Γίνεται να πεθάνει κανείς από έρωτα;

Σε μια από τις πιο διαβόητες σκηνές της prequel τριλογίας των ‘Star Wars’ η Natalie Portman, εκλιπαρώντας τον Anakin να αρνηθεί τη Σκοτεινή Πλευρά της Δύναμης και να μπει ξανά στον σωστό τον δρόμο, του φώναξε κλαίγοντας ότι «της σπάει την καρδιά».

Λίγο αργότερα, όταν πια βρισκόταν σε τοκετό και έφερνε στον κόσμο τα δίδυμα αδέρφια της καρδιάς μας Luke και Leia, η σπασμένη καρδιά της πρόδωσε πράγματι την κατά τ’ άλλα καλή φυσική της κατάσταση. Η ανεπίσημη διάγνωση ήταν πως δεν είχε πια τη θέληση να ζήσει, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό για τους φαν των ‘Star Wars’.

Απογοητευμένο με την πορεία που πήρε μια τριλογία που τόσο είχαν στηρίξει, το κίνημα αγανακτισμένων του γαλαξία προσπαθούσε να βρει λογικές εξηγήσεις για τις αφηγηματικές τρύπες που είχε αφήσει πίσω του ο Lucas. Και αφού θεώρησαν τον θάνατο της Padme μία από αυτές, γεννήθηκαν στη fandom πλευρά του διαδικτύου διάφορα threads με σκοπό να εξιχνιάσουν την αληθινή αιτία θανάτου της σαιξπηρικής ηρωίδας. Οι θεωρίες που έπεσαν στο τραπέζι ήταν (και συνεχίζουν να είναι) πολλές. Πάρα πολλές. Ενίοτε κάποιοι έχουμε όντως πολύ χρόνο στα χέρια μας.

Μία απ’ αυτές, ωστόσο, ήταν πάντοτε βασισμένη στη δική μας ιατρική και όχι σε μηχανοραφίες ή υπερδυνάμεις φανταστικών χαρακτήρων.

Έτσι έγινε η πρώτη μου σύσταση με το πολύ πραγματικό ‘σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς’ (broken heart syndrome). Τη μορφή μυοκαρδιοπάθειας που, σε πολύ πρόχειρους όρους, μπορεί να σταματήσει την καρδιά σου.

Με αφορμή τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου και τις ραγισμένες καρδιές εκεί έξω που το ζουν με Αδαμαντίδη σε καταστήματα οπτικών, μιλήσαμε με τον καρδιολόγο και υποψήφιο διδάκτορα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθήνας Θεόδωρο Σακελλαρίου, για το σχετικά άγνωστο επιστημονικό φαινόμενο, τις αιτίες του, και τις πιθανότητες που έχει τελικά κανείς να πεθάνει από έρωτα.

Προφανώς ξεκινήσαμε από την ερώτηση του εκατομμυρίου:

Μπορεί να πεθάνει κανείς από έρωτα;

Είναι τεκμηριωμένο ιατρικά ότι κάθε στρεσογόνος κατάσταση μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση παθολογικών καταστάσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, μεταξύ των οποίων είναι και το broken heart syndrome. Κατάσταση δυνητικά επικίνδυνη.

Τι ακριβώς είναι το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς και ποιος είναι ο ελληνικός επιστημονικός του όρος;

Το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς είναι επίσης γνωστό σύνδρομο takotsubo, μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo, μυοκαρδιοπάθεια από στρες και σύνδρομο εν είδη μπαλονιού.

Η μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo είναι ένα σύνδρομο αναστρέψιμης συστολικής δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας που περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1990 από τους Sato et al. Η επίπτωσή της υπολογίζεται στο 1-2% των ασθενών που αρχικά διαγιγνώσκονται ως οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Είναι δηλαδή μια παθολογική κατάσταση που μιμείται το έμφραγμα μυοκαρδίου.

Ποια είναι τα συμπτώματά του και ποιες ομάδες προσβάλλει περισσότερο;

Μπορεί να εμφανιστεί σε όλους τους ανθρώπους, όμως στην πλειονότητα των περιπτώσεων προσβάλλει μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου μοιάζουν με αυτά του εμφράγματος  και αφορούν κυρίως πόνος στο στήθος, δύσπνοια και λιποθυμία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το σύνδρομο εμφανίζεται μετά από ξαφνικές, έντονες συναισθηματικές διαταραχές που συχνά είναι αποτέλεσμα πένθους ή χωρισμού.

Σε τι διαφέρει από ένα καρδιακό επεισόδιο;

Το έμφραγμα προκαλείται από αποφραγμένες αρτηρίες, ενώ το σύνδρομο Takotsubo συνήθως προκαλείται από στρεσογόνα γεγονότα και αφορά στην ξαφνική αδυναμία του καρδιακού μυ να λειτουργήσει φυσιολογικά.

Έτσι ενώ και οι δύο περιπτώσεις χαρακτηρίζονται από προκάρδιο άλγος ή δύσπνοια, παρόμοιες διαταραχές στο ηλεκτροκαρδιογράφημα και αύξηση των ενζύμων νέκρωσης του μυοκαρδίου στο αίμα, κατά τη στεφανιογραφία αναδεικνύονται φυσιολογικά στεφανιαία αγγεία στη μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo, σε αντίθεση με το έμφραγμα όπου υπάρχει απόφραξη ή στένωση.

Ποια είναι η πρόγνωση για κάποιον που έχει περάσει το σύνδρομο;

Παλαιότερα πιστεύαμε ότι τα άτομα που πάσχουν από μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo αναρρώνουν πλήρως και μάλιστα χωρίς ιατρική παρέμβαση.

Νεότερες μελέτες όμως έχουν δείξει ότι τα άτομα που εκδηλώνουν το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς παρουσιάζουν την ίδια πρόγνωση και το ίδιο προσδόκιμο επιβίωσης με τα άτομα που έχουν πάθει έμφραγμα.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ποσοστό 3-17% των ασθενών με σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς, τελικά πεθαίνουν σε διάστημα 5 ετών από τη στιγμή της διάγνωσης.

* Για να βρεις καρδιολόγο κοντά σου, μπορείς να επισκεφτείς το doctoranytime.