Θα πίστευες ποτέ ότι θα άκουγες συμφωνία του Μπετόβεν στο βουνό ενός χωριού 30 κατοίκων;

Το να ξυπνάς με τον ήχο των τζιτζικιών και να μην έχεις πρόσβαση στο ίντερνετ πρέπει να θεωρείται η μεγαλύτερη ‘πολυτέλεια’ του 21ου αιώνα. Ή το ιδανικό Καλοκαίρι. Το δόγμα ‘Offline is the new luxury’ υιοθετήθηκε πλήρως και στα πετρόχτιστα σπίτια της Ρόκκας και της Κεράς, χωριών της Κρήτης με 50-60 μόνιμους κατοίκους αθροιστικά, που διοργανώνουν για έβδομη συνεχή χρονιά τις ‘Γιορτές Ρόκκας’.

Ένα πολιτιστικό θαύμα δύο εβδομάδων με εργαστήρια, εκπαιδευτικά πρότζεκτ, θεατρικές – μουσικές παραστάσεις και ένα ευρύ φάσμα τεχνών που ενώνει καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, χαρίζει σε κατοίκους και τουρίστες μνήμες και ριζώματα που θα κουβαλούν για πάντα μαζί τους και αποδεικνύει κάτι σπουδαίο. Ότι οι γεωγραφικοί και πληθυσμιακοί παράγοντες δεν παίζουν κανέναν απολύτως ρόλο όταν μιλάμε για μεράκι και πολιτισμό. Κανέναν.

“Όπως σε πολλά χωριά της Κρήτης, έτσι και στη Ρόκκα πραγματοποιούνταν κάθε καλοκαίρι ένα πανηγύρι στην πλατεία του χωριού, το οποίο σταδιακά στην περιοχή μας σταμάτησε. Έτσι, το 2013 έριξα την ιδέα να κάνουμε τις ‘Γιορτές Ρόκκας’. Όχι όμως στην πλατεία αλλά στο βουνό, στον αρχαιολογικό χώρο της Ρόκκας! Όπως καταλαβαίνεις κάποιοι γέλασαν. Μιλούσαμε, άλλωστε, για έναν χώρο κλειστό, περιφραγμένο, στην πλαγιά του βουνού, όπου οι κτηνοτρόφοι μας έβαζαν τα ζώα τους. Σαν να λέμε ένα άβατο. Ωστόσο, είχαμε πείσμα και το προσπαθήσαμε. Ανοίξαμε τον χώρο, τον καθαρίσαμε και οργανωθήκαμε. Την πρώτη χρονιά κάναμε έναν υπολογισμό με το πόσους να περιμέναμε. Οι πιο αισιόδοξοι είπαμε 200 με 300 άτομα. Ήρθαν 1500!

(Φωτογραφία: Γιάννης Μαρκογιαννάκης)

Εκεί διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μία τεράστια δυναμική πίσω από αυτό και ότι έπρεπε να διαφοροποιηθούμε ακόμα περισσότερο και να στοχεύσουμε στην κλασική μουσική. Τρία χρόνια αργότερα, το 2016, έγινε η πρώτη συμφωνική συναυλία στο βουνό μας! Θα το πίστευες; Φέραμε την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης σε πλήρη σύνθεση και έπαιξε συμφωνίες του Μπετόβεν στο βουνό ενός χωριού 30 κατοίκων, όπου δεν είχε ακουστεί ξανά κλασική μουσική. Είναι σαν να λέει ένα παιδί “θέλω να γίνω αστροναύτης” και μετά από κάποια χρόνια να το καταφέρνει. Έτσι ένιωσα. Φάνταζε απίθανο, ένα παιδικό όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Και ξέρεις τι μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση; Ο ηλεκτρισμός που νιώσαμε όλοι από τις πρόβες. Το ρεύμα που μας διαπέρασε. Και μας γέμισε ενέργεια για να αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο τις Γιορτές”, τονίζει ο Παναγιώτης Σημανδηράκης, εμπνευστής και πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής των Γιορτών, αναλύοντας τί κρύβεται πίσω από μία τέτοια ιδέα.

“Η ανάγκη να επαναφέρουμε μία κινητικότητα στην περιοχή που είχε χαθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό κρύβεται. Έπρεπε να βρούμε έναν τρόπο τα χωριά μας, εκτός από πέρασμα, να γίνουν και προορισμός. Και ο τρόπος που βρήκαμε ήταν να χρησιμοποιήσουμε τον πολιτισμό σαν εργαλείο ανάπτυξης για τις περιοχές και κυρίως να εμπλέξουμε και τους ίδιους τους κατοίκους σε αυτή τη διαδικασία.

Γρήγορα φάνηκε ότι ήταν μία ανάγκη που δεν την είχα μόνο εγώ, αλλά και οι υπόλοιποι στο χωριό, οι οποίοι αγκάλιασαν την προσπάθεια, συμμετέχουν ενεργά και αισθάνονται κομμάτι αυτού που γίνεται. Το αποδεικνύουν κάθε χρόνο με τον χρόνο που αφιερώνουν, την προσφορά τους, την προθυμία του να φιλοξενήσουν τους επισκέπτες και τους καλλιτέχνες στα σπίτια τους. Όλοι οι κάτοικοι θέλουν ο κάθε επισκέπτης να φεύγει με ικανοποίηση για αυτά που είδε και για αυτά που γνώρισε”.

(Φωτογραφία: Γιάννης Μαρκογιαννάκης)

Η συζήτησή μας πηγαίνει στην ανοδική πορεία που γνωρίζουν οι Γιορτές τα τελευταία χρόνια, επεκτείνοντας τις δράσεις τους και στο γειτονικό χωριό της Κεράς.

“Από την αρχή είπαμε ως ομάδα ότι οι έννοιες “ταυτότητα” και “ποιότητα” θα είναι ταυτόσημες στην προσπάθειά μας. Έτσι, επενδύουμε κάθε χρόνο σε κορυφαίους συντελεστές που μοιράζονται την ίδια δίψα μαζί μας και που βοηθούν να μεγαλώσει το όραμά μας. Με την παρουσία της Μέτης Παναγιωτοπούλου, της καλλιτεχνικής πλέον διευθύντριας των Γιορτών, προστέθηκε στον χάρτη των εκδηλώσεων και το διπλανό χωριό της Κεράς, όπου στήνεται η μεγαλύτερη θεατρική σκηνή της χώρας, καθώς κάθε σπίτι και κάθε αυλή γίνονται για δύο μέρες σκηνικό θεατρικών και παραστατικών τεχνών.

(Φωτογραφία: Γιάννης Περαθωράκης)

Σταδιακά προστέθηκαν και διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, τόσο για ενήλικους, όσο και για ανήλικους. Στο κομμάτι των ανήλικων, θέλουμε όσα παιδιά έρχονται το Καλοκαίρι εδώ για να δούνε τον παππού και τη γιαγιά να αποκτούν κοινά βιώματα που θα τους συνδέουν με τον τόπο τους, ενώ στο κομμάτι των ενήλικων θέλουμε να γίνουμε η ευκαιρία να αποκτήσουν κι άλλες δεξιότητες, όπως η λιθοξοία, μία πανάρχαια τεχνική και τέχνη για την πέτρα. Πρέπει να σου πω ότι κάποιοι από τους μαθητές μας έχουν εξελιχτεί σε επαγγελματίες πλέον στην τεχνική αυτή.

Σε αυτό συνέβαλε και η παρουσία της διακεκριμένης γλύπτριας Ασπασίας Παπαδοπεράκη, αλλά και η δική μας θέληση να δημιουργήσουμε ένα εργαστήριο που δεν θα είχε να ζηλέψει τίποτα. Ακόμα και τα εργαλεία του εργαστηρίου είναι αγορασμένα από την Τήνο. Μετά από τρία χρόνια κι έναν σημαντικό αριθμό μαθητών, μάλιστα, ετοιμαζόμαστε να οργανώσουμε το Παγκόσμιο Συμπόσιο Γλυπτικής, τα έργα του οποίου ελπίζουμε να παραμείνουν στα χωριά για να διακοσμούν διάφορα σημεία τους”, προσθέτει ο νέος Δήμαρχος Χανίων.

(Φωτογραφία: Γιάννης Μαρκογιαννάκης)

Ποια είναι, όμως, η στιγμή αυτή που δεν θα ξεχάσει ποτέ από όλα αυτά τα χρόνια που η ιδέα του πήρε σάρκα και οστά και έγινε αφετηρία για να έρθουν στην Κρήτη άνθρωποι από κάθε γωνιά του πλανήτη;

“Στις περσινές ‘Γιορτές Ρόκκας’ η Φαίδρα, μία διακεκριμένη Ελληνίδα χορεύτρια που ζει στη Γερμανία, έκανε ένα φανταστικό θεατρικό δρώμενο με τον πιο ηλικιωμένο κάτοικο του χωριού, τον Φουντολογιώργη. Ο υπερήλικας απήγγειλε απ’ έξω στίχους του Ερωτόκριτου (τους οποίους ξέρει σχεδόν όλους) και η Φαίδρα χόρευε δίπλα του σύγχρονο χορό συνοδεία ενός λαούτου. Ήταν από τις ομορφότερες στιγμές της περσινής διοργάνωσης. Οι δυο τους, μάλιστα, ανέπτυξαν τέτοια σχέση που μιλούσαν όλο τον Χειμώνα. Κάποια στιγμή φέτος ο Φουντολογιώργης αρρώστησε βαριά. Είναι στο νοσοκομείο κλινήρης και δεν μπορεί να σηκωθεί ούτε από το κρεβάτι.

(Φωτογραφία: Γιάννης Περαθωράκης)

Πριν από λίγες ημέρες η Φαίδρα ήρθε πάλι στο χωριό και τον επισκέφτηκε. Και ήταν η πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό που ο Φουντολογιώργης σηκώθηκε από το κρεβάτι και της μίλησε! Για πέντε ολόκληρες ώρες! Ξανάνιωσε από τη χαρά που την ξανάβλεπε. Ένας υπερήλικας από ένα χωριό της Κρήτης και μία χορεύτρια που ζει στη Γερμανία ανέπτυξαν τέτοια σχέση εξαιτίας των Γιορτών μας. Σκέψου ότι η Φαίδρα λέει, πλέον, πως έχει ακόμα ένα χωριό και ακόμα έναν παππού!

Και ξέρεις ποιο είναι το σημαντικότερο; Να συνειδητοποιήσει κάθε τόπος ότι αυτά που μπορεί να καταφέρει δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το μέγεθος ή τον αριθμό των κατοίκων του, παρά μόνο με το πόσο δεμένη και αποφασισμένη είναι η ομάδα. Ο πλούτος της ελληνικής ενδοχώρας μπορεί να κάνει πολιτιστικά θαύματα. Και ο πολιτισμός είναι θεραπεία δια πάσα νόσο”, καταλήγει.