Στο σπίτι της Σχεδίας μαζεύτηκαν οι δυνάμεις του καλού

Η Σχεδία δεν ήταν ποτέ ένα απλό περιοδικό. Από το ξεκίνημά της ήταν η ελπίδα, ήταν η βοήθεια, ήταν η αγάπη, ήταν το ελάχιστο που μπορείς να προσφέρεις σε έναν συνάνθρωπο που περνάει δύσκολα. Τα τελευταία χρόνια, η υπέροχη πρωτοβουλία της Σχεδίας έχει αναπτυχθεί και εδώ και μερικές ημέρες, απέκτησε το δικό της σπίτι.

Στο νούμερο 56 της οδού Κολοκοτρώνη, στην καρδιά της Αθήνας, έχουν μαζευτεί οι δυνάμεις του καλού, όπως μας είπε συγκινημένος ο εμπνευστής αυτής της προσπάθειας, Χρήστος Αλεφάντης. Σε αυτό το ιστορικό κτίριο, θα απασχολούνται καθημερινά κοντά στους 30 ανθρώπους. Στην κουζίνα, στο εργαστήριο, στον υπέροχο χώρο εστίασης που σε περιμένει στο ισόγειο του τετραώροφου κτίσματος που στεγάζει το ‘Σχεδία Home’.

Μπαίνοντας στο χώρο, τα μάτια μου έπεσαν στα 43 χάρτινα σπιτάκια που κρέμονται από την οροφή. Κάθε ένα, συμβολίζει και το σπίτι που κατάφερε να βρει ένας άστεγος μέσα από την προσπάθεια της Σχεδίας. Είναι βέβαιο ότι μέσα και από το ‘Σχεδία Home’ τα χάρτινα σπιτάκια θα αυξηθούν πολύ σύντομα.

Ο Χρήστος και τα παιδιά που εργάζονται εδώ όμως, δεν θέλουν χάρες και ελεημοσύνες. Όπως θα διαβάσεις και παρακάτω, εκπαιδεύτηκαν από τους καλύτερους και αυτό που προσφέρουν είναι μια εξαιρετική υπηρεσία, την οποία καλούν τον κόσμο να γνωρίσει και να την αξιολογήσει, με στόχο την συνεχή βελτίωση.

Από το Σχεδία αρτ στο Σχεδία home

Η Βανέσα επί τω έργω στο εργαστήριο

Όπως ανέφερα ήδη, η Σχεδία έχει ξεφύγει από τα όρια του περιοδικού εδώ και χρόνια. Με το ‘Γκολ στη Φτώχεια’ και την Εθνική Αστέγων, τις ‘Αόρατες Διαδρομές’, τον ‘καφέ που περιμένει’ και φυσικά το ‘Σχεδία αρτ’, τις χάρτινες κατασκευές από τα απούλητα τεύχη του περιοδικού. Ήταν αυτές οι κατασκευές που ‘γέννησαν’ και το σπίτι της Σχεδίας.

Στην ουσία, η ιδέα γεννήθηκε όταν βγήκε και το περιοδικό. Από τον πρώτο κιόλας μήνα, όσα τεύχη έμεναν απούλητα, δεν τα πηγαίναμε στην ανακύκλωση, αλλά τα κρατούσαμε στην αποθήκη μας στο Μεταξουργείο. Είμαι άνθρωπος του χαρτιού, τα λυπόμουν ακόμα και για ανακύκλωση να τα πάμε.

Τον Οκτώβρη του 2014, καταλήξαμε σε αυτό το μοντέλο, να τα μεταμορφώνουμε από κάτι φαινομενικά ‘άχρηστο’, όπως είναι ένα παλιό περιοδικό, σε προϊόντα υψηλής ποιότητας και αισθητικής, όπως σκουλαρίκια, φωτιστικά και σουβέρ.

Την άνοιξη του 2016, απευθύναμε πρόσκληση σε πωλητές της Σχεδίας, κυρίως άνω των 50 χρόνων, διότι αυτοί κι αν είναι αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας, να συμμετάσχουν σε δωρεάν μαθήματα επαναχρησιμοποίησης χαρτιού, χωρίς να μπορούμε να τους υποσχεθούμε τίποτα. Ξεκίνησε με 5 ανθρώπους όλο αυτό και το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε.

Αποφασίσαμε να αρχίσουμε να τα πουλάμε, για να έχουμε έσοδα κι έτσι να πληρώνονται αυτοί οι άνθρωποι, περίπου όπως γίνεται με το περιοδικό.

Μια ιδέα που συνεχώς μεγάλωνε

Φωτογραφίες: Φραντζέσκα Γιαϊτζόγλου – Watkinson

Δίχως την παραμικρή εμπειρία στην εστίαση, ο Χρήστος βρέθηκε να ‘τρέχει’ έναν χώρο πρότυπο. Άκαπνο, με στόχο την παντελή κατάργηση του πλαστικού, εύκολα προσβάσιμο σε ανθρώπους που κινούνται με αμαξίδιο και με εξαιρετικές υπηρεσίες προς τον πελάτη. Πώς το κατάφερε; Μα, πολύ απλά, ζήτησε τη βοήθεια των καλύτερων κι εκείνοι δέθηκαν τόσο με το πρότζεκτ που τους ήταν αδύνατο να μην κάνουν τα πάντα για να απογειωθεί. Όπως επανέλαβε πολλές φορές συγκινημένος κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας ο Χρήστος, ‘αγάπη’. Αυτή είναι που τα κινεί όλα.

Ψάχναμε έναν χώρο στο κέντρο της πόλης για να είμαστε όλοι μαζί σε έναν κόμβο αλληλεγγύης και εφαρμοσμένης κοινωνικής καινοτομίας, να κάνουμε το αόρατο-ορατό. Μας έδειξε ένας κτηματομεσίτης τον χώρο αυτόν, που στο ισόγειο ήταν παλιά υφασματάδικο, πρόκειται για ένα ιστορικό κτίριο, το έχει η ίδια οικογένεια, υπάρχει μια συγκλονιστική φωτογραφία από το 1880 που ήταν οργανοποιείο.

Στην αρχή το είδαμε καθαρά από περιέργεια, διότι το ενοίκιο ήταν πολύ υψηλό. Γνωρίσαμε αυτόν τον καταπληκτικό άνθρωπο όμως, ο οποίος επειδή δεν ήθελε να γίνει το κτίριο ένας χώρος εστίασης κλασικού τύπου, μας το έδωσε σε σαφώς καλύτερη τιμή. Υψηλή για τα δεδομένα μας, αλλά το τολμήσαμε γιατί πρόκειται για το καλύτερο σημείο της χώρας.

Η αρχική μας σκέψη ήταν να κάνουμε εδώ το εκθετήριο και το πωλητήριο. Αν πας στο μουσείο Μπενάκη όμως δεν έχει κι έναν χώρο εστίασης; Σκεφτήκαμε λοιπόν να το κάνουμε κι εμείς κι η ιδέα συνεχώς μεγάλωνε

Πήγαμε στον Λευτέρη Λαζάρου, τον τρομερό αυτό άνθρωπο και σεφ και του ζητήσαμε να μας ετοιμάσει το μενού. Δέχτηκε με χαρά, αλλά μας είπε ότι δεν προλαβαίνει να κάνει κάτι άλλο πέρα απ’ το να το σχεδιάσει. Στην πορεία όμως, μπήκε στη ψυχή του πράγματος κι ο ίδιος, ερχόταν εδώ συνεχώς, συμβούλευε για την κουζίνα, έφερε τους προμηθευτές του. Το πιο σημαντικό όμως, είναι ότι μαζί με την ομάδα του ανέλαβε να εκπαιδεύσει τους ανθρώπους που θα μαγειρεύουν.

Όταν πριν περίπου ένα μήνα ξεκίνησε η εκπαίδευση και με δάκρυα στα μάτια είδαμε την εικόνα των ανθρώπων κάτω στην κουζίνα που μάθαιναν με ζήλο, θυμηθήκαμε και πάλι το δάσος, τη μεγάλη εικόνα, καταλάβαμε ότι πάμε καλά και συνεχίζουμε.

Αυτό είναι το πρότζεκτ, προτεραιότητα για την κουζίνα είναι να έχουν όλοι όρεξη για δουλειά, να είναι πάνω από 50 -αν και δεν είναι όλοι άνω των 50- και να έχουν φτιάξει στη ζωή τους ένα βραστό αυγό. Κι από αυτό το βραστό αυγό, σήμερα φτιάχνουν φαγάκι Λαζάρου.

Εκπαιδεύονται, ενεργοποιούνται, ενδυναμώνονται και βρίσκουν δουλειά. Μας έφεραν την πρώτη εβδομάδα πιάτα πάνω και δοκιμάζαμε και κλαίγαμε, ακόμα κλαίμε

Στο μπαρ συνέβη το ίδιο, ζητήσαμε από έναν υπέροχο τύπο και πολύ καλό μπαρτέντερ, τον Πέτρο Μυτιληναίο, να μας το στήσει. Τελικά κι εκείνος έφτιαξε τα κοκτέιλ, εκπαίδευσε τα παιδιά.

Νιώθουμε ότι έχουν μαζευτεί εδώ οι δυνάμεις του καλού για να βγει κάτι πολύ ωραίο. Υπάρχει μια κοινωνία που αγαπάει και αγωνίζεται και αντιστέκεται, τις ποδιές για τα παιδιά ας πούμε τις έφτιαξε ο Τσεκλένης μόλις του το ζητήσαμε. Μ’ αυτήν την κοινωνία πορευόμαστε εμείς.

“Δεν θέλουμε χάρες”

Η πιο συγκινητική στιγμή της παραμονής μας στο σπίτι της Σχεδίας, ήταν η επίσκεψη στο χώρο της κουζίνας, εκεί όπου τρεις περήφανοι και αγχωμένοι για να πετύχουν το τέλειο αποτέλεσμα άνθρωποι, μελετούσαν προσεκτικά τη συνταγή για να παραδώσουν μια ομελέτα που έδειχνε πραγματικά νοστιμότατη. Η συγκίνηση του Χρήστου ήταν αδύνατον να κρυφτεί για ακόμη μια φορά.

Εννοείται ότι έχουμε αγωνία να δουλέψει ως χώρος, έτσι μόνο θα τα βγάλει πέρα. Όπως και με τη Σχεδία όμως, που θέλουμε να φτιάχνουμε ένα πολύ καλό περιοδικό ώστε για σένα που το αγοράζεις να έχει πραγματική αξία, έτσι κι εδώ, θέλουμε να θέλει ο κόσμος να έρχεται έτσι κι αλλιώς, πέρα απ’ την συμμετοχή σε μια υπέροχη πράξη άμεσης υποστήριξης προς έναν άνθρωπο. Επειδή θα του αρέσει ο χώρος, η μουσική, η ατμόσφαιρα, το φαγητό, ο καφές και το γεγονός ότι το πρότζεκτ είναι κοινωνικό να γεμίζει την ψυχή του πιο πολύ.

Δεν θέλουμε χάρες και δεν το θέλουν ούτε οι ίδιοι άνθρωποι που μαγειρεύουν, γιατί φτιάχνουν πραγματικό καλό φαγητό, φαγητό Λαζάρου. Θέλουμε να φτιάχνουμε τον καλύτερο καφέ στην πόλη, όχι με όρους ανταγωνισμού, αλλά για να προσφέρουμε μια υπηρεσία που αξίζει.

Κοιτάμε τις αδυναμίες και τις αστοχίες μας, είναι μια διαδικασία να γίνεις καλύτερος σε όλα τα κομμάτια

Θα είμαστε ανοιχτά από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, επτά μέρες την εβδομάδα. Το πρωί για καφέ και σάντουιτς και από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 12 το βράδυ για φαγητό. Ο χώρος είναι άκαπνος και χαιρόμαστε πάρα πολύ γι’ αυτό κι ας είμαστε φανατικοί καπνιστές.

Ο χώρος είναι εύκολα προσβάσιμος, έχει πέσει πολύ μελέτη για να τον φτιάξουμε, απευθυνθήκαμε σε φορείς για ανθρώπους με προβλήματα όρασης ή που είναι σε αμαξίδιο. Πριν μερικές ημέρες ήρθε εδώ ο Παναγιώτης Πιτσίνιαγκας από τον ΣΚΕΠ, ο οποίος μας είχε συμβουλεύσει πώς να το στήσουμε και έπαθε πλάκα, μας είπε ‘επιτέλους ένα μπαρ που μπορώ να επισκέπτομαι την τουαλέτα’.

Εμείς με τη γειτονιά δεν είμαστε ανταγωνιστές, αυτό κάποιοι που δεν μας ξέρουν δεν μπορούν να το καταλάβουν. Εμάς μας ενδιαφέρει και ο κόσμος που κυκλοφορεί έτσι κι αλλιώς εδώ και όσοι μας ακολουθούν και θέλουν να μας γνωρίσουν.

Κάποτε είχε δώσει συνέντευξη στη Σχεδία ο Βασίλης Αλεξάκης, αυτός ο τρομερός συγγραφέας και τον είχε ρωτήσει η Ελεωνόρα Ορφανίδου αν είναι αισιόδοξος. Η απάντησή του ήταν ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή. Πρέπει να αναζητούμε συνέχεια λύσεις και όχι προβλήματα. Κι η Σχεδία ήταν μια αντίδραση στα προβλήματα που ζούμε. Η Σχεδία είναι ένας κόσμος ολόκληρος που δεν είναι κάθε μέρα ο ίδιος, με όλες τις δυσκολίες του.

Η αλήθεια είναι ότι φεύγοντας από το σπίτι της Σχεδίας, είναι αδύνατον να μην είσαι λίγο πιο αισιόδοξος και χαμογελαστός. Όπως θα έλεγε κι ο Χρήστος, αγάπη. Όλα τα άλλα θα τα βρούμε.