Η Έλια Λαμπίρη και η Αντιγόνη Οικονομίδου φτιάχνουν σκεύη για τα καλύτερα εστιατόρια της χώρας
Οι δύο ταλαντούχες κεραμίστριες δημιουργούν πιάτα και μπολ που αγαπούν οι μεγαλύτεροι σεφ και εστιάτορες της Ελλάδας και απογειώνουν τη γαστρονομική εμπειρία.
- 8 ΜΑΡ 2023
Οι Ιάπωνες λένε πως η κεραμική είναι μια τέχνη που έχει τρία στάδια. Στην αρχή σε πάει ο πηλός όπου εκείνος θέλει. Στη συνέχεια του επιβάλλεσαι εσύ με τα χέρια σου και τον οδηγείς. Στο τελευταίο στάδιο, ο δημιουργός ακούει τον πηλό και οι δυο τους συνεργάζονται για να δημιουργηθεί κάτι όμορφο και πολλές φορές και χρηστικό ταυτόχρονα.
Φαίνεται πως αυτή η όλο και πιο επιτακτική ανάγκη να φτιάξουμε πράγματα με τα χέρια μας είναι που έχει οδηγήσει όλο και περισσότερους ανθρώπους να στραφούν προς την τέχνη της κεραμικής. Αυτός είναι και ο λόγος που βλέπουμε να ανοίγουν ολοένα και περισσότερα εργαστήρια κεραμικής στην Αθήνα, ενώ λίγο πολύ όλοι έχουμε κοντοσταθεί σε μια βιτρίνα με μοναδικές χειροποίητες κούπες που θα θέλαμε να έχουμε για να πίνουμε τον καφέ μας.
Κι αν αυτή η τάση μοιάζει να άνθισε στην πόλη μας τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά την έλευση της πανδημίας, στο εξωτερικό είναι κάτι που ανθίζει εδώ και χρόνια. «Καμιά φορά περνάω έξω από ένα εργαστήρι κεραμικής και βλέπω μια γυναίκα να περνάει ευχάριστα το απόγευμά της γλασάροντας ένα μπολ. Αυτό θα ήταν μια ευχάριστη αλλαγή». Με αυτά τα λόγια αποφάσισε το 2000 η Σάρλοτ Γιορκ του Sex and the City να ανακοινώσει στις φίλες της ότι σκέφτεται να παραιτηθεί από την γκαλερί που δούλευε για να αφοσιωθεί στον σύζυγό της. Τον ελεύθερο χρόνο της, που πλέον θα ήταν άπλετος, θα τον γέμιζε με μαθήματα κεραμικής. Η σειρά δε μας έδειξε ποτέ αν τελικά η Σάρλοτ γλάσαρε το δικό της μπολ, γεγονός είναι όμως πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται σε αυτήν την αρχαία τέχνη, προσπαθώντας να έρθουν πιο κοντά σε ένα φυσικό υλικό και να μάθουν να το χειρίζονται με τα χέρια τους.
Η κεραμική είναι μια από τις αρχαιότερες τέχνες, ένας από τους πρώτους τρόπους που βρήκε ο άνθρωπος για να μπορέσει όχι μόνο να εκφραστεί, αλλά και να δημιουργήσει χρήσιμα και χρηστικά αντικείμενα για την καθημερινότητά του. Στις μέρες μας βλέπουμε πως η αρχαία αυτή τέχνη ανθίζει και πάλι και συναντάμε χειροποίητες κεραμικές δημιουργίες και στα πιο αναπάντεχα μέρη.
Την άνθιση αυτή έχουν αντιληφθεί και μερικοί από τους πιο γνωστούς σεφ και restaurateurs παγκοσμίως, οι οποίοι έχουν εδώ και χρόνια αρχίσει να επενδύουν σε μοναδικά χειροποίητα κεραμικά σκεύη για τα πιάτα τους. Όπως ήταν πολύ φυσικό η τάση αυτή δεν άργησε να φτάσει και στην Ελλάδα, όπου πια βλέπουμε πως μερικά από τα πιο γνωστά και πολυβραβευμένα εστιατόρια της χώρας αλλάζουν τα σκεύη τους κάθε φορά που αλλάζουν και το μενού, ενώ κάθε σκεύος είναι προσεκτικά μελετημένο να ταιριάζει με συγκεκριμένο πιάτο.
Αυτό βέβαια, δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την βοήθεια ταλαντούχων ανθρώπων που ασχολούνται με την κεραμική. Στην Ελλάδα δύο από τις πιο γνωστές κεραμίστριες, που έχουν δει τις δημιουργίες τους να συνοδεύουν πιάτα μισελενάτων εστιατορίων, είναι η Έλια Λαμπίρη και η Αντιγόνη Οικονομίδου, που αν και ξεκίνησαν από δύο εντελώς διαφορετικούς κλάδους, βρέθηκαν και οι δύο πάνω από έναν τροχό να δίνουν σχήμα σε μια άμορφη μάζα πηλού.
Αντιγόνη Οικονομίδου
«Είτε στέκεσαι σε έναν μεσογειακό κήπο κάτω από δέντρα με δέσμες φωτός να χτυπάνε πάνω τους, είτε δίπλα στη θάλασσα, σε ένα τραπέζι πάνω στην άμμο με το φως δυνατό και εκτυφλωτικό. Σημαντικό στοιχείο στα πιάτα μου είναι οι υφές. Συνήθως ματ ή σατινέ και σε συνδυασμό με την φυσική υφή του πηλού.
Το φως αποτελεί έναν πολύ καθοριστικό παράγοντα στο πόσο διαφορετικά τα αντιλαμβάνεται κάποιος ανάλογα με την ένταση του. Είναι αυτό το παιχνίδι φωτός και σκιάς που τα αλλάζει όλα», μου είχε πει σε κάποια παλαιότερη συζήτησή μας η Αντιγόνη Οικονομίδου, όταν την ρώτησα ποιο θα ήταν το ιδανικό σκηνικό στο οποίο θα μπορούσε να απολαύσει κάποιος ένα γεύμα μέσα στα πιάτα που δημιουργεί.
Οι δημιουργίες της Αντιγόνης Οικονομίδου, που εργάζεται και ως interior designer έχουν καταφέρει να φιλοξενήσουν μερικά από τα πιο νόστιμα πιάτα μεγάλων Ελλήνων σεφ, όπως είναι ο Αλέξανδρος Τσιοτίνης του CTC, ο Γκίκας Ξενάκης στο Aleria, αλλά και ο Άνταμ Κοντοβάς στο εστιατόριο Alali του Astarte Suites στην Σαντορίνη. Η λίστα βέβαια δεν τελειώνει εδώ, καθώς κάθε σεζόν προστίθενται και νέες συνεργασίες με καταξιωμένους σεφ της χώρας μας.
Όσο για το πως ξεκίνησε να ασχολείται με την κεραμική και συγκεκριμένα την δημιουργία κεραμικών σκευών, θα πει πως, «Μου βγήκε πολύ ξαφνικά. Μου αρέσει πάρα πολύ η γαστρονομία, τρώω πολύ, μου αρέσουν τα εστιατόρια, οπότε κάποια στιγμή πριν 3,5 χρόνια είπα για κάποιον λόγο ανεξήγητο, πως θέλω να κάνω κεραμικά σκεύη για εστιατόρια. Ήμουν πολύ συγκεκριμένη σε αυτό που ήθελα».
Όσο για την επιτυχία, παραδέχεται πως ήρθε πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι περίμενε. «Στο πρώτο εξάμηνο είχα την πρώτη παραγγελία για ένα ζαχαροπλαστείο στην Γλυφάδα, το Yum Guilt Free, του οποίοι έκανε και το interior design και μου ζήτησε η ιδιοκτήτριά του να της φτιάξω και κάποια κεραμικά. Η πρώτη μου όμως, εστιατορική συνεργασία ήταν με τον Αλέξανδρο Τσιοτίνη στο CTC».
Η Αντιγόνη Οικονομίδου θέλοντας να κρατήσει την μοναδικότητα των σκευών που φτιάχνει, φροντίζει πρώτα να μιλάει με τον εκάστοτε σεφ, προκειμένου να καταλάβει τι ακριβώς θέλει και τι ταιριάζει στο μενού, ενώ λαμβάνει πάντα υπόψιν της και το design του κάθε εστιατορίου και του κάθε project.
«Συνήθως η δημιουργία ενός σκεύους είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων και το αποτέλεσμα μιας συνεργασίας που οι βασικοί παράμετροι είναι το μενού, οι ανάγκες που έχει ο σεφ για το πιάτο του, η ατμόσφαιρα του εστιατορίου, ακόμα και η γεωγραφική του θέση. Οι σεφ και οι εστιάτορες μου δίνουν μια κατεύθυνση και από εκεί και πέρα προτείνω, αλλάζουμε, δοκιμάζουμε, μέχρι να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Είναι πολύ ωραία η διαδικασία της αναζήτησης μέχρι το τελικό αποτέλεσμα».
Έλια Λαμπίρη
Η Έλια Λαμπίρη μπορεί να περηφανεύεται πως τα σκεύη της έχουν φιλοξενήσει μερικές από τις πιο νόστιμες δημιουργίες Ελλήνων σεφ. Delta, Soil, Pelagos, Herve, Oinoscent, και Ovio είναι μερικά μόνο από τα εστιατόρια που χρησιμοποιούν τις δημιουργίες της για να σερβίρουν τις δικές τους δημιουργίες. Τα τρία πρώτα μάλιστα είναι και κάτοχοι αστεριών Michellin.
Η Έλια που εργαζόταν για χρόνια ως γραφίστρια σε αθλητικές εφημερίδες στο κομμάτι του Photoshop, αποφάσισε να στραφεί στην κεραμική λίγο μετά την γέννηση του πρώτου της παιδιού. «Η κεραμική για μένα ξεκίνησε καθαρά από χόμπι. Ήθελα να βρω μια ασχολία για να κάνω κάτι εκτός σπιτιού. Τότε βρισκόμουν σε περίοδο λοχίας και ήθελα να κάνω κάτι διαφορετικό. Λόγω της προηγούμενες δουλειάς μου βέβαια, είχα μια σχέση με το σχέδιο και με τα χρώματα».
Αυτό έγινε πριν από 8 χρόνια, λίγο πριν η «τρέλα» της κεραμικής καταλάβει την Αθήνα.
Ο δρόμος της κεραμικής την έβγαλε αναπόφευκτα στα εστιατόρια, καθώς ο σύζυγός της είναι και εκείνος μάγειρας. «Κάναμε συνέχεια συζητήσεις οι δυο μας και σε ταξίδια μας στο εξωτερικό είδαμε πως κάθε εστιατόριο έχει τον δικό του κεραμίστα που του φτιάχνει custom made πιάτα και έτσι έφτασα μέχρι εδώ».
Στο Mud Lab, το εργαστήρι της που βρίσκεται στην Καλλιθέα, η Έλια Λαμπίρη δημιουργεί κατά παραγγελία και πάντα κατόπιν συνεννόησης με τους σεφ, ό,τι έχει σχέση με ένα εστιατόριο. Από πιάτα, βάσεις για μαχαιροπήρουνα, κούπες και ποτήρια, μέχρι βάσεις για τσόπστικς, γαστράκια και μικρά κανατάκια για τις σάλτσες.
«Συνήθως έρχεται ο σεφ στο εργαστήριο, έχοντας τις περισσότερες φορές χτίσει κάτι στο μυαλό του, οπότε ξέρει αν χρειάζεται δύο flat πιάτα και κάποια μπολ. Κάπως έτσι ξεκινάμε κάθε φορά για να καταλήξουμε στα τελικά σκεύη».
Όσο για τα προσωπικά της αγαπημένα σκεύη, λέει γελώντας πως δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί πως είναι εκείνα που έχει φτιάξει για το Soil, το εστιατόριο του σύντρόφου της, Τάσου Μάντη. «Είναι σαν να δημιούργησα σκεύη για το σπίτι μου. Ένα ακόμα αγαπημένο μου project όμως, είναι και εκείνο που κάναμε πέρυσι για το Pelagos, με τον σεφ Luca Piscazzi, ο οποίος ήθελα αναφορές σε συγκεκριμένα ελληνικά νησιά και φτιάξαμε πολύ ιδιαίτερα πράγματα και νομίζω πως άρεσαν πολύ».
Ανάμεσα σε αυτά τα πολύ ιδιαίτερα σκεύη που έφτιαξε για το Pelagos, ήταν και ένα μπολ σε σχήμα αγκινάρας, αλλά και ένα σκεύος που θύμιζε κολοκύθα και έμοιαζε με την κολοκύθα μέσα στην οποία ωριμάζει το καρίκι, που πολλοί αποκαλούν και «μπλε τυρί» της Τήνου.
Κλείνοντας την συζήτησή μας, η Ελιά παραδέχεται πως η κεραμική μπορεί να είναι ένα αρκετά επώδυνο επάγγελμα για το γυναικείο σώμα. «Είναι αρκετά δύσκολο, έχει κουβαλήματα, θέλει δύναμη, αλλά οι γυναίκες τα καταφέρνουν και εδώ».
