Είδαμε πρώτοι τις φωτιστικές εγκαταστάσεις του ΚΠΙΣΝ για τα Χριστούγεννα

Πέντε φωτιστικές εγκαταστάσεις διεθνών και εγχώριων καλλιτεχνών αποτελούν για φέτος τον εκθεσιακό στολισμό του ΚΠΙΣΝ, συνεχίζοντας την καλλιέργεια ενός θεσμού που ξεκίνησε το 2017: παράλληλα με τα φωταγωγημένα πλατάνια στο Κανάλι, όπως και τα φυσικά έλατα στην Αγορά, πίσω απ’ τη σκηνή όπου πρόκειται να διεξαχθούν οι δωρεάν εκδηλώσεις, σε διάσπαρτα σημεία του μεγάλου Πάρκου νότια της Συγγρού τοποθετούνται μνημειακά έργα με φως, που προκαλούν μικρούς και μεγάλους για παιχνίδι, διάδραση και νέα ποστ στο Instagram.

Η πρεμιέρα για το χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα του ΚΠΙΣΝ είναι το απόγευμα της 1ης Δεκεμβρίου: με παρουσιάστρια τη Νάντια Κοντογεώργη, παρέα με την Παιδική Χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, τον φημισμένο μαέστρο Francisco Núñez από την Νέα Υόρκη και το χορωδιακό σύνολο της Μαρίνας Σάττι, ανάβουν τα φώτα στις 19:00, συμπεριλαμβανομένων και των φωτεινών εγκαταστάσεων. Παρακάτω, μία πρώτη γεύση.

Ακολουθώντας μια πομπή λευκού φωτός

Στην πλαγιά που απλώνεται πάνω από την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος, εκατέρωθεν του κεντρικού μονοπατιού, ορθώνονται 117 κάθετοι φωτοσωλήνες, σε αυστηρά ίσες αποστάσεις μεταξύ τους. Το όνομα της μνημειακής εγκατάστασης μαρτυρά την ιδέα που συνέλαβαν οι Γιώργος Νίκας και Ελένη Μαραγκάκη, βλέποντας με συμβολικό τρόπο την ήπια κλίση που καταλήγει στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ: “Πομπή”.

«Για εμάς, η κυριότερη έμπνευση ήταν η ήδη υπάρχουσα αρχιτεκτονική του χώρου με μείζον στοιχείο το κεντρικό μονοπάτι: η απόλυτα ευθεία χάραξη που τέμνει το τοπίο και καταλήγει στην κορυφή του κτιρίου, σε συνδυασμό με την ανοδική κλίση του εδάφους, μας έδωσε την αίσθηση της πορείας», εξηγούν οι ίδιοι για την πρόταση που ξεχώρισε κατά τη διαδικασία του open call: για πρώτη φορά, το ΚΠΙΣΝ απηύθυνε ανοιχτό κάλεσμα στην ελληνική σκηνή για το light installation στα Φυτεμένα Δώματα, το οποίο χωρικά είναι και ο πρωταγωνιστής.

Οι ράβδοι μαγνητίζουν από μακριά, γεννώντας ένα αίσθημα απορίας: ένα παραταγμένο πλήθος με μυστήρια ακρίβεια και υπέρμετρη λάμψη, που δίνει ζωή στα ξερά χορτάρια. Όπως σε κάθε τελετουργικού, η απάντηση προκύπτει μονάχα ανεβαίνοντας μαζί τους τον λόφο – τι νιώθεις;

Το φωτοστέφανο που ίπταται

Πρόκειται, άραγε, για μια άμεση αναφορά στον ήλιο ή έναν συμβολισμό της πανανθρώπινης ιερότητας; Πρόκειται για την εντύπωση της εξιδανίκευσης ή το ιδιαίτερο οπτικό φαινόμενο που δημιουργείται στον αέρα, τη στιγμή που το φως έρχεται σε επαφή με τους παγωμένους κρυστάλλους στα σύννεφα; Όλες τούτες τις υποδηλώσεις κρύβει το όνομα και το ακτινωτό σχήμα του Halo από την ολλανδική κολεκτίβα Venividimultiplex, που τοποθετήθηκε στο ΚΠΙΣΝ για τα Χριστούγεννα:

Βρίσκεται πάνω από τους Πίδακες Νερού στη νοτιοανατολική πλευρά του Πάρκου και προσφέρει μερικά δευτερόλεπτα ενδοσκόπησης, υπό τους ήχους του νερού και τη λάμψη του θερμού φωτός. Όσο πλησιάζεις, τόσο ανεβαίνει η φωτεινότητα. Την ίδια στιγμή, το φωτοστέφανο μοιάζει σαν να αιωρείται.

Τρία σιλό όπου ο ήχος στροβιλίζεται

Το 2019, όταν ήταν προσκεκλημένος στο φεστιβάλ Glow στο Αϊντχόφεν και κλήθηκε να κάνει μια νέα παραγωγή, ο Ολλανδός Jonas Vorwerk –που είναι διακεκριμένος στο να ζωντανεύει περιβάλλοντα στην κόψη τεχνολογίας και φαντασίας– κατασκεύασε τρεις μεγάλες εγκαταστάσεις σε μέγεθος και σχήμα σιλό, όπου «βλέπεις τον ήχο να κινείται».

«Η ιδέα ήρθε από το παρελθόν της περιοχής NRE, όπου πραγματοποιείται το φεστιβάλ: για δεκαετίας, εκεί βρισκόταν ένα μεγάλο εργοστάσιο αερίου και τα αεροφυλάκια ήταν το σήμα κατατεθέν», εξηγεί ο εικαστικός μπροστά στην εγκατάσταση που μετέφερε στο ΚΠΙΣΝ, «οπότε στηρίχθηκα σε αυτό το σχήμα και το συνδύασα με τους πειραματισμούς που έκαναν σε αναλογικές μαγνητικές ταινίες τη δεκαετία των 60s εικαστικοί όπως ο Dick Raaijmakers». Ήταν η εποχή που άνοιξε ο δρόμος για την ηλεκτρονική μουσική και τη σφαιρική αίσθηση του ήχου.

Εκεί πετυχαίνει διάνα το έργο “Light Holders”, το οποίο απέσπασε το Foederer Talent Award ανάμεσα σε 150 συμμετοχές. Τα τρία σιλό, όντας συνδεδεμένα με μια σειρά από λαμπιόνια και μεγάφωνα, οπτικοποιούν λούπες με τυχαία σειρά, ενώ στο ένα εξ αυτών οι επισκέπτες μπορούν να παίξουν με την ταχύτητα και τη φορά του ήχου, ακριβώς όπως έκανε κάποτε ο Dick Raaijmakers. Τελικά, με τη συμμετοχή κοινού και αλγορίθμου, κάθε στιγμή διαμορφώνεται ένα μοναδικό ηχοτοπίο, που είναι διαρκώς ανοιχτό στην ενδεχομενικότητα.

Μπροστά σε μια ορχήστρα από κύβους

Στους τακτικούς θαμώνες του ΚΠΙΣΝ περιλαμβάνεται και μια μικρή, αλλά θερμή μερίδα ατόμων που ξέρει από πιάνο – στα κτίρια υπάρχουν τρία πιάνο για δημόσια χρήση, έχοντας χτίσει το δικό τους κοινό, μουσικούς και ακροατές. Για όλους αυτούς, το Light Piano 2.0 που εγκαταστάθηκε ανάμεσα στα δέντρα του Πευκώνα για τα Χριστούγεννα, θα είναι μια μικρή αποκάλυψη, καθώς τα πλήκτρα συνδέονται με 50+ φωτιζόμενους κύβους και οι μελωδίες μετατρέπονται ζωντανά σε ένα οπτικό παιχνίδι χρωμάτων, σε μια a la minute χορογραφία φωτός.

Αλλά η διαδραστική εγκατάσταση της κολεκτίβας Kleurbleur (με βασικά μέλη τους Mark Ridder και Arion De Munck) απευθύνεται εξίσου σε ένα παιδί είτε ενήλικα, που δεν είναι εξοικειωμένος με το μουσικό όργανο: μέσα στο κουβούκλιο όπου στεγάζεται το πιάνο, αισθάνεσαι σαν μαέστρος μπροστά σε μια ορχήστρα από κύβους, μόνο που αντί να σηκώνεις τη μπαγκέτα για να τους συγχρονίσεις, το challenge είναι να βρεις τα πλήκτρα που τους ενεργοποιούν.

Ανεξάρτητα από το μέτρημα και τις μουσικές γνώσεις, το κοινό θα απολαύσει το θέαμα.

Ένα υπέροχο πέπλο που υπνωτίζει

Έχει ταξιδέψει και στις έξι ηπείρους, έχοντας εκτεθεί σε πάνω από 70 σημεία. Ζωντανεύει από ένα λογισμικό που συγχρονίζει το φως σε χιλιάδες λαμπιόνια και οπτικά, κρεμασμένο από τον μεταλλικό σκελετό του Θόλου στο ΚΠΙΣΝ, μοιάζει με αραχνοΰφαντο πέπλο μεταξύ ψηφιακού και πραγματικού κόσμου. Είναι το έργο Submergence της πολυεθνικής κολεκτίβας Squidsoup και αποτελεί την εγκατάσταση που κλέβει την παράσταση, από άποψη δυναμικής.

Μετά τα πρώτα δευτερόλεπτα, προσπαθώντας να καταλάβεις τι είναι αυτό που σε μαγνητίζει στο κινούμενο γλυπτό, θαυμάζεις την απλότητα της σύλληψης: πρόκειται για ένα πλέγμα από παράλληλα κρεμασμένες γιρλάντες, που λειτουργεί σαν πεδίο τρισδιάστατης παράστασης με αφαιρετικά μοτίβα. Στο τέλος, το ιριδίζον φως φτάνει σε σημείο κλιμάκωσης και ανάλογα από το σημείο όπου στέκεσαι, καλλιεργεί κι από ένα διαφορετικό οπτικό παιχνίδι, φλερτάροντας με την ψευδαίσθηση.

Εκεί χάνεσαι και μένεις να το κοιτάς για ώρα.