Αναζητώντας τον χαμένο Atlantis

Για όποιον έζησε ως έφηβος ή νεαρός τη δεκαετία του ‘90 όμως, ο Atlantis ήταν κάτι πολύ παραπάνω από αυτή την διεκπεραιωτική, στα όρια της βαρετής, περιγραφή. Ήταν ένα φαινόμενο που εκτεινόταν πέρα από το ραδιόφωνο, μία τάση της εποχής που όσο ξαφνικά εμφανίστηκε στις ζωές μας τον Νοέμβριο του 1998, άλλο τόσο ξαφνικά εξαφανίστηκε στις αρχές του 2001. Πρόλαβε όμως σε αυτό το διάστημα να αποκτήσει φανατικό κοινό, να απογειώσει ή να κρατήσει ζωντανές μουσικές καριέρες Ελλήνων καλλιτεχνών και συγκροτημάτων, να ξεπεράσει σε ακροαματικότητα παραδοσιακά ονόματα του χώρου και το κυριότερο, να χτίσει τη δική του αληθινή και ειλικρινή παρέα.

Για κάτι λιγότερα από τρία χρόνια, ο Atlantis ήταν σε όλα τα σχολεία, τα Πανεπιστήμια, σε κάθε συναυλία, στις συζητήσεις με τον κολλητό σου. Δεν είχες ερωτευτεί αν δεν είχες αφιερώσει κομμάτι στο κορίτσι σου στον ‘αέρα’ του σταθμού, δεν είχες ζοριστεί αν δεν είχες ανοίξει την ψυχή σου σε κάποιον από τους παραγωγούς, δεν είχες ζήσει αν δεν ξενύχτησες μέχρι το πρωί ακούγοντας συζητήσεις χωρίς θέμα και περιορισμούς.

Σχεδόν 18 χρόνια μετά το κλείσιμο του Atlantis, όπως τον ξέραμε και τον αγαπήσαμε, ένα κομμάτι του παραμένει στην καρδιά και τις μνήμες μας, γιατί πολύ απλά, για ένα σύντομο διάστημα υπήρξε ένα κομμάτι της ζωής μας, σε εποχές πιο αθώες και ρομαντικές, σε μέρες και εμπειρίες τις οποίες θα κουβαλάμε για πάντα μέσα μας.

Ο Atlantis υπήρξε κάτι παραπάνω από ένας απλός ραδιοφωνικός σταθμός. Ο Atlantis υπήρξε μια υπέροχη ιστορία που όπως όλα τα ωραία, κράτησε λίγο. Ο Atlantis υπήρξε αληθινά μόνο στους 90.

Το ξεκίνημα της ιστορίας

Η συχνότητα του Atlantis στους 90, ανήκε από το 1990 στην εταιρεία του Μιχάλη Χάνδακα και του Αντώνη Τσακίρη, η οποία κατείχε και το Κανάλι 107 στους 99,7 αλλά και το TV Magic. Παρέμενε όμως ανενεργή, μεταδίδοντας απλά λαϊκή μουσική, χωρίς πρόγραμμα και παραγωγούς. Μοναδική στιγμή που έπαιζε ροκ, ήταν κάθε Σάββατο βράδυ, όταν γινόταν αναμετάδοση της εκπομπής του Θοδωρή Ζαχαρόπουλου από το Κανάλι 107. Παρατηρώντας την ανταπόκριση του κόσμου στα τηλέφωνα, ο διευθυντής του σταθμού, Μπάμπης Καραλής, προτείνει στον Μιχάλη Χάνδακα την δημιουργία ενός σταθμού αφιερωμένου στην σύγχρονη ελληνική ροκ σκηνή, στη συχνότητα των 90. Κάπως έτσι, ένας νέος σταθμός, με τον ίδιο τον Μπάμπη Καραλή στην διεύθυνση του προγράμματος, αρχίζει σιγά-σιγά να διαμορφώνεται, χωρίς κανείς να περιμένει την θριαμβευτική συνέχεια. Την 1η Νοεμβρίου του 1998, ο Άγγελος Βούλγαρης θα κάνει την πρώτη ζωντανή ροκ εκπομπή, με παντελή άγνοια κινδύνου. Η ιστορία είχε μόλις αρχίσει να γράφεται.

Άγγελος Βούλγαρης (Χωρίς Όρια): “Πήγα στον Atlantis για να δώσω το CD με τον ‘Ζογκλέρ’ και μου έγινε η πρόταση για εκπομπή. Στην αρχή πίστευα ότι ο σταθμός εξέπεμπε τοπικά στον Πειραιά. Το απόγευμα της πρώτης εκπομπής δεν υπήρχε άνθρωπος, ήταν μόνο ο φύλακας στο στούντιο. Δεν ήξερα από ραδιόφωνο, ξεκίνησα να μιλάω πολύ χύμα και ξαφνικά έβλεπα τα φωτάκια από τις τηλεφωνικές γραμμές να γίνονται χριστουγεννιάτικο δέντρο. Την δεύτερη εβδομάδα, πριν από μένα έκανε εκπομπή το Γωγουλίνι και μετά τις 10 το βράδυ έμπαιναν στο στούντιο κάτι Ρώσοι. Μετά από 1-2 μήνες κόπηκαν βέβαια όλα αυτά γιατί έγινε καθαρά ροκ ο σταθμός”.

Μπάμπης Καραλής: “Από τις πρώτες εβδομάδες της λειτουργίας του, ο Ατλαντίς είχε ταράξει τα ραδιοφωνικά νερά. Καθιερώθηκε κυριολεκτικά από μόνος του στις λίστες, χτυπώντας τα νεανικά ραδιόφωνα. Πολύ σύντομα έγινε ο πρώτος νεανικός σταθμός και τέταρτος στην γενική. Αυτό ήταν καλό, αλλά και επικίνδυνο, γιατί τα έβαζες με θηρία”.

Άγγελος: “Μέσα σε ένα μήνα τα πάντα είχαν αλλάξει και στη δική μου ζωή και γενικότερα στο στάτους της εποχής, έγινε μια πραγματική επανάσταση. Ήταν ένα φαινόμενο”.

Γιώργος Πανολάσκος (Superjam): “Πήγα στον Atlantis στα τέλη του 1998, πιο πριν έκανα εκπομπές σε έναν τοπικό σταθμό. Άκουγα φανατικά και έπαιρνα τηλέφωνο για να κάνω εκπομπή, ήταν το όνειρό μου. Τελικά πήγα στην Αιτωλικού και ζήτησα να με δει ο Μπάμπης Καραλής. Κουβεντιάσαμε και του έδωσα μια κασέτα από την εκπομπή μου. Μία εβδομάδα μετά με πήρε τηλέφωνο. Ξεκίνησα να κάνω διαφορές εκπομπές το καλοκαίρι που οι περισσότεροι είχαν φύγει για διακοπές, από Σεπτέμβρη μπήκα στο πρόγραμμα του Σαββατοκύριακου και σταδιακά πήρα ζώνη, κάτι πολύ δύσκολο τότε. Ήμουν 18,5 χρονών”.

Άρης Λεούσης (Hip Hop Culture): “Ξεκίνησα τον Δεκέμβρη του 1998. Στο ραδιόφωνο μέχρι τότε δεν υπήρχε ελληνόφωνο χιπ χοπ, παίζανε 2-3 διάσπαρτα κομμάτια, Goin’ Through, Ημισκούμπρια, τέτοια. Ήμουν ακροατής του Γιώργου Δανέζη στο Κανάλι 107, ο οποίος έπαιζε σκυλάδικα αλλά μας άρεσε η φάση με τις γραμμές και το χαβαλέ. Μια μέρα τον παίρνει ο αδερφός μου τηλέφωνο και τον ρωτάει γιατί δεν παίζουν καθόλου χιπ χοπ, ο Δανέζης του απαντάει ότι δεν έχουν παραγωγό και πρότεινε εμένα. Πήγαινα σχολείο ακόμα, ήμουν 17 στα 18, κατεβαίνω με το λεωφορείο, μιλάω με τον Μπάμπη, του εξηγώ τι θέλω να κάνω και τελικά μου πρότεινε να ξεκινήσω κάθε Σάββατο βράδυ μόνο με μουσική. Γύρω στο Φλεβάρη με άλλαξε ζώνη, έκανα κάθε Κυριακή τρεις ώρες, η εκπομπή ακόμα λεγόταν ‘New Style’ και μπήκαν και γραμμές. Άργησε βέβαια ο κόσμος να τη μάθει, στην αρχή έπαιρναν και ζητούσαν Τρύπες”.

Γιώργος Δ. Λεμπέσης (Πέτρινες Ψυχές): “To 1998 είχαμε βγάλει τον πρώτο μας δίσκο σαν ροκ συγκρότημα με τις ‘Πέτρινες Ψυχές’. Πιτσιρίκια τότε, 18 χρονών, είχαμε πάρει σβάρνα τους σταθμούς για να παίξουν τον δίσκο. Φτάνω και στον Atlantis, μπαίνω μέσα και συναντάω την Ανδριάνα Ζαρακέλη, με στέλνει στον Μπάμπη και του δίνω το CD. Όπως πάω να φύγω, έρχεται πάλι η Ανδριάνα και μου λέει ότι έχει μια συναυλία το Κανάλι 107 στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά και τελευταία στιγμή την έκανε η μπάντα. Πάμε εκεί με τα όργανά μας και πετυχαίνουμε στη σκηνή έναν μπουζουξή, ήταν μια συναυλία με Αδαμαντίδη, Δασκουλίδη, Τριαντάφυλλο, παίξαμε μόνο ένα δικό μας τραγούδι. Έκανα τα παράπονά μου στην Ανδριάνα και μου αντιπρότεινε να κάνουμε μια δοκιμαστική εκπομπή”.

Πανολάσκος: “Η καλύτερη εκπομπή του έχω κάνει ήταν η βραδινή με τον Άρη, το ‘Είδα φως και Μπήκα’, ξεκινούσαμε τα μεσάνυχτα και το τραβούσαμε μέχρι τις 5 το πρωί. Ήρθε και λίγο πιο μετά που είχαμε ωριμάσει κι ήταν ακριβώς αυτό που ονειρευόμασταν. Δεν ήξερα τι θα πω, τι θα παίξω, καφριλίκι, μέχρι και λαϊκά παίζαμε, μας έπαιρναν τραβεστί από τη Συγγρού και μιλάγαμε, ζητάγανε κομμάτια, κάναμε τρελούς διαγωνισμούς”.

Το μυστικό της επιτυχίας

Κάπως έτσι, ο Atlantis άρχισε να φτάνει από στόμα σε στόμα σε κάθε ραδιόφωνο νέου της εποχής. Ήταν μέσα στη φάση, ήταν η ίδια η φάση, η εκτόξευσή του ήταν πρωτοφανής και πέρα από κάθε προηγούμενο. Όχι όμως και πέρα από κάθε εξήγηση.

Καραλής: “Το ραδιόφωνο είναι το μέσο που δεν μας επιβάλλεται. Ο Ατλαντίς επιλέχθηκε από τους νέους ανθρώπους και αγαπήθηκε, ήταν μια ιδέα, μια παρέα ανθρώπων που κέρδισε τους ακροατές του, ήταν η αλήθεια του, η μουσική του, η επαφή που είχε με τους ακροατές του. Στάθηκε γρήγορα στις καρδιές και τις συνειδήσεις των νέων ανθρώπων, αυτό το δικό του ραδιόφωνο. Ήταν ο σταθμός που ο κόσμος ζήταγε και άκουγε αυτό που ήθελε”.

Λεμπέσης: “Δεν παίζαμε με playlist. Εμείς είχαμε την κάψα μας, ανάλογα με το τι ζόρια τραβάγαμε εκείνη την ώρα, είχαμε και τα αγαπημένα μας και παίζαμε όλοι σαν DJ, κολλάγαμε το ένα κομμάτι με το άλλο, δεν παίζαμε για να βγάλουμε την υποχρέωση. Το κάναμε έξω από κάθε γραμμή, τελείως αυθεντικά, ερασιτέχνες σε ένα επαγγελματικό ραδιόφωνο”.

Καραλής: “Αυτό είναι το ραδιόφωνο. Δεν είναι ο σύγχρονος ντελάλης, ένα μέσο ανακοινώσεων, ούτε χειραγώγησης του κοινού. Το ραδιόφωνο είναι το μέσο που συναντάμε τον εαυτό μας, η επαφή με την φαντασία μας, με την αλήθεια που έχει ο καθένας μέσα του”.

Πανολάσκος: “Πηγαίναμε στο Μοναστηράκι και ψάχναμε βινύλια, περιμέναμε πώς και πώς να έρθει ο Χάνδακας να μας δώσει τα free πρόμο για να βρούμε κάποιο κομμάτι που ξεχωρίζει και δεν θα το βρουν οι υπόλοιποι. Ο ακροατής θα άκουγε από μένα ένα κομμάτι Γκρόβερ, που μπορεί το βινύλιο να μην το είχε δει ποτέ στη ζωή του. Στον Geronimo ας πούμε δεν υπήρχε αυτό, ήταν πιο mainstream. Μιλούσαμε κάθε μέρα με κόσμο που δεν ξέραμε τι θα μας πει. Ήταν η στιγμή του, έπρεπε να προσαρμοστείς και να του μιλήσεις.

Καραλής: “Νιώθαμε το πόσο μεγάλη επίδραση είχαν οι άνθρωποι σε μας και το πόσο μεγάλη ευθύνη είχαμε. Άγραφος κανόνας, να ακούς τους φίλους σου, δεν πουλάγαμε κάτι, ακόμα και με τους μεγάλους χορηγούς και με τα μεγάλα νούμερα, δεν αλλάξαμε, με τους ακροατές ήμασταν ένα, το στούντιο κάθε βράδυ ήταν μια μικρή λέσχη από ανθρώπους. Έπαιρνε ο Κώστας ο οποίος μπορεί να είχε χωρίσει, να είχε χάσει τη μαμά του, να ήταν ανάπηρος κι αμέσως έπαιρναν τηλέφωνο 5 άνθρωποι να τον υποστηρίξουν. Αυτομάτως ο Κώστας αισθανόταν πιο δυνατός, δεν αισθανόταν μόνος”.

Πανολάσκος: “Το μυστικό της επιτυχίας ήταν ότι οι από πάνω το άφησαν ελεύθερο. Η ομάδα των παραγωγών με την ομάδα της διοίκησης δεν είχαν καμία σχέση, όλο αυτό του Atlantis ήταν μια παρέα που δούλεψε από μόνη της. Απλά η διοίκηση είχε την πολύ καλή ιδέα να αφήσει το πράγμα ωμό κι αυτό πέρασε στον κόσμο. Πολύ σπάνια υπήρχε αντίδραση σ’ αυτά που βάζαμε, μόνο για μερικά κομμάτια του Πανούση μου την είχαν πει, κυρίως επειδή φοβόντουσαν τις μηνύσεις. Ποτέ κανείς όμως δεν με περιόρισε”.

Λεούσης: “Πιο πολύ εγώ τα άκουγα για μερικά συγκροτήματα, πάλι λόγω των μηνύσεων. Έβαζα λούπα στις βρισιές ή μιλούσα από πάνω, στα κομμάτια των ΖΝ το έκανα συνέχεια. Υπήρχε και black list, εκεί ο Atlantis έβαζε όλους τους ανθρώπους που δεν του φερόντουσαν καλά”.

Λεμπέσης: “Ο σταθμός είχε χορηγίες και διαφημίσεις, έπαιζε ειδήσεις. Μια εποχή λεγόμασταν Pepsi Atlantis. Απλά εμείς δεν καταλαβαίναμε τι γινόταν, με τα σημερινά δεδομένα δεν θα συνέβαινε ποτέ αυτό”.

Καραλής: “Κάθε άνθρωπος που έκανε εκπομπή, λάτρευε την μουσική, ήταν ελεύθερος. Το κριτήριο ήταν το πόσο πολύ εξαρτώταν από την μουσική η μέρα κι η διάθεσή του. Γνωρίζαμε τις ανησυχίες των ακροατών, τα προβλήματά τους, στεκόμασταν δίπλα τους σε πολύ τρυφερές εφηβικές ηλικίες. Σε μια εποχή που άλλαζε, απλά ήμασταν εκεί, ειλικρινά, ένας από αυτούς. Ακόμα και με τα μεγάλα νούμερα και τους χορηγούς, δεν αλλάξαμε αυτό που κάναμε, αυτή ήταν η εντολή που είχαμε από την διοίκηση”.

Ζώντας το φαινόμενο από μέσα

Μέσα σε μερικούς μήνες, παιδιά 18 και 19 χρονών, βρέθηκαν να έχουν εκπομπές με τεράστια νούμερα ακροαματικότητας και έβλεπαν τα ονόματά τους να συζητούνται σε σχολεία, καφετέριες και φοιτητικά στέκια. Ο Άγγελος, ο Άρης, ο Γιώργος Δ. Λεμπέσης κι ο Γιώργος Πανολάσκος, μαζί με τον Χρήστο Κ., τον Θοδωρή Ζαχαρόπουλο, τον Δημήτρη Δημητράκα και τους υπόλοιπους, απέκτησαν φήμη αλλά και φανατικό κοινό. Συνειδητοποιούσαν τότε τι ακριβώς κάνουν και πραγματικά, πώς αντιδράει ένα νέο παιδί μπροστά σε κάτι τόσο μεγάλο και ξαφνικό;

Πανολάσκος: “Δεν νιώθαμε ότι κάνουμε κάτι τόσο μεγάλο, ήταν σαν να κάνουμε εκπομπή στην συνοικία μας. Δεν το σήκωνε η κουλτούρα της μουσικής που βάζαμε να είμαστε ψωνισμένοι. Αν ήσουν ψώνιο και δεν ήσουν ετοιμόλογος είχες τελειώσει. Πίσω από το μικρόφωνο δεν μπορούσε κανείς να μας χαλάσει τη διάθεση, υπήρχε μόνο αυτό το ψώνιο, το κακό ψώνιο το είχαν 1-2 άτομα αλλά τους αντιμετωπίζαμε με χαβαλέ, το ξέρανε κι εκείνοι ότι είχαν τοποθετήσει τον εαυτό τους εκεί πάνω”.

Λεούσης: “Αν ήμασταν τόσο ψώνια θα προσπαθούσαμε να είμαστε ακόμα σε έναν σταθμό, την κάβλα μας κάναμε, δεν το βλέπαμε επαγγελματικά. Αν μπορούσαμε να πάρουμε και 2-3 πράγματα για τον εαυτό μας, δεν μιλάω βέβαια για τα οικονομικά, ακόμα καλύτερα”.

Άγγελος: “Προσωπικά, επειδή ταυτόχρονα είχα βγάλει και τον ‘Ζογκλέρ’ και έπαιζε και το βίντεο κλιπ στο New Channel, καταλάβαινα πολύ καλά την επίδραση που είχε. Στον τρίτο μήνα, δεν μπορούσα να μπω στον σταθμό από τον κόσμο, ερχόταν περιπολικό κι έκλεινε την Αιτωλικού, τι Ρουβάς, πανικός. Το ένιωσα στο πετσί μου όλο αυτό, παιδιά να γράφουν στις τσάντες τους ονόματα εκπομπών”.

Λεμπέσης: “Θυμάμαι περιστατικά που ερχόντουσαν κορίτσια στην πόρτα του σταθμού στην Αιτωλικού, περίμεναν να τελειώσω την εκπομπή και μου ζητούσαν να υπογράψω στο δέρμα τους, αν έπινα κάτι μου το έπαιρναν, τρελά σκηνικά. Υπήρχε αυτό το ροκσταριλίκι αλλά δεν το νιώθαμε, επειδή δεν είχαμε κοπιάσει γι’ αυτό, το είχαμε δεδομένο”.

Πανολάσκος: “Ο καθένας μας κουβαλάει μια φάση στην εφηβεία, η δική μας ήταν ο Atlantis, η κουλτούρα του δρόμου στο ραδιόφωνο”.

Λεούσης: “Απέναντί μας είχαμε τον Geronimo Groovy, την ώρα που έκανα εκπομπή έπαιζε ένας γνωστός παραγωγός ροκ και ποπ. Κάποια στιγμή με παίρνει ένας φίλος τηλέφωνο και μου λέει να βάλω Geronimo. Έπαιζε ‘Παρεμβολές’, δεν το πίστευα, εκεί κατάλαβα ότι κάτι κάνουμε”.

Λεμπέσης: “Είχα κρατήσει ένα ολοσέλιδο αφιέρωμα περιοδικού που έγραφε τις ακροαματικότητες και ο Atlantis είχε το διπλάσιο ποσοστό από τον Geronimo. Δεν καταλαβαίναμε τίποτα, δεν πληρωνόμασταν και τίποτα ιδιαίτερο, μην φανταστείς, αλλά δεν μας ένοιαζε”.

Πανολάσκος: “Δεν το κάναμε για να ζήσουμε, όλοι προσπαθούσαμε να κάνουμε και κάτι άλλο, ήμασταν και πιτσιρίκια. Είχα θυσιάσει προσωπικά πολλά πράγματα για να κρατήσω την καθημερινή ζώνη, στο Σαββατοκύριακο μετακινήθηκα για βιοποριστούς λόγους”.

Λεμπέσης: “Τότε δεν υπήρχαν social media, δεν μπορούσε κανείς να μας βρει, ούτε και ήξερε πώς μοιάζουμε, υπήρχε ένα μυστήριο κι αυτό δείχνει και πόσο αυθεντικός ήταν ο σταθμός. Αν υπήρχαν τότε τα social media δεν θα είχε γίνει όλο αυτό, θα μπαίναμε στο τριπάκι του εμπορικού”.

Λεούσης: “Ήταν η μαγεία του ραδιοφώνου, δεν ξέρανε πώς είναι φατσικά ο Λεούσης κι ο Πανολάσκος, προσωπικά εμένα αυτό δεν με πείραζε καθόλου, παίζαμε την μουσική μας, κάναμε το χαβαλέ μας και τέλος. Σήμερα με τα social media δεν θα μπορούσε να υπάρξει αυτή η μαγεία”.

Άγγελος: “Υπήρχε μια αμεσότητα, βγάζαμε γραμμές στον αέρα, ήμασταν κάτι σαν το Facebook του 1998, όπως κι ο Geronimo, που είχαμε την άτυπη κόντρα μεταξύ μας, όταν ήθελε να στείλει ένα μήνυμα κάποιος δεν το έγραφε στον τοίχο του, έπαιρνε τηλέφωνο, το έλεγε στην εκπομπή και τον άκουγε όλο το σχολείο του”.

Πανολάσκος: “Ο Atlantis ήταν σαν να βλέπεις ερασιτεχνικό πορνό, δεν μπορούσες να τον βαρεθείς, κι εγώ όταν δεν είχα εκπομπή έβαζα κι άκουγα όλη μέρα, έφευγα από την εκπομπή μου και μισή ώρα μετά έπαιρνα τα παιδιά και ζήταγα τραγούδι”.

Λεούσης: “Ήταν μεγάλη υπόθεση να μπαίνεις στο ταξί και να βλέπεις το 90 στο ραδιόφωνο. Οι καφετέριες με μεγάλο κόσμο βάζανε Atlantis, δεν νομίζω να υπάρξει ξανά αυτό”.

Πανολάσκος: “Το λέω και ανατριχιάζω, είναι πολύ μεγάλο πράγμα να ξέρεις ότι σε ακούει όλη η Αθήνα κι ότι σε ακούν όλοι, από φρικιά μέχρι παπάδες και από χουλιγκάνια μέχρι αστυνομικούς. Για καιρό νόμιζα ότι με ακούει μόνο η Νίκαια”.

Καραλής: “O Atlantis έχει επηρεάσει μια ολόκληρη γενιά. Τα στοιχεία ήταν η αλήθεια, η ειλικρίνεια, το ανοιχτό μυαλό, η υποδοχή όλων αυτών που θα ερχόντουσαν, η ισότητα των ανθρώπων, η αγνότητα στις σχέσεις, το συναίσθημα, η σκέψη, αυτά προσπαθούσαμε να περάσουμε και να διατηρήσουμε στα νέα παιδιά που μας άκουγαν, να κρατήσουμε το γλυκό παραμύθι μέσα τους, τους κανόνες του παιχνιδιού. Πράγματα που βλέπουμε σήμερα, τότε τα καταπολεμούσαμε. Bullying, ξενοφοβία, ομοφοβία, δεν υπήρχαν σε μας όλα αυτά”.

Χτίζοντας μια μουσική σκηνή

Μαζί με την άνοδο του Atlantis, η εγχώρια ελληνική σκηνή γνώρισε την δική της χρυσή εποχή. Νέα συγκροτήματα ξεπήδησαν, ορισμένα παλαιότερα έζησαν δεύτερη νιότη και το κοινό μάθαινε και αγαπούσε διαρκώς τραγούδια που παραμένουν στις λίστες των Dj’s και των παραγωγών μέχρι σήμερα. Αλήθεια, ήξερες τους ‘Ενδελέχεια’ πριν τον Atlantis;

Καραλής: “Όλη αυτή η παρέα, όλη η ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε, έκανε πολύ καλό στις ελληνικές μπάντες, οι οποίες εξελίχθηκαν, ηχογράφησαν και δημιουργήθηκε μία νέα ατμόσφαιρα στην ελληνική μουσική σκηνή η οποία μετά το κλείσιμό μας, είδα ότι δεν συνεχίστηκε”.

Λεμπέσης: “Ήμασταν το βήμα για να ακουστούν τα συγκροτήματα, γι’ αυτό και όλοι, από τους μουσικούς μέχρι τις εταιρείες, ήθελαν να τα έχουν καλά μαζί μας. Η δικιά μας φουρνιά και ειδικά οι σταθεροί παραγωγοί, μάθαμε στον κόσμο τη σκηνή του ελληνικού ροκ και χιπ χοπ, άνθισε δισκογραφία μέσα από αυτό, έβγαιναν συγκροτήματα λόγω του Atlantis”.

Πανολάσκος: “Δεν είναι ότι άνθισε, όσο ότι πήρε παράταση ζωής. Το ελληνικό ροκ στα τέλη των 90’s τελείωνε. Διαλύθηκαν οι Τρύπες, τα παλιά συγκροτήματα είχαν σιγά-σιγά τελειώσει. Μέσα από τον Atlantis, δημιουργήθηκαν 4-5 μεγάλα συγκροτήματα ακόμα που είχαν διάρκεια και πολλά ακόμα που έβγαλαν έναν δίσκο και είχαν ακροατήριο”.

Λεούσης: “Μέχρι και τα Ξύλινα Σπαθιά την τελευταία τους συναυλία στην Αθήνα την έδωσαν στο Silo με τον Atlantis χορηγό, είχε κλείσει όλος ο Πειραιάς”.

Λεμπέσης: “Τότε ήμασταν και πιτσιρίκια, δεν είχαμε επίγνωση της αγοράς, δεν καταλαβαίναμε τι γινόταν. Ερχόταν όταν έκλεινε ο σταθμός ο συνιδιοκτήτης του σταθμού, ο Αντώνης Τσακίρης και μας έλεγε ‘μάγκες, γράφετε ιστορία”.

Το τέλος και η επόμενη μέρα

Στις αρχές του 2002, με τον Atlantis να αποτελεί σταθερά τον νούμερο ένα προορισμό για το νεανικό κοινό, το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ αποφασίζει να ανακαλέσει την άδειά του, όπως και άλλων σταθμών της εποχής, με την αιτιολογία ότι οι συχνότητές τους προκαλούν προβλήματα στην αεροπλοΐα. Όσο ξαφνικά μπήκε στις ζωές μας, άλλο τόσο θα φύγει, αφήνοντας πίσω ένα τεράστιο κενό.

Λεούσης: “Όλοι ξέραμε ότι είχε ημερομηνία λήξης, απλά δεν ξέραμε πότε θα είναι αυτή”.

Πανολάσκος: “Δυστυχώς τη χρονιά που έκλεισε ο σταθμός έμπαινε σε μια πολύ ωραία φάση. Στην αρχή όλοι οι παραγωγοί έμπαιναν στο τριπάκι να παίξουν αυτά που θα αρέσουν στα κορίτσια. Στο τέλος όμως είχαν μάθει πώς να καθοδηγήσουν τον κόσμο, είχαμε ωριμάσει όλοι πάρα πολύ”.

Λεούσης: “Αυτό που μου έχει μείνει έντονα είναι φυσικά η στεναχώρια του κόσμου, μας ρωτούσαν γιατί τους στερούσαμε την παρέα τους. Απ’ τα παιδιά αυτά δεν αφαιρούσες ένα ραδιόφωνο, αφαιρούσες έναν τρόπο ζωής, τους φίλους τους”.

Καραλής: “Ο Atlantis σήμερα θα είχε εξελιχθεί, θα έκανε παρέα σε σένα, θα έκανε παρέα και στο παιδί σου. Λίγο πριν κλείσει, είχαμε εντάξει στο πρόγραμμα αργά το βράδυ ηλεκτρονικές φόρμες, κι άλλες μουσικές, εξελισσόταν, θα ήταν μέχρι και σήμερα μακράν το μοναδικό ραδιόφωνο στα FM, το λέω με πλήρη ευθύνη του λόγου μου. Ήταν ένα ελεύθερο ραδιόφωνο που πυροβολήθηκε για αστείους λόγους. Τώρα που μεγαλώνω μπορώ και ερμηνεύω την σοβαρότητα της δολοφονίας, ενόχλησε πάρα πολύ κόσμο, ακόμα και ανθρώπους που δεν πιστεύαμε ότι θα μπορούσε να ενοχλήσει, ένα ολόκληρο σύστημα”.

Άγγελος: “Στο κλείσιμο δεν ήμουν, είχα κανά τρίμηνο που είχα φύγει. Μάθαινα τα νέα όμως. Πιστεύω ότι εκτός από το θέμα με την συχνότητα που ενοχλούσε, ενοχλούσαμε και λίγο γενικότερα. Θυμάμαι τον πρώτο χρόνο, έβριζα σε μια εκπομπή μου τους Αμερικάνους που βομβάρδιζαν την Σερβία και μπήκε ο διευθυντής τρέχοντας να μου δείξει ένα φαξ που είχαν στείλει στον σταθμό από την αμερικάνικη πρεσβεία. Πραγματικά αν λέγαμε εκείνη την εποχή στο κοινό να βγει στους δρόμους, θα έβγαινε”.

Καραλής: “Με έχει σημαδέψει σαν άνθρωπο αυτό το γεγονός. Είναι σκληρό να τραβάνε την πρίζα. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν μπορεί να καταλάβει κανείς τι σημαίνει Atlantis, αν δεν τον έχει ακούσει. Είναι απίστευτα πολύς ο κόσμος με τον οποίο έχω συνομιλήσει, από εμποροϋπαλλήλους που ήμασταν η συντροφιά τους το πρωί, μαθητές που διάβαζαν, που ζούσαν τους παιδικούς τους έρωτες, οικογενειακά προβλήματα, απεξαρτήσεις. Είμαστε υπερήφανοι που καταφέραμε να είμαστε δίπλα τους”.

Λεμπέσης: “Συναισθηματικά, ήταν κάτι απίστευτα έντονο, δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τι γίνεται, για κάποιο λόγο αισθανόμασταν ότι κλείνει μια εποχή, χωρίς να μπορούμε να το ορίσουμε συγκεκριμένα. Λόγω της νεαρής ηλικίας μας βέβαια, δεν πιάναμε ακριβώς τα politics που έπαιζαν από πίσω, πώς και για ποιο λόγο άλλαζε το σκηνικό, δεν είχαμε την πολιτική κρίση, επομένως ήταν μόνο συναίσθημα. Αισθανόμασταν πάρα πολύ κοντά ο ένας με τον άλλο, ήμασταν συσπειρωμένοι, κλαίγαμε, υπήρχε πολύ μεγάλη συγκίνηση, εκείνη τη στιγμή νιώθαμε έτοιμοι για όλα”.

Καραλής: “Ήμασταν ένας Δαυίδ απέναντι στον Γολιάθ, απέναντι σε ένα ολόκληρο κοινωνικό κατεστημένο, που με προφάσεις φίμωσε όχι μόνο εμάς, αλλά όλα τα ανεξάρτητα ραδιόφωνα που προσέφεραν στον ακροατή και τη μουσική εξέλιξη. Tο παλέψαμε, βγήκαμε στους δρόμους, ήμασταν όμως απελπιστικά μόνοι μας, οι καλλιτέχνες μας ξέχασαν, δεν μας υποστήριξε κανείς, εκμεταλλεύτηκαν τον Atlantis”.

Λεμπέσης: “Έκλεισε ένας κύκλος, και σε προσωπικό επίπεδο αλλά και συνολικά, για το ελληνικό ροκ. Ωρίμασαν οι ακροατές μας, ωριμάσαμε κι εμείς, έμεινε πίσω ένα κενό”.

Καραλής: “Είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι απ’ τη ζωή μου, μια σχέση που χάλασε άδοξα, μια δολοφονία που έγινε μπροστά στα μάτια μου, δολοφονία μιας ραδιοφωνικής συχνότητας, μιας παρέας παιδιών που δούλευαν εκεί, μιας ομάδας ανθρώπων που άκουγαν τον Atlantis κι ενός ολόκληρου μουσικού στερεώματος, μιας ολόκληρης σελίδας της ελληνικής μουσικής σκηνής, η οποία δεν κατάφερε να εξελιχθεί ποτέ”.

Άγγελος: “Ξαναπήγα για δύο χρόνια όταν έβγαινε πειρατικά σαν Μαχητής, κάναμε κάθε φορά εκπομπή από άλλο στούντιο, ραδιοπειρατές κανονικά, τις εποχές που κυνηγούσαν τον σταθμό”.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

LONGREADS

Το Ποπ και Ροκ δεν έκλεισε ποτέ

Πανολάσκος: “Για μένα η περίοδος μετά το κλείσιμο, είναι η πιο σκοτεινή περίοδος του Atlantis. Προσπάθησα, έκανα εκπομπές στους 105,2 τον πρώτο χρόνο. Η επιλογή ότι θα το παλέψει, αλλά ως κάτι άλλο, ήταν που με χάλασε. Αδειάσαμε, μετά το κλείσιμο πολλοί από τους παραγωγούς εξαφανίστηκαν. Αποδείχθηκε πως όλο αυτό ήταν πολύ σημαντικό για κάποιους από αυτούς τους ανθρώπους, τους ανέβαζε. Αυτοί ήταν οι πρώτοι που εξαφανίστηκαν”.

Καραλής: “Στη συνέχεια του Atlantis δεν συμμετείχα καθόλου, επειδή είμαι επαγγελματίας, έπρεπε να συνεχίσω να εργάζομαι, στη μορφή που ήταν όταν άνοιξε ξανά δεν μπορούσα να παραμείνω. Συνεχίζω να κάνω ραδιόφωνο μέχρι σήμερα, κλείνω 30 χρόνια καθημερινής παρουσίας στα FM”.

Πανολάσκος: “Όταν πήγα εγώ στον Atlantis ο ανταγωνισμός ήταν πολύ μεγάλος, παρακαλούσαμε για μία εκπομπή, όταν άνοιξε ξανά πήραν εκπομπή όσοι ήταν προσκολλημένοι στη διοίκηση. Πώς να είναι το ίδιο λοιπόν; Εγώ θα το συζητούσα μόνο αν ήταν το 80% των παλιών παραγωγών, για να νιώσω ότι πάμε να κάνουμε κάτι από εκεί που είχαμε μείνει”.

Λεούσης: “Δεν υπήρχε αυτή η τρέλα πια, δεν ήταν το ίδιο. Από κάποιο σημείο και μετά ο ιδιοκτήτης του σταθμού το έχασε. Δεν γίνεται να αναλαμβάνει τη ζώνη του ελληνόφωνου χιπ χοπ ένας 15χρονος. Προσωπικά με πείραξε και το γεγονός πως λίγο καιρό μετά την δολοφονία του Παύλου του Φύσσα κάλεσαν στον σταθμό τον Κασιδιάρη, εκεί είπα πως δεν θέλω να με σχετίζουν με τον σημερινό σταθμό. Ήταν δυνατό χτύπημα”.

Πανολάσκος: “Όταν φεύγει το νεαρό της ηλικίας και βλέπεις λίγο πιο ώριμα τις καταστάσεις, καταλαβαίνεις μερικά πράγματα και όπως τα αναπολείς νιώθεις και λίγο κορόιδο, ότι σε χρησιμοποίησαν. Σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να πω ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν μοιράζονταν την ίδια τρέλα μαζί μας σε σχέση με το ραδιόφωνο. Τώρα αν εγώ κατάλαβα ότι με αυτούς ανθρώπους δεν έχω κάτι κοινό πια, δεν μπορούμε να μοιραστούμε ένα όραμα κι είμαστε αλλού πολιτικά, δεν σημαίνει ότι θα μου χαλάσει την ανάμνηση της εφηβείας”.

Καραλής: “Ο σημερινός Atlantis, των 105,2, δεν έχει καμία σχέση με τον Atlantis των 90. Πιστεύω ακράδαντα, σε οποιαδήποτε εποχή, και το 2050 να ανοίξει ο Atlantis με την ομάδα του, πάλι τα ίδια συντριπτικά αποτελέσματα θα έχει”.

Άγγελος: “Είναι εντελώς διαφορετικές οι καταστάσεις, το μόνο που είχε τότε η νεολαία ήταν η επικοινωνία μέσω του ραδιοφώνου. Το φαινόμενο του Atlantis πιστεύω ότι μπορεί να ξαναγίνει μόνο τηλεοπτικά, με την ανάλογη φιλοσοφία. Δεν τον ενδιέφεραν τα ονόματα, οι περισσότεροι δεν ξέραμε να αλλάξουμε ένα CD, μάθαμε εκεί, μέσα σε μια εβδομάδα γίναμε ραδιοφωνικοί παραγωγοί. Δεν θα πήγαινα τώρα αν ξεκινούσε μία νέα προσπάθεια”.

Καραλής: “Έχουν γίνει προσπάθειες κατά καιρούς. Το τοπίο το ραδιοφωνικό όμως έχει αλλάξει, οι άνθρωποι έχουν πάρει διαφορετικούς δρόμους τώρα πια. Νομίζω ότι κάποια στιγμή, κι αυτό είναι υπόσχεση, θα συμβεί. Ίσως οφείλω μια συγγνώμη στην ομάδα μου, γιατί περιμένουν μία κίνηση από μένα κι αυτό ακόμα δεν έχει γίνει”.

Ο Μπάμπης Καραλής και ο Άγγελος Βούλγαρης, παραμένουν μέχρι σήμερα στο χώρο του ραδιοφώνου. Ο Γιώργος Πανολάσκος εργάζεται ως ηχολήπτης συναυλιών και ο Γιώργος Δ. Λεμπέσης ως καλλιτεχνικός διευθυντής εταιρείας διοργάνωσης events και συγγραφέας παιδικών παραμυθιών. Ο Άρης Λεούσης εργάζεται σε εταιρεία κινητής τηλεφωνίας. Κανείς τους δεν ακούει πια Atlantis.