Ηρώ Μπέζου: Μία Ιουλιέττα που ξεχειλίζει βία και θάνατο

Τώρα, σχεδόν τρεις μήνες μετά το τέλος των παραστάσεων του τσεχωφικού έργου, πρωταγωνιστεί σε μία ακόμα, back to back παράσταση του αξιόλογου σκηνοθέτη. Στο Ρωμαίος και Ιουλιέττα, που έκανε πρεμιέρα πριν λίγες μέρες στο Κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου. Κρατά τον ρόλο της εμβληματικής ηρωίδας του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (σε εκείνον του Ρωμαίου συναντάμε τον Έκτορα Λιάτσο).

Από τις πρώτες της κουβέντες είναι ότι αν είχε μπροστά της τον Σαίξπηρ θα τον ευχαριστούσε για τη γέννηση της Ιουλιέττας, μιας και «η παγκόσμια δραματουργία δίνει λίγες ευκαιρίες στις γυναίκες ηθοποιούς να ενδυθούν συγκλονιστικά γραμμένους γυναικείους χαρακτήρες όπως αυτός». 

Τα λόγια της αποκτούν μία επιπλέον βαρύτητα δεδομένου ότι η Ηρώ Μπέζου, εκτός από ηθοποιός που ασχολείται επαγγελματικά με την υποκριτική από το 2009 όταν αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, διακεκριμένη μάλιστα με το θεατρικό βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την ερμηνεία της στο Φιντανάκι σε σκηνοθεσία Ανέστη Αζά, δοκιμάζεται πλέον και στη συγγραφή.

Το 2021, παράλληλα με την πρώτη της κάθοδο στην Επίδαυρο με τον Προμηθέα Δεσμώτη του Άρη Μπινιάρη, παρέδωσε το πρώτο της θεατρικό έργο, τους Ναυαγούς. Το δεύτερο ίσως να βρίσκεται στα σκαριά.

Μιλήσαμε και για αυτό, αν και τη συζήτησή μας μονοπώλησε το πιο μυθικό love story, που όπως εξηγεί είναι πολλά περισσότερα από αυτό και μόνο. 

Στην παράσταση του Δημήτρη Καραντζά, βλέπουμε ένα κλασικό ή ένα πειραγμένο ανέβασμα του Ρωμαίος και Ιουλιέττα; 

Το έργο ακούγεται ατόφιο στην παράστασή μας, με αρκετά κοψίματα μεν, χωρίς παρεμβολή άλλων κειμένων δε. Τώρα, αν αναφερόμαστε στο ενδυματολογικό ή σκηνογραφικό κομμάτι, που είναι το πιο σύνηθες κριτήριο για αυτόν τον διαχωρισμό, θα έλεγα ότι υπάρχει μία πιο ελεύθερη και άχρονη αντιμετώπιση. Σίγουρα, δεν επιχειρείται αναφορά στην ελισαβετιανή εποχή για παράδειγμα, αλλά δεν ξέρω βέβαια αν ανεβαίνουν πλέον παραστάσεις με τέτοια πρόθεση. 

Σύστησέ μας την Ιουλιέττα. 

Είναι μια κοπέλα 14 ετών, που η οικογένειά της θέλει να την παντρέψει με έναν όμορφο κόμη. Την ίδια νύχτα που θα γνώριζε τον επίδοξο μνηστήρα, ερωτεύεται κεραυνοβόλα τον γιο του μεγαλύτερου εχθρού της οικογένειας και μέσα σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα οδηγούνται και οι δύο προς τον θάνατο. 

Τι σημαίνει για μία ηθοποιό, αλλά και για μία γυναίκα ο συγκεκριμένος ρόλος;

Σημαίνει αρχικά ότι θα δυσκολευτεί πολύ. Δεν στέκομαι καν στην ηλικιακή απόσταση ή στο πόσο φορτισμένος είναι ο ρόλος από την ιστορία του μέσα στους αιώνες. Ο λόγος του Σαίξπηρ απαιτεί πάντα πολλή δουλειά από τον ηθοποιό και τον σκηνοθέτη, αλλά ειδικά η Ιουλιέττα και ο Ρωμαίος ως ήρωες είναι σαν να έχουν κεραυνοβοληθεί από την ποίηση, σαν να τους έχει ποτίσει η ποίηση, είναι εμπνευσμένοι από μόνοι τους και μέσα από την ένωσή τους, ο οίστρος τους απογειώνεται. Η ακρότητα των συναισθημάτων και άρα των πράξεων στις οποίες οδηγείται το κορίτσι αυτό, είναι απλησίαστα. Η ποίηση και η φαντασία βοηθούν να γεφυρώσεις αυτήν την απόσταση. 

Τώρα, ως προς την ιδιότητα της γυναίκας που αναφέρεις, είναι μια πολύ σημαντική ηρωίδα. Όχι, μόνο γιατί διεκδικεί -δρα δυναμικά, επαναστατεί απέναντι στην οικογένειά της, απέναντι σε όλο το κοινωνικό πλαίσιο, κάνει πράγματα αδιανόητα για την εποχή που γράφτηκε-, αλλά κυρίως γιατί είναι ένας υπέροχος γυναικείος χαρακτήρας, συγκλονιστικά γραμμένος. Η παγκόσμια δραματουργία δίνει λίγες τέτοιες ευκαιρίες στις γυναίκες ηθοποιούς. Ευχαριστούμε τον Σαίξπηρ γι’ αυτό.

Είναι η δεύτερη φορά που αναμετράσαι με την εργογραφία του Σαίξπηρ, μετά τη συμμετοχή σου το 2019 στην παράσταση του Έκτορα Λυγίζου Η τραγική ιστορία του Άμλετ, ενός πρίγκιπα της Δανίας που είχε ανέβει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου. Έχεις καταλήξει στο τι είναι αυτό που συγκινεί και συναρπάζει τον κόσμο διαχρονικά ανά τους αιώνες στις σαιξπηρικές ιστορίες; 

Θεωρώ ότι είναι η ποίηση σε συνδυασμό με τη συναρπαστική πλοκή. Είναι έργα λαϊκά, γραμμένα για να σαγηνεύουν, να διασκεδάζουν ή να συγκινούν το κοινό της εκάστοτε εποχής. Όπως όμως λέει και ο υπέροχος συνάδελφος και συμπρωταγωνιστής μου στην παράσταση Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (υποδύεται τον Πατήρ Λαυρέντιο), είναι έργα που κρύβουν μυστικά, τα οποία αν θέλεις να τα ξεκλειδώσεις έχουν ανεξάντλητο βάθος. 

Επίσης, η ομορφιά στα κείμενα του Σαίξπηρ ξεχειλίζει από παντού. Δεν είναι μία ποίηση δύστροπη, αλλά φιλική στο ανθρώπινο αυτί. 

Εκτός από μία μυθική ιστορία έρωτα, με τους δύο ήρωες να θεωρούνται ως αρχέτυπο των νέων εραστών, τι άλλο είναι το Ρωμαίος και Ιουλιέττα; 

Πιο πολλά απ’ όσα μπορώ να διανοηθώ αυτή τη στιγμή. 

Μιλώντας με βάση την κατεύθυνση της παράστασής σας; 

Θα έλεγα ότι είναι ένα έργο που ξεχειλίζει από βία και θάνατο. Ο θάνατος των δύο ηρώων είναι μία απάντηση στον έκφυλο και ζοφερό καθημερινό θάνατο της κοινωνίας που τους περιβάλλει. Δεν τους οδηγεί ο έρωτας στον θάνατο, αλλά ο θάνατος στον έρωτα. Δηλαδή αναζητούν τον πιο ενωτικό τρόπο να δραπετεύσουν από τη ζωή. Χρησιμοποιούν το αίσθημα που τους συγκλονίζει για να νικήσουν τον φόβο του θανάτου.

Σε επέστρεψε το έργο στη δική σου εφηβεία, στους έρωτες του τότε; 

Σύντομα, κατάλαβα ότι δεν είχε νόημα μία τέτοια αναγωγή. Το μυστικό κρύβεται κάπου αλλού. Η εφηβική ηλικία των πρωταγωνιστών κάνει σπαρακτικό το τέλος τους, αλλά δεν μπορούμε να τη συγκρίνουμε με δικές μας εμπειρίες. Σίγουρα, η ορμή της εφηβείας, μιας περιόδου όπου μετράς τις δυνάμεις σου, ανακαλύπτεις τα όριά σου, σε κάνει πιο ευέλικτο και άρα πιο ατρόμητο. 

Όμως, η σπουδαιότερη κινητήριος δύναμη θεωρώ ότι είναι η αμοιβαιότητα του έρωτά τους. Η τεράστια ομοιότητα του Ρωμαίου και της Ιουλιέττας, η επιθυμία για το ίδιο “είδος” έρωτα. Σε αυτό πιστεύω ότι πρέπει να ανατρέξει κανείς. 

Ο Ρωμαίος όταν μιλά για την Ιουλιέττα σε σχέση με τη Ροζαλίνα, την προηγούμενη αγαπημένη του, λέει «Αυτή που τώρα αγαπώ σου δίνει χώρο με την αγάπη ν’ αγαπάς, δώρο με δώρο». Αυτό το δώρο της αμοιβαιότητας μπορεί να κινήσει βουνά. Σε κάθε ηλικία.

Εκτός από την ιδιότητα της ηθοποιού, τα τελευταία χρόνια φέρεις και εκείνη της συγγραφέως. Μία διετία μετά το πρώτο σου θεατρικό έργο, τους Ναυαγούς στο Θέατρο Τέχνης, κάνεις σκέψεις για δεύτερο; 

Θέλω πολύ να ξαναγράψω. Βασικά, γράφω ήδη ερευνητικά και θα δω που θα βγάλει. 

Θα μπεις παράλληλα ξανά και στη διαδικασία της σκηνοθεσίας, όπως συνέβη και με τους Ναυαγούς, που τους συνσκηνοθέτησες με τον Γιάννη Παπαδόπουλο; 

Όχι, το επόμενο έργο που θα θελήσω να μοιραστώ δεν θα σκηνοθετηθεί από μένα, αλλά και πάλι ποιος ξέρει.

Το να ασχοληθείς με τη συγγραφή προέκυψε σαν ανάγκη να δοκιμαστείς και σε αυτή την ιδιότητα και να μπεις πιο βαθιά στη διαδικασία του θεάτρου ή απλά ως μία επιθυμία που δεν πολυσκέφτηκες και την έκανες πράξη; 

Το δεύτερο, που μάλλον εμπεριέχει ασυνείδητα το πρώτο. Επίσης, υπάρχει μία υπέροχη ελευθερία στο να είσαι δημιουργός, ανεξαρτήτως αποτελέσματος.

Μετά από 14 χρόνια στο θέατρο, τι θα έλεγες ότι είναι αυτό που σε συναρπάζει στη συγκεκριμένη δουλειά; 

Είναι το παιχνίδι, η περιπέτεια, η διαρκής εναλλαγή περιβάλλοντος και συνεργατών, αλλά και η συνάντηση με τους ίδιους ανθρώπους ξανά και ξανά. Η προσωπική εμβάθυνση στο πνευματικό και τεχνικό της κομμάτι που σε κάνει πλουσιότερο, η επαφή με τη γλώσσα και τη λογοτεχνία, η επαφή με το σώμα σου. 

Πάνω από όλα όμως, τι είναι; 

Είναι η θνητότητά της, που παραπέμπει σε συνωμοσία. Ο κινηματογράφος, δηλαδή, όσο γοητευτική τέχνη κι αν είναι, δεν έχει αυτή την ιδιότητα του θεάτρου: το ότι ζούμε κάτι για λίγο όλοι μαζί σε έναν χώρο και μετά, αυτό πεθαίνει. Ακόμα και κακό να είναι, το ζήσαμε μαζί.

Μεγαλώνοντας μέσα σε μία οικογένεια ηθοποιών (ο πατέρας της είναι ο Γιάννης Μπέζος και η μητέρα της, η Ναταλία Τσαλίκη), το επάγγελμα του ηθοποιού ήταν τελικά μονόδρομος;

Με τρομάζει η λέξη μονόδρομος. Θέλω να πιστεύω ότι ήταν επιλογή. Δεν σκέφτηκα ποτέ να γίνω κάτι άλλο. Καλώς ή κακώς. 

Μετά το Ρωμαίος και Ιουλιέττα, τι ακολουθεί επαγγελματικά; 

Προσπαθούμε εδώ και ενάμισι χρόνο με τον Χρήστο Θάνο (ηθοποιός, σκηνοθέτης, μουσικός) να ολοκληρώσουμε μία παράσταση σε δική του σκηνοθεσία και κοινή μας δραματουργία, με τίτλο Οι Απόγονοι. Εύχομαι φέτος να τα καταφέρουμε.

Και προσωπικά; 

Καλοκαιρινές διακοπές.

Υπάρχει κάποιος αγαπημένος προορισμός που θέλεις να επιστρέφεις ξανά και ξανά τα καλοκαιριά σου, έστω και για λίγο;

Η Λευκάδα για χρόνια, όταν ήμουν μικρή. Πλέον, κάθε καλοκαίρι θέλω να ανακαλύπτω και κάτι καινούργιο.

***

Info

Ρωμαίος και Ιουλιέττα 

Εθνικό Θέατρο – Κτίριο Τσίλλερ-Κεντρική Σκηνή (Αγ. Κωνσταντίνου 22-24, Ομόνοια)

Προπώληση εδώ.