιστορική για την πόλη γιορτή, παντού πλημμυρίζουν τα συναισθήματα και οι μυρωδιές.

Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο κόσμου καταφθάνουν κάθε φορά από τα πέρατα της Λουιζιάνα και όχι μόνο για να απολαύσουν τη μαγική γιορτή που έχει τη φήμη της πιο ζωντανής, ξέφρενης και από κάθε άποψη πληθωρικής εκδοχής για το Μαρντί Γκρα παγκοσμίως, μία μεγάλη καθολική γιορτή με γαλλικές ρίζες που θρησκευτικά σηματοδοτεί την τελευταία ευκαιρία κατάνυξης πριν τη συγκράτηση και την εσωστρέφεια της Σαρακοστής (κάτι πολύ ανάλογο με τη δική μας Τσικνοπέμπτη) και παράλληλα ταυτίζεται με το αποκορύφωμα των καρναβαλικών εκδηλώσεων σε πόλεις με θρυλική παράδοση στον συγκεκριμένο τομέα, όπως το Ρίο ντε Τζανέιρο, η Βενετία αλλά και η Νέα Ορλεάνη, όπου θα μεταφερθούμε μέσα από τον φακό του Associated Press.

Είναι τέτοια η παράδοση των μεταμφιέσεων στην πατρίδα της τζαζ που υφίσταται νόμος (ναι, νόμος) ο οποίος υποχρεώνει όσους παρελαύνουν επάνω σε άρμα να έχουν κεκαλυμμένη την πραγματική τους ταυτότητα με μάσκα ή βάψιμο.

«Πετάξτε μας κάτι, κύριε», είναι η μαγική φράση που θα ακούσεις ξανά και ξανά από τα πλήθη καθώς περνούν τα πάντα συγκλονιστικά στις λεπτομέρειες άρματα: ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εθιμοτυπικά στο Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη είναι οι χάντρες και άλλα μπιχλιμπίδια, παιχνίδια, καραμέλες ή καρύδες (οι οποίες αν σου τύχουν, θεωρείσαι απ’ τους πιο τυχερούς) που μοιράζουν με ανοιχτές χούφτες οι μασκαρεμένοι στον κόσμο.

«Αφήστε τις καλές στιγμές να κυλήσουν», φωνάζουν εκείνοι στα γαλλικά και γελούν δυνατά, όσο μοιράζουν τα λαμπερά αντικείμενα στα πλήθη που στέκονται τριγύρω με τεντωμένα χέρια. Εκτός από σύμβολα υγείας και ευημερίας, οι χάντρες αυτές είναι ένα μοναδικό ενθύμιο για την εμπειρία του επισκέπτη, εφόσον η κάθε ομάδα οργανωμένων καρναβαλιστών, τα λεγόμενα “krewes”, μοιράζει διαφορετικά αντικείμενα από τις υπόλοιπες.

Παράλληλα, τον τόνο δίνουν μπάντες με χάλκινα πνευστά και οι ντόπιοι που πλημμυρίζουν τον τόπο με τη μυρωδιά από τα βασιλικά κέικ που σερβίρονται στη γιορτή, πασπαλισμένα με πολύχρωμη σκόνη ζαχαροπλαστικής. Τα κέικ αυτά συχνά περιέχουν ένα μικρό πλαστικό μωρό, τον μικρό Ιησού, που υπόσχεται τύχη σε όποιον το πετύχει, όπως το φλουρί στη βασιλόπιτα.

Η παρέλαση της ομάδας Rex, του βασιλιά του καρναβαλιού, αποτελεί το αποκορύφωμα κομψότητας στο Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη.
Οι χάντρες που πετιούνται στα πλήθη ανήκουν στα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της φεστιβαλικής γιορτής.

Τα krewes είναι η ψυχή του καρναβαλικού Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη, με ιστορία ταυτόσημη με τη γιορτή.

Πρόκειται για κοινωνικές λέσχες, μερικές απ’ τις οποίες είναι ανοιχτές για νέα μέλη ενώ άλλες είναι πολύ ιστορικές και διατηρούν περιορισμένο τον κύκλο τους, έχοντας εσωτερική οργάνωση, ιεραρχία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις διακρίνουν.


Για παράδειγμα, οι Mardi Gras Indians αντιπροσωπεύουν τις αφρο-αμερικάνικες κοινότητες και χαρακτηρίζονται για τις χειροποίητες στολές που κατασκευάζουν με επιμέλεια καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ οι Krewe of Rex ανήκουν στις παλαιότερες και πιο ταυτοτικές για το Μαρντί Γκρα ομάδες, απ’ τους οποίους λέγεται ότι κατάγονται τα χρώματα της παλέτας του καρναβαλιού – το πράσινο, το χρυσό και το μωβ, τα οποία παρεμπιπτόντως συμβολίζουν την πίστη, τη δύναμη και τη δικαιοσύνη, αντίστοιχα.

Το καρναβαλικό Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη οργανώνεται από ομάδες-λέσχες που λέγονται krewes.
Κάθε krewe φέρει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως τα χειροποίητα κοστούμια του Monogram Hunters Black Masking Indians στο στιγμιότυπο.
Ανάμεσα στις πιο ιστορικές ομάδες είναι οι Krewe of Comus, Krewe of Rex, Krewe of Bacchus και Krewe of Zulu.
Όλη η πόλη γιορτάζει στους ρυθμούς της απελευθέρωσης και του ξεφαντώματος.
Μπάντες με χάλκινα πνευστά δίνουν τον τόνο στη γιορτή.

Βέβαια, για τα άρματα που ανάλογα την ετήσια θεματική της επιλέγει κάθε krewe, υπάρχει ένας και μόνο προορισμός: τα Kern Studios που έχουν ιστορία από το 1932 και στον χώρο τους σήμερα, σε ένα διαμορφωμένο μουσείο, ο επισκέπτης μπορεί να βουτήξει στο παρελθόν της φαντασμαγορικής γιορτής.

Στη γη της Νέας Ορλεάνης, όπως και του επίσης παραθαλάσσιου Μόμπαϊλ μερικά μίλια μακριά, η παράδοση του Μαρντί Γκρα ως μιας γιορτής ξεφαντώματος και απόλαυσης κατέφτασε κάπου τον 17ο αι. με το πλοίο του Γάλλου-Καναδού εξερευνητή Jean Baptiste Le Moyne Sieur de Bienville και τη συνηθισμένη αποικιοκρατική τακτική που ασκούσαν τότε οι Ευρωπαίοι, φέρνοντας τα δικά τους έθιμα.

Κατά τον 18ο αι. που αυξήθηκαν οι γαλλικές αποικίες στη Βόρεια Αμερική και η Νέα Ορλεάνη εξελίχθηκε σε νευραλγικής σημασίας πόλη-λιμάνι, οι εορτασμοί εξαπλώθηκαν.

Απέκτησαν γερές ρίζες και αργότερα αξιοποιήθηκαν για την ανάκαμψη της οικονομίας όπως μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο το 1862 ή στα σύγχρονα χρόνια, που αποτελούν ένα πολύ ισχυρό trademark για τη Νέα Ορλεάνη.


Μια φεστιβαλική γιορτή που είναι στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς, αναδεικνύοντας την πλούσια ταυτότητα της Νέας Ορλεάνης.

Υπάρχουν περίπου 35 διαφορετικές παρελάσεις που λαμβάνουν χώρα σε όλη τη Νέα Ορλεάνη – ακόμη περισσότερες, αν συνυπολογίσουμε τα προάστια.
Πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμου καταφτάνει για το αποκορύφωμα της γιορτής από τα πέρατα της Λουιζιάνα και όχι μόνο.
Η γιορτή δεν είναι μία ή δύο μέρες: διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες, αλλά οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την τελευταία ημέρα πριν από την αρχή της Σαρακοστής.

Από τις πιο θεαματικές στιγμές κάθε χρόνο, η παρέλαση από το Krewe of Zulu που ρίχνει στον κόσμο τις περίφημες καρύδες.
Το συγκεκριμένο krewe αντιπροσωπεύει τις αφρο-αμερικάνικες κοινότητες.
Στις στολές και τα άρματα αποτυπώνονται χαρακτηριστικά πολιτιστικής ή ιδεολογικής ταυτότητας.
Πέρα από γιορτή και ξεφάντωμα, το Μαρντί Γκρα στη Νέα Ορλεάνη είναι ένα σπουδαίο κομμάτι πολιτιστικής κληρονομιάς.