Το μυστικό της ευτυχίας, σύμφωνα με έρευνα του Χάρβαρντ

Αυτό που έχει τεκμηριωθεί είναι ότι ο αγώνας για την ευτυχία δεν είναι ίδιος για όλους: περίπου το 40% της θετικής προδιάθεσης απέναντι στη ζωή και τις καταστάσεις που προκύπτουν, εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι μια μερίδα ανθρώπων είναι εξ αρχής πριμοδοτημένη με εκείνο τα γονίδια που οικοδομούν έναν οργανισμό περισσότερο αισιόδοξο, σε σχέση με άλλους.

Ωστόσο, μένει ένα γενναίο κομμάτι από την πίτα, το οποίο επαφίεται στα δικά μας χέρια: ποιος είναι ο τρόπος να αυξήσουμε τη ροπή μας προς το αίσθημα της ευτυχίας; Μια μακροχρόνια έρευνα από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ολοκληρώθηκε πριν λίγα χρόνια, αναδεικνύοντας δύο σημεία-κλειδιά για αυτό το χρόνιο μυστήριο.

Μια σπάνια και πολύτιμη έρευνα

Πρόκειται για ένα ερευνητικό πρότζεκτ που ξεκίνησε το 1938, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, με τη φιλοσοφία να ακολουθήσει τη ζωή των συμμετεχόντων σε βάθος χρόνου, καταγράφοντας τις συναισθηματικές τους διακυμάνσεις και την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη.

Μέχρι το 2017 που τελικά έκλεισε το κεφάλαιο του Study of Adult Development, συμπληρώνοντας κοντά στα 75 χρόνια ζωής, από το πρώτο δείγμα των δευτεροετών φοιτητών που είχαν λάβει μέρος στην έρευνα (ανάμεσά τους ο John Kennedy και ο δημοσιογράφος Ben Bradlee), μονάχα 60 ήταν εν ζωή, ενώ κατά καιρούς η ομάδα του Χάρβαρντ είχε προβεί στην εισαγωγή νέων συμμετεχόντων, έτσι που ο αριθμός έφτασε και 724.

Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, το πρωτόκολλο υποδείκνυε επικοινωνία με τους συμμετέχοντες κάθε δύο χρόνια: μέσα από μια σειρά ερωτήσεων, οι οποίες αφορούσαν τόσο τους ίδιους, όσο και τις οικογένειες τους, ο βασικός στόχος ήταν να καταγραφεί στο αρχείο η κατάσταση των ατόμων ανά χρονική στιγμή – πόσο ισορροπημένοι αισθάνονται συναισθηματικά και νοητικά.

«Πολλοί που τους στέλναμε ένα ακόμη αίτημα για μερικές απαντήσεις κάθε δύο χρόνια, απορούσαν: μα καλά, γιατί συνεχίζετε να με μελετάτε, είναι η ζωή μου τόσο ενδιαφέρουσα;», είχε παραθέσει ο Δρ. Robert Waldinger, κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στο Χάρβαρντ και ένας εκ των επικεφαλής της έρευνας σε ομιλία του στο TEDx, που έχει εξελιχθεί σε μία απ’ τις πιο διάσημες στην ιστορία της διοργάνωσης.

Όπως διευκρίνισε ο ίδιος, «για να έχουμε την καθαρότερη δυνατή εικόνα δεν τους στέλναμε ερωτηματολόγια· κάναμε συνεντεύξεις στον χώρο τους, παίρναμε το ιστορικό τους από τους γιατρούς τους, μιλούσαμε στα παιδιά τους, κάναμε εγκεφαλογραφήματα, τους βιντεοσκοπούσαμε να συζητούν με τις συντρόφους τους».

Και κάπως έτσι ολοκληρώθηκε μια από τις πληρέστερες και μακροβιότερες έρευνες στην ιστορία της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα για την ευτυχία

Όπως εξήγησε ο Δρ. Robert Waldinger στο Harvard Health Blog, συμπυκνώνοντας τα πορίσματα της έρευνας για την ευτυχία, «είδαμε ότι οι προσωπικοί δεσμοί διεγείρουν τη συναισθηματική και νοητική κατάσταση των ατόμων – οι σχέσεις είναι ένας παράγοντας που βελτιώνει τη διάθεση, σε αντίθεση με την απομόνωση που είναι απορρυθμιστικός παράγοντας».

Κατά πως διαπιστώθηκε, όσο πιο ισχυροί ήταν οι δεσμοί του ατόμου με τον περίγυρό του (λχ φίλους, γονείς ή συγγενείς), τόσο πιο θωρακισμένη ψυχοσύνθεση διαθέτουν τα άτομα.

Και ο δεύτερος παράγοντας, ο οποίος είναι εξίσου σημαντικός για την ευτυχία είναι η στάση ζωής που υιοθετούμε ως άτομα: «μην ανησυχείς για ασήμαντα πράγματα».

Διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που μπορούσαν να επικεντρωθούν μόνο στα πράγματα που είχαν σημασία, ήταν πιο ευτυχισμένοι, αφήνοντας τα υπόλοιπα έξω από τη σφαίρα επιρροής. Γι΄ αυτό και οι ηλικιωμένοι είναι πιο αποδοτικοί σε αυτή την τεχνική, καθώς «τείνουν να συνειδητοποιούν ότι η ζωή είναι σύντομη και τείνουν να δίνουν περισσότερη προσοχή σε αυτό που τους κάνει ευτυχισμένους στο παρόν τους», όπως ανέφερε ο κλινικός ψυχολόγος από το Χάρβαρντ.

Επομένως, όσο μεγαλώνουμε, μάλλον θα γίνεται ευκολότερο.