Ένα ανήσυχο βιβλιοπωλείο 22 ετών κινδυνεύει με λουκέτο, στον βωμό της εστίασης

Μόνο που, όπως ανακοινώθηκε μέσω Facebook, αυτή τη στιγμή το μέλλον του φαντάζει αβέβαιο: «Μετά από 22 χρόνια λειτουργίας, το βιβλιοπωλείο μας βρίσκεται κάτω από την απειλή να χάσει τον χώρο του, τη γνωστή πορτοκαλί γωνία της πλατείας Μερκούρη. Γιατί; Γιατί η γειτονιά μας έχει αλλάξει.

Όταν ανοίξαμε η πλατεία ήταν για πολλά χρόνια μια μικρή άγνωστη πλατεία. Μετά όμως ήρθε η ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Ανάπτυξη σημαίνει να μετατραπούν οι γειτονιές μας χωρίς καμία συζήτηση και σχέδιο σε γειτονιές θελκτικές μόνο για τουρίστες. Στην περίπτωση μας ένα μαγαζί εστίασης να καταπιεί εμάς για να γίνει από 100τμ, 113τμ. Απ’ τον Οκτώβρη είμαστε σε διαπραγμάτευση για το συμβόλαιό μας που λήγει τον Ιούνη. Παλινωδίες, καμία καθαρή απάντηση -κάθε φορά που πλησιάζαμε σε μια συμφωνία ανέβαινε το ποσό στη λογική να αρπάξουμε όσα περισσότερα μπορούμε, να συρρικνωθεί ήδη το μικρό  μεροκάματο στον βωμό του μεγαλύτερου ενοικίου- και τελικά καμία διάθεση συμφωνίας, αφού η απόφαση είναι ήδη ειλημμένη γιατί οι άλλοι δίνουν περισσότερα. Άρα το μικρό μας βιβλιοπωλείο να γκρεμιστεί!

Προφανώς όλο αυτό μας στεναχωρεί κι όχι μόνο εμάς αλλά και όλο τον κόσμο της γειτονιάς και πολύ ευρύτερα πιστεύουμε αλλά είμαστε πολύ μακριά απ’ το να αισθανόμαστε ότι είμαστε οι αδύναμοι. Στα 22 χρόνια λειτουργίας του, το βιβλιοπωλείο και η ομάδα του έχουν χαράξει ένα έργο τεράστιο σε σχέση με το μέγεθος του βιβλιοπωλείου. Στη γειτονιά μας έχουν έρθει συγγραφείς, ιστορικοί, καλλιτέχνες, παιδαγωγοί και άλλοι πολλοί δημιουργώντας μια εστία πολιτισμού. Για όλα αυτά ξεκινάμε μια καμπάνια να μην κλείσει το Αμόνι και θα το παλέψουμε με τη βοήθεια όλων!».

«Ξέραμε εξαρχής ότι δύσκολα θα επιβίωνε ένα τόσο μικρό μαγαζί, γι’ αυτό αποφασίσαμε το βιβλιοπωλείο να έχει εξωστρέφεια» λέει, εκ μέρους της μικρής κολεκτίβας πίσω από το βιβλιοπωλείο, ο Γιάννης Μαραβελάκης στο OneMan, «δηλαδή να διοργανώνει παρουσιάσεις ακόμη και πάνω στην πλατεία για να κοινωνικοποιήσει το βιβλίο στη γειτονιά. Να δημιουργηθεί μια δυναμική που, ως κάτοικοι της γειτονιάς, θέλαμε να αποκτήσουν τα Πετράλωνα. Θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε την ύπαρξη του βιβλιοπωλείου ως αφορμή για ευρύτερα πολιτιστικά γεγονότα. Φτιάχτηκαν διάφορα πρότζεκτ που είτε ολοκληρώθηκαν κάποια στιγμή είτε συνεχίζουν ακόμη, όπως μια φωτογραφική ομάδα, αλλά και μια λέσχη ανάγνωσης που από το 2008 έχει διαβάσει πάνω από 50 βιβλία».

Είμαστε αποφασισμένοι να τη δώσουμε αυτή τη μάχη. Όπως κάνουν τόσοι κάτοικοι σε τόσες γειτονιές. Δηλαδή τι θέλουμε; Η Αθήνα να γίνει μια πόλη που προσφέρει υπηρεσίες μόνο στον τουρισμό;

Από τριήμερα αφιερωμένα στην ποίηση αξιοποιώντας και το λόφο του Φιλοπάππου («και μάλιστα με φοβερή ανταπόκριση από τη γειτονιά, δεν το περιμέναμε») μέχρι προβολή της ταινίας «Ψυχή στο στόμα» στην πλατεία Μερκούρη, παρουσία του Πετραλωνίτη Ερρίκου Λίτση, και από παρουσίαση του «Άλμπατρος» της Σώτης Τριανταφύλλου («το θεωρούμε εξαιρετικό ως προς το ζήτημα της γυναικείας χειραφέτησης, αν και πια ως βιβλιοπωλείο διαφωνούμε με τις απόψεις της συγγραφέως, τι να κάνουμε, μερικοί άνθρωποι αλλάζουν») μέχρι του βιβλίου «Ο μεγάλος μαθητής και ο μικρός δάσκαλος» του Γιάννη Αγγελάκα στην παρακείμενη «Βραζιλιάνα», «κάνουμε συνέχεια πράγματα» λένε οι άνθρωποι του βιβλιοπωλείου.

Όλα αυτά σε μια γειτονιά που έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια, με τους μόνιμους κατοίκους της να προσπαθούν να συμφιλιωθούν με το αναπόφευκτο «gentrification». «Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα, τουλάχιστον δεν έχουμε γίνει Κουκάκι», είναι μια φράση που ακούγεται πολύ, μεταξύ σοβαρού και αστείου, στην περιοχή.

«Οι γειτονιές προφανώς αλλάζουν. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι αλλάζουν χωρίς να ακούγεται η άποψη όσων μένουν μόνιμα σε αυτές. Δεν μπορεί όλη η ιστορία να εξαντλείται μόνο με την ψήφο στις δημοτικές εκλογές» τονίζει ο Μαραβελάκης, αναγνωρίζοντας μεν το πρόβλημα που δημιουργείται σε κάθε γειτονιά από το ανεξέλεγκτο άνοιγμα επιχειρήσεων εστίασης («Δηλαδή επειδή το Κουκάκι είναι γεμάτο τουρίστες, κάθε σπιθαμή γης και στα Πετράλωνα πρέπει να γίνει ταβέρνα;»), διαχωρίζοντας όμως τη θέση του από όσους επιδίδονται σε έναν ανένδοτο μάλλον ανεδαφικό με στόχο να κλείσει και το τελευταίο μπαρ.

«Το βασικό πρόβλημα είναι δεν υπάρχει ουσιαστική συζήτηση με τους κατοίκους. Αυτή τη στιγμή το κέρδος κάνει ό,τι θέλει. Αυτό όμως δεν είναι βιώσιμο μοντέλο» λέει και τονίζει ότι όταν η γειτονιά άρχισε να «ανεβαίνει», πριν από περίπου 20 χρόνια, πολλοί από όσους άνοιγαν καταστήματα εστίασης ήταν κάτοικοι της περιοχής, και αυτό διατηρούσε μια αίσθηση αρμονίας. Τώρα πια υπάρχει κορεσμός, κάτι που μεταφράζεται σε εκτόξευση των τιμών της γης, και σε όχληση, ενίοτε και αφόρητη, όσων η τσέπη αντέχει ακόμα.

«Όποιος μένει στα Πετράλωνα ξέρει ότι κάθε Παρασκευή και Σάββατο θα κολλήσει σίγουρα σε κάποιο δρόμο το τρόλεϊ. Όπως ξέρει ότι κανείς δεν κάνει τίποτα για αυτό. Ούτε για όσους παρκάρουν πάνω στα πεζοδρόμια τα μεγάλου κυβισμού αυτοκίνητα τους. Νεόπλουτοι είναι όλοι αυτοί, για να είμαστε ειλικρινείς, που έρχονται εδώ πέρα και νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι γουστάρουν. Δεν είναι έτσι όμως. Οι κάτοικοι έχουν δικαιώματα και πρέπει να έχουν και φωνή. Και σε αυτή την κατεύθυνση θέλουμε να συμβάλλουμε με το βιβλιοπωλείο. Το οποίο ως επιχείρηση είναι βιώσιμη, να τονιστεί αυτό. Δε γινόμαστε πλούσιοι, αλλά αντέχουμε και μας αρέσει αυτό που κάνουμε, αγαπάμε το βιβλίο».

Δίπλα ακριβώς από το Αμόνι, όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του στη viral ανακοίνωσή τους, ετοιμάζεται πυρετωδώς ένα νέο κατάστημα εστίασης. «Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να καταλάβουν οι εμπλεκόμενοι, ο ιδιοκτήτης μας και οι άνθρωποι του διπλανού μαγαζιού, ότι δε χρειάζεται να μας κλείσουν για να κάνουν τη δουλειά τους», λένε όντας προετοιμασμένοι όμως για την εντολή έξωσης τον Ιούνιο αν μέχρι τότε δεν έχει αλλάξει κάτι. «Αυτή η εντολή θα μας δώσει το περιθώριο να το παλέψουμε άλλους τέσσερις-πέντε μήνες, καταθέτοντας το ενοίκιο στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, συνεχίζοντας δηλαδή το υπάρχον συμβόλαιο μέχρι να φτάσουμε στο δικαστήριο».

Εκεί κατά πάσα πιθανότητα η απόφαση θα είναι καταδικαστική, γι’ αυτό και αναζητούν plan b, ψάχνουν νέο χώρο ώστε, αν χρειαστεί, το βιβλιοπωλείο Αμόνι να μετεστεγαστεί, παραμένοντας όμως στα Άνω Πετράλωνα. Για την ώρα τα ενοίκια πλησιάζονται, λέει ο Γιάννης Μαραβελάκης «μόνο αν ψάχνεις ημιυπόγειο – όχι ότι έχουμε πρόβλημα με τα ημιυπόγεια δηλαδή. Το ράλι των τιμών όμως δεν το γεννάει η πραγματική ανάγκη. Το γεννάει η πραγματική απληστία. Γι’ αυτό είμαστε αποφασισμένοι να τη δώσουμε αυτή τη μάχη. Όπως κάνουν τόσοι κάτοικοι σε τόσες γειτονιές. Δηλαδή τι θέλουμε; Η Αθήνα να γίνει μια πόλη που προσφέρει υπηρεσίες μόνο στον τουρισμό; Τι νομίζουμε όμως ότι θα καταφέρουμε έτσι; Θα δημιουργηθεί απλώς ένα αστικό κέλυφος, οι γειτονιές θα αδειάσουν από τους κατοίκους τους. Και τότε δε θα αρέσουν ούτε καν στους τουρίστες».

Βρισκόμαστε, βλέπετε, στο 2023.