Η Κυψέλη είναι υπερβολικά κουλ

Για όσους δεν γνωρίζουν, η Κυψέλη οριοθετείται δυτικά από την οδό Πατησίων, νότια από το Πεδίον του Άρεως, ανατολικά από τα Τουρκοβούνια και βόρεια από τον δήμο Γαλατσίου. Επεκτάσεις της αρχικής συνοικίας της Κυψέλης αποτελούν η Νέα Κυψέλη, που εκτείνεται έως τη συνοικία Γκύζη, και βορειότερα η Άνω Κυψέλη, η οποία εκτείνεται μέχρι το Αττικό Άλσος, τον οικισμό Γ. Παπανδρέου και τον δήμο Γαλατσίου.

Μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα, η Κυψέλη αποτελούσε ένα προάστιο των Αθηνών με ένα απόλυτα φυσικό τοπίο, αφού στη θέση της διάσημης πλέον οδού Φωκίωνος Νέγρη, υπήρχε ένα ρέμα που άρχιζε από τα Τουρκοβούνια. Το 1937 έγινε ο εξωραϊσμός του ρέματος και στη θέση του δημιουργήθηκε ένας γραμμικός κήπος με δέντρα και θάμνους, πίδακες νερού και χώρους παιχνιδιού, ανάμεσα σε ασφαλτοστρωμένες οδούς, παίρνοντας το όνομα του από τον Φωκίωνα Νέγρη, Αθηναίο πολιτικό και ακαδημαϊκό, πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών.

Όσον αφορά το όνομα της περιοχής, φαίνεται πως αίρει τις ρίζες του στους μεσαιωνικούς χρόνους, όπου εμφανίζονταν με τις εκδοχές ‘Διψέλι’ και ‘Γυψέλι’. Με την πάροδο του χρόνου όμως επικράτησε η ονομασία Κυψέλη από το ‘Γυψέλη’ που πιθανόν με την σειρά του να προέρχονταν από το πλήθος των γυπών που εμφανίζονταν στα γειτονικά Τουρκοβούνια. Πάντως, αρκετοί κάτοικοι ισχυρίζονται πως πήρε το όνομα της κι από τα πολλά μελίσσια που υπήρχαν πάντοτε στη συγκεκριμένη περιοχή.

Με την πάροδο του χρόνου άρχισε ένας οικοδομικός οργασμός στην αριστοκρατική αυτή γειτονιά κι έτσι τα νεοκλασικά, βρέθηκαν δίπλα από πολυκατοικίες. Η έλευση μεταναστών έδωσε νέο χρόνια στην Κυψέλη και γρήγορα μετατράπηκε στην πιο πυκνοκατοικημένη γειτονιά της Αθήνας, με πληθυσμό περίπου 100.000 κατοίκων.

Με αφορμή την ανάδειξη της Κυψέλης σε μία από τις πιο cool γειτονιές του κόσμου, αποφασίσαμε να την επισκεφτούμε αρκετές φορές, προκειμένου να νιώσουμε τα vibes της, να μιλήσουμε με κόσμο, μικρούς και μεγάλους, να μπούμε σε μαγαζιά για να την χαρτογραφήσουμε καλύτερα και πιο αναλυτικά. “Αν φοβάσαι να πλησιάσεις την κυψέλη, τότε δεν είσαι άξιος της κερήθρας”, έγραφε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Εμείς δεν φοβηθήκαμε την Κυψέλη, την πλησιάσαμε και τη ζήσαμε, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη της, για να μας αποκαλύψει τα μυστικά της.

Η διαδρομή που ακολουθήσαμε και τα μέρη της Κυψέλης που επισκεφτήκαμε.

H Δημοτική Αγορά

Η Δημοτική Αγορά της Κυψέλης κτίστηκε το 1935 και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα του αθηναϊκού μοντερνισμού. Λειτουργούσε ως λαϊκή αγορά τροφίμων και όλοι οι κάτοικοι ψώνιζαν από εκεί μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘90. Τότε, η εξάπλωση των σούπερ μάρκετ στην περιοχή, έπληξαν την αγορά, τα μαγαζιά της άρχισαν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο, και ο χώρος παρέμενε κλειστός και εγκαταλελειμμένος για περισσότερα από επτά χρόνια.

Σε πολλές περιπτώσεις απειλήθηκε η κατεδάφισή της, η οποία αποτράπηκε μετά από παρεμβάσεις και διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής, μέχρι που το 2005 το κτίσμα ανακηρύχθηκε διατηρητέο. Στα τέλη του 2006 το κτίριο, καταλήφθηκε από μια ομάδα κατοίκων.

Η Ανοιχτή Κατάληψη Δημοτικής Αγοράς έπαιξε μεγάλο ρόλο στον οραματισμό μιας νέας εποχής για την Αγορά, αφού μέσω των πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, που διοργάνωνε, ο χώρος ξαναζωντάνεψε και επανεντάχτηκε στην καθημερινότητα της γειτονιάς. Η Ανοιχτή Κατάληψη δραστηριοποιούνταν ως το 2011.

Το 2016 η Δημοτική Αγορά Κυψέλης ανακαινίστηκε από τον δήμο Αθηναίων με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Με ιδιοκτήτη τον δήμο Αθηναίων και φορέα διαχείρισης το Impact Hub Athens, η Αγορά επαναλειτούργησε τo 2018 και πλέον στεγάζει το ΚΕΠ, την ΜΚΟ Caritas Hellas, το εκπαιδευτικό κέντρο Learning Space, το Second Hand κατάστημα Aρχιπέλαγος, το Χυμοποιείο, το κέντρο επισκευής ηλεκτρονικών συσκευών Eπανεκκίνησης, μία γκαλερί, το κοινωνικό ανθοπωλείο Flower Power, το κατάστημα με προϊόντα από μικρούς παραγωγούς Wise Greece, και το εργαστήριο Code & Create.

Μαρία Τάγκαλου, σχεδιάστρια μόδας

Νέοι που μεγάλωσαν και έζησαν στην Κυψέλη, παραμένουν στην περιοχή τους και μάλιστα δραστηριοποιούνται και επαγγελματικά σε αυτή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Μαρία Τάγκαλου, η οποία είναι σχεδιάστρια μόδας, ενώ έχει επίσης ασχοληθεί με το styling και την ενδυματολογία. Τη συναντήσαμε στο ατελιέ της στην αρχή της Φωκίωνος Νέγρη, όπου μας υποδέχθηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και ιδιαίτερα ευχάριστη διάθεση.

“Μεγάλωσα στην Άνω Κυψέλη, αλλά τα τελευταία 7-8 χρόνια εργάζομαι στη Φωκίωνος. Υπήρχε μια μεγάλη κρίση γύρω στο 2003 με 2006, θα έλεγα και ήταν περίεργη η κατάσταση εδώ. Τα τελευταία χρόνια έχει ηρεμήσει πάρα πολύ. Δεν κυκλοφορώ πολύ τη νύχτα η αλήθεια είναι, όμως μπορώ να πω πως το πάνω κομμάτι της Φωκίωνος είναι πιο ήρεμο από το κάτω.

Έχουν ανοίξει πολλά μαγαζιά και έχουν έρθει πολλοί καλλιτέχνες. Βέβαια, η Κυψέλη είχε πάντα μια καλλιτεχνική αύρα. Παίρνει ωραία ζωή το μέρος. Η περιοχή έχει φοβερές πολυκατοικίες και κτίρια. Στη συγκεκριμένη πολυκατοικία που είμαι τώρα, μέχρι πέρυσι είχαμε και θυρωρό, ο οποίος είχε μείνει από άλλες εποχές. Αν κάνεις μια βόλτα στη Φωκίωνος, θα δεις μεγάλες κυρίες, πολύ καλοντυμένες το πρωί, ενώ τις Κυριακές η πλατεία γεμάτη από κόσμο. Είναι μια περιοχή με διάφορες κοινωνικές τάξεις που ζουν και συνυπάρχουν αρμονικά. Προσωπικά, βγαίνω κυρίως τα πρωινά για κάποιο καφέ. Αγαπημένο μου είναι το FOKA+NEGRA και ο Foivos ένα πολύ παλιό μπαράκι στην αρχή της Φωκίωνος”.

Foka+Negra

To Foka Negra άνοιξε πριν από 3 χρόνια. ‘Φώκα Νέγκρα’ φώναζαν οι παλιοί Κυψελιώτες την Φωκίωνος Νέγρη, και ακριβώς από εκεί πήρε το όνομά του αυτό το ζεστό, οικογενειακό καφέ μπιστρό.

Σπεσιαλιτέ του μαγαζιού είναι η χειροποίητη πίτσα, μπορείς όμως να βρεις ακόμα μπέργκερ, ζυμαρικά, brunch και ενίοτε και live μουσική.

Foka+Negra (Φωκίωνος Νέγρη 32, 2108210038)

Καλλιρόη Μαρούδα, ζωγράφος

Είπαμε πως η Κυψέλη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το καλλιτεχνικό στοιχείο. Δεν είναι λίγοι οι ηθοποιοί, οι ποιητές, οι ζωγράφοι που μένουν στην περιοχή. Στην τελευταία κατηγορία ανήκει η κα Καλλιρόη Μαρούδα, η οποία ζει σε ένα από τα καλύτερα spots της Κυψέλης και το σπίτι της έχει θέα όλη την Αθήνα, κάτι που την εμπνέει ιδιαίτερα. Αυτό όπως μας είπε την έκανε να παραμείνει στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι είχε αντιρρήσεις στην αρχή.

“Μεγάλωσα στο Παγκράτι και ήρθα εδώ με τον άνδρα μου. Στην αρχή δεν ήθελα καθόλου, όμως πλέον μπορώ να πω ότι είμαι ερωτευμένη με την Κυψέλη. Τι μου αρέσει περισσότερο; Ότι περπατάς σε ένα δρόμο και νομίζεις ότι είσαι στην εποχή του ‘60 και μετά σε στρίβεις σε ένα στενάκι και νιώθεις σαν βρίσκεσαι σε κάποιο νησί του Αιγαίου. Στη Φωκίωνος νιώθω σαν να είμαι στην αυλή του σπιτιού μου, βλέπω φίλους, πίνω καφέ. Για φαγητό προτιμώ πιο πολύ στις Μεζεδομαχίες, όπου πάω συνήθως με την κόρη μου και έχουν εξαιρετικό σπιτικό φαγητό.

Στην Κυψέλη θα δεις πολλούς δημοσιογράφους, ζωγράφους, ηθοποιούς. Έχει αλλάξει πάρα πολύ η περιοχή από το 1985 που την θυμάμαι εγώ. Επί δύο δεκαετίες η Κυψέλη άρχισε να χάνεται, άλλαζε ο πληθυσμός και οι κάτοικοι δυσκολευόμασταν αρκετά. Πλέον έχουμε αρχίσει και το αποδεχόμαστε και όπως είδατε η περιοχή ανεβαίνει ξανά. Οι τιμές των διαμερισμάτων επίσης είναι πολύ χαμηλές, κάτι που φέρνει πολύ κόσμο για να μείνει στην Κυψέλη”.

Μεζεδομαχίες

Οι Μεζεδομαχίες, που μας πρότεινε η κυρία Καλλιρόη, βρίσκονται στη Φωκίωνος και εδώ και μία δεκαετία περίπου, από τότε που άνοιξαν, έχουν γίνει αγαπημένο στέκι της περιοχής.

Οι μεζέδες του μοιράζονται ανάμεσα σε κρεατικά και ψαρικά, τα οποία συνοδεύουν υπέροχα το ούζο ή το τσιπουράκι σου.

Μεζεδομαχίες (Φωκίωνος Νέγρη 39, 210 8674590)

Select

Δεν υπάρχει άνθρωπος στην Κυψέλη, που να μη γνωρίζει το Select. Ό,τι είναι το Au Revoir, βλέπε παρακάτω, για τα μπαρ, είναι το Select για τα καφέ. Το Select λειτουργεί στη Φωκίωνος από το 1945 και από τα τραπέζια του έχουν περάσει όλα τα θρυλικά ονόματα της Αθήνας, όλοι οι ηθοποιοί της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου.

Οι παλιοί Κυψελιώτες ξέρανε το Select ως ζαχαροπλαστείο, το οποίο επισκέπτονταν για να φάνε τη θρυλική πάστα Σεράνο, προς τιμήν της Χιλιανής σοπράνο Ροζίτα Σεράνο, που μάγευε με τις εμφανίσεις της στα καμπαρέ της πόλης την αφρόκρεμα της Αθήνας της δεκαετίας του ‘50. Πλέον το Select δουλεύει ως bar restaurant με επιλογές από βάφλες και pancakes μέχρι πίτσα και μπέργκερ.

Select (Φωκίωνος Νέγρη 26, 210 8218681)

Βανέσα Αδαμοπούλου, τραγουδίστρια/συγγραφέας

Στην Κυψέλη είναι σχεδόν σίγουρο ότι όλο και κάποιον διάσημο θα πετύχεις να πίνει καφέ σε κάποια καφετέρια, να τρώει σε ένα μεζεδοπωλείο ή απλά να κάνει τη βόλτα του στη Φωκίωνος Νέγρη. Εμείς πετύχαμε τη Βανέσα Αδαμοπούλου (εντάξει δεν ήταν εντελώς τυχαίο) η οποία μένει μαζί με το παιδί της και τον σύντροφό της (Γιάννη Παπαζήση) στην περιοχή τα τελευταία χρόνια και το απολαμβάνει. Η συνάντησή μας δόθηκε στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου στην Κυψέλη, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αναγεννηθεί και σφύζει από ζωή και μαγαζιά.

“Εγώ μεγάλωσα στα Βόρεια Προάστια, έζησα αρκετά χρόνια εκεί και δεν ήθελα άλλο, ήθελα να μετακομίσω κεντρικά. Γνώρισα την Κυψέλη εξαιτίας του Γιάννη, ο οποίος έμενε στη Φωκίωνος και ερχόμουν από το 2005. Τότε είχε πολλά μαγαζιά, τα οποία έκλεισαν λόγω της κρίσης, αλλά σιγά σιγά ξανά ανοίγουν.

Όταν πρωτοήρθα για να μείνω στην Κυψέλη το 2013, η Πλατεία Αγ. Γεωργίου δεν είχε σχεδόν τίποτα και τώρα έχει γίνει από τα καλύτερα σημεία, είναι φανταστικό. Ο κόσμος της Κυψέλης είναι mixted. Οι λευκοί με τους μαύρους συνυπάρχουν και είναι σχεδόν μισοί μισοί πλέον. Όλοι τους όμως είναι Κυψελιώτες, η περιοχή τους αφομοιώνει. Υπάρχει η κατηγορία των νέων ανθρώπων που ζουν εδώ, αλλά και η φοβερή κατηγορία των γιαγιάδων, οι οποίες είχαν σπίτι από παλιά, ξέρεις εκείνα των 200 τετραγωνικών, που αν μπεις μέσα νιώθεις λες και είσαι στη δεκαετία του 1950.

Αυτές οι φοβερές κυρίες βγαίνουν έξω πάντα περιποιημένες, στην τρίχα. Αυτός ο αέρας έχει μείνει από τότε στην Κυψέλη. Κι αυτές βγαίνουν βόλτα και είναι δίπλα δίπλα με με παιδιά που κάνουν skate για παράδειγμα. Στη Φωκίωνος τα βλέπεις όλα. Είναι σαν να βγαίνεις στην πλατεία του χωριού σου. Είναι και η μοναδική οδός που έχει άγαλμα έναν σκύλο. Οι Κυψελιώτες αγαπούν τα ζώα και ειδικά τα σκυλάκια. Σχεδόν όλοι έχουν κι από ένα κατοικίδιο.

Επίσης, έχουμε και πολύ καλή αγορά στην Κυψέλη, δεν μας λείπει κάτι για να πρέπει να πάμε σε άλλη περιοχή να ψωνίσουμε. Πλέον δε θα άλλαζα το κέντρο με τίποτα. Μου αρέσει πολύ να περπατάω, ξεκινάω από το σπίτι μου και φτάνω μέχρι την Ερμού, κάνοντας βόλτα. Αν μένεις εδώ δεν χρειάζεσαι αμάξι για το κέντρο. Το κακό θα έλεγα πως είναι το ότι δεν υπάρχουν πολλές παιδικές χαρές και επίσης δεν υπάρχει ούτε ένας παιδότοπος στην Κυψέλη”.

Let it Bee

Αυτό το μικρό παιχνιδιάρικο coffee spot εμπνεύστηκε το όνομά του από την Κυψέλη, τις μέλισσες και τους Beatles. Βάζοντας ένα ακόμα -e στο τέλος του ‘Let it Be’, πέτυχαν ένα κατ’ εμέ ευφάνταστο και παράλληλα άκρως ταιριαστό όνομα. Το Let it Bee άνοιξε σχετικά πρόσφατα δίπλα ακριβώς από την Πλατεία Αγίου Γεωργίου και έχει καταφέρει να μπει σε αρκετές συζητήσεις το τελευταίο διάστημα.

Εκεί σταματήσαμε για ένα καφέ, προκειμένου να πάρουμε δυνάμεις για τη συνέχεια της διαδρομής μας. Εκτός από εξαιρετικά ροφήματα και καφέδες, το Let it Bee έχει βάλει σκοπό να σε παρασύρει σε γλυκιές αμαρτίες, καθώς πρωί πρωί θα βρεις στον πάγκο του κουλουράκια, μπισκότα, τάρτες και πολλά ακόμα φρέσκα προϊόντα που σου σπάνε τη μύτη.

Περιττό να πω ότι κι εμείς δεν κρατηθήκαμε και πήραμε μερικές προμήθειες για το δρόμο έτσι;

Let it Bee (Επτανήσου 13, 210 8257110)

Οι Νοστιμιές της Μαίρης

Οι Νοστιμιές της Μαίρης βρίσκονται στην πλατεία Αγίου Γεωργίου από το 1994 και προσφέρουν σπιτικό φαγητό στους καλοφαγάδες της Αθήνας. Η επιχείρηση είναι οικογενειακή και το φαγητό είναι φτιαγμένο από τα χεράκια της ίδιας της Μαίρης, μια από τις ωραιότερες Κυψελιώτισσες όπως θα σου πούνε όσοι τη γνωρίζουν.

Στην Κυψέλη βρίσκονται μερικά από τα γνωστότερα θέατρα της Αθήνας. Το Ριάλτο, το Kάππα, το Λευτέρης Βογιατζής, το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, το Τόπος Αλλού, το Μπιπ, το Studio Κυψέλης, το Αθηνά, το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, το Akroasis, παλαιότερα και καινούρια θέατρα, μεγαλύτερα και μικρότερα, κάνουν την Κυψέλη παραδοσιακά στέκι ηθοποιών και θεατρόφιλων. Μία από τις παραδόσεις λοιπόν των προαναφερθέντων, είναι το φαΐ στις Νοστιμιές της Μαίρης μετά από κάθε παράσταση.

Οι Νοστιμιές της Μαίρης (Ύδρας 2, πλατεία Αγ. Γεωργίου, 210 8229239)

Έφη Καψάλη – Χρύσα Ηλιάκη, κάτοικοι Κυψέλης

Η Κυψέλη είναι γεμάτη από νεαρόκοσμο που δίνει χρώμα και ζωή στην περιοχή και τα καφέ της. Κοντά στην κεντρική πλατεία της Κυψέλης, η οποία επισήμως φέρει την ονομασία “Πλατεία Κανάρη”, προς τιμήν του ήρωα Κωνσταντίνου Κανάρη, ο οποίος κατοικούσε επί σειρά ετών στην περιοχή, συναντήσαμε την Έφη και την Χρύσα, δύο φίλες που έχουν μεγαλώσει στην Κυψέλη, σπούδασαν σε άλλες περιοχές, όμως επέλεξαν να επιστρέψουν και να εργαστούν στη γειτονιά τους. Εκεί συχνάζουν, βγαίνουν, κάνουν τις αγορές τους και δεν αλλάζουν την Κυψέλη με τίποτα (ή σχεδόν τίποτα).

“Ήρθαμε στην Κυψέλη με την οικογένειά μου όταν πήγαινα τρίτη δημοτικού. Είχαμε συγγενείς εδώ κι έτσι την επιλέξαμε. Στο σχολείο ήμασταν στην τάξη με παιδιά από διάφορες χώρες, αλλά δεν το αντιμετωπίζαμε αρνητικά. Ίσα ίσα που νομίζω ότι ήμασταν χαλαροί με το συγκεκριμένο κομμάτι. Δεν υπήρχαν διακρίσεις και κάναμε όλοι μαζί παρέα. Μεγαλώσαμε μαζί και πλέον είναι μέρος της ζωής μας αυτά τα παιδιά, αυτοί οι άνθρωποι που ζουν στην Κυψέλη.

Έχει πολλά ωραία μαγαζιά. Έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ ειδικά το κάτω μέρος της περιοχής, προς την Πλατεία Αγίου Γεωργίου, όπου θα βρεις μαγαζιά για κάθε τύπο διασκέδασης, για καφέ, φαγητό, ποτό. Έρχονται μάλιστα πολλοί κι από άλλες περιοχές της Αθήνας για να βγουν εδώ. Προσωπικά το αγαπημένο μου μαγαζί είναι το It’s a Βιλατζ”, μας λέει η Έφη.

“Εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ. Οι παππούδες μου είχαν χτίσει εδώ μια πολυκατοικία κι έτσι όλη μου η οικογένεια μένει χρόνια στην Κυψέλη. Έφυγα στα 18 μου, σπούδασα σε άλλη πόλη της Ελλάδας, αλλά πάντα έλεγα ότι θέλω να γυρίσω και να μείνω στην Κυψέλη. Και τώρα έχω βρει μάλιστα, άλλο σπίτι και πάλι φυσικά στην Κυψέλη. Δουλεύω στην περιοχή και μου αρέσει πολύ να βγαίνω εδώ.

Από τα αγαπημένα μου μαγαζιά είναι η Κυβέλη και ο Διόνυσος, επίσης στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου. Έχει πολύ ζωή και το βράδυ η Κυψέλη. Έχει το Face που είναι κλαμπ και μαζεύει πάρα πολύ κόσμο και φυσικά το Suzie Q, που είναι από τα καλύτερα αφτεράδικα της πόλης. Την Κυψέλη, την διαλέγεις γιατί τα έχει όλα, ενώ έχει και συχνή συγκοινωνία που βολεύει σε οτιδήποτε. Το μόνο πρόβλημα στην περιοχή είναι το parking”, μας δηλώνει από την μεριά της η Χρύσα.

Κυβέλη

Το 2016 άνοιξε στην πλατεία Αγίου Γεωργίου ένα μεζεδοπωλείο που έχει ήδη καταφέρει να συγκαταλέγεται ανάμεσα στους τοπ γευστικούς προορισμούς της Αθήνας, η Κυβέλη. Σου δίνει μάλιστα την αίσθηση ότι βρισκόταν σε εκείνο το σημείο από πάντα. Τα πιάτα μπλέκουν την παραδοσιακή με τη μοντέρνα ελληνική κουζίνα με πολίτικες πινελιές.

Εμείς κάτσαμε και δοκιμάσαμε μερικές από τις σπεσιαλιτέ του μαγαζιού, οι οποίες μας αποζημίωσαν στο έπακρο. Ανάμεσα σε αυτά που δοκιμάσαμε ήταν η Φρουτάλια (αυγά, πατάτες, λουκάνικο, μυζήθρα και δυόσμος), οι κολοκυθοκεφτέδες με σως γιαουρτιού, η περίφημη σαλάτα Κυβέλη (φρέσκα πράσινα λαχανικά, ψημένο μανούρι, αποξηραμένο σύκο, ξηροί καρποί και σως με μέλι και πορτοκάλι, αλλά κι ένα κοτόπουλο χαρακίρι, το οποίο σερβίρεται εντυπωσιακά.

Κυβέλη (Επτανήσου 15, Πλατεία Αγ. Γεωργίου, 210 8219406)

It’s a ΒΙΛΑΤΖ

Μαζί με την αναγέννηση του coolness της Κυψέλης, έσκασε μύτη και το It’s a Βίλατζ. Το πιο χιπ χωριό ιδρύθηκε το 2016 και έχει εντυπωσιάσει τους Αθηναίους με την urban αισθητική του και την παρεΐστικη διάθεσή του -το μόνο ίσως στοιχείο, που σου θυμίζει όντως χωριό.

Είναι ανοιχτά από το πρωί και μπορείς να βρεις κόσμο να πίνει τον καφέ του, να δουλεύει ή να διαβάζει στο λάπτοπ που, και σταδιακά όσο βραδιάζει μετατρέπεται σε ένα από τα πιο ωραία μπαρ της πόλης.

Μπορείς επιπλέον και να τσιμπίσεις κάτι, ενώ συχνά θα πετύχεις και ενδιαφέροντα event και dj sets. Τα καλοκαίρια δε, ο κόσμος που μαζεύεται τα σαββατοκύριακα γύρω του διακόπτει κυριολεκτικά την κυκλοφορία.

Πάνω από το Βίλατζ, ο προσεκτικός παρατηρητής, θα έχει προσέξει ότι υπάρχει μία πολυκατοικία γιαπί. Σύμφωνα με τις φήμες της γειτονιάς, η οικοδομή εγκαταλείφθηκε από τον ιδιοκτήτη της, όταν μία τσιγγάνα του είπε ότι άμα την ολοκληρώσει θα πεθάνει.

It’s a Βίλατζ (Πλατεία Αγ. Γεωργίου 9, 21 0822 0222)

Πάτρικ, κάτοικος Κυψέλης

Από τα πιο συμπαθητικά άτομα που γνωρίσαμε στη βόλτα μας στη Φωκίωνος Νέγρη ήταν ο Πάτρικ, με καταγωγή από την Αφρική, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στη χώρα μας. Αν όταν τον προσεγγίσαμε φάνηκε αρχικά να τρομάζει, όταν του εξηγήσαμε για το αφιέρωμά μας στην Κυψέλη, φάνηκε απίστευτα άνετος και μας χάρισε το μεγαλύτερο χαμόγελό του, μαζί με μερικά “oh man so cool”.

Δεν γνώριζε ελληνικά, επομένως περιοριστήκαμε στο να ανταλλάξουμε μερικές κουβέντες στα αγγλικά. “Η Κυψέλη είναι πραγματικά πολύ όμορφη περιοχή. Μου αρέσει να κάνω βόλτες σε αυτό τον πεζόδρομο όταν βρίσκω χρόνο και να μιλάω με φίλους”, ήταν λίγα από τα όσα μας είπε για την περιοχή που ζει.

Eightball Tattoo

Αν γνωρίζεις έστω και ελάχιστα την περιοχή, δεν γίνεται να μην έχεις ακούσει για το Eightball Tattoo, ένα από τα πιο θρυλικά τατουατζίδικα της Αθήνας. Άνοιξε το 1999 και βρίσκεται, στην οδό Πατησίων 128 στο υπόγειο του εμπορικού κέντρου “SOTO”, πέντε μόλις λεπτά από τον ηλεκτρικό σταθμό Βικτώρια. Ο Τόλης, η Σωτηρία, ο Αλέξανδρος, ο Νίκος, ο Νικόλας, ο Μάριος, και διάφοροι κατά καιρούς guest artists, έχουν ζωγραφίσει αμέτρητα σώματα όλα αυτά τα χρόνια, μεγαλώνοντας έτσι τον μύθο του Eightball Tattoo.

Μια μεγάλη συνέντευξη του Τόλη μάλιστα, μπορείς να διαβάσεις σε παλαιότερο κείμενό μας εδώ στο Oneman. Δεν γινόταν να κάνουμε αφιέρωμα στην περιοχή και να μην περάσουμε μια βόλτα και από αυτό το μαγαζί-θρύλο. Την καλησπέρα μας, λοιπόν, στα παιδιά.

Eightball Tattoo (Πατησίων 128)

Ζαχαροπλαστείο Μαρτίν

Ο κύριος Δημήτρης άνοιξε το ζαχαροπλαστείο Μαρτίν πριν από σαράντα περίπου χρόνια. Όταν είδε την κυρία Έφη, που δούλευε στον Παππά στην Ευρυπίδου, μας εξομολογήθηκε ότι δεν είχε δει άλλη κοπέλα να προσφέρει τόση χαρά όταν σου σερβίρει.

Έστειλε τη μητέρα του να ρωτήσει για εκείνη, και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Παντρεύτηκαν, και από τότε τρέχουν μαζί το όμορφο ζαχαροπλαστείο της οδού Μοσχονησίων, ξακουστό για τις καριόκες και τους κουραμπιέδες του.

Ζαχαροπλαστείο Μαρτίν (Μοσχονησίων 10, 21 0865 2705)

Στάθης Σαμαντάς, σχεδιαστής παπουτσιών

O Στάθης Σαμαντάς είναι σχεδιαστής παπουτσιών, ασχολείται με τη μόδα και ζει μόνιμα στην Κυψέλη. Του αρέσει να ανακαλύπτει συνεχώς τα πιο καλλιτεχνικά σημεία της περιοχή, γι’ αυτό και όταν συναντηθήκαμε ήξερε από πριν πού θα μας πάει για να μιλήσουμε και να βγάλουμε φωτογραφίες. “Είμαι γέννημα θρέμμα Κυψελιώτης. Ζω στην Κυψέλη όλη μου την ζωή. Ακόμα και όταν χρειάστηκε να βρω ένα άλλο σπίτι δεν άλλαξα περιοχή απλά μετακινήθηκα μερικούς δρόμους. Η επαγγελματική μου έδρα μόνο βρίσκεται σε άλλη περιοχή του κέντρου των Αθηνών. Σαν έφηβος έζησα την Κυψέλη σε μια αρκετά καλή της περίοδο με πολλά σημαντικά εμπορικά καταστήματα και boutique να είναι ακόμα ανοιχτά, όπως επίσης και πολλά νυχτερινά κέντρα διασκέδασης.

Η Φωκίωνος Νέγρη (όχι δεν είμαι εγώ το ρεμάλι) αν και δεν είναι ακριβώς όπως την έζησα μικρός παραμένει για μένα το δυνατό σημείο της περιοχής. Βρίσκω μεγάλο πλεονέκτημα το γεγονός πως σε ένα λεπτό από το σπίτι μου υπάρχει μια μεγάλη έκταση με αρκετό πράσινο, παρουσία τρεχούμενου νερού και άπλετος πεζόδρομος ελεύθερος για μια απλή βόλτα και για το παιχνίδι των παιδιών. Τα φυτά και τα νερό για μένα λειτουργούν χαλαρωτικά και εξαγνιστικά.

Επίσης, πιστεύω πως μια μερίδα ανθρώπων οι οποίοι άφησαν το χωριό της καταγωγής τους για να μείνουν στην Αθήνα, ταυτίζονται με αυτό και τους προσφέρει όμορφες αναμνήσεις από ένα πιο ήσυχο περιβάλλον διαφορετικής αισθητικής. Έχω ορισμένους αγαπημένους δρόμους στην Κυψέλη από τους οποίους επιδιώκω να περνάω περπατώντας διότι έχουν συγκεντρωμένα τα περισσότερα εναπομείναντα νεοκλασικά στολίδια για κάποιο περίεργο λόγο έχουν μια απίστευτη ησυχία και γαλήνη αν και βρίσκονται τρία-τέσσερα στενά πάνω από την Πατησίων. Επιπλέον, αγαπάω πολύ την εκκλησία της ενορίας μας την Αγία Ζώνη μια μεγάλη εκκλησία με πανέμορφες αγιογραφίες και έναν υπέροχο προαύλιο χώρο με πράσινο πάνω στον ομώνυμο πεζόδρομο.

Θα άλλαζα την Κυψέλη με κάποια άλλη περιοχή του κέντρου και μόνο. Είμαι παιδί του κέντρου, βλέπεις. Σίγουρα προσφέρει ένα καλό δίκτυο αστικών συγκοινωνιών το οποίο σε συνδέει με πολλές περιοχές της υπόλοιπης Αθήνας για να κάνεις τις δουλειές σου. Αν και είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Αθήνας, έχει μεγάλους πεζοδρομημένους χώρους πρασίνου όπως είπαμε η Φωκίωνος Νέγρη, η Αγίας Ζώνης αλλά και ο νεογέννητος πεζόδρομος της οδού Χανίων. Επίσης υπάρχει και το πεδίο του Άρεως. Έχει ακόμα μαγαζιά όπου μπορείς να πιείς το ποτό ή τον καφέ σου χωρίς να χρειαστεί να αλλάξεις περιοχή λόγω έλλειψης τέτοιων χώρων (ή απλά θέλεις να πας κάπου κοντά) και επίσης έχει έναν μεγάλο αθλητικό όμιλο ο οποίος σου δίνει την δυνατότητα να γυμναστείς ή να ασχοληθείς με κάποιο χόμπι. Διαθέτει τα περισσότερα θέατρα σε όλη την Αθήνα, πράγμα που την τοποθετεί σε υψηλό επίπεδο επισκεψιμότητας κόσμου ειδικά την χειμερινή περίοδο.

Τέλος, προσωπικά δεεν την θεωρώ κουλ περιοχή διότι δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχει ταλαιπωρηθεί πολύ και οι πληγές της σε αισθητικό και βιοτικό επίπεδο είναι πολύ βαθιές και πολλές που με δυσκολία κρύβονται πίσω από τα καταπράσινα φύλλα των πλατάνων της Φωκίωνος Νέγρη”.

Au Revoir

Δίπλα στο Αελλώ, το αγαπημένο σινεμά των Κυψελιωτών, υπάρχει ένα ακόμα αγαπημένο μέρος, όλων των Αθηναίων και ένα από τα πρώτα μπαρ της Αθήνας, το Au Revoir.

Τότε η Πατησίων δεν λογιζόταν κέντρο και οι εφημερίδες της εποχής έγραφαν για το μαγαζί ότι είναι πολύ ωραίο, αλλά “μακριά από το κέντρο της Αθήνας”.

Au Revoir (Πατησίων 136, 21 0823 0474)

Λύσανδρος και Σωτήρης Παπαθεοδώρου, ιδιοκτήτες του Au Revoir

Οι άνθρωποι πίσω από το θρυλικό, Au Revoir, είναι η ζωντανή ιστορία του μαγαζιού. Καθώς κατεβήκαμε στην Πατησίων για να το επισκεφτούμε συναντήσαμε τον Λύσανδρο Παπαθεοδώρου, ο οποίος μαζί με τον αδερφό του Θεόδωρο, ο οποίος έφυγε από τη ζωή τον Απρίλιο, πρωτοάνοιξαν αυτό το μπαρ το μακρινό 1958. Σήμερα, το έχει αναλάβει ο γιος του Λύσανδρου, ο Σωτήρης. Μπαμπάς και γιος δεν αρνήθηκαν μια αναμνηστική φωτογραφία στην είσοδο του Au Revoir, την οποία κατά καιρούς έχουν περάσει τεράστιες διασημότητες της Ελλάδας, αλλά και του πλανήτη (βλέπε Φρανκ Σινάτρα).

“Όπως ακριβώς βλέπετε το μαγαζί τώρα, ήταν και τότε. Δεν έχει αλλάξει τίποτε. Το είχε σχεδιάσει ο Αριστομένης Προβελέγγιος, πολύ γνωστός αρχιτέκτονας της εποχής και αυτός εμπνεύστηκε και το όνομα, μιας και εργαζόταν πολλά χρόνια στη Γαλλία. Η Πατησίων τότε ήταν γεμάτη ζωή, κινηματογράφοι, θέατρα, κόσμος, γινόταν χαμός. Το όνομα μάλιστα του Προβελέγγιου έφερε και πολλούς διάσημους στο μαγαζί από την πρώτη μέρα κιόλας. Έγινε μεγάλος ντόρος. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν αντιμετωπίσαμε πρόβλημα με το μαγαζί και δεν έκλεισε ούτε μια μέρα. Ακόμα και επί Χούντας δεν δώσαμε ποτέ δικαίωμα για να έρθουν να μας πουν κάτι.

Η πελατεία είναι σχεδόν η ίδια πάρα πολλά χρόνια. Γνωρίζουμε προσωπικά πλέον τα άτομα που έρχονται και είμαστε σαν οικογένεια. Όσο για διάσημους; Ηλιόπουλος, Χατζηχρήστος, Αυλωνίτης, Κοντού, Βέμπο έρχονταν πολύ συχνά και φυσικά όπως βλέπεις και στη φωτογραφία στον τοίχο, εδώ ήπιε ποτό και ο Φρανκ Σινάτρα όταν είχε έρθει στην Αθήνα. Αυτό που παραγγέλνουν οι περισσότεροι εδώ είναι “ουισκάκι” και μας το ζητάνε ακριβώς όπως σου το λέω.

Ένα από τα βράδια που δε θα ξεχάσω είναι όταν μπήκε κάποια στιγμή μια κυρία στο μαγαζί, κοίταξε πάνω στο πατάρι και είδε τον άνδρα της με μια άλλη γυναίκα. “Γιώργο έλα κάτω να πάμε σπίτι”, φώναξε και δεν είπε τίποτε άλλο. Κατέβηκε ο φουκαράς με την άλλη, τον κοιτάει η γυναίκα του και λέει στη συνοδό του “ευχαριστώ πολύ κυρία μου που κάνατε παρέα στον άνδρα μου” και έφυγαν. Δεν θέλω να ξέρω τι έγινε μετά. Έρχονται πάντως πολλά ραντεβού στο μαγαζί. Νόμιμα και παράνομα”.

H παρέα της Τετάρτης

Το καλό με το Au Revoir είναι ότι και μόνος σου να πας για να πιεις ένα ουίσκι και να ξεχαστείς, όλο και κάποιον θα βρεις να μοιραστείς τον πόνο, τον καημό, τις σκοτούρες σου. Κάπως έτσι έγινε και με μια παρέα ανδρών που από μοναχικοί πελάτες, κατέληξαν να είναι αχώριστοι μεταξύ τους και πλέον βρίσκονται κάθε Τετάρτη στο Au Revoir, σαν παράδοση.

Μας συστήθηκαν ως ‘η παρέα της Τετάρτης’ και μάλιστα μας ρώτησαν αν είχαμε επιλέξει τυχαία την ημέρα. Προφανώς και δε το γνωρίζαμε από πριν, αλλά περάσαμε τόσο ωραία μαζί τους, που πλέον οι Τετάρτες σημειώθηκαν στην ατζέντα. Όλοι τους με καλλιτεχνική φλέβα και μάλιστα δύο από αυτούς, δεν δίστασαν να μας μιλήσουν για το αγαπημένο τους μαγαζί, αλλά και την Κυψέλη τους.

Ο Γιώργος Μαχιάς (πρώτος από τα δεξιά) είναι καθηγητής φωτογραφίας, Κυψελιώτης και θαμώνας του Au Revoir από τα εφηβικά του χρόνια. “Η Κυψέλη πέρασε μια δύσκολη περίοδο, στην οποία φοβόσουν λιγάκι να βγεις βράδυ. Αυτό έχει φύγει πλέον και ο κόσμος γυρνάει και πάλι στην περιοχή. Από τα μαγαζιά που θυμάμαι περισσότερο από τα νεανικά μου χρόνια ήταν φυσικά το Au Revoir, η θρυλική Κουίντα που τώρα νομίζω έχει γίνει κομμωτήριο, και η ντισκοτέκ Πρόμπλεμ στην πλατεία Αμερικής. Αγαπώ την Πατησίων, την Φωκίωνος και τα ρεμάλια της”.

Ο Στέλιος (δεύτερος από τα δεξιά)είναι Πατησιώτης, έρχεται όμως στην Κυψέλη από τα εφηβικά του χρόνια. “Η πρώτη μου επίσκεψη στο Au Revoir ήταν το 1975 και ήταν τραυματική εμπειρία. Είχα μπει πιτσιρικάς, 19 χρονών, με μακριά μαλλιά και στρατιωτικό τζάκετ. Ο κύριος Λύσανδρος μου ζήτησε ταυτότητα. Εγώ δεν είχα και δεν με άφησε να μείνω. Δεν νομίζω όμως ότι ήταν η ταυτότητα το θέμα. Εκείνη την εποχή ο κόσμος, που ερχόταν εδώ, ήταν ντυμένος κάπως αλλιώς με κοστούμια.

Εγώ ήμουν οργισμένο νιάτο της εποχής. Μετά από αυτό δεν ξανάρθα. Πήγαινα τότε στην Quinta στη Φωκίωνος, που ταίριαζε περισσότερο στην ηλικία μου. Ξανάρχισα να έρχομαι στο Au Revoir πριν 10 χρόνια. Είμαστε μια παρέα 10-12 ατόμων που μαζευόμαστε εδώ κάθε Τετάρτη και κάνουμε θεματικές βραδιές. Μια θεματική βραδιά μπορεί να είναι να βάλουμε όλοι καπέλο, να χουμε όλοι παπιγιόν, να ντυθούμε δεκαετία του ‘30. Σήμερα έχουμε βραδιά Elvis Presley.

Είναι ένα μαγαζί που δεν υπάρχει όμοιό του. Είναι ο ορισμός του old school. Δεν έχει αλλάξει τίποτα από το ’58. Είσαι μέσα στο μαγαζί και γυρίζει ο χρόνος πίσω. Νομίζεις θα ανοίξει η πόρτα και θα μπει ο Κωνσταντάρας”.

Στο Au Revoir, οφείλουμε αξιωματικά να πούμε ένα αντίο στα νυχτοπερπατήματα στην Κυψέλη. Και όμως, αν και μετράει μόλις τρία χρόνια λειτουργίας, ένα ακόμη μαγαζί, έχει γίνει παράδοση για τη νύχτα στην περιοχή. Στο Suzie Q, στο οποίο θα βρεις λιμάνι μέχρι το ξημέρωμα και θα ακούσεις μερικές από τις καλύτερες μουσικές της πόλης. Το Suzie Q άνοιξε το 2016 από τον Κυψελιώτη Λάμπρο, και πήρε το όνομά του από το ομώνυμο πολυδιασκευασμένο τραγούδι.

Suzie Q (Φωκίωνος Νέγρη 53, 699 462 8010)

Η βόλτα μας στην Κυψέλη τελειώνει κάπου εδώ, έχουμε μέσα μας τόσες εικόνες, και δεν έχουμε δει ούτε τα μισά από τα όσα έχει να σου δείξει η περιοχή. Στην Κυψέλη το παλιό συνυπάρχει με το καινούριο, η πρόοδος συνυπάρχει με την παρακμή, οι παλιοί Κυψελιώτες, που νοσταλγούν ακόμα ένα μεγαλοαστικό παρελθόν, με τους Κυψελιώτες που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στις παρυφές της κρίσης, οι οικονομικοί μετανάστες, που έφτιαξαν με κόπο τη ζωή τους στη γειτονιά, με τους τουρίστες που θέλουν να πάρουν μία γεύση από την πιο αυθεντική πλευρά της πρωτεύουσας.

Στην Κυψέλη συνοψίζεται όλη η Αθήνα.