Βρέθηκε ο χάρτης του Ιππάρχου, η πρώτη καταγραφή των άστρων στην ιστορία
Ποια είναι τα εντυπωσιακά ευρήματα και πώς ο Ίππαρχος κατάφερε να καταγράψει πρώτος τα άστρα του νυχτερινού ουρανού στην αρχαία Ελλάδα.
- 19 ΟΚΤ 2022
Τον γύρο του διαδικτύου κάνει τις τελευταίες ώρες η ανακάλυψη μιας μεσαιωνικής περγαμηνής που βρέθηκε στο Όρος Σινά της Αιγύπτου και περιλαμβάνει έναν θεωρούμενο χαμένο κατάλογο άστρων, έτσι όπως είχε καταγραφεί από τον αρχαίο Έλληνα αστρονόμο Ίππαρχο. Η σημασία αυτής της ανακάλυψης είναι πάρα πολύ σημαντική καθώς, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποτελεί την πρώτη καταγεγραμμένη «χαρτογράφηση» του νυχτερινού ουρανού.
Η είδηση έγινε γνωστή ύστερα από την επιστημονική δημοσίευση που πραγματοποιήθηκε στο περιοδικό ιστορίας της αστρονομίας Journal for the History of Astronomy. Το εύρημα, λοιπόν, αποδεικνύει με κάθε επισημότητα πως όντως, ο Ίππαρχος είχε φτιάξει έναν χάρτη με τα άστρα του ουρανού κατά την αρχαιότητα.
Η επεξεργασία της περγαμηνής έγινε από Αμερικάνους επιστήμονες, που τη φωτογράφισαν σε διαφορετικά μήκη κύματος και ανέλυσαν τις σελίδες της.
Μετά από λεπτομερή ανάλυση, λοιπόν, ανακάλυψαν μερικές παραγράφους και στη συνέχεια εννέα ολόκληρες σελίδες που ήταν γεμάτες με συντεταγμένες του χάρτη των άστρων.
Πόσο σημαντική είναι η συγκεκριμένη ανακάλυψη
Όπως αποκαλύφθηκε στο αστρονομικό περιοδικό, σε μια τουλάχιστον σελίδα της περγαμηνής δίνονταν ακριβείς συντεταγμένες από τον Ίππαρχο για τα άστρα στα τέσσερα άκρα του αστερισμού Corona Borealis (Βόρειου Στέφανου). Σύμφωνα με βάσιμες ενδείξεις, οι μετρήσεις από τον Έλληνα αστρονόμο πραγματοποιήθηκαν το 129 π.Χ.
Μέχρι σήμερα, ο αρχαιότερος κατάλογος άστρων του κόσμου είχε βρεθεί στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ωστόσο, σε αρκετά αρχαία κείμενα υπήρχαν αναφορές πως ο πρώτος που είχε κάνει αστρικές μετρήσεις, ήταν ο Ίππαρχος ο Ρόδιος.
«Αυτός ο κατάλογος άστρων που μέχρι σήμερα αιωρούνταν στα κείμενα ως κάτι υποθετικό, έγινε πλέον κάτι πολύ συγκεκριμένο» ανέφερε ο ιστορικός της αστρονομίας Mathieu Ossendrijver, που εργάζεται στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, εξαιτίας της έλλειψης τηλεσκοπίου, είναι πολύ πιθανό πως ο Ίππαρχος είχε δημιουργήσει κάποιο άλλο όργανο παρατήρησης όπως τη διόπτρα, για την οποία θα είχε αφιερώσει αρκετές ώρες δουλειάς. Το εντυπωσιακό, όμως, είναι πως παρά τα πενιχρά του μέσα, οι καταγραφές του ήταν εξαιρετικά ακριβείς.
Η αναγνώριση του τεράστιου έργου του Ίππαρχου
Όπως εξηγεί ο ιστορικός της αστρονομίας, James Evans, η ανακάλυψη αυτή «εμπλουτίζει κατά πολύ την εικόνα μας για τον Ίππαρχο και δίνει σε όλους μια γοητευτική ιδέα για το τι έκανε στην πραγματικότητα».
Πρόσθεσε μάλιστα, πως το συγκεκριμένο του έργο ήταν καθοριστικής σημασίας, καθώς αποτέλεσε ορόσημο για την «μαθηματικοποίηση» της Φύσης, δηλαδή τη μετατόπιση από την περιγραφή των φυσικών φαινομένων στη μέτρηση και τον υπολογισμό.
Οι ερευνητές ευελπιστούν πως με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, θα ανακαλυφθούν κι άλλες λεπτομέρειες για το έργο του Ιππάρχου. Θεωρούν επίσης πολύ πιθανό στη βιβλιοθήκη της Αγίας Αικατερίνης του Σινάν να βρεθούν κι άλλα κρυμμένα κείμενα του αρχαίου Έλληνα αστρονόμου.
