Πώς ‘κατασκεύαζαν’ τους βασανιστές στη χούντα

“Μας χτυπούσανε αλύπητα, μας κλωτσούσανε, μας ποδοπατούσανε… Μέσα σ’ όλο αυτό το πράγμα εγώ ένιωθα σαν να να ‘μαι κρατούμενος. Φτάσαμε μπροστά στον λόχο (…) μόλις τους είπα ότι είμαι ηθοποιός ήταν ένα σημείο που τους κέντρισε και άρχισαν να με χτυπούν ιδιαίτερα. Και να με ρωτάνε ας πούμε “είσαι κομμουνιστής; Είσαι πούστης; Τι είσαι εσύ”. (…) ήταν έξι εκπαιδευτές που με τραβούσαν, ο ένας με πέταγε στον άλλον, με πετούσαν κάτω, με πατούσαν…”.

Αυτά τα λόγια δεν ανήκουν σε κάποιον φυλακισμένο. Ανήκουν σε έναν πρώην ΕΣΑτζή, έναν ανθρωποφύλακα, ο οποίος περιγράφει τα όσα πέρασε κατά την τρίμηνη “εκπαίδευση” του, κατά την περίοδο που από απλός φαντάρος, μετατράπηκε σε βασανιστή. Τον Σίμωνα Πάτροκλο.

“Το χειρότερο καψόνι ήταν να σε ξυπνήσουν τη νύχτα, να σε βγάλουν στον προθάλαμο με το εσώρουχο, να σου φορτώσουν στον λαιμό το μεγάλο σάκο, αυτός να κρέμεται μπροστά και το σακίδιο στην πλάτη, το κράνος χωρίς το προφυλακτικό μέτρο από μέσα στο κεφάλι, το όπλο στην ανάταση και να χοροπηδάς επί δύο-τρεις ώρες.”. Αυτά τα λόγια ανήκουν στον Μιχάλη Πέτρου, επίσης πρώην ΕΣΑτζή, διαβόητο για τα βασανιστήρια του την περίοδο της χούντας. Εδώ και ο ίδιος περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο από “παιδί της διπλανής πόρτας” μετατράπηκε σε βασανιστή.

Η αφήγησή τους έρχεται απ’ το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ δανικής παραγωγής ‘Ο γιος του γείτονά σου. Πώς κατασκευάζεται ένας βασανιστής’, που γυρίστηκε το 1976 και περιέχει μαρτυρίες τόσο των βασανιστών, όσο και των θυμάτων τους.

“-Όταν βασάνιζες, ήσουν καλός σ’ αυτήν τη δουλειά; Τα κατάφερνες;

-Ναι… Νομίζω ότι ήμουνα καλός.(…)

-Αυτό σε ικανοποιούσε;

-Εκείνη την εποχή, ναι”.

Η εκπαίδευση του Μιχάλη Πέτρου ήταν “επιτυχής”, μετατράπηκε σε έναν από τον σκληρότερο βασανιστή. Κατά τη διάρκεια της Δίκης των Συνταγματαρχών δήλωσε μετανιωμένος και περιέγραψε αναλυτικά τα μαρτύρια που επέβαλε στους κρατούμενους.

-Υπάρχουνε μέθοδοι βασανισμού που δεν θα τους έκανες σε καμιά περίπτωση τότε;

-Τότε; Όχι. Όλα θα μπορούσαμε να τα έχουμε κάνει. (…)

-Αν σε βάζανε δηλαδή να βασανίσεις το παιδί του Μήνη (σ.σ. κρατούμενος Αξιωματικός) μπροστά του.

-Ναι. Μπορεί να το έκανες.”

Αυτό απαντά σε ένα άλλο σημείο του ντοκιμαντέρ ο Πέτρου.

“Επιδίωξα να με δούνε οι άλλοι ΕΣΑτζήδες να δέρνω”, λέει ο Γιώργος Μπιζιουρας, επίσης ΕΣΑτζής στη χούντα. “Γιατί αυτό ζητούσαν εκεί μέσα. Όχι μόνο να δείρεις, αλλά και να σε δουν να δείρεις. Για να ‘σαι το καλό παιδί γι’ αυτούς”.

Ένα ντοκιμαντέρ μίας ώρας, που εκτός απ’ τους βασανιστές και τις μαρτυρίες του Σπύρου Μουστακλή και του Στάθη Παναγούλη, περιέχει και τη δραματοποίηση πολλών σκηνών που εκτυλίχθηκαν στα υπόγεια της ΕΑΤ-ΕΣΑ και όχι μόνο, με αληθινούς ηθοποιούς.

Η δανική εκδοχή του 1976 υπάρχει στο YouTube, αλλά είναι σε κακή ποιότητα και επιπλέον έχει αφήγηση στα δανικά χωρίς υπότιτλους. Στο Vimeo υπάρχει η έκδοση της ταινία του 1981 με αγγλική αφήγηση και καλύτερη εικόνα, οπότε προτιμήσαμε να βάλουμε αυτήν εδώ.

Είναι καλή ευκαiρία να δεις αυτό το ντοκιμαντέρ σήμερα: