15 σειρές για να δεις αν σου λείπει το Sopranos

Στις 10 Ιανουαρίου 1999, ένας μαφιόζος μπήκε στο γραφείο μίας ψυχιάτρου. Αυτό που θα συνέβαινε στα οκτώ έτη που θα ακολουθούσαν, ήταν μία τηλεοπτική επανάσταση. Μέχρι ο σεναριογράφος και παραγωγός David Chase να ολοκληρώσει το The Sopranos στις 10 Ιουνίου 2007, είχε βοηθήσει το HBO να αποκτήσει πολιτιστική ισχύ για τους λογοτεχνικούς του συμβολισμούς, το κινηματογραφικό ύφος, τη longform αφήγηση και τους περίπλοκους αντιήρωες που έγιναν ο κανόνας για τηλεοπτικά δράματα υψηλής ποιότητας.

Με την 25η επέτειο της πρεμιέρας του The Sopranos αυτή την εβδομάδα, μπορεί να νιώσεις την όρεξη να κάνεις ένα rewatch. Αυτό είναι πάντοτε μία καλή ιδέα όταν μιλάμε για μία από τις καλύτερες σειρές όλων των εποχών, αλλά μπορείς επίσης να δεις κάποια από τις σειρές που υπάρχουν ως σαφείς απόγονοί της.

Κάποιες έχουν το γκανγκστερικό στοιχείο, κάποιες όχι ακριβώς. Το Sopranos άλλωστε δεν αφορούσε εξ ολοκλήρου τη μαφία. Όλες τους όμως έχουν κάποιο μέρος της συνταγής που έκανε το Sopranos μία από τις πιο εμβληματικές σειρές στην ιστορία του μέσου.

Gomorrah

Το Gomorrah – όπως και η ομώνυμη, βραβευμένη στις Κάννες ταινία του 2008 πριν από αυτό – έχει βασιστεί στο best-seller του Roberto Saviano και ακολουθεί τα αιματηρά βήματα της μαφίας της Νάπολης. Του συνδικάτου οργανωμένου εγκλήματος Καμόρα συγκεκριμένα, που είναι απολύτως πραγματικό και έχει αναγκάσει τον συγγραφέα και δημιουργό της σειράς να ζει εδώ και μία δεκαετία υπό την προστασία της αστυνομίας 24 ώρες το 24ωρο. Κι αν η φανταστική οικογένεια των Savastano έχει αναπόφευκτα συγκριθεί με όλες τις οικογένειες της μαφίας που έχει φιλοξενήσει η μυθοπλασία – φυσικά και τους Sopranos! – από τον Νονό και μετά, το Gomorrah ξεφορτώνεται την ιδέα μίας ομάδας καλοντυμένων ανδρών με καλή κατά βάθος καρδιά που περιστασιακά θα καταφύγουν με φινέτσα στον φόνο. Οι δικοί του μαφιόζοι δεν κάνουν διακρίσεις μεταξύ αθώων και ενόχων. Ζουν στις σκιές, διψούν για δύναμη και αφήνουν συντρίμμια πίσω τους. Πιο σκοτεινό από το Sopranos (κυριολεκτικά και μεταφορικά), με ψυχρό τόνο, και έναν Pietro Savastano που κάνει τον Tony Soprano να μοιάζει ήπιο.

The Wire

Το Wire είναι μια εκτεταμένη μελέτη γύρω από την αμερικανική διαφθορά. Είναι επίσης η καλύτερη σειρά του 21ου αιώνα ως τώρα.

Το show συνθέτει ιστορίες που απλώνονται από τον ατέρμονο πόλεμο των ναρκωτικών με στρατιώτες ανήλικα παιδιά στις γωνίες της Βαλτιμόρης, στο λιμάνι της πόλης, στην τοπική της αυτοδιοίκηση, και το εκπαιδευτικό της σύστημα. Είναι η απρόσκοπτη ακτινογραφία μιας πόλης, ειπωμένη με ειλικρίνεια, σε οριακά ντοκιμαντερίστικο στιλ από τον David Simon που ως βετεράνος ρεπόρτερ στις εφημερίδες της Βαλτιμόρης είχε καταγράψει και βιώσει από κοντά όσα παρουσιάζει η σειρά. Απέχει πολύ από το πιο ονειρικό, πιο καλλιτεχνικό ύφος του The Sopranos, μοιράζονται όμως τη διάθεση να αφήσουν έκθετη τη νοσηρή πλευρά των κοινωνικών συστημάτων της Αμερικής.

Top Boy

Το Top Boy έκανε πρεμιέρα αρχικά το 2011 και ακολουθούσε δύο παιδικούς φίλους, τον Dushane (Ashley Walters) και τον Sully (Kano Robinson), που πουλάνε ναρκωτικά στη φανταστική συνοικία του Summerhouse στο Λονδίνο και προσπαθούν να ανέβουν στην ιεραρχία. Μετά την ακύρωσή της από το Channel 4, η σειρά ζωντάνεψε ξανά στο Netflix μετά την προτροπή του ράπερ Drake, τεράστιου φαν του show, που μαζί με τον δημιουργό της σειράς Ronan Bennett και τους δύο πρωταγωνιστές της σειράς ηγήθηκαν του νέου πρότζεκτ και φρόντισαν να διατηρήσει την εντιμότητα της πρώτης του φάσης. Η τρίτη σεζόν της σειράς επέστρεψε στο Summerhouse έξι χρόνια μετά, με τον Dushane και τον Sully να έχουν χάσει τα κεκτημένα τους και το νέο, αδίστακτο Top Boy, Jaime (Michael Ward σε ερμηνεία καριέρας), να είναι πια ο βασικός τους αντίπαλος.

Με συνείδηση του γεγονότος ότι είναι ένας λευκός άντρας μεσαίας τάξης, ο Bennett συνεργάστηκε με τον Gerry Jackson για τα σενάρια, μέλος της μαύρης κοινότητας που βοήθησε τον Bennett να προσεγγίσει νέους άνδρες και γυναίκες για να ακούσει τις ιστορίες τους. Πολλές από αυτές ενσωματώθηκαν τελικά στη σειρά. Ο Walters έχει αναφερθεί στην πρόθεση των συντελεστών του Top Boy να μην παρουσιάσουν τους πρωταγωνιστές «ως τυχαίους τύπους του δρόμου αλλά σαν τους Sopranos», ενώ η σειρά ονομάζεται συχνά ως βρετανική απάντηση στο Wire γιατί καταπιάνεται με τα ναρκωτικά, τη φτώχεια, την ψυχική υγεία, τον καπιταλισμό και φυσικά τα ναρκωτικά. Αντίθετα με το Wire όμως, σε αυτή τη σειρά οι αστυνομικοί είναι περιφερειακοί χαρακτήρες. Ο παλμός του Top Boy χτυπάει στην οικογένεια, τη φιλία και τις εσωτερικές συγκρούσεις των χαρακτήρων στην προσπάθειά τους να ξεπεράσουν τις συνθήκες εξαθλίωσης στις οποίες ζουν με κάθε μέσο.

Succession

Οι Roys δεν ανήκουν σε κάποιο συνδικάτο της μαφίας, αλλά αν ποτέ θελήσουν να αλλάξουν επαγγελματική σταδιοδρομία θα τα πήγαιναν εξαιρετικά καλά στον κόσμο της. Η σειρά ακολουθεί έναν μεγιστάνα των media στη δύση του, και τα παιδιά του που μάχονται μεταξύ τους για να διεκδικήσουν την αυτοκρατορία του. Οι Roys είναι αδίστακτοι και το Succession είναι στα καλύτερά του σε κάθε κρεσέντο παραλογισμού του. Από το κλασικό πια ραπ του Kendall μέχρι τον Roman (έναν Kieran Culkin αποκάλυψη!) να παρακολουθεί μία απόλυτα καταστρεπτική εκτόξευση πυραύλου από την τουαλέτα του, τα παιδιά της οικογένειας είναι τραγικωμικές υπάρξεις που έχουν έναν κύριο και κοινό στόχο: την αποδοχή του μπαμπά.

The Shield

Photo by Bob Riha Jr/WireImage

Ο Michael Chiklis υποδύεται τον Vic Mackey σε ρόλο ζωής. Ο Chiklis είναι ο ηγέτης μίας αστυνομικής ομάδας που διεισδύει σε εγκληματικές οργανώσεις που έχουν μολύνει τις κακόφημες γειτονιές του Λος Άντζελες. Αν και η ομάδα έχει υψηλό ποσοστό επιτυχίας, ο Mackey και οι υπόλοιποι είναι διεφθαρμένοι μπάτσοι που παίρνουν μερίδιο από τις σχετικές με τα ναρκωτικά επιχειρήσεις τους και συχνά δολοφονούν τους δικούς τους ανθρώπους. Η ιδέα του Shawn Ryan για τη σειρά βασίστηκε στα πραγματικά γεγονότα που έχουν καταγραφεί γύρω από μία αστυνομική μονάδα του Λος Άντζελες από τα 1990s.

Ο Ryan δεν εφηύρε το αρχέτυπο του ηθικά χρεοκοπημένου μπάτσου, το κατασκεύασε όμως σύμφωνα με τη σύγχρονη εικόνα του αντι-ήρωα με τρόπους που εκπλήσσουν όχι μόνο λόγω της ατόφιας αχρειότητάς τους, αλλά και για το πόσο καθόρισαν τις αφηγηματικές στροφές της σειράς. Το The Shield έχει τον τέλειο πιλότο και το τέλειο φινάλε χωρίς να ρίξει ποτέ γκάζια στο ενδιάμεσο, πιστεύει σε έναν έκπτωτο κόσμο όπου δεν υπάρχει καν το κόνσεπτ της «επαναφοράς στην κανονικότητα», και οι πράξεις έχουν πάντοτε επιπτώσεις.

NYPD Blue

Photo by Eric Liebowitz/Walt Disney Television via Getty Images

Τριάντα σχεδόν χρόνια πριν, οι θεατές γοητεύτηκαν από μία πρωτότυπη μεταστροφή σε ένα από τα πιο ανθεκτικά είδη στην αμερικανική τηλεόραση – το αστυνομικό δράμα. Ο Steven Bochco, ήδη γνωστός ως ένας από τους κορυφαίους οραματιστές της τηλεόρασης τότε χάρη σε υψηλής ποιότητας σειρές όπως τα Paris, L.A. Law και Doogie Howser, M.D., συν-δημιούργησε το NYPD Blue. Τη δεύτερη επανεφεύρεση του είδους (ήταν επίσης υπεύθυνος για το Hill Street Blues), που σε συνεργασία με τον David Milch του Deadwood προσέγγισε αλλιώς τη νόρμα του genre.

Το NYPD Blue θα πρωτοπορούσε με το φρενήρες του αφηγηματικό ύφος και τη verite κάμερα χειρός, δοκιμάζοντας τα καθιερωμένα όρια των δημόσιων καναλιών σχετικά με τη βία και το γυμνό. Ένα από τα πιο επιδραστικά shows όλων των εποχών.

Boardwalk Empire

Φαντασμαγορική γκάνγκστερ σειρά εποχής που γυρίζει πίσω τον χρόνο στην εγκληματική ιστορία του New Jersey κατά την περίοδο της Ποτοαπαγόρευσης. Δημιουργήθηκε από τον σεναριογράφο-παραγωγό του Sopranos, Terence Winter, σε παραγωγή Martin Scorsese που σκηνοθέτησε επίσης τον πιλότο της σειράς, με τον Steve Buscemi στον ρόλο του Nucky Thompson. Ενός διεφθαρμένου πολιτικού που βασίζεται ελαφρώς στο θρυλικό crime boss, Enoch L. “Nucky” Johnson. Εμπνευσμένο από τους αληθινούς γκάνγκστερ που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή, το Boardwalk Empire συνθέτει ένα πλούσιο πορτραίτο του Atlantic City κατά την πιο διαβόητη εποχή του.

Εκτός από τον Buscemi που έβλεπες στο Sopranos, θα βρεις δίπλα του τους Michael K. Williams (The Wire), Michael Shannon, Kelly Macdonald, Gretchen Mol, Vincent Piazza, Shea Whigham, και Michael Stuhlbarg σε επιβλητικές ερμηνείες.

Barry

Η εσωτερική σύγκρουση ενός πληρωμένου δολοφόνου τον οδηγεί στην εξερεύνησή της μέσα από μαθήματα υποκριτικής. Το σουρεάλ, διασκεδαστικό Barry χρησιμοποιεί το χιούμορ για να εξετάσει τις δυσκολίες που ενέχει η απομάκρυνση από μια βίαιη ζωή, αλλά δεν βρίσκει την κωμωδία μέσα στο έγκλημα και την κατάθλιψη. Τα κρατά χωριστά και πετυχαίνει και στα δύο χωρίς τονικά προβλήματα. Δεν μπορείς να περιγράψεις εύκολα την ιδιοσυγκρασία του, αλλά δεν χρειάζεται. Η συνοχή του κάνει με αυτοπεποίθηση όλη τη δουλειά. Εάν εκτιμούσες τις στιγμές μαύρης κωμωδίας του Sopranos με τη βία να μαίνεται στο φόντο, το Barry είναι φανταστική επιλογή.

Ο απόφοιτος του Saturday Night Live, Bill Hader, έχει κερδίσει τρία back-to-back βραβεία Emmy για τον ομώνυμο ρόλο.

The Americans

Το Americans αναπτύχθηκε από έναν πρώην πράκτορα της CIA (Joe Weisberg) και έδωσε τα ηνία σε δύο Σοβιετικούς κατασκόπους είχε, από τη σκηνογραφία και το σάουντρακ της μέχρι τους χειροπιαστούς χαρακτήρες και την κατασκοπική της δράση, μια αυθεντικότητα που δεν έχασε σε κανένα της beat. Όπως όμως η μαφία δεν ήταν ποτέ στ’ αλήθεια ο πυρήνας του Sopranos, έτσι και το Americans δεν ήταν ποτέ πραγματικά για τον Ψυχρό Πόλεμο. Ήταν ένα στιβαρό, ηλεκτρισμένο δράμα για το καθήκον, για τις κοσμοθεωρίες και τους τριγμούς τους, για μια οικογένεια που πάλευε να μην ανατιναχτεί από τα μυστικά της. Το φινάλε του, δε, ήταν ένα grand slam λήξης που, όπως και ολόκληρο το show, δεν έτυχε της αναγνώρισης που του άξιζε. Δεν πειράζει όμως. Το δικό μας βραβείο το είχε πάρει εδώ και χρόνια.

Peaky Blinders

Παραμένοντας στο θέμα της εγκληματικής οικογένειας, το Peaky Blinders ακολουθεί τις δραστηριότητες του Tommy Shelby και της οικογένειάς του που ζουν το 1910 στο Μπέρμιγχαμ και ηγούνται μία εκ των πιο ισχυρών συμμοριών στην Αγγλία. Λόγω του υψηλού τους προφίλ, οι Peaky Blinders τραβούν την προσοχή του επιθεωρητή Chester Campbell που στέλνει ο Winston Churchill για να καθαρίσει την πόλη από το εγκληματικό της στοιχείο.

Η σειρά έσκιζε στην Ελλάδα όπως και όπου αλλού προβαλλόταν, και έχει κατά καιρούς συμπεριλάβει πραγματικά ιστορικά πρόσωπα στην αφήγησή της.

Sons of Anarchy

Αφού έπαιξε και έγραψε στο The Shield, ο Kurt Sutter έφτιαξε τη δική του σαιξπηρική τραγωδία. Το Sons of Anarchy ακολουθεί ένα κλαμπ μοτοσικλετιστών βουτηγμένο στην παρανομία, που λειτουργεί στη φανταστική πόλη Charming της Κεντρικής Κοιλάδας της Καλιφόρνιας.

Η σειρά εστιάζει στον Jax Teller (Charlie Hunnam), τον αντιπρόεδρο του κλαμπ που προσπαθεί να εντοπίσει τα ίχνη του πατέρα του και τις αποφάσεις που εκείνος είχε πάρει πριν πεθάνει, και στη διάρκεια αυτής της απόπειρας, να βρει τον εαυτό του και τη θέση του στη ζωή. Η σειρά διερευνά τόσο τις εσωτερικές λειτουργίες του κλαμπ, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης εμπορίας όπλων και της προστασίας, όσο και τις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των μελών συμμορίας και της οικογένειας του Jax που λειτουργεί εδώ ως μοντέρνος Άμλετ.

Η Drea de Matteo, η Adriana του Sopranos, έχει αρκετά σημαντικό ρόλο στο Sons of Anarchy.

Breaking Bad + Better Call Saul

Το έχει πει ο ίδιος ο δημιουργός του Breaking Bad, Vince Gilligan. «Χωρίς τον Tony Soprano δε θα υπήρχε ο Walter White». Από το Sopranos μέχρι το Breaking Bad, μπορεί να τραβήξει κανείς την πιο ευθεία γραμμή. Η σειρά έστρωσε αναμφισβήτητα το έδαφος για το θρίλερ του Gilligan και την πιο χαρακτηριστική αντι-ηρωική φιγούρα της τελευταίας δεκαετίας στην τηλεόραση, έναν καθηγητή Χημείας που διαπιστώνει πόσο βίαιος και ακραίος μπορεί να γίνει όταν ανακατεύεται με το εμπόριο μεθαδόνης. Πριν ή μετά από το Breaking Bad, μην παραλείψεις το spin-off της σειράς Better Call Saul.

Αν η μεταστροφή του Walter White πήρε ουσιαστικά μόνο μερικά επεισόδια, η σχέση του ανεπαρκούς δικηγόρου Jimmy με την εγκληματικότητα είχε τον χρόνο να αναπτυχθεί πλήρως υπό τους όρους του Vince Gilligan και να γίνει στα πολλά, απλωτά βήματα που συνθέτουν μία πραγματική πραγματεία στην ψυχοσύνθεση του μικροαπατεώνα. Γι’ αυτό και ως ψυχογράφημα, το Better Call Saul ξεπέρασε τον πρόγονό του.

Mad Men

Η σειρά που ξεκίνησε ως ένα δράμα για έναν διαφημιστή που ήξερε να πουλά το τέλειο Αμερικανικό Όνειρο χωρίς να το ζει στο ίδιο του το σπίτι, έγινε συνειδητά στην πορεία ένα αλφαβητάρι για τη διαδρομή της ανθρωπότητας προς τη γέννηση της σύγχρονης Δυτικής κοινωνίας των ‘70s, με αφετηρία τα αμερικανικά ‘50s. Από την πρώτη του στιγμή, το Mad Men ήξερε πως ο Don Draper και τα υπόλοιπα αγόρια της σειράς που δεν ήθελαν να μεγαλώσουν, δεν θα άλλαζαν όσο κι αν προσπαθούσαν. Αυτό που θα άλλαζε σίγουρα, από τις γυναίκες, από την τεχνολογία, από τις εξελίξεις που πάντα θα εκβιάζουν μετατοπίσεις, θα ήταν ο κόσμος γύρω τους.

Ο βετεράνος σεναριογράφος των Sopranos, Matthew Weiner, είχε φτιάξει έναν μικρόκοσμο για τους πρωταγωνιστές του και άφηνε την πιο ρευστή κοινωνία να παρεισφρέει σε αυτόν για να φέρει την επίπονη μεταβολή που ποτέ δεν καταφέρνουμε οι άνθρωποι να τελειοποιήσουμε στη γενιά μας (και για πολλές επόμενες γενιές συνήθως). Το Mad Men με τον αργόσυρτο ρυθμό του, τις στατικές του εικόνες και την επιμονή του να ρωτά γιατί συνέβη αντί τι συνέβη σε ένα μέσο υψηλών ταχυτήτων, ήταν στην πραγματικότητα σε διαρκή κίνηση.

Six Feet Under

Από την πρώτη συνεδρία του Tony με την ψυχοθεραπεύτριά του μέχρι το fade-to-black του φινάλε, το άγχος μπροστά στον θάνατο κρεμιόταν πάντοτε πάνω από το Sopranos. Ο θάνατος είναι ο βασικός πρωταγωνιστής στο Six Feet Under, τη σχετικά υποτιμημένη σειρά του Alan Ball για την οικογένεια Fisher και το γραφείο κηδειών της στο Los Angeles. Κάθε επεισόδιο της σειράς ξεκινά με έναν θάνατο – πολλοί από αυτούς θα σε στοιχειώσουν – που τροφοδοτεί την πλοκή και καθοδηγεί τους Fisher και τους θεατές στην εξερεύνησή τους γύρω από τη θνητότητα και το πένθος. Μέσα από τη δυσλειτουργική οικογένεια των Fisher το Six Feet Under καταπιάνεται με την κληρονομιά που αφήνουν οι γονείς στα παιδιά τους και σίγουρα θα έχει απήχηση σε όσους εκτιμούσαν τις πιο προβληματικές αλληλεπιδράσεις των Sopranos. Τα τελευταία λεπτά της σειράς παραμένουν ανίκητα.