Το πλαστικό κοντεύει να καταπιεί τον πλανήτη
Μέχρι το 2050, στις θάλασσες θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά απ’ ότι ψάρια. Εικόνες ανά τον κόσμο αποτυπώνουν το οριακό σημείο στο οποίο έχει βρεθεί ο πλανήτης.
- 8 ΔΕΚ 2024
Κάθε άτομο στην Ελλάδα υπολογίζεται αναλογικά ότι παράγει δέκα (10) κιλά απορρίμματα την εβδομάδα.
Μέσα στο βουνό από σκουπίδια, που αποσβολωμένο αυτό το άτομο θα κοίταζε πιθανότατα, εάν κάπως εμφανίζονταν μπροστά του μαζεμένα τα σκουπίδια που έχει αδειάσει τόσες μέρες συνεχόμενα, θα υπήρχαν σίγουρα πλαστικά μπουκάλια από νερό ή αναψυκτικά, tetra pak συσκευασίες από χυμούς, υγρά μαντηλάκια, διάφορα πλαστικά σακουλάκια, και ίσως κάποιο ρούχο που αποφάσισες πως ήρθε η ώρα να αποχωριστείς.
Όλα τα παραπάνω είναι μέρος ενός κοινού παγκόσμιου προβλήματος, όπως κατέδειξε με παραπομπές σε πρόσφατες έρευνες ο Guardian. Το πρόβλημα αφορά στη διαχείριση των σκουπιδιών που παράγουμε ως ανθρωπότητα και πέραν του ότι είναι υπερβολικά πολλά, πέραν του ότι τα διοχετεύουμε σε χώρες που βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση (π.χ. τα ρούχα της fast fashion που στιβάζονται στην Ανατολική Αφρική), είναι και υπερβολικά λάθος για τον πλανήτη.
Πρώτο και κύριο υλικό το οποίο γνωρίζουμε από δεκαετίες ότι επιφέρει τεράστια καταστροφή στα θαλάσσια οικοσύστημα, αλλά συνεχίζουμε απτόητα –και μάλιστα με σταθερά αυξητική τάση– να παράγουμε, είναι βεβαίως το πλαστικό.
Απ’ την άλλη, οι αριθμοί λένε ακούγονται στο όριο: μέχρι το (όχι πια μακρινό) 2050, στις θάλασσες θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά απ’ ότι ψάρια. Ακούγεται αδιανόητο; Εικόνες ανά τον κόσμο από φωτορεπόρτερ του πρακτορείου Associated Press αποτυπώνουν παρακάτω μια σύνοψη της κατάστασης που ισχύει εδώ και δεκαετίες, αλλά επιμένουμε να την κρύβουμε κάτω από το χαλί. Ιδιαίτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν νησιωτικά κράτη όπως η Ινδονησία, καθώς ξεβράζονται στις ακτές τους τεράστιες ποσότητες πλαστικών απορριμμάτων άλλων χωρών.
Όσον αφορά το περιβάλλον, βασικός αποδέκτης του μη ανακυκλωμένου πλαστικού είναι οι θάλασσες. Όπως αναφέρει η WWF Ελλάδας, στις θάλασσες του κόσμου έχουν συσσωρευτεί πάνω από 150 εκατ. τόνοι πλαστικών απορριμμάτων, όταν κάθε έτος προστίθενται 8 εκατ. τόνοι επιπλέον. Μόνο στις ελληνικές θάλασσες, το πλαστικό που καταλήγει ετησίως αντιστοιχεί σε 11.500 τόνους, δηλαδή όσο θα ζύγιζαν περίπου 150 αεροπλάνα, φορτωμένα με επιβάτες.
Και πλέον γνωρίζουμε ότι τα πλαστικά στα θαλάσσια οικοσυστήματα δε βλάπτουν μόνο τις χελώνες και άλλα ζώα που τα μπερδεύουν για φαγητό. Πλήθος ερευνών έχει δείξει πως διοχετεύονται τα πλαστικά στην τροφική αλυσίδα και φτάνουν μέχρι τον άνθρωπο και τα μικροπλαστικά που εντοπίζονται σήμερα σε κάθε κύτταρο του οργανισμού μας, σε όλα τα ζωτικά όργανα, ενώ έχει εισχωρήσει και στον εγκέφαλό, με νέα στοιχεία να δείχνουν μια απρόσμενη αύξηση παρουσίας πλαστικού σε σχέση με το δείγμα του 2016.
«Δεν ξέρω πόσο ακόμη περισσότερο πλαστικό είναι σε θέση να διαχειριστεί ο εγκέφαλός μας χωρίς να προκληθούν προβλήματα», δήλωσε ένας από τους ερευνητές στον Guardian.
Στο σημείο το οποίο έχει οδηγηθεί ο πλανήτης, με 400 εκατομ. τόνους νέου πλαστικού να παράγονται κάθε χρόνο και με την -άμεσα συνδεδεμένη με την εξόρυξη ορυκτών από τα οποία παράγεται το πλαστικό- κλιματική κρίση να επιδεινώνει δραματικά τις συνθήκες διαβίωσης στα νησιωτικά κράτη, όλες οι χώρες πιέζονται να λάβουν μέτρα, αλλά δυστυχώς η όλη προσπάθεια συνεχίζει να πέφτει στο κενό.
Πριν μερικές μέρες, ακόμη μία διάσκεψη του ΟΗΕ προς υπογραφή μιας νέας οριζόντιας, παγκόσμιας συνθήκης για τα πλαστικά έληξε χωρίς αποτέλεσμα. Έπειτα από πολυήμερες διαπραγματεύσεις, οι ηγέτες του κόσμου αποχώρησαν από το Μπουσάν της Νότιας Κορέας, αδυνατώντας για ακόμη μια φορά να βάλουν φρένο στην ποσότητα του παραγόμενου πλαστικού και τα είδη του παραγόμενου πλαστικού ανά έτος, που είναι και το ουσιαστικό διακύβευμα της όλης ιστορίας, με ακόμη μία παγκόσμια συνθήκη (όπως και η Διάσκεψη κορυφής για την κλιματική αλλαγή – COP) να αποδεικνύεται όμηρος του λόμπι των πετρελαιο-κρατών.
«Βρισκόμαστε σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι», τόνισε ο επικεφαλής της αποστολής της Greenpeace στις διαπραγματεύσεις Graham Forbes.
«Κάποιοι καθιστούν το εγχείρημα [της σύναψης μιας αποτελεσματικής συνθήκης για τα πλαστικά] πιο δύσκολο, αλλά το μάθημα είναι ξεκάθαρο: Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στις βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων και πετροχημικών, που υποστηρίζονται από μια μικρή μειοψηφία χωρών, να εμποδίσουν τη βούληση της μεγάλης πλειοψηφίας. Τη βούληση για μια ισχυρή συμφωνία που προστατεύει τους ανθρώπους και τον πλανήτη είναι η μόνη μας επιλογή».
Όλα αυτά μέχρι την επόμενη –πέμπτη κατά σειρά από το 2017– απόπειρα συμφωνίας σε μια παγκόσμια συνθήκη το 2025 και ενώ γνωρίζουμε ότι η ταχύτητα της παραγωγής πλαστικών θα έχει τριπλασιαστεί μέχρι το 2060, με το 90% αυτών να είναι δεδομένο ότι θα καταλήξει στους ωκεανούς.
