Ένα νέο φεστιβάλ κινηματογράφου ξεκινά στην Αθήνα
- 16 ΙΑΝ 2023
Στον συνδυασμό αυτών των παραγόντων, με βάση την εμπειρία του ως κριτικός κινηματογράφου (Αθηνόραμα, Best 92.6), συμπυκνώνει ο Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος τα κριτήρια των επιλογών που θα καθορίσουν αν θα προβληθεί ή όχι, και σε πόσες αίθουσες μία ελληνική ταινία. Αν και «θα ήταν πιο αρμόδιοι να απαντήσουν οι διανομείς», όπως λέει στο OneMan, «τα τελευταία χρόνια έχουμε δει όλο και περισσότερες εταιρίες να εμπιστεύονται έναν ελληνικό τίτλο εξαιτίας του ξεχωριστού αισθητικού ύφους που το διακρίνει, κάτι που δε συνέβαινε το ίδιο εύκολα παλαιότερα».
Στο Untold Φιλμ Φεστιβάλ, που διοργανώνεται φέτος για πρώτη φορά και μάλιστα σε ένα από τους κινηματογράφους-τοπόσημα της Αθήνας, την τιμητική τους θα έχουν ελληνικές ταινίες τελευταίας εσοδείας, για την ακρίβεια της τελευταίας πενταετίας, που είτε δεν προβλήθηκαν καθόλου είτε αναζήτησαν προσωρινούς εναλλακτικούς τρόπους προβολής.
«Είναι μια πρωτοβουλία των ανθρώπων του κινηματογράφου Τριανόν, δηλαδή της Μαρίας Λυσικάτου και του Μιχάλη Ζέη, εκείνων που “τρέχουν” το σινεμά σε καθημερινή βάση» λέει ο Παπαδόπουλος. «Πριν από μερικούς μήνες μου εκμυστηρεύτηκαν την πρόθεσή τους να στηθεί ένα φεστιβάλ προσηλωμένο σε ελληνικές ταινίες οι οποίες για τον ένα ή τον άλλο λόγο δε βρίσκουν διανομή. Αφορμή αποτέλεσε η κοινή παρατήρησή μας πως πολύ συχνά βρισκόμαστε να συζητάμε για ελληνικά φιλμ τα οποία κάνουν μία-δύο προβολές σε ένα φεστιβάλ και μετά εξαφανίζονται. Μου πρότειναν τότε να αναλάβω την επιμέλεια του προγράμματος, κάτι που πρώτη φορά αναλαμβάνω σε τέτοια κλίμακα και ελπίζω να τους δικαιώσω και ανταμείψω για την εμπιστοσύνη».
Από τις 26 Ιανουαρίου ως την 1 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο του φεστιβάλ, θα προβληθούν στο Τριανόν επτά ταινίες. Όλες τους θα διεκδικήσουν και το βραβείο κοινού. «Μάλιστα, όποια λάβει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει την προβολή του στο Τριανόν για μία εβδομάδα».
«Το ζητούμενο είναι να δίνονται οι αφορμές ώστε να συναντιόμαστε συχνότερα με το ελληνικό σινεμά, σε αίθουσα, για να μένει ψηλά στη σινεφιλική συζήτηση.»
Το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες ταινίες επιλέχθηκαν για την επίσημη πρώτη ενός νέου, «μπουτίκ» φεστιβάλ, δεν σημαίνει και ότι συγγενεύουν υφολογικά και θεματικά. Άλλωστε, όπως σημειώνει ο υπεύθυνος του προγράμματος, μάλλον δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη τάση που να κυριαρχεί στο ελληνικό σινεμά τα τελευταία, μετά το weird wave, χρόνια.
«Όμως, στο πρόσφατο 63ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με αφορμή την πρεμιέρα του εξαιρετικού ντεμπούτου της Ασημίνας Προέδρου “Πίσω από τις Θημωνιές”, ένιωσα πως σμιλεύεται μια φρέσκια κινηματογραφική τάση την οποία, σε μια από τις ανταποκρίσεις μου για το Αθηνόραμα, ονομάτισα “ελληνικό νεορεαλισμό”» λέει στο OneMan. «Το έκανα έχοντας υπόψη μια σειρά από πρόσφατες ταινίες (“Digger”, “Πρόστιμο”, “Παρί”, “Broadway”) οι οποίες επινοούν έναν εντελώς μοντέρνο τρόπο απεικόνισης θεματικών όπως η ζωή στην επαρχία, η αστική αποξένωση και τα ζητήματα ταυτότητας, τοποθετώντας παράλληλα στο επίκεντρο περίπλοκους και οικείους ανθρωπότυπους».
Για τον ίδιο είναι επίσης ιδιαίτερα ενθαρρυντικό πως όλες αυτές οι ταινίες είναι νέων δημιουργών, έργα σκηνοθετών οι οποίοι τώρα ξεκινούν την πορεία τους. Τώρα που, εξαιτίας και της πανδημίας, εύλογα έχει φουντώσει η αβεβαιότητα για το μέλλον της παραδοσιακής κινηματογραφικής εμπειρίας. Βήμα 1ο: Σταματάω για μερικές ώρες να στριμάρω. Βήμα 2ο: Σηκώνομαι από τον καναπέ. Βήμα 3ο: Πηγαίνω στο σινεμά.
Κι όμως, ο Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος δηλώνει αισιόδοξος για το Untold Φιλμ Φεστιβάλ, έστω συγκρατημένα, ειδικά για τη σχέση του εγχώριου κοινού με τις ελληνικές ταινίες. «Αν και διαχρονικά χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε μια φάση αναθέρμανσης» λέει και επισημαίνει ότι υπάρχουν περιπτώσεις και περιπτώσεις, διότι πρόκειται για ένα σύνθετο ζήτημα. «Ένα πρόσφατο παράδειγμα, το “Ησυχία 6-9” του Χρήστου Πασσαλή. Βρίσκεται στην έβδομη εβδομάδα προβολών του, έχοντας ξεκινήσει συνετά τις πρώτες τρεις με προβολές σε μία μόνο κεντρική αίθουσα. Ο κινηματογράφος γέμιζε, η ταινία απέκτησε θετικό σούσουρο και τώρα συνεχίζει. Από την άλλη, υπάρχουν φιλμ τα οποία “έπεσαν” σε κακή συγκυρία όπως το “Σελήνη, 66 Ερωτήσεις” της τρομερά ταλαντούχας Ζακλίν Λέντζου. Μια ταινία υψηλού επιπέδου που αφορά κοινό κάθε γούστου, αλλά κυκλοφόρησε τέλη Φεβρουαρίου του ’22, όταν οι θεατές ακόμα δυσπιστούσαν για την ασφάλεια μιας κλειστής αίθουσας».
Πού και πού υπάρχουν και οι επιτυχίες, είτε οι απρόσμενες, είτε αυτές που επαληθεύουν τις προβλέψεις, αμφότερες εμφατικές και προφανώς καλοδεχούμενες για το κινηματογραφικό οικοσύστημα της χώρας. «Τα δημοφιλή “Μαγνητικά Πεδία” ολοκλήρωσαν τη χρονιά κοντά στα 30.000 εισιτήρια, κάτι τρομερά ευχάριστο και σπάνιο για μια χειροποίητη παραγωγή. Οι αριθμοί αυξάνονται αισιόδοξα αν κοιτάξουμε προς εμπορικότερους τίτλους σαν το “Σμύρνη μου Αγαπημένη”, το οποίο έχοντας κάνει πρεμιέρα το Δεκέμβριο του 2021 “έκλεισε” το 2022 σχεδόν στα 200.00 εισιτήρια. Το ζητούμενο είναι να δίνονται οι αφορμές ώστε να συναντιόμαστε συχνότερα με το ελληνικό σινεμά, σε αίθουσα, για να μένει ψηλά στη σινεφιλική συζήτηση. Αυτό, εξάλλου, φιλοδοξούμε να πετύχουμε και με το Untold», λέει ο υπεύθυνος προγράμματος του φεστιβάλ στο οποίο θα πραγματοποιηθεί και η αθηναϊκή πρεμιέρα της ταινίας «Τα Άνθη στα Άνθη» του Γιώργου Αθανασίου.
Ως κριτικός όμως δεν μπορεί παρά να του ζητηθεί να σχολιάσει το ρόλο που παίζουν αυτός και οι συνάδελφοί του στην εξίσωση. Μπορεί ακόμη και σήμερα να επηρεάσει η κριτική στ’ αλήθεια την πορεία μιας ταινίας, είτε DIY ελληνικής, είτε blockbuster αμερικανικής, στις αίθουσες αλλά και -γιατί όχι;- στις πλατφόρμες;
«Σίγουρα εξακολουθεί να την επηρεάζει, αλλά όχι στο βαθμό που το έκανε παλαιότερα, πριν από το internet και τα social media δηλαδή. Και ενώ τείνουμε να συνδέουμε την κριτική με την αρνητικότητα, ας μην ξεχνάμε και τη, συχνότερη, θετική επίδραση που μπορεί να πετύχει. Όταν μια κριτική στηρίξει ολόψυχα ένα φιλμ, υπάρχει η δυναμική να κινήσει την περιέργεια σε κάποιον για κάτι που δεν είχε υπόψη. Το κομμάτι της ανακάλυψης, εξάλλου, είναι αναπόσπαστο στη σινεφιλική εμπειρία, σε όποιο πόστο κι αν βρίσκεται κανείς. Νιώθω πως πια εμπιστευόμαστε περισσότερο το ένστικτό μας ως θεατές και αυτό είναι μόνο ευχάριστο. Στην τελική, αν κάτι σου κινήσει το ενδιαφέρον πήγαινε δες το κι ό,τι θέλει ας βγει, τι μπορεί να πάει στραβά; Ταινία είναι, κάποια στιγμή θα τελειώσει…»
Untold φιλμ Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών
Ιστορίες που δεν έχουν ειπωθεί
26/1 – 1/2 στον κινηματογράφο Τριανόν
