Koch bros: Οι ‘Δρακουμέλ’ που θέλουν το κακό του πλανήτη

Στη θέση της Marvel δεν θα έχανα χρόνο να ψάχνω τα αρχεία μου προκειμένου να ανακαλύψω τον επόμενο αρχικακό του σύμπαντος. Δεν υπάρχει κανένας λόγος αφού τα δυο αδέλφια (ο 81χρονος Charles, που είναι και CEO των ομώνυμων βιομηχανιών, και ο 77χρονος David) έχουν με επιτυχία παίξει αυτό τον ρόλο εδώ και 50 χρόνια.

(κεντρική φωτογραφία: AP Photo/Damian Dovarganes)

Για την ακρίβεια τον έχουν παίξει τόσο στην πραγματικότητα όσο και σε ταινίες, όπως στο The Campaign του Zach Galifianakis (με τον οποίο μετά αντάλλαξαν βαρεία λόγια) όπου τους είδαμε, ως ‘αδελφούς Motch’ (βλέπε Dan Aykroyd και John Lithgow) να χρηματοδοτούν τον εντελώς πανηλίθιο υποψήφιο.

Αυτός όμως ο ρόλος τους, ως  μακιαβελικοί πολιτικοί ιμπρεσάριοι που πουσάρουν εδώ και δεκαετίες την αναρχικά φιλελεύθερη ατζέντα τους (το μόνο που έχει σημασία είναι το maximum κέρδος, καμία κυβέρνηση ή κυβερνητική υπηρεσία δεν έχει δικαίωμα να επιβάλει κανονισμούς, o κατώτατος μισθός και το κράτος πρόνοιας δεν πρέπει να υπάρχουν) μέσω ενός μπλεγμένου δικτύου think tanks και λομπίστων είναι μονάχα η μια υπερδύναμη τους.

Η άλλη είναι ότι, στο τέλος, πάντα νικάνε. Όπως έγινε αυτό το διάστημα όταν, σύμφωνα με δημοσιεύματα, πέταξαν ένα κάρο δολάρια ώστε να διοριστεί διευθυντής του πιο μισητού αντιπάλου τους, της Αμερικάνικης Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος, το δικό τους παιδί, ο Scott Pruitt, που όλως τυχαία δεν πιστεύει στην κλιματική αλλαγή.

Γιατί μισητού; Γιατί ήταν αυτό που τους βρήκε ενόχους για πάνω από 300 διαρροές πετρελαίου μεταξύ του 1988-1996. Αυτό που, μέχρι τις αρχές των 00s, όταν υποτίθεται είδαν τα πράγματα αλλιώς (κερδίζοντας, όπως επιμένουν, πάνω 900 βραβεία για ασφάλεια και environmental excellence) τους έχωνε το ένα πρόστιμο μετά το άλλο.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Αν θέλεις να κάνεις ένα μακροβούτι στην ‘τοξική’, όπως την αποκαλεί το Rolling Stone, πετρελαϊκή και πετροχημική (αλλά όχι μόνο) αυτοκρατορία τους, μπορείς να ξεκινήσεις με το συγκεκριμένο άρθρο-σταθμός (ενώ εδώ μπορείς να δεις την απάντηση των αδελφών σε όλα όσα θεωρούν ψευδή).

Εδώ που μας βάζει για τα καλά στα άδυτα του πλανητικού αρχηγείου τους, ενός γυάλινου κτιρίου στα λιβάδια γύρω από την Wichita του Kansas, όπου καταλήγουν τα 115 δις δολάρια του ετήσιου τζίρου των Koch Industries. Ναι, καλά το άκουσες. Οι δυο αυτοί συντηρητικοί Αμερικάνοι ολιγάρχες , που παίζει να ακούς για πρώτη φορά, είναι μεγαλύτεροι ‘παίκτες’ από εταιρίες όπως οι IBM, Honda και Hewlett-Packard.

Για την ακρίβεια η οικογενειακή τους επιχείρηση είναι η 2η μεγαλύτερη Ι.Χ. Αμερικάνικη επιχείρηση στον πλανήτη που έρχεται συχνά πυκνά στη δημοσιότητα μόνο όταν κληθεί να πληρώσει κάποιο βαρβάτο πρόστιμο λόγω κάποιας περιβαλλοντικής καταστροφής που προκάλεσε (όπως όταν ένας αγωγός της έκανε μπουμ σκοτώνοντας δυο Τεξανούς εφήβους, όταν οι κάτοικοι κάποιας πόλης τους κατηγορήσουν ότι έριξαν κάτι δηλητηριώδες σε κάποιο ποτάμι ή ξέχασαν κάτι δηλητηριώδες δίπλα σε κάποια φτωχογειτονιά). Κάτι που, εντάξει, δεν συμβαίνει πια τόσο συχνά όσο παλιά. Μια εντελώς ‘παρηγοριά στον άρρωστο’ ατάκα. (Επιπλέον έχουν κλέψει πετρέλαιο από τους Ινδιάνους-μια πληροφορία υπερβολικά καλή για να μην την αναφέρουμε).

Επίσης τα αδέλφια έρχονται στην επικαιρότητα  όταν κυκλοφορεί ένα ακόμη άρθρο στη λογική ‘3 ακόμη τρόποι που οι αδελφοί Koch πηδάνε τον πλανήτη‘ ή ‘Ξέρεις ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι η λύση, όταν οι αδελφοί Koch πλανάρουν να τα καταστρέψουν’
Κάποιο ντοκιμαντέρ που επιβεβαιώνει ότι είναι -δικαίως ή αδίκως- οι αγαπημένοι κακοί των δημοκρατικών όπως το ‘The Koch Brothers Exposed’ του Robert Greenwald. Ή κάποιο βιβλίο όπως το Sons of Wichita: How the Koch Brothers Became America’s Most Powerful and Private Dynasty.

Και οτιδήποτε έχει γράψει σχετικό η Jane Mayer του New Yorker (που βρέθηκε στο στόχαστρο τους και -μάλλον- υπό παρακολούθηση).
Η αλήθεια είναι ότι τα δυο αδέλφια (ειδικά ο Charles) διαθέτουν πανούργα επιχειρηματικά μυαλά που είχαν σαν αποτέλεσμα τα έσοδα από τα projects τους να διπλασιάζονται κάθε έξι χρόνια και η αξία της επιχείρησης να είναι πάνω από 4.200 φορές από την αρχική, πίσω στα 60s.

Πανάξιοι διάδοχοι τόσο του Τεξανού πατέρα τους, Fred C. Koch, πτυχιούχου του M.I.T., που πρωτομπήκε στο πετρέλαιο (συνεργαζόμενος μέχρι και με τον Joseph Stalin και -σύμφωνα με ένα βιβλίο- τον Αδόλφο Χίτλερ) όσο και του Ολλανδικής καταγωγής παππού τους, του Hotze “Harry” Koch, που έγινε βαρόνος των σιδηροδρόμων και ταυτόχρονα εκδότης εφημερίδας.

Εκείνος ήταν και αυτός που προσδιόρισε τον ιδεολογικό προσανατολισμό της οικογένειας. Βλέπε δηλαδή εντελώς δεξιά του φάσματος. Και, ακόμη πιο σημαντικό, πάντα στη λογική ότι δεν πρέπει να υπάρχουν κανόνες ή να ανακατεύεται η κυβέρνηση σε οτιδήποτε έχει σχέση με τις επιχειρήσεις.

Προσοχή. Στην αρχή τα αδέλφια Koch ήταν 4. Μόνο που ο μεγαλύτερος, ο Freddie, είχε καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα οπότε και εξαφανίστηκε από το προσκήνιο. Ενώ ο Bill, o δίδυμος αδελφός του David, βρέθηκε επίσης στην απέξω επειδή ήταν λιγότερο προικισμένος αθλητικά. Τελικά, μετά από ένα ανεπιτυχές ‘πραξικόπημα’ που επιχείρησαν οι δυο τους (Freddie και Bill) στα τέλη των 80s, τους εξαγόρασαν έναντι μόλις 1,1 δις δολαρίων.

Εκ των δυο που απέμειναν ο καλύτερος (ή χειρότερος, όπως το δει κανείς) είναι ο Charles που, έχοντας πάρει δυο master μηχανικού από το MIT, υποχώρησε στο τελεσίγραφο του πατέρα του που του έλεγε όταν αν δεν επιστρέψει στη Wichita για να την αναλάβει, θα πουλήσει την επιχείρηση. Φουλ ριψοκίνδυνος στη ζωή (φανατικός του ski και του kayaking)και στις επιχειρήσεις και αποφασισμένος να βγάλει λεφτά με κάθε κόστος, ο Charles θα έπρεπε να είναι η ενσάρκωση του Αμερικάνου Ονείρου.

Αυτό που τον καθιστά μάλλον τον εφιάλτη του είναι η πατενταρισμένη επιχειρηματική φιλοσοφία που προσπάθησε και κατάφερε να περάσει στους υπαλλήλους του που, σε απλά ελληνικά (και σύμφωνα με πολλαπλά δημοσιεύματα), υπαγορεύει ότι αν το κόστος π.χ. του να τσεκάρεις ότι ένας αγωγός είναι ασφαλής είναι μεγαλύτερο από απλώς να τον φτιάξεις όταν χαλάσει, τότε δεν δίνεις δεκάρα για νόμους και ασφάλεια. Το μόνο που έχει σημασία είναι το ποσοστό κέρδους της εταιρίας. 

Ενώ, πέρα από τις επιχειρηματικές του βλέψεις, ανέκαθεν ήθελε να δημιουργήσει ένα τρίτο κόμμα (τελικά το κατάφερε με το Tea Party) που να του επιτρέψει, αν έχω καταλάβει καλά τη φιλοσοφία του, να κατεδαφίσει οτιδήποτε κανονισμό υπήρχε, να μειώσει τους φόρους εισοδήματος και περιουσίας και γενικώς να βοηθήσει να επικρατήσει ένας Φαρ Ουεστ καπιταλισμός όπου ο σερίφης θα ήταν εκείνος.

Όταν είδε ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί, προτίμησε να ξοδέψει και να συνεχίσει να ξοδεύει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε κάθε εκλογές (πολιτειακές, προεδρικές) για να επηρεάσει τους μεγάλους παίκτες εντός του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Είναι, με άλλα λόγια, κάποιος που πιστεύει σε αυτά που λέει και έχει τα χρήματα, το μυαλό και την επιμονή για να φέρει εις πέρας τον σκοπό του.

Ο κακός μπαμπούλας του άκρατου καπιταλισμού που, αν δεν υπήρχε και έπρεπε να τον εφεύρουν οι αντίπαλοί του, μάλλον θα είχε αρκετά από τα χαρακτηριστικά του (μυστικοπαθής, ιδιοφυής, επίμονος, πολυμήχανος)

Για την ιστορία, από το 2000 και μετά, τα αδέλφια επιμένουν πως έχουν αλλάξει εντελώς πρακτικές. Κάτι που δεν έχει βοηθήσει ιδιαίτερα τη δημόσια εικόνα τους. Επίσης για την ιστορία, το γεγονός ότι ο Charles είναι 81, δεν πρέπει να μας γεμίζει καμία ‘ελπίδα’. Ο ίδιος δεν σκοπεύει να πάρει σύνταξη αλλά, όπως έχει δηλώσει, ”να συνεχίσω να είμαι καβάλα στη σέλα μέχρι να πέσω κάτω”.