2023 Ελευσίς: Τα highlights από το πρόγραμμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας

Το πρόγραμμα αναπτύσσεται σε τρεις κεντρικούς θεματικούς άξονες -Άνθρωπος/Κοινωνία, Περιβάλλον, Εργασία- με τη φιλοδοξία να αφήσει μια βιώσιμη κληρονομιά στην πόλη, υλική και άυλη πέρα από τα όρια της χρονιάς του τίτλου και αποτελείται, μεταξύ άλλων, από τα λεγόμενα Μυστήρια Μετάβασης, καλλιτεχνικά έργα, που αντλούν έμπνευση από την Ελευσίνα, την ιστορία της, καθώς και από τις σύγχρονες προκλήσεις που τη διέπουν.

Στα 130 Μυστήρια που θα παρουσιαστούν σε 30 διαφορετικούς χώρους, υπαίθριους και δημόσιους, θα συμμετέχουν 300 διακεκριμένοι καλλιτέχνες από την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία.

Λίγο πριν την έναρξη του μεγαλύτερου πολιτιστικού γεγονότος της Ευρώπης, που θα λάβει χώρα στην ιστορική πόλη της Ελευσίνας, διαλέγουμε τις άχαστες εκδηλώσεις της διοργάνωσης.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 0

Μυστήρια Μετάβασης – Τελετή Έναρξης

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023, στις 19:00 | Παράκτιο μέτωπο Ελευσίνας

Η κεντρική εκδήλωση – Μυστήριο, σε ιδέα και σύλληψη του Γενικού Καλλιτεχνικού Διευθυντή της διοργάνωσης Μιχαήλ Μαρμαρινού και σε σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτη, Chris Baldwin, σηματοδοτεί την Άφιξη του Αξιοσημείωτου με τέσσερις ανθρώπινες πομπές από την Ελλάδα και την Ευρώπη να φτάσουν στην Ελευσίνα από στεριά και θάλασσα. Ανάμεσά τους, η μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή των 3.500 χρόνων ιστορίας της Ελευσίνας. Η καλλιτεχνική κολεκτίβα TimeCircus διασχίζει πεζή –με τη συμβολή εθελοντών και περαστικών– την Ευρώπη με ένα πλοίο ξηράς, εκπέμποντας ένα ζωντανό σχόλιο στον 21ο αιώνα της ύφεσης, της κλιματικής αλλαγής και της άμετρης κατανάλωσης φυσικών πόρων.

Με την άφιξή τους, οι TimeCircus θα ξεκινήσουν την κατασκευή του The ARK. Πρόκειται για μια Κιβωτό Αιώνιας Νεότητας και Πολιτισμού, έναν χώρο για τους νέους της πόλης. Στο The ARK όλοι θα έχουν πρόσβαση και καμία κοινωνική ομάδα δεν θα αποκλείεται. Στο κέντρο του θα δεσπόζει το LANDSHIP, το πλοίο ξηράς με το οποίο οι TimeCircus διέσχισαν την Ευρώπη για να φτάσουν στην Ελευσίνα, που θα λειτουργεί ως κινητή ομαδική έκθεση όλων των υλικών και των ιστοριών που συνέλεξαν στην πορεία τους.

Στη συνέχεια, ένα από τα πιο επιδραστικά και καινοτόμα γκρουπ του σύγχρονου ηλεκτρονικού ήχου στην Ελλάδα, οι Στέρεο Νόβα (Κωνσταντίνος Βήτα και Μιχάλης Δέλτα), επιστρέφουν στην καρδιά της Δυτικής Αττικής για μια μοναδική όσο και εμβληματική επανένωση ειδικά για την Τελετή Έναρξης. Το Πρώην Εργοστάσιο ΙΡΙΣ ανοίγει για πρώτη φορά τις πόρτες του στο κοινό για να υποδεχτεί το μυθικό γκρουπ των 90’s που με την πρωτοποριακή μουσική και τον ποιητικό του στίχο ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά.

Η βραδιά κλείνει με ένα κάλεσμα σε χορό, στην Αποθήκη 1 του Παλαιού Ελαιουργείου, με ένα πάρτι με μουσικές επιλογές αποκλειστικά γυναικών DJs από την Ελευσίνα και άλλες Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης.

Οι εορτασμοί της Τελετής Έναρξης θα συνεχιστούν και την επόμενη μέρα, 5 Φεβρουαρίου, με ελεύθερη περιήγηση στην πόλη της Ελευσίνας, στα μουσεία, στην αγορά, στις εκδηλώσεις της. Από αυτές που ξεχωρίζουν είναι το Μυστήριο 108 – Καμάρες σκηνοθέτη και περφόρμερ Ευριπίδη Λασκαρίδη στο Πολιτιστικό Κέντρο Λεωνίδας Κανελλόπουλος.

Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις του διημέρου θα είναι ελεύθερη, με προκράτηση θέσεων εδώ.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 29

Ελευσίνα – Ωμό μουσείο 

Φεβρουάριος 2023 | Μουσείο Μπενάκη & Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας

Μία έκθεση-ύμνος στην Ελευσίνια πόλη και ιστορία, από την αρχαιότητα έως σήμερα, που μετά την επιτυχημένη δίμηνη παρουσίασή της στο Μουσείο Μπενάκη ταξιδεύει στην Ελευσίνα σε επιμέλεια Ερατούς Κουτσουδάκη. Επιχειρεί να ερμηνεύσει την πόλη ως Έκθεμα, προσκαλώντας το κοινό σε μια διαδρομή στη μοναδικότητα και τα Μυστήριά της, στον πυρήνα της ύπαρξής της· από την αρχαιότητα και τους νεότερους χρόνους, στην παράδοση και την εσωτερική μετανάστευση, την προσφυγιά, τη βιομηχανική ανάπτυξη, την πολύπαθη εργασιακή πραγματικότητα, τη σχέση της πόλης με τις τέχνες και τον Αισχύλο, τους ανθρώπους αλλά και τις κοινότητες που τη συνθέτουν.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 111

Ο Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας

Μάιος – Ιούλιος 2023 | ΙΡΙΣ

Μία ακόμα έκθεση που αξίζει να δεις και αφορά τη δημιουργία ενός αφιερωματικού πορτρέτου του εργατικού δυναμικού της πόλης από τον διεθνούς φήμης Κολομβιανό εικαστικό Juan Sandoval. Το έργο περιλαμβάνει ενεργούς ή συνταξιούχους εργάτες διαφορετικών εργοστασίων· για καθέναν από αυτούς θα δημιουργηθεί ένα χειροποίητο κεραμικό κράνος. Μετά το πέρας της έκθεσης, τα κράνη θα μοιραστούν στους εργάτες που συμμετείχαν, ως προσωπική ανάμνηση αυτού του τιτάνιου έργου και ως τμήματα αυτού του μνημείου διασπαρμένα μέσα στην κοινότητα.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 3

Elefsina Mon Amour

Ιούνιος – Σεπτέμβριος 2023 | Σημεία της πόλης

Υπό την επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου και τη συμμετοχή πλήθους διακεκριμένων καλλιτεχνών, παρουσιάζεται μία διεθνής ομαδική εικαστική έκθεση σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που συρράπτει μνήμη και εμπειρία, χώρο και χρόνο, παρελθόν και παρόν. Μία εξερεύνηση σε συγκεκριμένα κεφάλαια της ιστορίας και του παρόντος της Ελευσίνας, στα τραύματα και τις ελπίδες της, και στο πώς αυτά συχνά συνδέονται μεταξύ τους. Πρέπει να ξεχάσουμε το παρελθόν για να προχωρήσουμε στο μέλλον; Ή μήπως πρέπει να αναμετρηθούμε με το παρελθόν για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον;

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 11

Ma του Romeo Castellucci

Σεπτέμβριος 2023 | Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Ο Romeo Castellucci παρουσιάζει σε παγκόσμια πρώτη τη νέα του παράσταση: μια –ειδικά σχεδιασμένη για τον εμβληματικό αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας– βιωματική περιπατητική περφόρμανς. Μια σύγχρονη τελετουργία με πρωταγωνιστή έναν μητροκτόνο, ο οποίος περιβάλλεται από πληθώρα τραγουδιών που εκτελούνται ζωντανά, με στόχο να επαναπροσδιορίσουν τον δεσμό με τη μητέρα του.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 76

Don’t Look Back του Γιάννη Χουβαρδά

Μάιος 2023 | Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας

Η απαγόρευση που επιβάλλει ο άρχων του Κάτω Κόσμου, ο Πλούτωνας στον Ορφέα ως μοναδική προϋπόθεση για να ξανακερδίσει την αγαπημένη του Ευρυδίκη και να τη φέρει πάλι μαζί του επάνω, στον κόσμο των ζωντανών, είναι το κεντρικό θέμα της παράστασης Don’t look back σε κείμενο και σκηνοθεσία του Γιάννη Χουβαρδά. Το κοινό μπαίνει και κινείται στο Hotel Spectre όπως σε ένα κανονικό ξενοδοχείο, ξεκινώντας ωστόσο μία πορεία «καθόδου» προς τον Άδη, καθώς ακολουθεί τις οπτασίες που εμφανίζονται, δρουν και εξαφανίζονται, βιώνοντας μια εμβυθιστική εμπειρία που ακροβατεί ανάμεσα στο θρίλερ, την επιστημονική φαντασία και μια μεταφυσική περφόρμανς.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 59

U(R)TOPIAS Ακαδημία Xορογραφίας

πρότζεκτ που θα τρέξει όλο τον χρόνο | X – Bowling Art Center, Δημόσιος χώρος

Η U(R)TOPIAS Ακαδημία Χορογραφίας αποτελεί μια ιδέα της Πατρίσιας Απέργη και της ομάδας σύγχρονου χορού Αερίτες. Είναι ένα καλλιτεχνικό έργο που στηρίζεται στη δημιουργία, στη σύνθεση και στην ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας μέσα από έναν ευρύ κύκλο εργαστηρίων. Κατά τη διάρκεια της U(R)TOPIAS Ακαδημίας Χορογραφίας (Δεκέμβριος 2021 – Ιούλιος 2023) οι συντελεστές βρίσκονται σε διάλογο με τους νέους χορογράφους και στοχεύουν σε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια δημιουργικής έρευνας και πειραματισμού καθώς και στην απόκτηση γνώσεων σχετικά με αυτόν τον καλλιτεχνικό τομέα και τις πρακτικές του.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 14

Human Requiem 

Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2023 | Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Τα Ελευσίνια Μυστήρια αποτελούν την εννοιολογική αφετηρία για το Human Requiem (Ανθρώπινο Ρέκβιεμ) της καταξιωμένης χορογράφου Sasha Waltz και του διακεκριμένου σκηνοθέτη Jochen Sandig. Ένα μοναδικό έργο που περιλαμβάνει χορό, μουσική και ντοκιμαντέρ, κι έχει σχεδιαστεί ειδικά για τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης, το Αρχαίο Ιερό, με βάση το έργο του Johannes Brahms Ein Deutsches Requiem (Γερμανικό ρέκβιεμ).

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 27

Με τη σκέψη στον Θόδωρο – Ελένη Καραΐνδρου

Ιούλιος 2023 | Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας

Στη μυθική γη της Ελευσίνας θα τιμήσει τη δέκατη επέτειο θανάτου του Θόδωρου Αγγελόπουλου η διεθνούς φήμης και πολυβραβευμένη συνθέτρια Ελένη Καραΐνδρου, συνεργάτιδά του από το Ταξίδι στα Κύθηρα (1984) μέχρι την τελευταία του ταινία, τη Σκόνη του χρόνου (2008). Στη συναυλία θα ακουστούν τα αγαπημένα soundtracks από τις οκτώ τελευταίες ταινίες του ποιητή των εικόνων, αλλά και συνθέσεις για άλλους σημαντικούς σκηνοθέτες, με την ίδια τη μουσικό στο πιάνο.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 23

Σινέ – Ελευσίς: IN SITU realities

Νοέμβριος 2023 | Σινέ – Ελευσίς

Το πρώτο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Δυτικής Αττικής είναι γεγονός και παρουσιάζει νέα αλλά και παλαιότερα φιλμ, επιλογές μιας διεθνώς αναγνωρισμένης επιτροπής, που εστιάζουν σε περιβαλλοντικά, πολιτικά και εργατικά θέματα, ενώ θα πλαισιωθεί από παράλληλες δράσεις. Μέρος του προγράμματος προβολών θα πραγματοποιείται και σε απροσδόκητους χώρους της πόλης, ενώ από το φθινόπωρο του 2023 η καρδιά του φεστιβάλ θα χτυπά μέσα στον ιστορικό και προσεχώς αποκατεστημένο χώρο του Σινέ – Ελευσίς. Σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Οι Ελευσίνιοι του Φίλιππου Κουτσαφτή

Νοέμβριος 2023 | Σινέ – Ελευσίς | Επίσημη Τελετή Λήξης

Μετά την εμβληματική Αγέλαστο Πέτρα, ένα νέο ντοκιμαντέρ καταγράφει τη σύγχρονη Ελευσίνα και τους κατοίκους της. Οι Ελευσίνιοι αποτελεί τη συνέχεια της ταινίας-ορόσημο, με την οποία ο Φίλιππος Κουτσαφτής αποτύπωσε με τον πιο αληθινό και οργανικό τρόπο την ψυχή της πόλης, τους αιώνες που φέρει στις πλάτες της, την πολυποίκιλη ιδιοσυγκρασία της και τη σύγχρονη πραγματικότητά της. Με έναυσμα λοιπόν αυτό το παλιό υλικό, με το οποίο καταπιανόταν επί 12 συναπτά χρόνια, ο Κουτσαφτής επιστρέφει για να συναντήσει το σήμερα της πόλης, μέσα από την παραγωγή μιας ταινίας που αποτυπώνει το σμίλευμα από τα χρόνια που μεσολάβησαν.

ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ – Ένα Φεστιβάλ

Ιούνιος 2023 | Σημεία της πόλης

Festival Synoikismos 19 // Eleusis 2021, European Capital of Culture https://eleusis2021.eu Photographer: Pantelis Ladas http://ldspro.net

Ένα διεθνές φεστιβάλ πολυμέσων για το εκρηκτικό κοινωνικοπολιτικό τοπίο της σύγχρονης Ευρώπης, που εστιάζεται στα ζητήματα της ταυτότητας, του εθνικισμού και της δημοκρατίας. Τέχνη στον δημόσιο χώρο, ποικίλες δράσεις, συζητήσεις σε συνεργασία με κατοίκους από διάφορες γειτονιές της Ελευσίνας, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Ευρωπαίων καλλιτεχνών και πολιτιστικών φορέων. Μια προσπάθεια ενσωμάτωσης της τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία, με σημείο εκκίνησης τρία διαφορετικά σημεία εισόδου: τα Βαλκάνια, την υπόλοιπη Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο.

Φεστιβάλ Οικοπολιτισμού

Σεπτέμβριος 2023 | Όαση – Πρώην Camping

Με αφορμή τα ειδικά χαρακτηριστικά της Ελευσίνας αλλά και της ευρύτερης περιοχής, το φεστιβάλ περιλαμβάνει θεατρικά δρώμενα, εικαστικά έργα, ομιλίες, διαλέξεις με διακεκριμένους επιστήμονες, καθώς και εργαστήρια αρχιτεκτονικής που στόχο έχουν την εναρμόνιση της τέχνης και της τεχνολογίας με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

***

Μπορείς να τσεκάρεις όλο το πρόγραμμα εδώ.

Πώς θα φτάσεις στην Ελευσίνα

• Με αυτοκίνητο ή μηχανή μέσω της Αττικής Οδού ή από τη Λεωφόρο Αθηνών, σε μόλις 25 λεπτά από το κέντρο της Αθήνας
• Με λεωφορείο (γραμμές 845 και 871 από Πειραιά, 876 από τον σταθμό «Αγ. Μαρίνα» του μετρό και 878 από Αχαρνές)
• Με προαστιακό (στάση «Μαγούλα» και στη συνέχεια με το λεωφορείο 863)
• Με ΚΤΕΛ (γραμμή Μέγαρα – Νέα Πέραμος – Ελευσίνα, με αφετηρία την πλατεία Ασωμάτων στο Θησείο)