Το τελευταίο παλάτι του Gianfranco Ferré έχει έναν θρόνο για όλους

Το να επισκέπτεσαι το Μιλάνο μόνο και μόνο για να φωτογραφίζεσαι στο Duomo, τον καθεδρικό ναό της μεγαλούπολης του ιταλικού βορρά, θεωρώ ότι αδικεί τόσο εσένα όσο και την πόλη.

Το Μιλάνο έχει τόσα να προσφέρει, που ούτε ένα ούτε δύο ταξίδια αρκούν για να δεις τα βασικά. Πολύ περισσότερο όταν θέλεις να επισκεφθείς και κάποιους ξεχωριστούς χώρους. Κι αν σου αρέσει η μόδα, ακριβώς επειδή το Μιλάνο είναι η Μέκκα του ιταλικού σχεδιασμού, εκεί θα βρεις αυτό που αναζητάς: να μπεις στα άδυτα ενός μεγάλου σχεδιαστή όπως ο Gianfranco Ferré, ο οποίος άφησε πίσω του ένα τεράστιο όνομα και ένα πλούσιο έργο μέχρι τον θάνατό του από εγκεφαλική αιμορραγία στις 17 Ιουνίου του 2007, δέκα χρόνια πριν, στο Μιλάνο, τη γενέτειρα πόλη του, το μέρος που μεγαλούργησε.

Βλέπεται ο Ferré δεν πήγε στη Νέα Υόρκη ή στο Παρίσι για να μείνει, όπως έκαναν άλλοι για να βρεθούν πιο κοντά στις διασημότητες και να αντλήσουν αίγλη από αυτούς. Αυτό που έκανε, στο ξεκίνημά του, ήταν να πάει ανατολικά…

(AP Photo / Luca Bruno)

Ο Gianfranco Ferré λοιπόν, γεννήθηκε στο Legnano (Μιλάνο) στις 15 Αυγούστου 1944. Φοίτησε στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου του Μιλάνου και μπήκε στον κόσμο της μόδας το 1969, σχεδιάζοντας κοσμήματα και αξεσουάρ.

Το 1973, ο νέος αρχιτέκτονας – σχεδιαστής έκανε το πρώτο από τα πολυάριθμα ταξίδια του στην Ινδία, όπου μέχρι το 1977 εργάστηκε για την εταιρεία ένδυσης San Giorgio Impermeabili με έδρα την Γένοβα, που ανήκε στην οικογένεια Borelli. Ταυτόχρονα, είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί κάθε τμήμα της χώρας και να μελετήσει την τοπική τεχνική και το δυναμικό παραγωγής, για λογαριασμό της ινδικής κυβέρνησης.

Σε αυτή τη γη, εδραίωσε την επαγγελματική του κατάρτιση και ξεκίνησε τη δημιουργική του πορεία. Εμπνεύστηκε από τα χρώματα, τις μυρωδιές και τα σχήματα που συνθέτουν ένα σύνολο από αισθήσεις και συναισθήματα. Ήταν ένα μάθημα ζωής που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην καριέρα του.

(AP Photo / Remy de la Mauviniere)

Το 1974, ο Gianfranco Ferré άρχισε να σχεδιάζει τις πρώτες του συλλογές, ενώ τον Μάιο του 1978 δημιούργησε τη δική του εταιρεία με έδρα -που αλλού- το Μιλάνο, στη Via San Damiano και αργότερα στη Via della Spiga.

Για πάνω από τρεις δεκαετίες ο Ferré κόσμησε τις μεγαλύτερες εκθέσεις pret-a-porte, έντυσε διασημότητες, σχεδίασε έργα τέχνης και έβαλε το όνομά του ψηλά στη λίστα των κορυφαίων σχεδιαστών του κόσμου.

Η ευγενική, εύσωμη φυσιογνωμία του Ferré, με το μούσι και τα στρογγυλά γυαλιά σε διάφορα χρώματα, ήταν εύκολα αναγνωρίσιμη παντού. Ωστόσο, η τελευταία του επίσημη αναγνώριση ήταν τον Μάρτιο του 2007, όταν διορίστηκε πρόεδρος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Brera στο Μιλάνο, μιας περιοχής… κατάφυτης από τις μπουτίκ όλων των κορυφαίων ονομάτων της μόδας. Η ειρωνεία της τύχης ήταν ότι έφυγε από τη ζωή τρεις μήνες μετά.

Η οικογένεια του σπουδαίου σχεδιαστή δεν άφησε το έργο του να πάει χαμένο. Στις 13 Φεβρουαρίου του 2008 δημιούργησε το ‘Ίδρυμα Gianfranco Ferré’ στο Μιλάνο.

Η πρόσφατη, λοιπόν, επίσκεψή μου στο Μιλάνο, είχε και αυτή
την αποστολή. H πρώτη ήταν να δω το ολοκαίνουργιο Opel Grandland, το οποίο πρόκειται
να λανσαριστεί στην ελληνική αγορά τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου. Προορισμός
λοιπόν, το via ‘Tortona 37’ – όπου βρίσκεται το αρχηγείο του Ιδρύματος
Ferré. Ολόκληρος ο δρόμος διαθέτει μεγάλους οίκους σχεδιαστών και αρχιτεκτονικά
γραφεία. Ωστόσο στο ‘Tortona 37’ είναι κάτι ξεχωριστό. Πρόκειται για ένα
αρχιτεκτονικό συγκρότημα μικτής χρήσης που σχεδιάστηκε από τον Matteo Thun.
Αποτελείται από πέντε κτίρια τοποθετημένα γύρω από έναν κήπο-αυλή με δέντρα στο
κέντρο. Το έργο εντάσσεται σε μια σημαντική διαδικασία αστικής αναζωογόνησης με
χαμηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση τεχνολογιών εξοικονόμησης
ενέργειας (γεωθερμικό κλιματισμό, θέρμανση με ηλιακό πάνελ) και ενεργειακούς
εξωτερικών τοίχων.

Στο βάθος του συγκροτήματος βρίσκεται το κτίριο που στεγάζει το Ίδρυμα Gianfranco Ferré. Το φως του ήλιου διασχίζει τα παράθυρα από το δάπεδο μέχρι την οροφή στα 600 τ.μ. του κτιρίου.

Παντού είναι διάχυτη η αίσθηση κομψότητας και φινέτσας, με έργα του σχεδιαστή να κοσμούν τους χώρους εργασίας και αρχειοθέτησης, καθώς και τις αίθουσες συνεδρίων και διαλέξεων που μπορούν να φιλοξενήσουν την έκθεση ρούχων και αξεσουάρ. Ο καθένας μπορεί να καθίσει και να δει, είτε ανοίγοντας τους φακέλους από τις εκθέσεις pret-a-porte, είτε μέσω υπολογιστή, την αξιοθαύμαστη κληρονομιά του Ιδρύματος με σχέδια, φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα, ενώ μπορεί να ξεφυλλίσει περιοδικά μόδας, σχεδίου και τρόπου ζωής, από όλο τον κόσμο.

Η διαμόρφωση του χώρου και η εσωτερική διακόσμηση είναι έργο του αρχιτέκτονα Franco Raggi, συμμαθητή του Ferré από το πανεπιστήμιο, με τους δύο φίλους να έχουν επιμεληθεί και άλλα γραφεία σχεδιαστών μόδας. Ψηλά ταβάνια, πατώματα από ματ μαύρη ρητίνη, λευκοί τοίχοι με κόκκινα βερνίκια, επιφάνειες επενδεδυμένες με φύλλο σίδηρο, μεγάλες βιβλιοθήκες σε λευκό λακαρισμένο ξύλο δρυός και γυαλί, συνθέτουν τη διαμόρφωση του χώρου που περιλαμβάνει και ιδιαίτερα κομμάτια που σχεδίασε ο ίδιος: οι ξαπλώστρες σε καφέ πόνι, οι πολυθρόνες Biedermeier με ταπετσαρίες λουστραρισμένων σαυρών… Τον χώρο κοσμούν πολλά αναμνηστικά από τα παγκόσμια ταξίδια του, δώρα από φίλους όπως το υπέροχο κινέζικο βάζο σε χάλκινο ανάγλυφο, τα ιαπωνικά όπλα Kendo, τα μοναδικά πουλιά του Grégory Morizeau και του Fabius Tita από ανακυκλωμένα βιομηχανικά υλικά, το καβαλέτο του Ferré από τις πρώτες μέρες του, στη Via Conservatorio, καπέλα και κράνη από όλες τις περιόδους της ιστορίας και τις γωνιές της γης, βραχιόλια (μερικά αυθεντικά κομμάτια γλυπτικής), έργα τέχνης από προσωπικούς φίλους, οι καρέκλες του Tom Dixon, του Ron Arad και του Urano Palma.

Τι να πρωτοθαυμάσεις λοιπόν σε αυτόν τον χώρο που πλημμυρίζει μόδα; Μένεις άναυδος ακόμα και από τα λίγα φορέματα που υπάρχουν εκεί, ενώ 3.000 χαρακτηριστικά κομμάτια δημιουργίας του Ferré, από όλη την καριέρα του, φυλάσσονται σε άλλο χώρο.

Συνομίλησα με τη διευθύντρια του Ιδρύματος που μου είπε έχει μεγάλη δράση. Σχολές σχεδίου πηγαίνουν εκεί για να πάρουν έμπνευση, γίνονται διαλέξεις, ο χώρος φιλοξενεί διάφορες εκδηλώσεις και γενικά το ‘Ίδρυμα Gianfranco Ferré’ είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που αρμόζει στην ιστορία του σπουδαίου σχεδιαστή.

(Κεντρική φωτοραφία: AP Photo / Antonio Calanni)