Ερίκ Καστέλ: ο πρώτος κοσμοπολίτης ποδοσφαιριστής

Στον κόσμο των καρτούν, ο Νεϊμάρ είναι ψηλός, ξανθός, κομψός και πρόκειται να ανταμώσει με την Μπαρτσελόνα και να τη νικήσει στον τελικό, βάζοντας την πινελιά του στην ποδοσφαιρική Ιστορία και βυθίζοντας τον κόσμο στη μελαγχολία. Αν γίνει αυτό, η ζωή θα θυμηθεί την τέχνη και μάλιστα με πελώρια και ίσως τρομακτική επιτυχία. Μία τέχνη που στην πραγματικότητα στροβιλίζεται σε μορφή καρτούν στις ψυχές των αγοριών των τελών της δεκαετίας του ’80 και των αρχών εκείνης του ’90, μέσω του Ερίκ Καστέλ. Ενός Γάλλου, φτιαγμένου από Βέλγους, που έγινε είδωλο των Καταλανών, είχε ξεκινήσει ως Γερμανός που έπαιξε στην Ιταλία, επέστρεψε στην Ισπανία και τελείωσε την καριέρα του στη Γαλλία.

Αν ψάχνετε τον πρώτο αληθινά κοσμοπολίτη της Ευρώπης ποδοσφαιριστή, ο Ερίκ Καστέλ, που δεν έχει ονοματεπώνυμο παρά μόνο όνομα, είναι ο άνθρωπός σας.

Διακοπή για σπουδαία ανακοίνωση: Από την Κυριακή 17/12, το Έθνος της Κυριακής προσφέρει τα 15+1 τεύχη του ‘Ερίκ Καστέλ‘, του πιο καλογραμμένου και ιστορικού ποδοσφαιρικού κόμικ που εμφανίστηκε ποτέ. Σημειωτέον, στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν μόνο 9 από αυτά!

Όπως η εμφάνιση και το μυαλό, το όνομα προδιαθέτει για την επιτυχία ενός ανθρώπου ή ενός σχεδίου. Από μικρός θυμάμαι να έχω βρει την απάντηση γιατί ήταν τόσο καλός ο Δημήτρης Σαραβάκος. Ήταν το όνομα. Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι κάποιος που λεγόταν Δημήτρης Σαραβάκος θα έκανε σπουδαία καριέρα στο ποδόσφαιρο. Το ίδιο συνέβη, πολύ αργότερα, μέχρι και τις μέρες μας, για να τοποθετηθεί ανερυθρίαστα, με την περίπτωση του Νίκολα Τέσλα. Βεβαίως, το ερώτημα της κότας δεν απαντάται, λόγω σχετικότητας. Δεν υπάρχει κάποιο αληθινό στοιχείο ότι επειδή λέγονταν έτσι έκαναν καριέρα. Πάντως, αν σε έλεγαν Τζένη Καρπούζη και το έκανες Τζένη Καρέζη, δηλαδή αν το ζήτα βασίλευε στο επώνυμό σου, είχες περισσότερες πιθανότητες να γίνεις μία από τις κορυφαίες Ελληνίδες κινηματογραφικές ηθοποιούς και ίσως η κορυφαία, μαζί με τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου (ονοματάρα), τη Νένα Μεντή (ωραίο ποιητικό πλέγμα) και την Ντίνα Κώνστα (πολύπλοκη συμφωνολογία), στο κομμάτι της κωμωδίας. Υπήρχε, ωστόσο, ένα πρόβλημα αν σε έλεγαν Βάλτερ Μίλερ.

Το Βάλτερ Μίλερ δεν προσδοκά τίποτα. Το Βάλτερ Μίλερ είναι μια επίσκεψη σε ένα σούπερ μπίζι ΙΚΑ. Το Βάλτερ Μίλερ είναι δίαιτα από ναζί διαιτολόγο. Το Βάλτερ Μίλερ δεν έχει σχέση με το Γκερντ Μίλερ. Το Γκερντ Μίλερ δείχνει την πυγμή του, είναι μία μελωδία που από το ρε πας στο ντο για να πας ξανά στο ρε. Το Βάλτερ Μίλερ είναι δύο ρε μαζί, δηλαδή φάλτσο. Ακόμα και αν ο Βάλτερ Μίλερ έχει το πρόσωπο του Ρομπέρτο Μπέτεγκα, δεν θα μπορούσε παρά να τον φάει η λήθη. Δεν είναι Κάλε Σνέλιγκερ, δεν είναι Ούβε Ζέλερ, ασφαλώς δεν είναι Γκίντερ Νέτσερ και Βόλφγκανγκ Όβερατ, δεν είναι καν Ντίτερ Μίλερ. Είναι Βάλτερ Μίλερ. Δεν πίνει καφέ, δεν καπνίζει και πίνει μπύρα σόγιας. Και κράτησε ένα τεύχος, το καλοκαίρι του 1974. Η Δυτική Γερμανία είχε κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά, ελάτε Ραϊμόν Ρεντέν και Φρανσουάζ Υγκ, μπορείτε καλύτερα από αυτό.

Τι θα λέγατε να ονομάσετε τον ήρωά σας Ερίκ Καστέλ, να τον κάνετε αριστερό εξτρέμ και να τον στείλετε να παίξει στην Μπαρτσελόνα;

Στην περίπτωση του όμορφου Γάλλου ποδοσφαιριστή, με το ποσοστό τσογλανιάς ώστε να κάνει παρέα με τους ‘Παμπλίτος’, την εξαιρετικά κομψή σύντροφο Ντιάνα, μία Ευρωπαία Τζάκι που δεν ήταν ντίβα και έπαιζε τένις, οι χρονολογίες της δημιουργίας του υπάρχουν σε εξάρτηση με την πραγματικότητα, αλλά και τις υπόλοιπες γυναίκες που θα γινόταν ανέτως να αποτελούν fashion icon.

Οι Βέλγοι δημιουργοί του πιθανότατα έφτιαξαν έναν Γάλλο ώστε να διαβαστεί στη γειτονική χώρα, καθώς αν ήταν συμπατριώτης τους πιθανότατα να μην ξέφευγε από τα όρια της δικής τους. Ο Καστέλ πήγε στην Μπαρτσελόνα το 1979, τη χρονιά ενός από τους πλέον αξιοσημείωτους τελικούς στην ιστορία του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όταν οι μπλαουγκράνα νίκησαν 4-3 στη παράταση (2-2 κανονική διάρκεια) τη Φορτούνα Ντίσελντορφ στη Βασιλεία. Πήγε στην Παρί Σεν Ζερμέν το 1984, χρονιά που εντόνως φημολογούνταν ότι ο Μπερνάρ Ταπί βρισκόταν πίσω από τη Μαρσέιγ, η οποία έκανε μυθική πρόταση στην Μπαρτσελόνα για τον Ντιέγκο Μαραντόνα, την οποία και η διοίκηση της καταλανικής ομάδας δεν έκανε αποδεκτή (και για τους Βέλγους θα θεωρείτο, ενδεχομένως, αισθητική παράλειψη να εμπλέξουν τη νότια φωνακλού Μαρσέιγ ενώ υπήρχε η ομάδα της πρωτεύουσας, το ποδοσφαιρικό ισοδύναμο της Vogue), ενώ το καλοκαίρι του 1986, σε μία από τις τοπ-3 εκπλήξεις στην ιστορία του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όταν η Στεάουα νίκησε την Μπαρτσελόνα στον τελικό της Σεβίλλης στα πέναλτι (0-0 το αποτέλεσμα του παιχνιδιού, 2-0 η διαδικασία, με το Χέλμουτ Ντουκαντάμ να πιάνει και τα 4 πέναλτι των Καταλανών), επέστρεψε στην Μπαρτσελόνα. Και έφυγε από εκείνη, δίνοντάς της το CEVA Cup το 1988, σκοράροντας τόσο στο 4-3 επί της Μπορντό στο πρώτο ματς όσο και στο 4-3 των Γιρονδίνων στο δεύτερο, αλλά και το τελευταίο πέναλτι, του καταλανικού θριάμβου, για να πάει στη Λιλ, το 1992, όταν τελικά τα ξόρκια λύθηκαν και οι μπλαουγκράνα κατέκτησαν το πρώτο από τα πέντε συνολικά Κύπελλα Πρωταθλητριών τους στο Γουέμπλεϊ, το 1992, στον τελικό απέναντι στη Σαμπντόρια, που κρίθηκε με το φάουλ του Ρόναλντ Κούμαν στο 112′ της παράτασης.

Με αυτήν την εξέλιξη, οι δημιουργοί των κόμιξ είτε μπορούσαν να ‘διαβάσουν’ το μέλλον είτε έφτιαχναν τις εξελίξεις με βάση την πραγματικότητα. Ο Καστέλ αυτόφωτα έστελνε σινιάλα στα παιδιά, με τα 10 τεύχη που δημοσιεύθηκαν Ελλάδα. Ο Ρεντέν και η Υγκ έφτιαξαν 15 τεύχη συνολικά, αρκετά, ωστόσο, για να εξασφαλίσουν μία καλή θέση στις μνήμες και τη νοσταλγία των τωρινών 40άρηδων και 45άρηδων, που μεγάλωσαν με τον Καστέλ και έγιναν Μπαρτσελόνα εξαιτίας του.

Οι τίτλοι των επεισοδίων (κόπι πάστε από τη Wikipedia)

1 Éric et les Pablitos, EDI-3 Fleurus, 1979

2 Match retour !, EDI-3 Fleurus, 1979

3 Coup dur !, EDI-3 Fleurus, 1980

4 Droit au but !, Novedi Hachette, 1981

5 L’Homme de la tribune F, Novedi Hachette, 1981

6 Le Secret de Pablito, Novedi Hachette, 1982

7 La Nuit de Tibidabo, Novedi Hachette, 1983

8 La Grande Décision, Novedi Hachette, 1984

9 Les Cinq Premières minutes, Novedi Hachette, 1984

10 Pari gagné, Novedi Hachette, 1985

11 Le Plan de l’Argentin, Novedi Hachette, 1986

12 La Maison du cormoran, Novedi Hachette, 1987

13 Du côté de l’Alfa, Novedi Hachette, 1989

14 Cinquième but pour Lille !, Novedi Hachette, 1990

15 Le Message du Maltais, Dupuis, 1992

Φαίνεται, μάλιστα, ότι η ψύχωση τόσο για τον ίδιο όσο και για τους κλαμπ και τους ‘Παμπλίτος’, το σύνολο των πιτσιρικάδων φίλων του και οπαδών της Μπαρτσελόνα, με τους οποίους ο ξανθός Γάλλος είχε άμεση σχέση, ήταν τέτοια που θεωρήθηκε προδοσία τόσο η φυγή του για την Παρί όσο και το γεγονός ότι ήταν καίριος στους τελικούς του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Ιστορικών Πόλεων (εντάξει, δεν φτάνει που είναι φανταστικό το θέμα, είναι και γαμηστερή η ονομασία των τουρνουά), σκοράροντας τόσο στην ήττα της Παρί με σκορ 3-2 στον πρώτο τελικό όσο και στο δεύτερο και την ανατροπή, με σκορ 3-1, που χάρισε το τρόπαιο στους Γάλλους το 1986.

Προδοσία και μάλιστα καραμπινάτη, με αποτέλεσμα να πέσουν οι πωλήσεις του κόμικ, αλλά και το τιράζ, δηλαδή τα φύλλα που δίνονταν στο εμπόριο και, τελικά, να μην καταφέρουν οι δημιουργοί του να το ‘μαζέψουν’ το 1986, όταν και ο Καστέλ επέστρεψε στην Μπαρτσελόνα. Τα γράμματα από εξοργισμένους αναγνώστες ήταν πολλά, τόσο σε ό,τι αφορά τη μεταγραφή, η οποία είναι ηθικό ζήτημα, όσο και στη νίκη των Παριζιάνων επί των ‘μπλαουγκράνα’. Σε αυτές τις περιπτώσεις έρχονται στο μυαλό οι δύο ενδιαφέρουσες θεωρίες για το Βέλγιο: η μία αναφέρει πως είναι βαρετό μέχρι παρελάσεως χασμουρητών και η δεύτερη ότι είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτο.

Το κόμικ του Καστέλ, που προφανώς απευθύνεται σε παιδιά, έριξε πίσσα και πούπουλα στην παιδική αθωότητα, η οποία ομνύει στην αιώνια αγάπη και το ρομαντισμό. Η μεταγραφή του αγαπημένου τους (ο οποίος αποδείχθηκε εξαιρετικά πραγματιστής έστω κι αν δεν ήταν αληθινό πρόσωπο) ήταν λόγος ατέρμονης στενοχώριας για τα αγόρια ανά την Ευρώπη, Είναι τρομακτικό και εφιαλτικό, αν αναλογιστεί κάποιος με τι στενοχωριόταν κατά τη διάρκεια των παιδικών χρόνων του, σχεδόν ισοδύναμο με το τράβηγμα χαλιού κάτω από τα πόδια του.

Βεβαίως, η αχλύς του μύθου του Καστέλ δεν χάθηκε.

Τα παιδιά μεγάλωσαν και είδαν την πραγματικότητα. Πώς θα μπορούσαν να μη συγχωρήσουν τον ίδιο τον Καστέλ, ακόμα και αν έφυγε για μία διετία; Η Μπαρτσελόνα, που ήταν πάντα μία ομάδα με δυναμική και μιλούσε στις καρδιές των παιδιών, είτε πρόκειται για ανακρίβειες για την επαναστατική διάθεση της εποχής του Φράνκο είτε για το ιδεατό ‘παραπάνω από ένα κλαμπ’, που ο μύθος της απογειώθηκε όταν ο Λουίς Φίγκο πήγε στη Ρεάλ Μαδρίτης, αντάμωσε με πολλούς νέους φιλάθλους από την Ευρώπη λόγω του Ερίκ Καστέλ.

Του αριστερού εξτρέμ, με τη δεινότητα στο σκοράρισμα.

Από την Κυριακή 17/12, το Έθνος της Κυριακής προσφέρει τα 15+1 τεύχη του ‘Ερίκ Καστέλ‘, σε μια προσφορά που αναμφίβολα θα συγκινήσει μικρούς και μεγάλους (όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά).