Ποιος έκοψε το μικρό δαχτυλάκι της Yakuza;

Μάρτιος 2011. Η βορειοανατολική Ιαπωνία πλήττεται από τα 9 ρίχτερ του σεισμού στο νησί Χονσού, που θα κόστιζε τη ζωή σε πάνω από 27.000 ανθρώπους, και πολύ πριν κινητοποιηθεί η κυβέρνηση, η Yakuza έχει στείλει 70 φορτηγά με ρούχα, φαγητό και προμήθειες αξίας που ξεπερνάει το μισό εκατομμύριο δολάρια. (πηγή: Reuters)

Διάφοροι Ιάπωνες συγγραφείς που έχουν φάει τη ζωή τους γράφοντας για τη Yakuza τοποθετήθηκαν παντοιοτρόπως εκείνη την περίοδο. Ένας τους κατηγόρησε για δημόσιες σχέσεις ώστε να εξασφαλίσουν παραθυράκια σε συμβόλαια με εταιρίες-κολοσσούς (όπου παραθυράκια, βλέπε νταβατζιλίκι επί των κερδών), άλλοι μίλησαν για καλές προθέσεις και οι πιο ρεαλιστές είπαν πώς όταν πρόκειται για ζήτημα ζωής ή θανάτου, δεν έχει σημασία από πού έρχεται το φαγητό.

~~~

Η δομή της Yakuza είναι βασικά σαν μια πυραμίδα που διαιρείται σε υπο-οργανώσεις. Αν κοιτάξεις ψηλά θα δεις το Νονό των Νονών, αλλά αν κοιτάξεις από τη θέση του προς τα κάτω μάλλον θα ζαλιστείς με την ιεραρχία. Ως Νονός των Νονών μπορεί να θεωρηθεί ο αρχηγός της μεγαλύτερης υπο-οργάνωσης, που εδώ και χρόνια είναι η Yamaguchi-gumi, που ‘ελέγχει’ πάνω από 2.500 επιχειρήσεις στην Ιαπωνία.

Ένας από τους πιο εμβληματικούς αρχηγούς της Yamaguch-gumi με δεκαετίες στο τιμόνι της, ο Kazuo Taoka, είχε το παρατσούκλι ‘Η Αρκούδα’ γιατί χτυπούσε τους αντιπάλους του κατευθείαν στα μάτια. Με τα χέρια. Ο ίδιος τύπος που πέθανε από καρδιά το 1981, είχε επιζήσει από εξ επαφής πυροβολισμό στον σβέρκο.

~~~

Επειδή κάθε μαφιόζικη οργάνωση έχει έναν άκρως τουριστικό και διαβαστερό εαυτό και επειδή ενδέχεται αυτή να είναι η πρώτη φορά που διαβάζεις κάτι για τη Yakuza, οφείλουμε μια μικρή, αλλά περιεκτική εισαγωγή γύρω απ’ τα ήθη και τα έθιμά της:

To Yubitsume

Το να κόψει ένα μέλος της Yakuza την άκρη από το μικρό δάχτυλο του χεριού είναι μια ένδειξη μετάνοιας. Ό,τι απομένει από το δάχτυλο απονέμεται στον αρχηγό της οργάνωσης και η ιδέα πίσω από αυτό είναι πως ο ακρωτηριασμένος τύπος είναι πιο αδύναμος πια (γιατί σε μια άλλη εποχή δεν θα μπορούσε να κρατήσει το σπαθί του τόσο καλά πια) και έχει περισσότερη ανάγκη την ομάδα.

Τα irezumi τατουάζ

Ότι τα μέλη της Yakuza είναι ‘ζωγραφισμένα’ από πάνω μέχρι κάτω είναι προφανές. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ότι τα τατουάζ αυτά δεν έχουν γίνει με τα κλασικά ‘μηχανάκια’, αλλά αυτοσχέδια εργαλεία από ατσάλι ή ακονισμένο μπαμπού. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος και περισσότερος πόνος για να ολοκληρωθούν.

Όχι και κλέφτες

Η κλοπή δεν μπορεί να ανήκει επισήμως στις δραστηριότητες της Yakuza γιατί παραβιάζει τον ηθικό σκελετό της οργάνωσης. Ο κώδικας τιμής της Yakuza βάζει τη δικαιοσύνη και το καθήκον πιο ψηλά από οτιδήποτε και απαγορεύει το να επιτρέπεις σε κάποιον να υποφέρει. Παρ’ όλ’ αυτά, πολλά μέλη της έχουν φυλακιστεί για κλοπές ή γιατί έκαναν κόσμο να υποφέρει πολύ.

Το πιάτο της ημέρας: Οι εκβιασμοί

Αυτή είναι η σπεσιαλιτέ της Yakuza. Παντός είδους και παντός πεδίου εκβιασμοί. Η κλασική πρακτική της ‘προστασίας’ στα νυχτερινά μαγαζιά ή στις καφετέριες δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Απλά στην Ιαπωνία έχουν προχωρήσει τόσο με την επιστήμη του εκβιασμού που τα τελευταία χρόνια φοριέται πολύ η τάση για ‘business’ σε πολύ υψηλότερα επίπεδα (βλ. χρηματιστήριο ή πολιτική ελίτ της χώρας) και όχι τόσο στη συλλογή του ‘μεριδίου’ από κάθε τυχαίο επιχειρηματία της νύχτας.

Τα γραφεία μας

Σε αντίθεση με άλλες γνωστές μαφιόζικες οργανώσεις, αυτές της Yakuza έχουν γραφεία, έχουν επαγγελματικές κάρτες, έχουν λόγκο, σήματα και fan magazines. Παραδοσιακά, οι ίδιες οργανώσεις ήταν ομάδες τζογαδόρων ή πλανόδιων εμπόρων.

Για την αστυνομία είναι ‘βίαιες ομάδες’, για τους ίδιους είναι ‘ανθρωπιστικές’ που έχουν σκοπό τη διατήρηση της ειρήνης στη χώρα και την βοήθεια στο συνάνθρωπο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης όπως ο σεισμός του 2011. (πηγή: The Daily Beast)

~~~

Για κάθε φορά που ένας εκπρόσωπος της Yakuza διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι η οργάνωση δεν έχει συσταθεί για να κάνει ληστείες ή εμπόριο λευκής σαρκός ή διακίνηση ναρκωτικών, αλλά για ‘αγνούς’, ψαγμένους εκβιασμούς, ένας λογικός άνθρωπος τσινάει με τους εκβιασμούς.

Στην πράξη βέβαια, ολοένα και περισσότερες έρευνες και συλλήψεις της αστυνομίας εις βάρος μελών της Yakuza έχουν ως αιτία την παιδική πορνογραφία ή τη συμμετοχή σε κυκλώματα πορνείας.

Μια από τις πιο δυνατές υπο-ομάδες είναι η λεγόμενη sokaiya, η οποία βολιδοσκοπεί την εταιρία που θέλει να εκβιάσει, αποκτώντας μέχρι και προσωπικές πληροφορίες για τους εργαζόμενούς της. Για παράδειγμα, η sokaiya φροντίζει να μάθει ποιος υπάλληλος διατηρεί εξωσυζυγικές σχέσεις, ποιος έχει υπεξαιρέσει χρήματα, ποια σκάνδαλα έχουν κρυφτεί κάτω απ’ το χαλί, ποια είναι η ακριβής οικονομική κατάσταση της εταιρίας, τα πάντα, πράγματα που μπορεί να μην γνωρίζει ούτε ο διευθυντής της εταιρίας.

Με όλο αυτό το feedback στα χέρια, η Yakuza ‘βγάζει το λογαριασμό’ και εκβιάζει τους άμεσα ‘ενδιαφερόμενους’ για να μη διαρρεύσει τα δυσάρεστα νέα. Η εταιρία ή ο εκάστοτε υπάλληλος πληρώνει τα σπασμένα και δεν βγάζει άχνα.

Η ιαπωνική κυβέρνηση είχε δύο επιλογές απέναντι σε μια οργάνωση που είχε τη δική της απόδοση για το τι είναι ηθικό ή μη. Να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια (αλλιώς, the Greek way) ή να δράσει ουσιαστικά και όχι για τις εντυπώσεις.

Και έδρασε. Από το 1992 που θεσπίστηκαν σκληρά μέτρα κατά του οργανωμένου εγκλήματος, όχι απλά γέμισαν οι φυλακές με μέλη της Yakuza, αλλά άρχισαν να μειώνονται και τα ενεργά της μέλη. Τα μέτρα, εκτός από σκληρά, ήταν και αντικειμενικά λίγα. Ακόμα κι έτσι, το ρουά ματ στήθηκε αριστοτεχνικά.

Το κράτος έβαλε ειδικό όρο στις συνάψεις συμβολαίων κάθε εταιρίας ότι απαγορεύονται τα οικονομικά πάρε-δώσε με μέλη της Yakuza. Οι παραβάτες μπορεί να γλίτωναν τη φυλακή, αλλά αποκλείεται να γλίτωναν και το λουκέτο στην επιχείρηση.

Πώς μεταφράζεται αυτό με νούμερα; Η οργάνωση σημειώνει ιστορικό χαμηλό στον αριθμό των μελών της. Στα τέλη του 2011, τα μέλη της υπολογίζονταν λίγο πάνω από τις 70.000, όταν για περίπου 20 χρόνια (δηλαδή απ’ το 1992 μέχρι το 2011) ήταν στη γραμμή των 80.000. Στη δε ακμή της, όταν λειτουργούσε και σαν άτυπη πολιτοφυλακή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έφτανε τα 184.000 μέλη! (πηγή: Thought Catalog)

Δες επίσης την πτώση στα μέλη των επιμέρους οργανώσεων. Η κραταιά Yamaguchi-gumi, έχασε 2.000 μέλη από το ’12 στο ’13, ενώ η εχθρός Sumiyoshi-kai έχασε 1.100. 

Η άμεση εικασία είναι ότι τα μέτρα της κυβέρνησης έπιασαν τόπο, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο τα μέλη της Yakuza να συνεχίζουν με πιο υπόγειες δράσεις, παρά τον μέχρι πρότινος ημι-διάφανο τρόπο λειτουργίας της.

Η ομολογία ενός μέλους της Yakuza που εγκατέλειψε την ομάδα του μες στο ’13 απεγνωσμένος απ’ το έννομο δέσιμο των χεριών της οργάνωσης, είναι και αστεία (για μας) και γλαφυρή και αληθινή.

Μπαίνοντας στον Απρίλιο του 2014, μοιάζει πιο φρόνιμο από ποτέ το να υποθέσεις ότι ο Νόμος έκοψε το μικρό δαχτυλάκι της Yakuza, που παρουσιάζεται -πάνω από το τραπέζι πάντα- ακόμα δυνατή, αλλά ταυτόχρονα και πιο αδύναμη από ποτέ. Το θέμα είναι τι γίνεται κάτω από το τραπέζι, στην περιοχή που το μάτι έχει δύσκολη ή καθόλου πρόσβαση.

Οι επίσημες αρχές βλέπουν τα νούμερά της να πέφτουν, αλλά έχουν το νου τους και στο τι μπορεί να διακυβεύεται υπογείως.

“Πριν μερικά χρόνια, πίναμε ένα τσάι με τα μεγάλα αφεντικά των οργανώσεων και μας έδιναν τις λίστες με τα μέλη τους. Αυτό δεν γίνεται πια. Υπάρχουν ψεύτικες αποβολές μελών, τα οποία καλούνται να δρουν χωρίς να φαίνονται πια.

Τα τατουάζ και τα κομμένα δάχτυλα εξελίσσονται σε αναχρονισμούς. Το παιχνίδι έχει μεταφερθεί στη showbiz, στον αθλητισμό, στις κατασκευές και στα πυρηνικά. Και στην πολιτική επίσης”, τοποθετούνται οι Αρχές. (πηγή: The Daily Beast)

Απ’ την παραπάνω δήλωση-κάτι σαν περίληψη του κειμένου, μπορεί ο καθένας να συμπεράνει ό,τι θέλει. Ένα είναι το βέβαιο. Ακόμη κι αν κάποιος έκοψε το μικρό δαχτυλάκι της Yakuza, έχει πολλή δουλειά μπροστά του μέχρι να βρει τι θα κάνει με τα υπόλοιπα εννιά. Μαχαίρια υπάρχουν. Εθελοντές;