Θα πίστευες ότι η Πτολεμαΐδα έχει το μοναδικό πολυθεματικό χειμερινό φεστιβάλ της χώρας;

Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη χαιρετά συγκινημένη το κοινό της Πτολεμαΐδας που έχει γεμίσει κάθε εκατοστό του διαθέσιμου χώρου και τη χειροκροτεί όρθιο. Οι τελευταίες στιγμές του 3ου Φεστιβάλ ‘Η πόλη γιορτάΖΕΙ’, του πολυθεματικού Φεστιβάλ της πόλης της Δυτικής Μακεδονίας, αποτυπώνονται στο κινητό της Μάρθας Μαυρίδου. Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ είναι συγκινημένη. Γιατί βλέπει το τρελό εγχείρημα μερικών ανθρώπων που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια να γίνεται θεσμός και πόλος έλξης των σημαντικότερων καλλιτεχνών, συγγραφέων και δημιουργών της χώρας.

“Μιλάμε για μια πόλη περίπου 45.000 κατοίκων, η οποία έχει 15, ίσως και παραπάνω, ενεργούς πολιτιστικούς συλλόγους, πέντε ενεργές θεατρικές ομάδες, τέσσερα ωδεία, κινηματογραφική ομάδα, σχολές χορού, φιλαρμονική, μια ενεργή βιβλιοθήκη, ένα εξαιρετικό μουσικό σχολείο και τα τρία τελευταία χρόνια το μοναδικό πολυθεματικό χειμερινό φεστιβάλ της Ελλάδας. Νομίζω τα πάμε αρκετά καλά. Τα μέτωπα τόσο σε ό,τι αφορά τον λαϊκό, όσο και τον σύγχρονο πολιτισμό είναι ανοιχτά και διαρκώς εξελίσσονται και είναι πολύ ελπιδοφόρο πως όλες οι δομές κάθε χρόνο έχουν αύξηση στους ‘εκπαιδευόμενούς’ τους”, είναι τα πρώτα λόγια της έμπειρης παιδαγωγού, η οποία στέκεται στην ανάγκη που οδήγησε στο Φεστιβάλ ‘Η πόλη γιορτάΖΕΙ’.

Φωτιογραφίες: Δέσποινα Μιχαηλίδου/Χρήστος Σαπαρδάνης

Ήταν μία κοινή ιδέα με τον Θέμη Μουμουλίδη. Γνωριστήκαμε στον Βόλο (μία πόλη αμιγώς πολιτιστική όπου έζησα και ‘έδρασα’ για 14 ολόκληρα χρόνια) και όταν ξανασυναντηθήκαμε στην Πτολεμαΐδα το έριξε σαν ιδέα. Τη βρήκα μεγαλειώδη. Αρχικά γιατί θα είχαμε την ευκαιρία να δούμε πράγματα διαφορετικά στην Πτολεμαΐδα και έπειτα γιατί είχαμε την ευκαιρία γύρω από το Φεστιβάλ, να μαζευτούμε όλες οι πολιτιστικές δυνάμεις της περιοχής, να συνεργαστούμε και να δημιουργήσουμε μέσα από μια συλλογικότητα κάτι μεγάλο. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η ‘ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ’, ο πολιτιστικός σύλλογος που διοργανώνει το μοναδικό πολυθεματικό χειμερινό Φεστιβάλ στην Ελλάδα. Θα το πίστευες;

Η συζήτησή μας πηγαίνει στο 2017 και στην πρώτη απόπειρα.

Το πρώτο Φεστιβάλ στήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσα σε ένα μπαράκι το οποίο δεν υπάρχει πια. Ήταν το γραφείο μου τα πρωινά, ο χώρος συνάντησης της ομάδας τα βράδια, η τραπεζαρία μας, τα πάντα. Θυμάμαι βραδιές του Γενάρη με μείον 20 βαθμούς –ήταν πολύ κρύος εκείνος ο χειμώνας- να τουρτουρίζουμε από το κρύο, αλλά να είμαστε όλοι εκεί. Όπως και οι αμφιβολίες. Μέχρι, άλλωστε, να οριστικοποιηθεί πως η ΔΕΗ στηρίζει το Φεστιβάλ, τα όνειρά και ο προγραμματισμός μας ήταν εντελώς στον αέρα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη στιγμή που μου τηλεφώνησαν και μου είπαν πως το θέμα μας τελείωσε. Είχα πρόβα για μια παράσταση που ετοίμαζα. Μου τηλεφώνησαν στις 11 το βράδυ. Δεν μπορούσα να ηρεμήσω. Μου φαινόταν απίστευτο πως θα το κάνουμε τελικά. Ένα πραγματικό παραμύθι.

Της ζητάω να μου περιγράψει τους ‘δράκους’ του παραμυθιού αυτού.

Ένα τόσο μεγάλο project έχει τεράστιες δυσκολίες. Ειδικά από τη στιγμή που όσοι δουλεύουν γι’ αυτό είναι ερασιτέχνες, πρωτάρηδες και εθελοντές. Το οργανωτικό κομμάτι ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα το οποίο όμως λύθηκε. Κάθε ένας μας είναι επαγγελματίας σε διαφορετικό πεδίο οπότε η γνώση έγινε δύναμη και φτάσαμε στον στόχο. Οι κτιριακές υποδομές είναι επίσης ένα ‘αγκάθι’ για την Πτολεμαΐδα. Δεν έχουμε χώρους που μπορούμε να κάνουμε πράγματα. Ακόμα και το Πνευματικό Κέντρο μας έχει μικρή σκηνή και ελλιπέστατο τεχνικό εξοπλισμό. Αυτό αυτόματα μας περιορίζει κυρίως σε ό,τι αφορά το μέγεθος των παραγωγών που θα φιλοξενήσουμε. Σκεφτείτε πως την πρώτη χρονιά του Φεστιβάλ δε λειτουργούσε ούτε ο κινηματογράφος. Επίσης, όταν ξεκινάς μια τέτοια προσπάθεια, να δημιουργήσεις κάτι τόσο μεγάλο από το πουθενά, έχεις περισσότερους εχθρούς παρά συμμάχους.

Αυτό βέβαια ευτυχώς ανατράπηκε στην πορεία. Εξαιρετικά σύντομα μάλιστα. Κι αυτό γιατί είχαμε πολλούς ‘συμμάχους’ στο πλευρό μας. Αρχικά, το Φεστιβάλ μας δε θα γινόταν αν δεν στήριζε το όλο εγχείρημα η ΔΕΗ. Μια ΔΕΗ που μας έδειξε το κοινωνικό της πρόσωπο και την ευαισθησία της σε θέματα πολιτισμού, στηρίζοντας την προσπάθεια οικονομικά και ηθικά. Αν ανατρέξετε στα προγράμματα των τριών διοργανώσεων μπορείτε να δείτε συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις που η τιμή εισιτηρίου δεν δικαιολογεί το κόστος τους. Το ακριβότερο εισιτήριο ήταν 10 ευρώ, ενώ πολλές εκδηλώσεις ήταν δωρεάν. Αυτό δε θα μπορούσε να γίνει χωρίς οικονομική στήριξη.

Επίσης, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας μας άνοιξε την πόρτα και ενίσχυσε την προσπάθεια μας οικονομικά και ηθικά, ο Δήμος μας διευκόλυνε με τους χώρους και οι επιχειρηματίες έδωσαν σθεναρό παρών από την πρώτη διοργάνωση. Και ξέρετε όταν σε εμπιστεύονται χωρίς να έχουν δει αποτελέσματα οφείλεις να σεβαστείς την εμπιστοσύνη αυτή και να φανείς αντάξιος της. Και φυσικά είχαμε τους “αφανείς ήρωες” του εγχειρήματος. Κι ήταν πολλοί. Πρώτα απ’όλα οι εθελοντές μας. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ακούραστα βοηθούν για να πετύχει η προσπάθεια. Από αυτούς που κάθονται στο γραφείο για να απαντούν στα τηλέφωνα μέχρι όσους βοηθούν στο συμμάζεμα και την καθαριότητα των χώρων μετά το πέρας των εκδηλώσεων. Και μετά οι οικογένειές και οι φίλοι μας που περίπου δυο μήνες πριν το Φεστιβάλ μας χάνουν και μας ξαναβρίσκουν σε κάποιο πόστο κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων.

Ποια ήταν, όμως, η ανταπόκριση του κοινού στην προσπάθεια;

Οι άνθρωποι της πόλης και όχι μόνο είναι η δύναμή μας. Και τα λόγια τους. Αν απομονώσουμε τις ατάκες που ακούμε έχουμε δύναμη για 100 ακόμα Φεστιβάλ. Πρέπει να σου πω ότι οι καλλιτέχνες μας λένε πάντα πως το κοινό της πόλης είναι πολύ καλά “εκπαιδευμένο”, δεν τρώνε, δε μιλάνε, δε χτυπάνε τηλέφωνα. Ή έστω όχι όσο αλλού. Οι αμφιβολίες και η επιφυλακτικότητα είναι σαφώς υπαρκτές από κάποιους ανθρώπους, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία το θεωρεί αυτό που πραγματικά είναι, μια γιορτή για την πόλη που μέσα από αυτήν έρχεται και η αλλαγή. Ειδικά φέτος, όλες μας οι εκδηλώσεις ήταν sold out. Και αυτή η αγάπη έχει γεννήσει πολλές συγκινητικές στιγμές. Δε θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που είδα ανθρώπους να κρατάνε το πρόγραμμα και να σημειώνουν που θα πάνε, να συζητάνε για τις παραστάσεις και να σχολιάζουν τις συναυλίες. Όπως δε θα ξεχάσω ποτέ και τη φράση που φέτος ακούγαμε πολύ έντονα: “νιώθουμε πως ζούμε σε άλλη πόλη”. Πόσο τιμητικό να το ακούς από συμπολίτες σου!

Θεωρώ πως μπορούμε να μιλάμε για έναν θεσμό. Το οργανωτικό κομμάτι είναι πλέον σε επαγγελματικό επίπεδο και η καλλιτεχνική αξία του Φεστιβάλ είναι μετρήσιμη πια σε πανελλήνιο επίπεδο. Φέτος, μάλιστα, είναι η πρώτη χρονιά που έχουμε ήδη κουβεντιάσει με ανθρώπους για το 4ο Φεστιβάλ. Στόχος είναι να υπάρχει ένας μηχανισμός ο οποίος θα λειτουργεί όλη την χρονιά με τελικό στόχο το Φεστιβάλ. Αυτό βέβαια δεν είναι εύκολο μιας και έχουμε όλοι τις δουλειές μας. Ωστόσο, το ψάχνουμε, το θέλουμε πολύ και ελπίζουμε να βρούμε τρόπο να το πετύχουμε. Το Φεστιβάλ ήρθε για να μείνει και αυτό ήταν ξεκάθαρο από την πρώτη χρονιά. Στόχος πάντα ήταν να ευνοηθεί η πόλη, τόσο καλλιτεχνικά όσο και οικονομικά. Και τα πήγαμε καλά. Τώρα θέλουμε να γίνει γνωστό και έξω από τα όρια της Δυτικής Μακεδονίας. Σχεδιάζουμε καλλιτεχνικές συμπράξεις που θα αξίζει να ταξιδέψει κανείς για να παρακολουθήσει, με το παιδί και τις δράσεις γύρω από αυτό να αποτελούν το μεγάλο μας στοίχημα. Το άνοιγμα στην νεολαία ξεκίνησε από την τρίτη διοργάνωση όμως ετοιμάζονται ακόμα μεγαλύτερα πράγματα. Το πρώτο μας μέλημα, όμως, είναι μια Πόλη που γιορτάΖΕΙ και μέσα από αυτή τη γιορτή να μάθει να αλλάΖΕΙ και τελικά να ΖΕΙ όπως της αξίΖΕΙ.

Κεντρική φωτογραφία: Η πόλη γιορτάΖΕΙ Facebook.