Kι όμως, οι Illuminati υπήρξαν

Ο George Bernard Shaw είχε πει ότι “δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να διατηρήσεις ένα μυστικό από το να κάνεις τους πάντες να κάνουν υποθέσεις γι’αυτό”.

Η λέξη ‘illuminati’ είναι η ονομαστική πληθυντικού της λατινικής λέξης ‘illuminatus’ που στα ελληνικά σημαίνει ‘πεφωτισμένος’ και, παρότι χάνεται μέσα σε έναν ωκεανό παραφιλολογίας και συνωμοσιολογίας, αναφέρεται σε μια μυστική οργάνωση που πράγματι υπήρξε και έδρασε στη Βαυαρία του 18ου και 19ου αιώνα. Ήρθαν ξανά στο προσκήνιο της παγκόσμιας προσοχής λόγω του ομώνυμου βιβλίου του Dan Brown και εσχάτως, θα έλεγε κανείς, λόγω των στόρι του Sin Boy. Είχαν μάλιστα κανονικά και ιδρυτή: ο Βαυαρός φιλόσοφος και νομικός Johann Adam Weishaupt.

Ο Weishaupt γεννήθηκε το 1748 στη Βαυαρία και έχασε τον πατέρα του σε ηλικία μόλις 5 ετών. Τότε την ανατροφή του ανέλαβε ο νονός του,  Johann Adam Freiherr von Ickstat, πολύ γνωστός καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Ingolstadt και ένας από τους γνωστότερους οπαδούς του Διαφωτισμού. Ο νεαρός Weishaupt από πολύ νωρίς επηρεάστηκε από τη σκέψη του κηδεμόνα του και έγινε υπερασπιστής του ρασιοναλισμού. Υπάρχουν ιστορίες για την αδιανόητη λατρεία που είχε ο Wieshaupt στην ανάγνωση βιβλίων κυρίως πολιτικής φιλοσοφίας και δικαίου.

Μεγαλωμένος, άλλωστε, σε τέτοιο περιβάλλον, ο Weishaupt ήταν σχεδόν προκαθορισμένο ότι θα ακολουθούσε ακαδημαϊκή καριέρα. Πράγματι, αφού τελείωσε τις σπουδές του έγινε καθηγητής στο Ingolstadt το 1772 και εκεί ανέπτυξε τις θεωρίες του οι οποίες διαπνέονταν μεταξύ άλλων και από έντονο αντικληρικισμό και την πεποίθηση ότι τα θρησκευτικά δόγματα δεν θα έπρεπε να είναι πια στον πυρήνα της λειτουργίας των κοινωνιών, όπως και ότι η μοναρχία δεν είναι ο σωστός τρόπος διακυβέρνησης. Απαραίτητη σημείωση είναι ότι ο Weishaupt δεν ήταν εχθρός των θρησκειών γενικά, όσο του τρόπου που αυτές συμμετείχαν στην πολιτική κατάσταση της εποχής του.

Έτσι, για την προώθηση των ιδεών του, την Πρωτομαγιά του 1776 στην (από τότε) υπερσυντηρητική Βαυαρία, πέντε άνδρες βρίσκονται υπό τον φωτισμό κεριών και δαδών σε ένα δάσος συζητώντας για τους τρόπους που αυτοί θα παρέμβουν προκειμένου να αλλάξουν τον κόσμο. Εκείνη ήταν η μέρα που ιδρύθηκε η μυστική οργάνωση των Illuminati και θεσπίστηκαν οι κανόνες λειτουργίας της, καθώς και οι τρόποι μέσω των οποίων θα μπορούσε κανείς να γίνει μέλος τους.

Σκοπός της μυστικής αυτής οργάνωσης ήταν: “Να φωτίσει με τον ήλιο της λογικής ο οποίος θα διαλύσει μια για πάντα τις προλήψεις και τις  προκαταλήψεις”. Ο Weishaupt έψαχνε έναν τρόπο να προωθήσει τις ιδέες του προκειμένου να ανατρέψει τον τρόπο που λειτουργούσαν τα κράτη και ασκούνταν η εξουσία στην εποχή του. Απαραίτητο εδώ να τονιστεί ότι την ίδια περίπου περίοδο η Μασονία, μια μυστική οργάνωση με παρεμφερείς στόχους, απλωνόταν σε όλη την Ευρώπη. O Weishaupt και άλλα μέλη των Ιlluminati εισέρχονταν στη Μασονική Στοά της Βαυαρίας προκειμένου να βρουν νέα μέλη για τη δική τους οργάνωση.

Μέσα σε λίγα χρόνια, η οργάνωση των Illuminati άρχισε να γιγαντώνεται σε αριθμό μελών αλλά και ως προς την επιρροή της. Ήδη το 1782 υπολογίζεται ότι τα μέλη των Illuminati ήταν κοντά στα 600 μέλη, ενώ στα τέλη του 1784 πάνω από 2000. Πολλοί από αυτούς ήταν σημαντικοί καλλιτέχνες, πολιτικοί, δικαστικοί και γιατροί της εποχής. Τότε ήταν που ο Weishaupt και οι ριζοσπαστικές του ιδέες άρχισαν να γίνονται ενοχλητικές για το status quo της Βαυαρίας.

Τα γραπτά του Weishaupt θεωρήθηκε ότι προωθούσαν εξεγέρσεις με αποτέλεσμα το 1784 η βαυαρική κυβέρνηση του Karl Theodor να απαγορεύσει τη λειτουργία της οργάνωσης και να εκδιώξει από το πανεπιστήμιο τον ιδρυτή της. Ο Weishaupt εγκαταλείπει τη Βαυαρία και κατευθύνεται στη Σαξονία-Γκόθα όπου γράφει κείμενα απολογισμού για τους Ιlluminati.

Για σκεφτείτε όμως τώρα πώς θα αντιμετωπιζόταν από εκκλησιαστικούς ένας πλούσιος και πολύ μορφωμένος φιλόσοφος που ίδρυσε μια μυστική οργάνωση, προκειμένου να ανατραπεί η μοναρχία και η κυριαρχία των θρησκειών στη διάρθρωση της κοινωνίας.

Ακριβώς. Όπως αυτό που έμεινε σήμερα όταν ακούμε τον όρο ‘Illuminati’, δηλαδή, ως μια μυστική οργάνωση δαιμόνιων ανθρώπων που σκοπό έχουν να κυριαρχήσουν πάνω στον κόσμο και να φέρουν μια νέα τάξη πραγμάτων.

Η σκληρή ιεραρχία εντός της οργάνωσης, ο μυστικισμός, οι δάδες και το γεγονός ότι εντός της οργάνωσης εισέρχονταν ‘εκλεκτά μέλη της κοινωνίας’ έδωσαν ακόμα μια υφή εξωτισμού στην οργάνωση των Illuminati που από ένα ‘λόμπι’ (για να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον αναχρονισμό) άρχισαν να αντιμετωπίζονται ως μια supervillain ομάδα σατανικών αποχρώσεων που έρχεται να χτυπήσει τον καθολικισμό και εντέλει γενικά τον χριστιανισμό αποδομώντας τον. Αυτή η οπτική σχηματοποιήθηκε πρώτα μέσα από δύο βιβλία που εκδόθηκαν την εποχή που ο Weishaupt ήταν στην εξορία.

Πρώτα το βιβλίο του Augustine de Barruel  που έγραψε μια ιστορία των Ιακωβίνων και δεύτερο εκείνο του John Robison με τον εύγλωττο τίτλο ‘Αποδείξεις της συνωμοσίας εναντίον των κυβερνήσεων και των θρησκειών στην Ευρώπη‘. Oι Ιlluminati θεωρήθηκε ότι βρέθηκαν πίσω από την Γαλλική Επανάσταση του 1789, η οποία θεωρήθηκε και η μεγαλύτερη επιτυχία τους. Η σύνδεση τους με του Ιακωβίνους βρίσκεται και στα δύο βιβλίο που εκδόθηκαν το 1797. Η αλήθεια είναι πάντως ότι το να θεωρήσεις ότι μια ομάδα 5 ατόμων οδήγησε στις κοσμοϊστορικές αλλαγές που έφερε η Γαλλική Επανάσταση είναι -ας το πούμε ευγενικά- απλοϊκή σκέψη.

Οι ιστορικοί που είναι και ειδικοί της περιόδου θεωρούν ότι οι Illuminati πράγματι είχαν μια επιρροή στο πολιτικό γίγνεσθαι κυρίως ως προς τη προώθηση των ιδεών του Διαφωτισμού σε μέλη τους που είχαν κάποια εξουσία είτε θεσμική είτε ως προς την επιρροή της (στους Illuminati για παράδειγμα ήταν μέλος και ο Goethe). Αυτό βέβαια είναι τελείως διαφορετικό από την θεωρία ότι αυτοί ελέγχουν μέσα από κλειστά δωμάτια τη λειτουργία της οικουμένης.

Ο τρόπος που λειτουργεί ο κόσμος είναι αδιανόητα περίπλοκος, ώστε να είναι αδύνατο να καταλάβεις έστω ένα μικρό μέρος της δομής του. Προφανώς βέβαια δεν λειτουργεί αποκλειστικά μέσα από δημοκρατικούς θεσμούς και στην απόλυτη διαφάνεια -μια τέτοια αντίληψη θα ήταν ακόμα πιο ανόητη. Η απόδοση όμως όλων των κακών του σε ολιγομελείς μυστικές ομάδες που κινούνται στη σκιά, μαζεύονται σε δωμάτια και κατευθύνουν με διαταγές τη ζωή μας είναι μια βολική απεικόνιση, μια μικρογραφία που δημιουργεί όμως μια πλασματική εικόνα για τη λειτουργία του κόσμου. Δυστυχώς ή ευτυχώς τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα.

(Κεντρική φωτογραφία: Από το εξώφυλλο της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου του Dan Brown)