Γιατί οι περισσότεροι Νοτιοκορεάτες είναι άθεοι;

Δεν χρειάζεται να είσαι κοινωνιολόγος, θεολόγος ή τέλος πάντων οποιοσδήποτε επιστήμονας με κατάληξη σε -λόγος, για να γνωρίζεις πως οι κοινωνίες απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τις θρησκείες.

Όσο πιο χαμηλά κοιτάξεις μάλιστα στα ηλικιακά γκρουπ, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και απόσταση με το Θεό, τις εκκλησίες, τις λειτουργίες και οτιδήποτε έχει να κάνει με τη λατρεία ανώτερων δυνάμεων.

Το παραπάνω φαινόμενο το συναντάμε στην Ελλάδα, στην υπόλοιπη Ευρώπη και σε ολόκληρο τον πλανήτη και μια χώρα που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς τον τρόπο που το αποδέχεται και το αντιμετωπίζει, είναι η Νότιος Κορέα.

Μια χώρα η οποία εξ ορισμού έχει παράξενη σχέση με τις οργανωμένες θρησκείες. Η μύηση των κατοίκων της σε αυτές, σε μεγάλο βαθμό έλαβε χωρά μετά το πέρας του πολέμου της Κορέας το 1953. Με τη χώρα κατεστραμμένη και πολλές οικογένειες διαλυμένες, οι Αμερικάνοι ιεραπόστολοι βρήκαν πρόσφορo έδαφος για να πουλήσουν την πραμάτεια τους και να στρέψουν τους πληγωμένους Νοτιοκορεάτες στον Θεό.

Σε αρκετές πόλεις της Νοτίου Κορέας, συναντά κανείς σήμερα περισσότερες εκκλησίες απ’ ό,τι σούπερ μάρκετ. Το θέμα είναι ότι οι περισσότερες εξ αυτών είναι άδειες και ο νέος κόσμος μέσα σ΄αυτές λιγοστός.

Το 20% των Νοτιοκορεατών δηλώνουν προτεστάντες, οι οποίοι αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό, ακολουθούμενοι από ένα 15% Βουδιστών κι ένα 8% Καθολικών. Αθροιστικά, φτάνουμε σε ένα ισχνό 43%. Και το υπόλοιπο 57%;

Σύμφωνα με την επίσημη -και κρατική- στατιστική υπηρεσία της Κορέας, το 2015, οι πολίτες που δήλωναν ότι δεν ανήκουν σε καμία θρησκεία έφταναν το 56%. Το 2005, το ίδιο ποσοστό βρισκόταν στο 47%. Ούτε τότε ήταν μικρό, σε καμία περίπτωση, αλλά μια αύξηση σχεδόν της τάξης του 10% μέσα σε μια δεκαετία είναι πολύ σημαντική.

Για να το κάνουμε πενηνταράκια, κάθε χρόνο, το 1% των πολιτών της Νοτίου Κορέας στρέφεται μακριά από τις θρησκείες και το Θεό

Ένα νούμερο, το οποίο αυτόματα εγείρει δύο σημαντικά ερωτήματα: Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορεί να φέρει η Εκκλησία τον κόσμο ξανά στο δρόμο του Θεού και της θρησκείας; Ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Γιατί οι νέοι απομακρύνονται απ’ τη θρησκεία

Θα μπορούσε να απαντηθεί πολύ απλοϊκά αυτό το ερώτημα, με την φράση: γιατί έχουν άλλα πράγματα στο κεφάλι τους. Αλλά ας το δούμε λίγο πιο αναλυτικά.

Το δεδομένο είναι πως το ποσοστό των νέων ανθρώπων που απομακρύνεται απ’ τον κλήρο διαρκώς αυξάνεται, με βασική δικαιολογία τις δυσκολίες του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας που δεν αφήνουν ιδιαίτερο χρόνο για θρησκευτικές ενασχολήσεις.

Οι Νοτιοκορεάτες θεωρούν ότι η Εκκλησία δεν καταπιάνεται με τα ζητήματα που πραγματικά τους απασχολούν, ούτε προσφέρει λύσεις στα αληθινά τους προβλήματα, όπως η ανεργία. Μια ανεργία, η οποία στην Νότιο Κορέα αποτελεί κοινωνικό στίγμα, το οποίο μπορεί να αποτρέψει έναν νέο απ’ το να επισκεφτεί την Εκκλησία ακόμη και για λόγους αξιοπρέπειας, δηλαδή για να αποφύγει άβολες συζητήσεις σχετικά με τη δουλειά του.

Επίσης, υπάρχει πρόβλημα στην επικοινωνία, αφού η γλώσσα που χρησιμοποιεί η Εκκλησία είναι απαρχαιωμένη και σίγουρα πολύ μακριά από αυτή που μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον ενός νέου ανθρώπου

Η γλώσσα όμως δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα σε ό,τι αφορά τη λειτουργία και τις πρακτικές της Εκκλησίας. Αρκετοί νέοι, θεωρούν ότι οι εκκλησίες δεν λειτουργούν δημοκρατικά, αλλά απολυταρχικά, εμποδίζοντας τους πιστούς απ’ τη συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων, κάτι που επίσης οδηγεί στην αποξένωσή τους.

Και φυσικά, σημαντικό ρόλο σε όλο αυτό παίζει και η παιδεία. Οι σημερινοί Κορεάτες είναι σαφώς πιο μορφωμένοι από τους γονείς τους, με αποτέλεσμα να έχουν οξύτερη κριτική σκέψη και διάθεση να αμφισβητήσουν τα κηρύγματα των θρησκευτικών ηγετών.

Τέλος, δεν γίνεται να αγνοηθούν κι οι ευθύνες της τεχνολογίας, όσο οπισθοδρομικό κι αν μοιάζει κάτι τέτοιο. Με τα smartphones και τα υπόλοιπα γκάτζετ σε έξαρση, δεν μένει και πολύς ελεύθερος χρόνος σε έναν νέο να στραφεί προς τα θεία, παρά μόνο ίσως για να ζητήσει ζωές στο Candy Crush.

Όλα τα παραπάνω, αποτελούν σε μεγάλο βαθμό και παγκόσμιες αιτίες που έχουν στρέψει τους νέους μακριά από τη θρησκεία. Ας δούμε όμως πώς το αντιμετωπίζουν κάποιες εκκλησίες της Νοτίου Κορέας, περιμένοντας κάποια στιγμή ανάλογη ευελιξία και από τις δικές μας.

Φέρνοντας τους νέους πίσω στην εκκλησία

Μια εκκλησία που δείχνει να προσαρμόζεται -ή τουλάχιστον να προσπαθεί- στη νέα πραγματικότητα, είναι αυτή του Αγγλικανικού Καθεδρικού Ναού της Σεούλ, μια εκκλησία με 126 χρόνια ιστορίας, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και επιχειρεί να προσελκύσει τους νέους στην αγκαλιά της παίζοντας με τους δικούς τους όρους.

Με ποιους τρόπους το επιχειρεί; Αρχικά, διοργανώνοντας εκδηλώσεις στις οποίες δεν έχουν τον πρώτο ρόλο τα κηρύγματα. Αντίθετα, ο καθένας μπορεί να μιλήσει ανοιχτά για όσα τον απασχολούν, από ζητήματα θρησκείας μέχρι και προσωπικά θέματα, και να λάβει συμβουλές από τους άλλους συμμετέχοντες ή τους ηγέτες της εκκλησίας, κάτι που εφαρμόζουν πλέον και άλλοι ναοί.  

Ακόμη, η ίδια εκκλησία έχει απλοποιήσει και εκσυγχρονίσει τα κηρύγματα, ώστε να μην μοιάζουν απαρχαιωμένα, ενώ διοργανώνει λειτουργίες αποκλειστικά για νέους. Στις λειτουργίες αυτές, οι οποίες πραγματοποιούνται την τελευταία Κυριακή κάθε μήνα, οι συμμετέχοντες καλούνται στην Αγία Τράπεζα για να μιλήσουν ελεύθερα στους υπόλοιπους, ενώ ο ιερέας δεν χρησιμοποιεί αναλόγιο, για να καταργήσει κάθε έννοια ιεραρχίας, η οποία αποξενώνει τους νεαρούς Νοτιοκορεάτες.

Ακόμη, κάθε τρίτη Πέμπτη του μήνα, διοργανώνει συναντήσεις και εκτός εκκλησίας, σε καφετέρια, όπου όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Από πιστούς μέχρι και άθεους, για να συζητήσουν όλα όσα τους απασχολούν, είτε θρησκευτικής, είτε προσωπικής φύσεως. Εκεί, αναλύονται και μερικά από τα αληθινά προβλήματα των νέων, όπως η ανεργία, με τον ιερέα να δίνει μερικές συμβουλές κοσμικής και όχι μόνο θρησκευτικής ζωής.

Και όσο για την τεχνολογική απειλή; Κι εδώ υπάρχει λύση και τη βρήκε η Εκκλησία SaRang, μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της Νοτίου Κορέας. Αφού δεν πάει το βουνό στον Μωάμεθ, (ή τον Χριστό και τον Βούδα, όλες οι θρησκείες χωράνε), πήγε ο Μωάμεθ στο βουνό, με τη δημιουργία smartphone app της Βίβλου. Αμέ, όλα γίνονται, θέληση και ένας καλός προγραμματιστής να υπάρχει.

Το αν θα δουλέψουν όλες οι παραπάνω μέθοδοι ή αν η μάχη της Εκκλησίας να φέρει πίσω τους νέους έχει ήδη χαθεί, ο χρόνος θα το δείξει. Ο εκσυγχρονισμός της Εκκλησίας πάντως, μόνο ως κάτι θετικό μπορεί να αντιμετωπιστεί, ακόμη κι αν η τελευταία φορά που μπήκες σε ναό ήταν κάποιο μεγάλο Σάββατο στο χωριό πριν από 15 χρόνια.

Φωτογραφίες: AP Images

Πηγή: aljazeera.com