Δολοφονία Γρηγορόπουλου: 9 χρόνια που δεν μας έμαθαν τίποτα

Η ισχυρή γνώμη του Κορκονέα να μη ζητήσει συγγνώμη για τον πυροβολισμό επειδή δεν το θεωρεί σκόπιμο να το κάνει για κάποιον που θεωρείται αντιεξουσιαστής, στις αρχές του τρέχοντος έτους (κάτι το οποίο έφερε την παραίτηση του δικηγόρου του, Αλέξη Κούγια) δείχνει ότι το αξιόποινο της πράξης δεν απασχολεί τον κατηγορούμενο. Ή, τουλάχιστον, αυτό αφήνει να εννοηθεί ο τέως συνήγορος υπεράσπισης στην παραίτησή του, η οποία αναιρέθηκε σχεδόν ένα μήνα μετά από τον ίδιο τον Κορκονέα. Ο γνωστός δικηγόρος πόνταρε περισσότερο στο ότι ο Κορκονέας πυροβόλησε στον αέρα και ο εξοστρακισμός σκότωσε τον Αλέξανδρο και σε αυτό βάσισε, άλλωστε, την υπερασπιστική γραμμή του.

Όταν, όμως, ο Κορκονέας δήλωσε δημοσίως ότι δεν επρόκειτο να ζητήσει συγγνώμη από ‘κανένα 15χρονο’, ο Κούγιας κατάλαβε ότι το πρόβλημα ήταν πολιτικό. Σε ένα δευτερόλεπτο όλη η υπερασπιστική γραμμή, που θα οδηγούσε σε μία ετυμηγορία για φόνο εξ αμελείας και μία ελαφριά ποινή κατέρρευσε. Και αυτό συνέβη διότι το τι υποστηρίζει ο άλλος έχει μεγαλύτερη σημασία από την ίδια την ποιότητα και την ουσία της ύπαρξής του. Όταν, πάνω από 8 χρόνια μετά από μία δολοφονία, ο δολοφόνος δεν μετανιώνει για την πράξη του διότι θεωρεί ότι το να σκοτώνεις έναν αντιεξουσιαστή είναι πράξη, αν όχι ωφέλιμη, απαραίτητη, τότε πρόκειται για ένα χάσμα το οποίο δεν είναι προϊόν μόνο της δικής του σκέψης, αλλά διδαχής και πιθανότατα συζήτησης, η οποία τονώνει το χαρακτήρα και την πεποίθηση σαν μοναδική κατάσταση για την οποία αξίζει να ζει κάποιος.

Ο λόγος είναι το μίσος, που δεν αφορά τόσο στους άλλους όσο στους εαυτούς μας και το αντικαθρέφτισμά του πάνω στους άλλους. Αλλά αυτό είναι μία μεγάλη συζήτηση για την ψυχολογία. Ωστόσο, ακόμα και να μην ισχύει αυτό, φτάνει η αύρα του για να κλείσει αυτιά και να γεννήσει άγριες διαθέσεις. Το πρόσωπο της βίας διαθέτει μόνο μύτη και ρουθούνια ορθάνοικτα.

Όπως έγινε με το ΕΑΜ λίγο πριν τελειώσει η γερμανική Κατοχή, όταν το στιγμάτισαν ως αποκλειστικά κομουνιστικό και εχθρό του έθνους αν και μόνο ο πυρήνας του ήταν κομουνιστικός, ενώ μέλη του υπήρχαν από το ευρύ φάσμα της Αριστεράς, ο 15χρονος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος καταδικάστηκε ως αντιεξουσιαστής. Αυτό σήμαινε, όπως έγραψε και νωρίς το 2017 ο Νίκος Ρωμανός, αυτόπτης μάρτυς της κατάστασης, δολοφονία που είχε πολιτικό υπόβαθρο. Ο Ρωμανός χρησιμοποίησε τη λέξη αναρχικός, ενώ ο Κορκονέας μίλησε για αντιεξουσιαστή, εν προκειμένω για διαφορετικές καταστάσεις, παρ’ όλα αυτά συμβολικές για το πώς αντιδρά η κοινωνία μετά την εν ψυχρώ δολοφονία ενός 15χρονου πρώην σπουδαστή της Σχολής Μωραΐτη και μαθητή σχολείου στη Σταμάτα ως τότε, πώς συνεχίζει να αντιδρά κάθε που πλησιάζει η επέτειος του θανάτου του και, όπως αποδείχθηκε περίτρανα προσφάτως, κάθε που πλησιάζει η επέτειος του Πολυτεχνείου.

(Φωτογραφίες: Eurokinissi)

Δεν έχουν περάσει 20 μέρες από τότε που οι αντιεξουσιαστές κατέλαβαν το χώρο και έπρεπε οι φοιτητές να τους βγάλουν έξω, αφού η κυβέρνηση το έπαιξε μαζικά Πόντιος Πιλάτος και δεν διέταξε επίθεση, αφήνοντας απλούς πολίτες να πάρουν το νόμο στα χέρια τους. Η κυβέρνηση, αριστερή κατά τίτλο, δεν προθυμοποιήθηκε να στιγματιστεί βάζοντας ειδικές δυνάμεις να απωθήσουν από το χώρο κάποιους που αποκαλούνται, μέσα στα φαρδιά γραφεία, μπαχαλάκηδες, παρ’ όλα αυτά δεν είχε πρόβλημα να διατάξει τα ΜΑΤ να ρίξουν χημικά μέσα σε ειρηνοδικείο κατά τη διάρκεια των πλειστηριασμών. Και αφού πρέπει να υποτεθεί ότι, με τρόπο πολλάκις ακατανόητο, όλα σχετίζονται μεταξύ τους, γίνεται αντιληπτό ότι αυτήν τη στιγμή στους κυβερνητικούς κύκλους περισσότερη σημασία έχει να μη στρέψουν τους βίαιους αντισυστημικούς απέναντί τους ξεκάθαρα, παρά εκείνους που διαμαρτύρονται για το χάσιμο της περιουσίας τους.

Η σήψη αξιών, επαναλαμβανόμενα ερριμμένη, στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία, έχει να κάνει με την κρίση ταυτότητας. Αν ο κάθε αστυνόμος Κορκονέας δεν νοεί να καταλάβει ότι 15 ετών είναι αδύνατον να είσαι κάτι ή να υποστηρίζεις μία κατάσταση τόσο βαθιά και με τέτοια ευαισθησία που είναι πολύ δύσκολο να μην αλλοιωθεί, τότε το αληθινό ζήτημα, της πνευματικής διαύγειας, είναι πολύ πιο σοβαρό από ό,τι αντιλαμβανόμαστε ακούγοντας την έκφραση. Όχι, όμως, πιο σοβαρό από το “ευχαριστούμε πολύ” που είπε το αντισύστημα, το οποίο, με σημαία του πια την ταυτότητα του νεκρού, ο οποίος δεν μπορεί να αντιδράσει σε ό,τι γίνεται για εκείνον ερήμην του, την ίδια ταυτότητα στην οποία ποντάρει ο κάθε Κορκονέας για να ασελγεί, χωρίς ντροπή και με καθαρό το δικό του κούτελο, σε ένα παιδί.

Με άλλα λόγια: από τη στιγμή που το γεγονός πολιτικοποιήθηκε, κατέστη ισχνό και απαγορευτικό για οποιαδήποτε ανθρωπιστική αλλαγή, στην οποία μέσα η πολιτική εμπεριέχεται και για αυτό δεν είναι δυνατόν να αποσπάται και να λογίζεται ως διαφορετικό κομμάτι. Όπως άλλωστε συμβαίνει, προς τέρψιν όλου του συστήματος που απολαύει κέρδη από την κατάσταση, συναπτώς και με μεγάλη ευκρίνεια, καθιστώντας εντελώς μη ρεαλιστική την αληθινή πραγματικότητα σε σχέση με την πραγματική πραγματικότητα. Αυτό, δηλαδή, που θα έπρεπε να συμβαίνει, με αυτό που συμβαίνει.

Το χρονικό του Δεκέμβρη 2008

Οι ταραχές στην Αθήνα κυρίως, αλλά και στα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας, μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, κράτησαν δύο εβδομάδες. Μετά ήρθαν τα Χριστούγεννα και κανείς δεν προλάβαινε. Ήταν βράδυ Σαββάτου, γύρω στις 21:00, όταν ο ειδικός φρουρός της Αστυνομίας Επαμεινώνδας Κορκονέας, που έχει ήδη, μαζί με το συνάδελφό του Βασίλη Σαραλιώτη, έρθει σε διένεξη με μία παρέα 4-5 εφήβων, μεταξύ αυτών ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος και ο Νίκος Ρωμανός, που θα ήταν ακριβές να πούμε ότι δεν γιόρτασε ξανά την ονομαστική εορτή του μετά από εκείνο το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου, επιστρέφει με τα πόδια στο σημείο που βρίσκονται οι πιτσιρικάδες. Γωνία Τζαβέλλα και Μεσολογγίου (τα ευχαριστώ αργότερα, μοιρολάτρες), μετά από ένα σύντομο καβγά, ο Κορκονέας βγάζει το όπλο του και πυροβολεί προς το μέρος της παρέας δύο φορές. Ο Γρηγορόπουλος πέφτει, αφού η μία από τις δύο σφαίρες από το υπηρεσιακό περίστροφο του Κορκονέα διαπερνά την καρδιά του και καρφώνεται στο 10ο θωρακικό σπόνδυλο. Η διακομιδή στο νοσοκομείου δεν είναι παρά μία τεράστια προσευχή, που δεν βρίσκει απόκριση. Τα νέα διαδίδονται γρήγορα και ακόμα και αν, εξαρχής, δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσεις τη σημασία της πράξης, οι ταραχές αρχίζουν να ξετυλίγουν το γαϊτανάκι πιο γρήγορα και από γάτα Αγκύρας. Μόλις το γεγονός γίνεται στέρεο, δημιουργούνται παντού εστίες επεισοδίων.

Λίγη ώρα μετά τον πυροβολισμό στα Εξάρχεια, οι κάτοικοι της περιοχής στέκουν σοκαρισμένοι έξω από τις πολυκατοικίες που διαμένουν. Μία κοπέλα αναρωτιέται αν είναι ζωντανός. Ένας κάδος έχει ήδη ανάψει. Πορεία στήνεται ούτε μισή ώρα μετά τον πυροβολισμό. Το πένθος πλανάται στον αέρα, αλλά είναι θέμα λεπτών να μετατραπεί σε βία. Τα λεπτά θα γίνουν μέρες. Ο Κορκονέας και ο Σαραλιώτης καλούν για βοήθεια, δήθεν ότι έπεσαν θύμα επίθεσης, αλλά οι αυτόπτες μάρτυρες τους ‘καίνε’. Ο Ρωμανός μετά από χρόνια, γράφει ότι στον πρώτο διαπληκτισμό η παρέα επιτέθηκε στους δύο ειδικούς φρουρούς. Όμως, σε ό,τι αφορά τα αντικείμενα, οι μαρτυρίες μιλούν για ένα πλαστικό μπουκάλι, που πέταξε κάποιος ο οποίος στεκόταν πίσω από τον Γρηγορόπουλο. Ο Κορκονέας δίνει στην κατάθεσή του τη δική του εκδοχή, ότι τους επιτέθηκαν 30 κουκουλοφόροι, αντιεξουσιαστές κατά πάσα πιθανότητα, και ότι πυροβόλησε τρεις φορές, δύο στον αέρα και μία στο έδαφος, με αποτέλεσμα στην τρίτη απόπειρα η σφαίρα να εξοστρακιστεί και να πετύχει τον Γρηγορόπουλο. Είναι το αλάτι στην υπερασπιστική γραμμή που θα ακολουθήσει ο συνήγορος υπεράσπισης, μετά την παραίτηση εξαιτίας της δημοσιοποίησης οπτικοακουστικού υλικού τη στιγμή της δολοφονίας, των δικηγόρων των κατηγορουμένων, Αλέξης Κούγιας. Στη συνέχεια, ο Κορκονέας έκανε ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται να ζητήσει συγγνώμη, με την υπόθεση να βρίσκεται πια στο εφετείο.  

Η κατάσταση ξεφεύγει από την Αθήνα, στην οποία το χριστουγεννιάτικο δέντρο της πλατείας Συντάγματος έχει ήδη γίνει παρανάλωμα του πυρός. Τα ξένα τηλεοπτικά δίκτυα, ξέχωρα από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, διακόπτουν τα προγράμματά τους και δείχνουν εικόνες από την Αθήνα. Ο Guardian αποκαλεί τις ταραχές τις χειρότερες μέρες για τη Δημοκρατία μετά τη μεταπολίτευση. Το BBC κάνει λόγο για εξέγερση. Το ίδιο βράδυ συγκαλείται κυβερνητική επιτροπή και οι φήμες ότι μπορεί να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης διαψεύδονται από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. Μόνο που η χώρα είναι σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Την επόμενη μέρα γίνεται συγκέντρωση στο Πεδίον του Άρεως και πορεία μέχρι τη Γενική Ασφάλεια. Μαθητές προσφέρουν λουλούδια σε αστυνομικούς και ξαπλώνουν γυμνοί στα σκαλοπάτια της ΓΑΔΑ. Από Δευτέρα, τα επεισόδια γενικεύονται. Στη Σταμάτα, στο σχολείο που φοιτούσε ο Αλέξανδρος, γίνεται κατάληψη. Το ίδιο συμβαίνει και στη Θεσσαλονίκη και στον Βόλο. Στη Ρόδο γίνονται μικροεπεισόδια, ενώ στα Τρίκαλα, την Τρίπολη και την Κέρκυρα, εκτός των άλλων, γίνονται πορείες. Επεισόδια γίνονται στη Λευκωσία και την Πάφο, ενώ καταλαμβάνεται συμβολικά η ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο και διαμαρτυρίες γίνονται στα ελληνικά προξενεία στην Μπολόνια, τη Φλωρεντία, το Τορίνο και το Βερολίνο. Στην Αθήνα καταστρέφονται μαγαζιά, καίγονται τράπεζες και δημόσια κτίρια, ενώ αναποδογυρίζονται αυτοκίνητα.

Την Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου, η κηδεία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου φέρνει αναπόφευκτα ένταση. Ακόμα και τότε, μέλη της ομάδας Ζήτα πυροβολούν στον αέρα, ξέχωρα από τη χρήση δακρυγόνων. Η Αστυνομία κάνει λόγο για έναν πυροβολισμό, αλλά αυτόπτες μιλούν για τουλάχιστον δέκα, που προκύπτουν από 45άρια όπλα, τα οποία δεν έχουν προλάβει να αντικαταστήσουν με 9άρια μέλη της ομάδας. Την ίδια μέρα, ο Κούγιας δηλώνει, με βάση την πρότερη εξέταση του ιατροδικαστή, που αποφαίνεται ότι το βλήμα που σκότωσε τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο προσέκρουσε πρώτα σε άλλη επιφάνεια, πως όλα είναι μία παρεξήγηση και ότι ο θάνατος του παιδιού ήταν θέλημα Θεού. Η βαλλιστική, ωστόσο, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Σε μία οργανωμένη κίνηση, κρατούμενοι φυλακών σε όλη την Ελλάδα προχωρούν σε αποχή συσσιτίου.

Την Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου, γίνεται πανεργατικό συλλαλητήριο στο Σύνταγμα, ενώ αποφασίζονται καταλήψεις και αποχές σε σχολές και σχολεία.

Στα Προπύλαια, την Πέμπτη, βγαίνει η ΕΚΑΜ, κατόπιν κυβερνητικής εντολής. “Μη μας ρίχνετε άλλα δακρυγόνα, κλαίμε και από μόνοι μας”, είναι το σύνθημα μαθητών και φοιτητών. Την επόμενη μέρα γίνεται πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο και στον Άγνωστο Στρατιώτη, εκεί που θερίστηκε ο θάνατος στις 3 και τις 4 Δεκεμβρίου του 1944, δημιουργώντας την έναρξη των Δεκεμβριανών, μία κοκκινόμαυρη σημαία απλώνεται. Το Σάββατο χιλιάδες κεράκια σχηματίζουν τη λέξη ‘ΖΕΙΣ’, ενώ αναμμένα κεράκια είναι το σύμβολο των συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας μπροστά στον Λευκό Πύργο. Στις 14 Δεκεμβρίου καταλαμβάνεται ο ιστορικός ραδιοφωνικός σταθμός 9,84, ενώ, με αφορμή τη φήμη ότι το να φοράς κουκούλα είναι πλημμέλημα, διαδηλωτές πετούν τις κουκούλες τους στο υπουργείο Μακεδονίας Θράκης. Στη Θεσσαλονίκη, δε, γίνεται μηχανοκίνητη διαμαρτυρία.

Η έναρξη της δεύτερης εβδομάδας από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου βρίσκει μαθητές στα σκαλιά της ΓΑΔΑ. Η χρήση των χημικών είναι εκτεταμένη, το ίδιο και το σύνθημα “δύο φορές τη μέρα θα κάνουμε πορεία, μπάτσοι θα πεθάνετε απ’ την ορθοστασία”. Ακυρώνονται τα… ακυρωτικά μηχανήματα στο σταθμό του μετρό Πανεπιστήμιο, ενώ, σε μία έξαρση φαυλότητας, με χημικά διαλύεται στα Προπύλαια μουσική διαμαρτυρία με μαθητές μουσικών λυκείων, φοιτητές μουσικολογίας, καθηγητές και ηλικιωμένους οργανοπαίχτες παραδοσιακών οργάνων.

Τρίτη, 16 Δεκεμβρίου. Νεαροί μαθητές μπαίνουν στο στούντιο της δημόσιας τηλεόρασης κατά τη διάρκεια μετάδοσης δηλώσεων του πρωθυπουργού και τα μηνύματά τους είναι ξεκάθαρα. “Σταματήστε να κοιτάτε, βγείτε όλοι στους δρόμους”, “Άμεση αποφυλάκιση όλων των συλληφθέντων”, “Ελευθερία σε όλους μας”. Την επόμενη μέρα ένα πανό με τη λέξη ‘αντίσταση’ γραμμένη σε πέντε διαφορετικές γλώσσες αναρτάται στον Βράχο της Ακρόπολης. Η κατάληψη του κτιρίου της ΓΣΕΕ, που ακολουθεί, έχει ως αίτημα την απελευθέρωση τουλάχιστον 200 διαδηλωτών που έχουν συλληφθεί αυτές τις 11 ημέρες. Την Παρασκευή, και ενώ 600 σχολεία και σχολές παραμένουν κλειστά, ένας 16χρονος μαθητής λυκείου τραυματίζεται από σφαίρα αγνώστου. Καλλιτέχνες ακολουθούν τα συντονιστικά μαθητών, φοιτητών και σπουδαστών στα Προπύλαια. Συγκεντρώσεις συνεχίζουν να γίνονται παντού στην Αθήνα και τον Πειραιά.

Η δίκη Κορκονέα-Σαραλιώτη

Η επαρχία έχει την τιμητική της στη δίκη των δύο ειδικών φρουρών, που ευθύνονται για το θάνατο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Αυτήν τη στιγμή, βρίσκεται στο δεύτερο βαθμό και εκδικάζεται στη Λαμία. Η έφεση αφορά στην πρωτόδικη ποινή των αστυνομικών: ισόβια και 15 μήνες, για φόνο εκ προμελέτης με άμεσο δόλο και οπλοχρησία για τον Κορκονέα, 10 χρόνια για συνέργεια στην πράξη για τον Σαραλιώτη. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος και η Ζωή Κωνσταντοπούλου συνεχίζουν να καλούν αυτόπτες μάρτυρες, που επιβεβαιώνουν, όχι μόνο την ιστορία, όπως είναι γνωστή, αλλά και, την ελάχιστη ένδειξη μετάνοιας από τον Κορκονέα αφού πυροβόλησε τον Γρηγορόπουλο.

Στις 3 Φεβρουαρίου του 2017 ο Αλέξης Κούγιας, που είχε αναλάβει την υπόθεση από την αρχή, με επιστολή συνέταξε την παραίτησή του, ίσως επειδή θεωρεί ότι η απόφαση είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει. Ωστόσο, στις 7 Μαρτίου, ο Κορκονέας επίσης με δημοσιοποίηση επιστολής αναίρεσε το κατήχημα του άλλοτε συνηγόρου του, καθώς δήλωσε ότι και δημόσια και ιδιωτικά έχει δηλώσει τη συγγνώμη του. Αυτήν τη στιγμή, ο Κορκονέας και ο Σαραλιώτης εκπροσωπούνται από τον Ευθύμη Καραΐσκο, αντιπεριφερειάρχη Λαμίας, και τους Χρήστο Διαμάντη και Γιάννη Αλετρά, τους οποίους όρισε ο σύλλογος, ωστόσο οι κατήγοροι θεωρούν ότι αυτή η πράξη συνιστά μεθόδευση, ώστε να μη μεταφερθεί στην Αθήνα η υπόθεση, ασφαλώς υπό το φόβο των επεισοδίων. Όπως και να έχει, όμως, φαίνεται ότι ελάχιστοι είναι εκείνοι που ασχολούνται με το τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή. Για το 2017 έχει προγραμματιστεί άλλη μία δίκη, τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου, στην οποία θα υπάρχουν εκ νέου μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων.

Οι κατηγορούμενοι στην αρχή της υπόθεσης μεταφέρθηκαν στην Άμφισσα, όπου στο Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο της πόλης άρχισε η δίκη στις 20 Ιανουαρίου του 2010. Ο Αλέξης Κούγιας, τότε, είχε ζητήσει την προβολή του παιχνιδιού πόλο Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός την ίδια μέρα, ματς στο οποίο είχαν γίνει επεισόδια και υπονόησε ότι ο Γρηγορόπουλος είχε δώσει εκεί παρουσία. Μετά από μήνες, στους οποίους μεσολάβησε η κατάθεση του ιατροδικαστή, κατά την οποία αναίρεσε τις καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων, λέγοντας ότι αν η σφαίρα βρήκε στη διακοσμητική τσιμεντένια μπάλα του πεζοδρομίου την οποία επικαλούνταν, το θύμα δεν ήταν στη θέση που ισχυρίζονταν, στις 7 Ιουνίου του 2010 έγινε η αποφυλάκιση των αστυνομικών, οι οποίοι, ωστόσο, παρέμειναν στην Άμφισσα. Στις 5 Αυγούστου του ίδιου έτους ο εισαγγελέας σε αγόρευσή του είπε ότι, όταν πυροβόλησε, ο Κορκονέας βρισκόταν σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και στις 11 Οκτωβρίου του 2010, με πλειοψηφία 4-3, η ποινή που επιβλήθηκε στον Κορκονέα ήταν ισόβια και 15 μήνες, ενώ με πλειοψηφία 6-1, ο Σαραλιώτης έφαγε 10 χρόνια.