Είναι, τελικά, επικίνδυνα τα Θρησκευτικά για την κοινωνία μας;

Ανήκω στην γενιά, του νόμου Αρσένη, που έδωσε Θρησκευτικά στις Πανελλήνιες της δευτέρας λυκείου για τον Βουδδισμό Χιναγυάνα και τον Βουδδισμό Μαχαγυάνα. Έχουν περάσει 16 Ιούνηδες από τότε και η μόνη μου σχέση πλέον με τον χριστιανισμό είναι κάποια κουσούρια που μου έχει αφήσει, όπως η χρήση φράσεων τύπου ‘έλα, Παναγία μου’, ‘προς Θεού’, ‘είχε Άγιο‘ και το να εύχομαι ‘χρόνια πολλά’ στους φίλους μου την ημέρα της ονομαστικής τους γιορτής.

Παρόλο που από νωρίς εγκατέλειψα το δρόμο της ορθόδοξης χριστιανικής Εκκλησίας, τα Θρησκευτικά δεν τα θεωρούσα ποτέ κάτι χειρότερο από ένα επιπλέον βάρος στο ήδη ζόρικο πρόγραμμα των μαθητών. Ίσα ίσα, έχω και κάμποσες ευχάριστες αναμνήσεις από τους Θεολόγους που μας δίδασκαν το συγκεκριμένο μάθημα στο γυμνάσιο και στο λύκειο.

Για παράδειγμα, δεν θα ξεχάσω ποτέ τη θεολόγο μας στο γυμνάσιο που όποτε έπεφτε, κατά λάθος, το βλέμμα μας στα πόδια της, μας άφηνε υπονοούμενα ότι κοιτούσαμε το συγκεκριμένο σημείο του σώματός της με πόθο, αλλά ούτε και τον θεολόγο μας στην πρώτη λυκείου που προσπαθούσε (μάταια) να μας πείσει να μην αυνανιζομάστε με ταινίες και περιοδικά τα βράδια.

Ο ντόρος, όμως, που ξέσπασε τα τελευταία χρόνια σχετικά με την κατάργηση του μαθήματος των Θρησκευτικών, μου δημιούργησε την ανάγκη να διαβάσω όλα τα σχολικά βιβλία του συγκεκριμένου μαθήματος από την τρίτη δημοτικού, που εισάγεται για πρώτη φορά στο σχολικό πρόγραμμα, μέχρι την τρίτη λυκείου για να προσπαθήσω ν’ αντιληφθώ ποια είναι η χρησιμότητα της υποχρεωτικής ύπαρξής του στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.

Τα θρησκευτικά στο Δημοτικό

(Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson)

Από την πρώτη σελίδα των Θρησκευτικών της τρίτης δημοτικού γίνεται σαφές πως το εκπαιδευτικό σύστημα με τη χρήση του συγκεκριμένου μαθήματος έχει ως στόχο πέρα από το να προωθήσει την ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών, να βγάλει καλούς χριστιανούς. Αναφέρω ενδεικτικά τους τίτλους του πρώτου κεφαλαίου:

1. Ο Αγιασμός στο σχολείο μας

2. Ο Σταυρός: Το σύμβολο των χριστιανών

3. Ο Θεός είναι κοντά μας

4. Η προσευχή είναι επικοινωνία με τον Θεό

Προφανώς, σε ανάλογο κλίμα κυμαίνονται και τα υπόλοιπα κεφάλαια αυτού, αλλά και των άλλων βιβλίων. Πόσο, όμως, το γεγονός ότι τα Θρησκευτικά έχουν ως στόχο να βγάλουν καλούς χριστιανούς μπορεί να επηρεάσει θετικά/αρνητικά τους μαθητές και κατ’ επέκταση την κοινωνία και ποια είναι τα σημεία εκείνα στα βιβλία, μέσω των οποίων μπορεί να το πετύχει αυτό;

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Ανεξάρτητα από το αν ο εκάστοτε γονιός θέλει το (ανήλικο) παιδί του να γίνει χριστιανός, υπάρχουν κάποια πράγματα μέσα στα βιβλία που μόνο θετικό αντίκτυπο μπορούν να έχουν στην εκπαίδευση των μαθητών και θα μπορούσαν να υιοθετηθούν και από τα βιβλία των υπόλοιπων μαθημάτων.

– Είναι γραμμένα σε γλώσσα αντίστοιχη με αυτή των παραμυθιών που γίνεται κατανοητή από τα παιδιά.

– Η εικονογράφηση είναι μοντέρνα. Περιλαμβάνει σύγχρονες ζωγραφιές που απεικονίζουν χαρούμενα, παιδιά, γονείς και ζώα.

– Γίνονται αναφορές σε έργα καλλιτεχνών και επιστημόνων όπως ο ζωγράφος Θεόφιλος, οι συγγραφείς Αντώνης Σαμαράκης και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο γελοιογράφος Κώστας Μητρόπουλος, ο Μπετόβεν, ο Στίβεν Χόκινγκ, η Έλεν Κέλερ, αλλά και εμβληματικών προσωπικοτήτων όπως ο πολιτικός αγωνιστής Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

– Είναι εκσυγχρονισμένα, αφού περιλαμβάνουν φωτογραφίες σύγχρονων αθλητών όπως του Δημοσθένη Ταμπάκου, του Πύρρου Δήμα, του Νίκου Κακλαμανάκη και της εθνικής ποδοσφαίρου που κατέκτησε το ευρωπαϊκό κύπελλο το 2004.

– Περιέχουν ασκήσεις με σταυρόλεξα, Σωστό ή Λάθος, κρυπτόλεξα και ακροστιχίδες.

– Κάνουν μνεία στο έργο της UNICEF, του Ερυθρού Σταυρού, του Χαμόγελου του Παιδιού, των Γιατρών του Κόσμου και άλλων αντίστοιχων οργανώσεων.

– Παροτρύνουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν το ίντερνετ και να συμμετέχουν στο μάθημα με τρόπους που δεν ενισχύουν την παπαγαλία, όπως το να κάνουν επισκέψεις σε ναούς ή να έρχονται σε επαφή με ανθρώπους που πιστεύουν σε άλλες θρησκείες.

 

– Παραθέτουν πληροφορίες για τη λατρεία των Εβραίων στη Συναγωγή και την προσευχή των Μουσουλμάνων στο Τζαμί την Παρασκευή.

– Προτείνουν την ανάπτυξη συζητήσεων σχετικά με σημαντικά κοινωνικά ζητήματα όπως η παιδική επαιτεία, ο ρατσισμός, η παγκόσμια ειρήνη, η οικολογία, η προστασία του περιβάλλοντος, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η ανεργία και η αδικία.

– Παραδέχονται ότι το σχίσμα της εκκλησίας σε ορθόδοξη και καθολική έγινε κυρίως εξαιτίας οικονομικών και πολιτικών λόγων (σελ. 58, βιβλίου ΣΤ’ δημοτικού).

– Παροτρύνουν τα παιδιά να σταθούν στο πλευρό των προσφύγων, κάνοντας παραλληλισμό μεταξύ των σύγχρονων προσφύγων και των Ισραηλιτών που διώχθηκαν από την Αίγυπτο. ”Και ο Χριστός όταν ήταν μικρό παιδάκι γνώρισε την προσφυγιά” (σελ. 98, Δ’).

ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Αφήνοντας, προς το παρόν, στην άκρη το επιχείρημα περί ανεξιθρησκίας τα βιβλία κατά τη διάρκεια του γραψίματος του παρόντος κειμένου αντιμετωπίστηκαν ως μέσα διάδοσης του χριστιανισμού. Στα αρνητικά στοιχεία των βιβλίων περιλαμβάνονται κάποια αποσπάσματα που είτε οι γονείς ενός μαθητή θέλουν το παιδί τους να γίνει χριστιανός είτε όχι, έρχονται σε κόντρα με άλλες αποδεδειγμένες αλήθειες της ζωής που διδάσκονται σε μαθήματα όπως η Ιστορία, το Εμείς και ο Κόσμος και αργότερα στις τάξεις του γυμνασίου και του λυκείου, η Χημεία, η Φυσική και η Βιολογία.

-‘ ‘Στα χρόνια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής θέλησαν να καταστρέψουν τον Ορχομενό Βοιωτίας. Οι κάτοικοι είχαν τρομοκρατηθεί. Η επίθεση έγινε με πολλά τανκς που όμως δεν κατάφεραν να προχωρήσουν πολύ. Λίγο πριν φτάσουν στο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου σταμάτησαν! Ακινητοποιήθηκαν! Η πόλη σώθηκε και όλοι ευχαρίστησαν την Παναγία για τη θαυμαστή της βοήθεια”, (σελ. 42, Γ’).

– ”Όταν η αγάπη και η ειρήνη κινδυνεύουν να χαθούν, τότε ο Θεός παρεμβαίνει”, (σελ.49, Γ’).

Στα βιβλία υπάρχουν εικονογραφημένες οδηγίες για το πώς να κάνει ένας μαθητής σωστά το σταυρό του. Υπάρχει συνταγή για το πώς μπορεί να φτιάξει το δικό του χριστόψωμο, αλλά και οδηγίες σε πέντε βήματα για το πώς να κάνει σωστά τη μετάληψη.

– Ο Χριστός γεννιέται:‘Ένα αστέρι λαμπερό από ψηλά έδειχνε ότι είχε γίνει κάτι πολύ σπουδαίο. Ο ουρανός άνοιξε και άγγελοι άρχισαν να κατεβαίνουν προς τη γη ψάλλοντας στο θείο βρέφος: ‘Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία’‘, (σελ. 60-61, Γ’).

– Κατά τη διάρκεια της βάπτισης του Χριστού στον Ιορδάνη: ”…Εκείνη τη στιγμή άνοιξαν οι ουρανοί και το Άγιο Πνεύμα κατέβηκε σαν περιστέρι πάνω στον Ιησού. Ακούστηκε και μια φωνή -του Θεού Πατέρα- από τα ουράνια, που είπε: ”Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός. Αυτός είναι ο εκλεκτός μου”, (σελ. 66, Γ’).

– Η Πεντηκοστή:‘Τότε είδαν να κάθονται στα κεφάλια τους παράξενες φλόγες σαν πύρινες γλώσσες. Αμέσως ένιωσαν να γεμίζουν με δύναμη. Το μυαλό τους φωτίστηκε και θάρρος πλημμύρισε την καρδιά τους. Ήταν το Άγιο Πνεύμα που έφερε αυτή τη μεγάλη αλλαγή πάνω τους (…) Οι Απόστολοι γεμάτοι από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος χωρίς να φοβούνται πια, βγήκαν έξω και άρχισαν να μιλούν για τον Χριστό σε διαφορετικές γλώσσες, για να τους καταλαβαίνουν όλοι”, (σελ. 40, Δ’).

– Ο μαρτυρικός θάνατος του Αγίου Δημητρίου: ”…Από τον τάφο του, με θαυμαστό τρόπο, άρχισε να αναβλύζει μύρο, με το οποίο γίνονται πολλά θαύματα”, (σελ. 115, Ε’).

– Ο Πέτρος συνεχίζει το έργο του Χριστού σε όλο τον κόσμο: ”…Εκεί (στη Ρώμη) αντιμετώπισε ένα φοβερό μάγο, τον Σίμωνα, ο οποίος διέδιδε πως είναι γιος του Θεού. Χρησιμοποιώντας διάφορα μαγικά κόλπα είχε πλανέψει τους Ρωμαίους και τον καίσαρα. Ο Πέτρος με την επίκληση του ονόματός του Θεού, διέλυσε τα μάγια του Σίμωνα, ο οποίος και τραυματίστηκε θανάσιμα μετά από μια αποτυχημένη επίδειξη”, (σελ. 124, Ε’).

– Η προσέγγιση της αλήθειας: Μια βασανιστική αλλά και συναρπαστική περιπλάνηση. Σε αυτό το μάθημα το βιβλίο μιλάει για την πορεία του ανθρώπου στο χρόνο, καθώς αναζητά την αλήθεια. Αναφέρεται στα πιστεύω των Βαβυλωνίων, των αρχαίων Ελλήνων, του Σωκράτη, του Βούδα, αλλά τίποτα δεν τον γεμίζει ώσπου οι αμφιβολίες μου για το εάν είναι δυνατόν να υπάρξει μια αλήθεια που να αντέχει στον χρόνο άρχισαν να υποχωρούν, όταν άκουσα για την αποκάλυψη του ίδιου του Θεού: Η Φλεγόμενη Βάτος που είχε δει ο Μωυσής στο όρος Σινά φανέρωσε την Αλήθεια, η οποία δεν αναλώνεται, δε χάνεται ποτέ, (σελ. 8-10, ΣΤ’)

Τα θρησκευτικά στο Γυμνάσιο

 

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

– Σε διάφορα κεφάλαια πανανθρώπινες λέξεις όπως ‘Αγάπη’, ‘Ειρήνη’, ‘Νόμος’, ‘Θεός’ είναι γραμμένες σε εφτά διαφορετικές γλώσσες.

– Δίνουν εξηγήσεις για διάφορα πράγματα που γράφονται στην Παλαιά Διαθήκη και αντιβαίνουν στην κοινή λογική, αν και έρχονται σε κόντρα με τα βιβλία του δημοτικού, όπου δεν υπήρχαν τέτοιου είδους εξηγήσεις. Πχ,”Πρώτα πρώτα είναι ανάγκη να γνωρίζουμε ότι τα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης πριν γίνουν γραπτά κείμενα ήταν προφορικές παραδόσεις. Λόγια δηλαδή και αφηγήσεις που οι Εβραίοι, άντρες και γυναίκες επαναλάμβαναν ο ένας στον άλλο έξω απ΄τις σκηνές τους στην έρημο, σε φτωχικά σπίτια ή σε παλάτια, νύχτες με φεγγάρι ή μέρες ηλιόλουστες, κρυφά ή φανερά χαρούμενοι ή λυπημένοι (…) Αιώνες πέρασαν μέχρις ότου κάποιοι αρχίσουν να καταγράφουν αυτές τις αφηγήσεις’‘, (σελ. 14, Α’).

– Περιλαμβάνουν χάρτες της σύγχρονης Παλαιστίνης και του Ισραήλ, αλλά και χάρτες του παρελθόντος, φέρνοντας τον μαθητή πιο κοντά σε αυτά που πραγματεύονται.

– Γίνονται αναφορές και παραλληλισμοί των ιστοριών της Παλαιάς Διαθήκης με αντίστοιχες του Κορανίου, (σελ. 31, 33, 41 Α’).

Δίνεται εξήγηση για τα θαύματα που περιγράφονται στην Έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο: ”Και τα θαύματα περιγράφονται στις διηγήσεις της Παλαιάς Διαθήκης σχετίζονται με τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν τον κόσμο οι άνθρωποι της εποχής της(…)Αιώνες μετά, όλες αυτές οι διηγήσεις καταγράφηκαν με στόχο όχι να περιγράψουν τι ακριβώς έγινε τότε, αλλά να βροντοφωνάξουν την πίστη των ανθρώπων στη δύναμη του μοναδικού Θεού και να δώσουν μήνυμα ότι δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο”, (σελ. 53, Α’).

– Αναφορά στα έθιμα που έχουν οι Εβραίοι για το Πάσχα, (σελ. 54, Α’).

– Γίνεται παραλληλισμός του χριστιανισμού με θρησκείες όπως ο Ιουδαϊσμός και το Ισλάμ. ”Οι αρχαίοι πίστευαν ότι κάθε λαός είχε το δικό του Θεό, που του χάριζε τη νίκη ενάντια στους εχθρούς του (χαρακτηριστικό παράδειγμα όσα βλέπουμε στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια του Ομήρου). (σελ. 61, Α’).

– Σε όλα τα κεφάλαια δίνεται το ιστορικό πλαίσιο της εποχής κατά την οποία συνέβησαν τα γεγονότα που περιλαμβάνει η Παλαιά Διαθήκη, ώστε να γίνονται πιο κατανοητά από τους μαθητές.

– “Μελετώντας τις διηγήσεις της Γενέσεως δεν ξεχνάμε: Οι συγγραφείς αυτών των κειμένων τότε: Έγραφαν τα κείμενα τους βασιζόμενοι, όπως είναι φυσικό, στις γνώσεις και στα δεδομένα εκείνου του καιρού, (σελ. 128, Α’).

– ”Εμείς στο μάθημα των Θρησκευτικών σήμερα: Δεν ψάχνουμε σε αυτά επιστημονικές απαντήσεις για το πώς δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε το σύμπαν. Αυτές θα μας τις δώσει η σύγχρονη επιστήμη μέσα από άλλα μαθήματα (Βιολογία, Γεωγραφία, Χημεία, κ.α.)”, (σελ. 128, Α’). Αυτό, βέβαια, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτά που γράφονται στα βιβλία του δημοτικού, αλλά και στα βιβλία του λυκείου, όπως θα δούμε αργότερα.

– Γίνεται αναφορά στην ύπαρξη των ‘απόκρυφων ευαγγελίων’. ”Γράφτηκαν είτε για να καλύψουν με φανταστικά επεισόδια τα κενά που υπάρχουν στην ιστορία του Χριστού ή των αποστόλων είτε για να διαδώσουν αιρετικές ιδέες’‘, (σελ. 25, Β’).

– Δίνεται εξήγηση για την ‘παρουσία’ των μάγων στη Βηθλεέμ. ”Οι μάγοι προσκύνησαν τον μικρό Ιησού σε σπίτι. Πολλοί νομίζουν ότι αυτό έγινε το ίδιο βράδυ της Γέννησης. Όχι βέβαια! Εκείνη τη νύχτα απλώς έλαβαν μήνυμα για το γεγονός. Οι ετοιμασίες για το μακρύ ταξίδι χρειάζονταν καιρό. Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι οι μάγοι είχαν αρκετούς συνοδούς με καμήλες και έφτασαν στην Βηθλεέμ μετά 3 μήνες”, (σελ. 34, Β’)

– Δίνεται εξήγηση (που έρχεται σε αντιπαραβολή με αυτά που γράφονται στα βιβλία του δημοτικού) για τη φράση ‘άνοιξαν οι ουρανοί’ κατά τη διάρκεια της βάφτισης του Χριστού στον Ιορδάνη: ”Η συμβολική έκφραση άνοιξαν οι ουρανοί σημαίνει: Τώρα ξαναδίνεται επίσημα και πανηγυρικά η δυνατότητα επικοινωνίας των ανθρώπων με το Θεό”.

– Υπάρχουν ερμηνευτικά σχόλια πλάι σε κάθε κείμενο, που βοηθούν ακόμα και έναν ενήλικα να κατανοήσει τα γραφόμενα.

– Αναγνωρίζουν τις καταστροφές που έκαναν χριστιανοί σε αρχαίους Ελληνικούς ναούς, αλλά και τις διώξεις που έκαναν σε πιστούς άλλων θρησκειών. ”Ομάδες φανατισμένων χριστιανών κατέστρεψαν εθνικά ιερά και καταδίωκαν όσους δεν ήταν χριστιανοί. Αυτοκράτορες και τοπικοί ηγεμόνες αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν τη βούληση του ”όχλου” και να νομιμοποιήσουν τέτοιες ενέργειες. Αυτές οι πράξεις δεν χαρακτηρίζονται ούτε εκφράζουν το φρόνημα της Εκκλησίας”, (σελ. 51, Γ’).

– Γίνεται αναφορά στον Λούθηρο, ενώ υπάρχει μάθημα για τον προτεσταντισμό και παρότρυνση στους μαθητές να επισκεφθούν έναν τέτοιο ναό, (σελ. 132-135, Γ’).

ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

–”Η συνταρακτική ομιλία του Αποστόλου Πέτρου αμέσως μετά την Πεντηκοστή (πίστεψαν 3.000 άνθρωποι)”, (σελ. 22, Β’).

– Η Αποστολική Σύνοδος: συλλογική λήψη αποφάσεων. ”Το πιο σημαντικό στοιχείο που φανερώθηκε μέσα από τη λειτουργία της Συνόδου εκφράζεται στο κείμενο της (‘αποφασίστηκε ως σωστό από το Άγιο Πνεύμα και από εμάς’), όπου δηλώνεται ότι η τελική θέση διαμορφώθηκε μέσα από τη συνεργασία των πιστών με το Άγιο Πνεύμα”, (σελ. 31, Γ’).

– Στην αναφορά της προσπάθειας του Αγίου Παύλου να εγκαθιδρύει τον χριστιανισμό στον τότε γνωστό κόσμο, αναφέρεται το εξής: ”Στη συνέχεια το Άγιο Πνεύμα τους κατηύθυνε προς την Τρωάδα”, (σελ. 32, Γ’).

– Αναφορά στον Άγιο Πολύκαρπο: ”Πράγματι ο όχλος μάζεψε ξύλα, άναψε μια μεγάλη φωτιά και έριξε πάνω της τον άγιο. Η φωτιά όμως δεν άγγιζε το σώμα του αγίου. Μην έχοντας άλλη λύση διέταξαν ένα στρατιώτη να τον αποκεφαλίσει’‘, (σελ. 38, Γ’).

– ”Τα θέματα της εκκλησιαστικής υμνογραφίας προέρχονταν α)από την αγία γραφή, β)από τ’ απόκρυφα ευαγγέλια ”ποιητική αδεία” (αφού το περιεχόμενο τους από θεολογική άποψη δεν είναι αποδεκτό από την Εκκλησία)…”(σελ. 82, Γ’). Δεν διευκρινίζεται πουθενά ποιο είναι το περιεχόμενο τους, ούτε το γιατί δεν είναι αποδεκτό από την Εκκλησία.

–‘ ‘Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγος προσπάθησε να ενώσει τις δύο εκκλησίες για να ενισχύσει πολιτικά και στρατιωτικά την ανατολική αυτοκρατορία, η οποία κινδύνευε από τους Τούρκους. Οι αξιώσεις του Πάπα και η αντίδραση που αυτές προκάλεσαν εμπόδισαν την ένωση των Εκκλησιών”, (σελ. 104, Γ’). Η ευθύνη καταλογίζεται μόνο στην πλευρά των καθολικών.

Τα θρησκευτικά στο Λύκειο

 

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

– Γίνεται αναφορά στο ότι χρειάζεται εκσυγχρονισμό ο κλήρος και προτείνεται ως παράδειγμα η απλούστευση του ράσου (σελ. 149, Α’).

– Γίνεται αναγνώριση λαθών του χριστιανισμού μέσω του μαθήματος ‘Πόσο δίκαιη είναι η κριτική κατά του Χριστιανισμού;’ (σελ. 181, Β’)

– Υπάρχει ένα ολόκληρο κεφάλαιο (σελ. 219-313) με ανάλυση των βασικών στοιχείων των επικρατουσών θρησκειών, χωρίς να τους ασκείται κριτική.

– Υπάρχουν φωτογραφίες ή αποσπάσματα των έργων καλλιτεχνών όπως ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ο Φίοντορ Ντοστογιέφσκι και ο Βαν Γκογκ.

– Καταπιάνονται με θέματα που αφορούν τον σύγχρονο άνθρωπο όπως η κοινωνική ισότητα, ο γάμος, η οικογένεια, η θανατική ποινή, τα ναρκωτικά, τα βασανιστήρια και ο φόνος.

– Αλλά και με θέματα όπως η τεχνολογία, το ίντερνετ, τα ΜΜΕ και η διαφήμιση.

ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

–”Η Θεία Κοινωνία μας χαρίζει άφεση αμαρτιών, αιώνια ζωή, ένωση με τον Ιησού Χριστό τον Κύριο μας”, (σελ. 19, Α’).

–”Οι άγγελοι ανήκουν στον πνευματικό κόσμο, είναι δημιουργήματα του Θεού και ήρθαν στην ύπαρξη πριν τον υλικό κόσμο. Ως πνεύματα είναι ασώματοι και αεικίνητοι, αλλά όχι πανταχού παρόντες. Σε δύναμη και γνώση είναι ανώτεροι από τον άνθρωπο και κατώτεροι από το Θεό που τους χάρισε τα υπερφυσικά προσόντα τους και την αθανασία τους…”, (σελ. 24, Α’).

–”Η πίστη για την παρουσία των αγγέλων στη Θεία Λειτουργία επιβεβαιώνεται και από την παράδοση της εκκλησίας. Έτσι, π.χ. Διαβάζουμε στο βίο του Αγίου Σπυρίδωνα ότι ο ιεράρχης αυτός είχε συλλειτουργούς αγγέλους, όπως άλλωστε αναφέρεται και στο απολυτίκιο του”, (σελ. 27, Α’).

–”Έργο του διαβόλου είναι να μας παγιδέψει στην αμαρτία(…) Ο πιστός όμως δεν έχει κανένα λόγο να αισθάνεται ανασφαλής και αδύναμος, γιατί έχει ισχυρά πνευματικά όπλα για να αντιμετωπίζει το κακό και τους πειρασμούς του πονηρού”, (σελ. 28, Α’).

–”Η χριστιανική πίστη δεν είναι καρπός της ανθρώπινης διάνοιας. Είναι η αβίαστη και ελεύθερη στροφή της καρδιάς στο Θεό. Η πίστη, ακόμη, δεν είναι κατάργηση, αλλά είναι υπέρβαση της λογικής, αφού καλεί τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει τα όρια της. Στην ιστορία της εκκλησίας, προσπάθησαν κάποιοι να κατανοήσουν το περιεχόμενο της πίστης μόνο με τη δύναμη της λογικής. Έτσι απέρριπταν ότι δεν συμφωνούσε με αυτήν, κρατώντας ένα μόνο μέρος της αλήθειας της αποκάλυψης’‘, (σελ. 96, Α’).

Για το θέμα της ιεροσύνης των γυναικών αναφέρεται:”Η ανάγκη για ισοτιμία της γυναίκας με τους λαϊκούς άνδρες στην εκκλησία μόνο με εκκλησιαστικά κριτήρια μπορεί να πραγματοποιηθεί και όχι με κοσμικά (φεμινιστικές επιδιώξεις) για να μην οδηγηθεί σε σχίσμα το εκκλησιαστικό σώμα. Υπάρχει και ο χώρος, στον οποίο μπορεί να πρωτοστατεί στην ενορία η γυναίκα. Είναι το έργο της έμπρακτης αγάπης (φιλανθρωπία)”, (σελ. 176, Α’)

–”Η κίνηση της Νέας Εποχής είναι μια σύνθεση ανατολικών θρησκειών και αρχαίων μυστηριακών διδασκαλιών και ένας συνδυασμός γνωστικισμού και πνευματισμού, βασιζόμενος σε εσωτερικές μυστικές διδασκαλίες, μεταβιβαζόμενες από δαιμονικές οντότητες. Στην κίνηση αυτή συμπεριλαμβάνονται διάφοροι τύποι αποκρυφισμού, όπως η εσωτερική ενόραση, η αστρολογία, ο υπνωτισμός, ο αγνωστικισμός, (ufology), η πρακτική της γιόγκα, η μυθολογία, ο πανθεϊσμός, η πιστή στην μετενσάρκωση μια αναγέννηση της μαγείας.

Κατά συνέπεια, η υποκινούμενη από τα πονηρά πνεύματα Νέα Παγκόσμια Τάξη κόσμου δεν έχει θέση εκεί που υπάρχει ο Θεός των Χριστιανών. Εδώ σ’ αυτή την κίνηση ο Εωσφόρος ενθρονίζεται στη θέση του Θεού. Τελικά η καθοδηγούσα δύναμη πίσω από την Κίνηση της Νέας Εποχής δεν είναι τίποτε άλλο από την επιθυμία του Εωσφόρου να λατρεύεται ως Θεός”, (σελ. 188, Α’, ‘M. Basilea Schlink, Η Νέα Εποχή από βιβλική άοψη, μετ. Πρωτ. Κων/νου Μ. Φούσκα, Θεσσαλονίκη 1989, σελ 8-9).

–”Εσφαλμένα έχει αποδοθεί στην εκκλησία ο όρος ”πίστευε και μη ερεύνα”. Η εκκλησία πάντοτε διακηρύττει το ‘πίστευε μετ ερεύνης’. Δηλαδή η έρευνα δεν απαγορεύεται, αλλά πηγαίνει παράλληλα με την πίστη. Η αποδοχή μιας άλλης εκδοχής με τη φράση ”ερεύνα και πίστευε”, που σημαίνει πρώτα να ερευνάς και κατόπιν αν πιστεύεις, θα οδηγούσε σε αδιέξοδα, γιατί υπάρχουν περιοχές, όπου η ανθρώπινη έρευνα είναι αδύνατη, καθώς τα θέματα της πίστης υπερβαίνουν την ανθρώπινη λογική και αναφέρονται σε πραγματικότητες που είναι πέρα από τ φυσική πραγματικότητα.

–‘Οι συνέπειες της αθεΐας είναι πολλές και αξιοπρόσεκτες. Είναι κοινή παραδοχή η άμεση σχέση πίστης και ηθικής. Επομένως, η ποιότητα της δεύτερης εξαρτάται από την ποιότητα της πρώτης. Έτσι, στα πλαίσια της αθεϊστικής θεωρίας η ανυπαρξία του Θεού θα έδινε τη δυνατότητα στον άνθρωπο να συμπεριφέρεται χωρίς φραγμούς και ηθικές αναστολές και να εφαρμόζεται η άποψη του Καραμαζόφ στον Ντοστογιέφκσι ‘εάν δεν υπάρχει Θεός όλα επιτρέπονται”, (σελ. 188, Β’).

Η αναζήτηση της αλήθειας για το Θεό και τη διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσει ο άνθρωπος, για να αποκτήσει νόημα η ζωή του, είναι πέρα από τις επιστημονικές έρευνες. Ανευρίσκεται στη μελέτη κειμένων της Αγίας Γραφής. Ο προφήτης Ιερεμίας είναι σαφής:Όποιος αναζητήσει την αλήθεια, με απροκατάληπτη διάθεση, βρίσκει τις απαντήσεις, όπως και ο ίδιος ο χριστός μας προτρέπει”, (σελ. 13, Β’).

–”Όσα λοιπόν, είναι απαραίτητα για την προσέγγιση και τη μερική γνώση του Θεού τα έθεσε στη διάθεση μας η άπειρη αγάπη του. Πολλά όμως που μας είναι άγνωστα προς το παρόν θα μας αποκαλυφθούν στην μέλλουσα ζωή”, (σελ. 41, Β’).

–”Είναι καταπληκτικό ότι η ζωή εμφανίζεται πρώτα στις θάλασσες και από εκεί βγαίνουν τα ερπετά στην ξηρά και τα πτηνά στον αέρα. Έπειτα δημιουργούνται θηλαστικά και τέλος ο άνθρωπος. Την αλήθεια αυτή επικυρώνει μετά από αιώνες η σημερινή εξέλιξη της επιστήμης της βιολογίας”, (σελ. 87, Β’). Επικαλείται την Βιολογία για να στηρίξει μια χριστιανική άποψη, ενώ αυτό είναι αντίθετο με όσα έχουν διδαχθεί τα παιδιά μέχρι αυτό το σημείο στο λύκειο.

–”Η έκτακτη επέμβαση του Θεού στον κόσμο που γίνεται για χάρη του ανθρώπου ονομάζεται θαύμα”, (σελ. 88, Β’).

–”Ο χριστιανός και κάθε καλόπιστος άνθρωπος μπορεί να διαπιστώσει τα ίχνη της παρουσίας του Θεού μέσα στη Φύση…”, (σελ. 88, Β’).

–”Καταρχήν η χριστιανική πίστη δεν είναι θεωρητική γνώση ή πεποίθηση για κάποια αφηρημένη θρησκευτική αλήθεια. Είναι απόλυτη και χωρίς δισταγμούς βεβαιότητα για τις αλήθειες που διδάσκει η Εκκλησία”, (σελ. 189, Β’).

– Δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ πίστης και επιστήμης όταν η κάθε μία περιορίζεται στο χώρο της αρμοδιότητας της. Αν παλιότερα παρουσιάστηκαν κάποιες περιπτώσεις αντιπαράθεσης, αυτό οφείλεται σε ιδεολογικές προκαταλήψεις ορισμένων επιστημόνων, οι οποίοι υπερέβησαν τα όρια της επιστήμης και ασχολήθηκαν με υπερφυσικά ζητήματα. “Πιθανόν κάποιοι χριστιανοί να αντιμετώπισαν με δυσπιστία και καχυποψία τις επιστημονικές θεωρίες και ανακαλύψεις, νομίζοντας ότι κινδυνεύει η πίστη τους”, (σελ. 199, Β’).

–”Η ζωή δεν είναι δική μας, έγινε δική μας. Δεν μας ανήκει, αλλά μας χαρίστηκε. Δεν είναι ιδιοκτησία μας, είναι δώρο Θεού και χάρισμα του”, (σελ. 125, Γ’).

Θρησκευτικά: Αθώα ή επικίνδυνα;

Για να ασκηθεί κριτική στα Θρησκευτικά, θα πρέπει να ξέρουμε ποιος είναι ο σκοπός της ύπαρξης τους στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Αν ο διαχρονικός σκοπός του Υπουργείου Παιδείας είναι να δημιουργεί καλούς χριστιανούς, κάτι που όπως αναφέραμε είναι έκδηλο από την πρώτη σελίδα του βιβλίου του μαθήματος της τρίτης δημοτικού, τότε τα Θρησκευτικά πετυχαίνουν το στόχο τους 100%.

Αν, όμως, ο στόχος του Υπουργείου Παιδείας είναι στηριζόμενο στο δικαίωμά της ανεξιθρησκίας του κάθε Έλληνα πολίτη να δημιουργεί ανθρώπους με ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, ανεξάρτητα από το αν θα γίνουν χριστιανοί, έχει αποτύχει παταγωδώς.

Τα Θρησκευτικά των τάξεων του Δημοτικού κάνουν χριστιανική κατήχηση στους μαθητές και τους μεταφέρουν χριστιανικές αλήθειες, ανεξάρτητα αν αυτές αντιβαίνουν στην κοινή λογική. Και οι ‘αλήθειες’ που μαθαίνει ένα παιδί σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες δύσκολα μπορούν να διαγραφούν από το μυαλό του στην πορεία της ζωής του, όσο ανοιχτόμυαλος ενήλικας και αν γίνει.

Στα βιβλία του γυμνασίου, γίνεται μια εντυπωσιακή στροφή όσον αφορά στον τρόπο που διδάσκεται το μάθημα. Τα βιβλία είναι γεμάτα με αποσπάσματα από το πρωτότυπο της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης και οι συγγραφείς προσπαθούν με διάφορους τρόπους να καταστήσουν σαφές στον έφηβο πλέον μαθητή, πως αρκετά από αυτά που αναφέρονται στην Αγία Γραφή δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αφού γράφτηκαν δεκάδες αιώνες πριν, από ανθρώπους των οποίων η πραγματικότητα ήταν παντελώς διαφορετική από τη σημερινή. Για αυτό κάνουν και συχνές αναφορές στην πρόοδο της επιστήμης, η οποία έχει αποδείξει πως πολλά βιβλικά γεγονότα δεν ανταποκρίνονται με κανένα τρόπο στην πραγματικότητα.

Στην ουσία, τα βιβλία του Γυμνασίου είναι όπως θα πρέπει να είναι τα Θρησκευτικά, ένα βήμα πριν την κατάργησή τους από το σχολικό πρόγραμμα. Με τους συγγραφείς τους να παραθέτουν τα στοιχεία της Βίβλου, όπως θα έπρεπε να τα παραθέσει οποιοσδήποτε έγραφε τα συγκεκριμένα βιβλία, αλλά λέγοντας ξεκάθαρα, με δεκάδες τρόπους, στον αναγνώστη πως δεν γίνεται να παίρνει τοις μετρητοίς, όλα όσα γράφονται εκεί

Ένα μεγάλο πρόβλημα των βιβλίων είναι πως ο τρόπος που προσπαθούν να μεταδώσουν το νόημά τους δεν ακολουθεί μια λογική συνάφεια. Δηλαδή από την κατήχηση στο Δημοτικό (η οποία ίσως έχει την αμυδρή δικαιολογία πως σε αυτή την ηλικία είναι δύσκολο να ειπωθούν ξεκάθαρες αλήθειες στους μαθητές, οι οποίες έρχονται σε κόντρα με τον σύγχρονο κοινωνικό περίγυρο), περνάει στο Γυμνάσιο σ’ ένα είδος εκλογικευμένης αμφισβήτησης της ‘πραγματικότητας’ σημαντικών κομματιών της Αγίας Γραφής.

Στο Λύκειο, όμως, ενώ ο μαθητής/αναγνώστης περιμένει να διαβάσει κάποια ακόμα πιο ‘ανοιχτόμυαλα’ συγγράμματα, έρχεται αντιμέτωπος με ένα είδος σκληρής κατήχησης (ειδικά στην πρώτη λυκείου) που θυμίζει παλιότερες εποχές που τόσο ο σύγχρονος άνθρωπος όσο και η σύγχρονη Εκκλησία (ελπίζω πως) θέλει να ξεχάσει.

Κλείνοντας, το κατά πόσο είναι, αν βέβαια είναι επικίνδυνα τα Θρησκευτικά για τους μαθητές και κατ’ επέκταση για την κοινωνία, έχει να κάνει με το τι κοινωνία θέλουμε. Αν θέλουμε μια κοινωνία χριστιανών, τότε, ναι, τα Θρησκευτικά αποτελούν τους φύλακες αγγέλους μας.

Αν, όμως, θέλουμε μια κοινωνία εφαρμοσμένης ανεξιθρησκίας και ουσιαστικής ισότητας των δύο φύλων, βασισμένη σε φυσικούς νόμους που αποδεικνύονται από την επιστήμη, τότε τα Θρησκευτικά είναι επικίνδυνα, γιατί μας κρατούν προσκολλημένος σε απόψεις και τακτικές του παρελθόντος που κάθε ον που εξελίσσεται, αφήνει νομοτελειακά πίσω του.