Τζόγος και γκράφιτι: Πώς ζούσαν οι άνθρωποι στην Αρχαία Ρώμη
Ή αλλιώς, πώς ήταν να είσαι ένας μέσος πολίτης σε μια από τις μεγαλύτερες και πιο επιδραστικές αυτοκρατορίες του κόσμου.
- 11 ΜΑΙ 2024
Στην αρχαία ρωμαϊκή ιστορία συνήθως εντοπίζουμε ηγεμόνες όπως ο Ιούλιος Καίσαρας αλλά και ρήτορες όπως ο Κικέρωνας. Ωστόσο, αυτοί οι άντρες βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας αυτοκρατορίας εκατομμυρίων καθημερινών πολιτών που δεν τους απασχολούσε τόσο η κατάκτηση του κόσμου όσο το να βάλουν ψωμί στο τραπέζι και να απολαύσουν απλώς τη ζωή.
Μια ματιά στη ζωή των πολιτών αποκαλύπτει έναν πολιτισμό που σε πολλά θεμελιώδη σημεία δεν διαφέρει και πολύ από τον δικό μας: οι αρχαίοι Ρωμαίοι εργάζονταν, διασκέδαζαν και κοινωνικοποιούνταν.
Ακολουθούν 5 facts που προσφέρουν μια ματιά στο πώς ήταν να είσαι ένας μέσος πολίτης σε μια από τις μεγαλύτερες και πιο επιδραστικές αυτοκρατορίες του κόσμου.
Η δουλειά τελείωνε το μεσημέρι
Ναι, ζηλεύετε. Και εμείς ζηλεύουμε. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι δεν είχαν ρολόγια για να μετρήσουν τις ώρες της ημέρας. Αντ’ αυτού, παρακολουθούσαν την ώρα χρησιμοποιώντας τη θέση του ήλιου (ηλιακά ρολόγια). Δεδομένου ότι η παρακολούθηση του ήλιου ήταν η κύρια μέθοδος χρονομέτρησης, η εργάσιμη ημέρα ήταν δομημένη γύρω από ηλιακές θέσεις που ήταν εύκολο να μετρηθούν με γυμνό μάτι, όπως η ανατολή, το μεσημέρι και η δύση του ήλιου.
Για το λόγο αυτό, ένας απλός πολίτης ξεκινούσε συνήθως την εργάσιμη ημέρα του την αυγή και σταματούσε την εργασία του το μεσημέρι. Αυτό άφηνε το υπόλοιπο απόγευμα ελεύθερο για αναψυχή και οι πολίτες από όλα τα επίπεδα της ρωμαϊκής κοινωνίας περνούσαν το χρόνο τους παρακολουθώντας αθλητικές εκδηλώσεις ή θεατρικές παραστάσεις.
Όπου κι αν πήγαινες, έβρισκες ένα δημόσιο λουτρό
Οι Ρωμαίοι λάτρευαν τα δημόσια λουτρά. Μιλάμε για πολύπλοκες εγκαταστάσεις με περίτεχνα συστήματα θέρμανσης όπου οι Ρωμαίοι από όλα τα κοινωνικά στρώματα συγκεντρώνονταν για να χαλαρώσουν, να κοινωνικοποιηθούν και φυσικά να καθαριστούν. Το μπάνιο εκεί δεν ήταν απλώς μια απλή βουτιά στο νερό, υπήρχε μια ολόκληρη διαδικασία.
Ο επισκέπτης ξεκινούσε κάνοντας κάποια ελαφριά άσκηση και ακολουθούσε ένα ζεστό μπάνιο, μετά ένα ακόμα ζεστό μπάνιο και μετά ένα κρύο. Μπορούσε επίσης να περάσει χρόνο σε ένα χαμάμ ή να κάνει μασάζ. Τα δημόσια λουτρά ήταν σημαντικά για τον ρωμαϊκό πολιτισμό και ορισμένοι πολίτες τα θεωρούσαν ακόμη και σύμβολο της ρωμαϊκής ταυτότητας.
Οι Ρωμαίοι αγαπούσαν τον τζόγο
Η αγάπη για τον τζόγο στην Αρχαία Ρώμη, ήταν μεγάλη. Οι λιγότερο πλούσιοι πολίτες έβαζαν στοιχήματα σε παιχνίδια με ζάρια και έπαιζαν συνήθως στις ταβέρνες, στους δρόμους της πόλης και σε άλλους δημόσιους χώρους. Οι πλούσιοι, από την άλλη, έφτιαχναν ιδιωτικές αίθουσες στα σπίτια τους.
Οι Ρωμαίοι στοιχημάτιζαν επίσης συχνά στα αποτελέσματα αγώνων μεταξύ μονομάχων και, ως επί το πλείστον, μόνο οι άντρες επιτρεπόταν να παίζουν τυχερά παιχνίδια, αν και οι γυναίκες συμμετείχαν κατά τη διάρκεια ειδικών εορτών. Ακόμη και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες είχαν ένα κόλλημα με τον τζόγο. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κλαύδιος, για παράδειγμα, είχε κατασκευάσει μια ειδική άμαξα ώστε να μπορεί να παίζει τυχερά παιχνίδια ενώ ταξίδευε.
Οι πόλεις ήταν γεμάτες με γκράφιτι
Αρχαιολογικά στοιχεία από καλά διατηρημένες αρχαίες ρωμαϊκές πόλεις, όπως η Πομπηία, αποκαλύπτουν ότι, όπως και οι άνθρωποι της σύγχρονης κοινωνίας, οι κάτοικοι της αρχαίας Ρώμης ήθελαν να εκφράζονται με μερικά γκράφιτι. Δεδομένου ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι ζούσαν μερικές χιλιετίες πριν από την εφεύρεση του σπρέι, έπρεπε να αρκεστούν στο να χαράζουν και να σκαλίζουν τα σχέδια και τα μηνύματά τους σε γύψινες επιφάνειες.
Τα γκράφιτι που χάραξαν μπορούν να βρεθούν στους τοίχους των δημόσιων λουτρών και άλλων χώρων όπου οι άνθρωποι επισκέπτονταν συχνά. Στην αρχαία ρωμαϊκή τέχνη του δρόμου εντοπίζουμε από ζώα μέχρι αστεία και προσβολές.
Η λατρεία προς τον Καίσαρα
Ο ναός στη Ρωμαϊκή Αγορά δεν ήταν αφιερωμένος σε κάποιον θεό, αλλά στον Ιούλιο Καίσαρα. Κατά τη διάρκεια των αγώνων που πραγματοποιήθηκαν προς τιμήν του Καίσαρα λίγο μετά τη δολοφονία του το 44 π.Χ., ένας κομήτης εμφανίστηκε στον ουρανό, γεγονός που ο λαός ερμήνευσε ως οιωνό.
Αυτή η λαϊκή πεποίθηση ότι ο Καίσαρας είχε γίνει θεός κωδικοποιήθηκε σε νόμο δύο χρόνια αργότερα, το 42 π.Χ., όταν η Ρωμαϊκή Σύγκλητος τον ανακήρυξε επίσημα σε θεότητα. Μετά από αυτό, χτίστηκε ένας ναός προς τιμήν του Καίσαρα. Είχε ακόμη και βωμό όπου οι Ρωμαίοι πολίτες έκαναν θυσίες, όπως ακριβώς θα έκαναν για τον Δία ή τον Κρόνο.
