«Βγήκαμε από το σπίτι, τρέχαμε και δεν ξέραμε που πηγαίναμε»
- 6 ΦΕΒ 2023
«Ξυπνήσαμε, με την αγωνία του σεισμού. Για εμάς εδώ στην Τουρκία, ο φόβος του Εγκέλαδου εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες -από το 1999, δηλαδή, και τον σεισμό που είχε πλήξει την Κωνσταντινούπολη (σ.σ: πάνω από 17 χιλιάδες άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους)- είναι πολύ έντονος στην καθημερινότητά μας. Από τότε μέχρι σήμερα, οι σεισμολόγοι πάντα προειδοποιούσαν για τον επόμενο μεγάλο πλήγμα» μου λέει ο Παντελής Βίγκας, κάτοικος Κωνσταντινούπολης, επιχειρηματίας και μέλος της ομογένειας, στο τηλέφωνο. «Η αγωνία και ο φόβος δεν έφυγαν ποτέ. Είναι κάτι που έχει καλλιεργηθεί στη συλλογική συνείδηση».
Οι εικόνες που μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία από τη νοτιοανατολική Τουρκία κοντά στα σύνορα με τη Συρία παγώνουν κάθε συναίσθημα. Είναι δύσκολο να αντιληφθείς ή μάλλον να δεχτείς τι έχει συμβεί. Οι νεκροί ξεπερνούν ήδη τους 1000, γίνονται δυστυχώς προβλέψεις για εκθετική άνοδο ενώ το ρεπορτάζ μιλά για εγκλωβισμένους ανθρώπους σε όλη την περιοχή.
Όπως αναφέρει ο Παντελής Βίγκας όλα αυτά τα χρόνια γίνονται προσπάθειες στο γειτονικό κράτος για την καλύτερη επιμόρφωση των μαθητών πάνω στον κρίσιμο αυτόν κίνδυνο. Παράλληλα οι κάτοικοι της Τουρκίας νιώθουν ότι πάντα βρίσκονται σε επιφυλακή. Οι τελευταίες εξελίξεις δικαιώνουν με τον χειρότερο δυνατό τρόπο όλα αυτά τα συναισθήματα.
«Στην αρχή νομίσαμε ότι ήταν ένας από τους πολλούς σεισμούς που συμβαίνουν με επίκεντρο το Αιγαίο. Στη συνέχεια ακούσαμε για 7,4 ρίχτερ και διαφορετικό επίκεντρο. Τελικά, μάθαμε την αλήθεια όταν άρχισαν να έρχονται μηνύματα από παντού. Τα πράγματα ήταν πολύ πιο σοβαρά» λέει με ελεγχόμενη ένταση στη φωνή του. «Ο σεισμός έγινε αισθητός σε 10 νομούς της ευρύτερης περιοχής του Μαράς. Ένα άλλο μέρος που έγινε πολύ αισθητός είναι η λεγόμενη περιοχή της Αντιόχειας – εκεί, δηλαδή, όπου κατοικούν μέχρι σήμερα 7 με 8 χιλιάδες Χριστιανοί Ορθόδοξοι».
Ο επιχειρηματίας και μέλος της ομογένειας μού αναφέρει ότι πολλοί άνθρωποι των συγκεκριμένων περιοχών μετοίκησαν τα τελευταία χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, αποτελώντας πια αναπόσπαστο κομμάτι της ορθόδοξης κοινότητας. Ο ίδιος, ως παλιός εκπρόσωπος των βακουφίων της μειονότητας, υπήρξε δέκτης μηνυμάτων από τις πληγείσες περιοχές. «Το πρωί ήταν σχεδόν αδύνατο να επικοινωνήσει κανείς με τις περιοχές αυτές. Προς το μεσημέρι μίλησα με ανθρώπους, όπως ο Πρόεδρος της ορθόδοξης κοινότητας της Αλεξανδρέττας».
Τι του μετέφεραν οι κάτοικοι; «Οι αφηγήσεις τους για το τι έχει συμβεί ήταν γεμάτες κλάματα. Είναι χαρακτηριστικό πώς η πρόσοψη του ναού τους, του Αγίου Γεωργίου, έχει διαλυθεί, ο ιστορικός ναός της πόλης της Ταρσού κατεδαφίστηκε, το ίδιο και ο καθολικός ναός της περιοχής». Μπορεί κάποιος να φανταστεί την εικόνα: όταν παμπάλαια κτίρια που στέκονταν εκεί για αιώνες, σε μία χώρα που είναι ούτως ή άλλως σεισμογενής, δεν είναι πια όρθια, κάτι πραγματικό κακό έχει συμβεί.
«Δεν είναι μόνο νέα κτίρια που έπεσαν. Δεν γκρεμίστηκαν, δηλαδή, μόνο όσα ανεγέρθηκαν τα τελευταία χρόνια, επί Tayyip Erdogan, την περίοδο της οικοδομικής έκρηξης και τα οποία “κατηγορούνται” για έλλειψη στάνταρ ασφαλείας. Έχουν πέσει και ιστορικά μνημεία. Ακόμα και ένα μεσαιωνικό κάστρο έχει κατεδαφιστεί ολοσχερώς» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Παντελής Βίγκας. Είναι φανερό ότι δε θέλει να μιλήσει για τους χιλιάδες ανθρώπους που έχουν χάσει τη ζωή τους. Το μούδιασμα είναι ακόμα τεράστιο για τους κατοίκους της Τουρκίας.
Πόσο όμως ισχυρός ήταν τελικά ο σεισμός που έπληξε τη γείτονα χώρα αλλά και τη βορειοδυτική Συρία; «Ήταν σαν να έγινε μία έκρηξη ισχύος 130 ατομικών βομβών» αναφέρει ο Έλληνας της ομογένειας, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα διάσημου Τούρκου σεισμολόγου, ο οποίος εμφανίζεται συχνά στα δελτία ειδήσεων της χώρας. «Ήταν, κατά κάποιον τρόπο, σαν να χτύπησε την περιοχή σεισμός μεγέθους 11 ρίχτερ».
Από το πρωί, η ειδησεογραφία τρέχει, οι εικόνες που φτάνουν μέχρι τις οθόνες θυμίζουν μετα-αποκαλυπτικό τοπίο, ενώ δυστυχώς οι μετασεισμοί δεν έχουν σταματήσει. Κανείς δε γνωρίζει πότε θα τελειώσει ο εφιάλτης του Εγκέλαδου.
«Βγήκαμε από το σπίτι, τρέχαμε και δεν ξέραμε που πηγαίναμε». Αυτά ήταν τα λόγια που χρησιμοποίησαν οι γονείς μίας συνεργάτιδας του Παντελή Βίγκα, οι οποίοι ζουν στην πληγείσα περιοχή. Χρειάστηκε να κάνουν την τρομακτική αυτή διαδρομή γύρω από το σπίτι τους αρκετές φορές. Ο σεισμός ήταν πολύ μεγάλος σε διάρκεια: κράτησε πάνω από 1 λεπτό. Μάλιστα, η πραγματικότητα πρέπει να ήταν δεκάδες φορές πιο τρομακτική για τους κατοίκους των πολυώροφων κτιρίων που βλέπουμε να έχουν ισοπεδωθεί.
«Μετράμε τους νεκρούς μας, αναζητάμε επιζώντες και προσπαθούμε να εντοπίσουμε ποια κτίρια έχουν ρωγμές» ήταν, αντίστοιχα, τα λόγια Προέδρου της ορθόδοξης κοινότητας του Σαμάντα προς τον Έλληνα επιχειρηματία. «Οι άνθρωποι είναι σε απόγνωση» μού αναφέρει ο Παντελής Βίγκας, πριν συνεχίσει: «δε γνωρίζουν καν τι βοήθεια να μας ζητήσουν. Αυτή τη στιγμή στην περιοχή επικρατεί μία Κόλαση – κάτι που επιβεβαιώνουν και τα τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης. Ο καιρός είναι παγωμένος και δε βοηθά καθόλου. Οι άνθρωποι καλούνται να λειτουργήσουν μέσα στη λάσπη και με συνεχείς διακοπές ρεύματος».
Πώς θα εξελιχθούν άραγε οι επόμενες ώρες για την Τουρκία και τους κατοίκους της; Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει, κανείς δεν μπορεί να είναι αισιόδοξος, ο σεισμός στην Τουρκία ήταν έξω από κάθε λογική. «Είμαστε όλοι σε επιφυλακή και όλοι έτοιμοι να βοηθήσουμε με κάθε τρόπο. Εδώ στην Κωνσταντινούπολη, τα παιδιά των ανθρώπων της περιοχής δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους γονείς τους. Η κατάσταση είναι χαώδης» αναφέρει ο συνομιλητής μου από την άλλη πλευρά της γραμμής, λίγο πριν κλείσουμε.
Τα τελευταία του λόγια δίνουν το κλίμα, λίγες ώρες μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου: «Ελπίζω τις επόμενες μέρες να ξεκαθαρίσει το τοπίο και οι νεκροί να είναι όσο λιγότεροι γίνεται.Το μόνο που έχω να προσθέσω είναι τη συμπάθειά και την αγωνία μου για όσους βρίσκονται στις πληγείσες περιοχές»
