Is that all there is - Ένα βιβλίο για τα καλοκαίρια στην Ηλεία

Το καλοκαίρι του 2023 ήταν ένα από τα πιο δύσκολα της ζωής μου, υπήρχαν όμως κάποιες μέρες του που θα ήθελα να τις ζήσω ξανά και ξανά. Μια από αυτές ήταν μια Κυριακή του Ιουλίου με καύσωνα, που με βρήκε να στήνω καλύβες στην παραλία του Παλαιοχωρίου. Για την ακρίβεια οι φίλοι μου τις έστηναν, εγώ απλά παρακολουθούσα αυτό το έθιμο που είναι ένας μικρός ύμνος στη λαϊκή αρχιτεκτονική.

Κάθε χρόνο στην παραλία του Παλαιοχωρίου ή αλλιώς στο Κατσαρονήσι όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι, στήνονται καλύβες που κάποιος θα μπορούσε να τις αποκαλέσει και εξοχικά. Στην πραγματικότητα δεν έχουν και πολλά να ζηλέψουν από ένα κανονικό εξοχικό, αφού έχουν σαλόνι, υπνοδωμάτια, κουζίνες, μπάνιο, ακόμα και βεράντες. Οι καλύβες χτίζονται αρχές του καλοκαιριού και γκρεμίζονται τέλη Σεπτέμβρη. Τα υλικά φυλάσσονται μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, όταν και θα μεταμορφωθούν και πάλι σε «εξοχικά».

Αυτό μπορεί να ήταν το πιο ιδιαίτερο καλοκαίρι που πέρασα στον νομό Ηλείας, αλλά δεν ήταν το πρώτο και σίγουρα δε θα είναι το τελευταίο. Αυτός ο παρεξηγημένος τόπος μου έχει χαρίσει μερικούς από τους πιο ξεχωριστούς ανθρώπους της ζωής μου και σε αυτόν έχουν δημιουργηθεί μερικές από τις πιο σημαντικές μου καλοκαιρινές αναμνήσεις.

Το καλοκαίρι στην Ηλεία προσπάθησε να χωρίσει σε ένα φωτογραφικό βιβλίο με τίτλο Is That All There Is ο Χρήστος Σωτηρόπουλος, θέλοντας να βάλει στο επίκεντρο το καλοκαίρι της ελληνικής επαρχίας, εκείνο που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές και θα συνεχίσει να το κάνει.

«Αποφάσισα λοιπόν να μετατρέψω τον σεβασμό μου για την ελληνική επαρχία σε ένα φωτογραφικό βιβλίο που αποφεύγει στερεοτυπικές αναπαραστάσεις και προσπαθεί να αναδείξει την πολυπλοκότητα και τις ιδιαιτερότητές της συμβίωσης των ανθρώπων με τη φύση. Διότι για εμένα η ελληνική επαρχία δεν είναι απλά το μέρος που μεγάλωσα. Είναι το μέρος που ωρίμασα και έμαθα πως να ζω τη μετέπειτα ενήλικη ζωή μου», λέει ο ίδιος για το Is That All There Is, η επίσημη παρουσίαση του οποίου, θα γίνει την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2024 στις 7:30 μ.μ. στο Hyper Hypo.

Γιατί διάλεξες συγκεκριμένα αυτόν τον τόπο;

Το καλοκαίρι στην Ηλεία ήταν αφορμή να μιλήσω για ένα θέμα που με απασχολεί εδώ και καιρό: τα παιδικά βιώματα της γενιάς μου, δηλαδή, ενός 40αρη. Διανύουμε μια περίοδο όπου η νοσταλγία είναι μόδα μεν, αλλά θεωρώ δε ότι αντιμετωπίζεται σαν κάτι που έχει χαθεί και όχι σαν κάτι που συνεχίζουμε να κουβαλάμε μέσα μας. Ειδικά, αυτό το έχω παρατηρήσει για όσους έχουν περάσει όλη τους τη ζωή ή μέρος της στην επαρχία.

Αποφάσισα, λοιπόν, να καταπιαστώ με τις παιδικές μου αναμνήσεις και συγκεκριμένα εκείνες που διαμορφώθηκαν στην πιο δραστήρια περίοδο ενός παιδιού: το καλοκαίρι. Στόχος μου, πρωτευόντως, να τις αναγνωρίσω και δευτερευόντως, να καταλάβω το αντίκτυπο που είχαν στην ενήλικη ζωή μου, κάτι που θα ήθελα να συμβεί και στον αναγνώστη του βιβλίου αυτού.

Παρόλο που έχω μεγαλώσει σε χωριό της Αιγιαλείας, επέλεξα τον νομό Ηλείας για το βιβλίο μου διότι ασκούν ιδιαίτερη γοητεία σε εμένα τα αχανή και δαιδαλώδη, γεμάτα χωματόδρομους, τοπία του. Κάθε φορά που οδηγώ σε αυτά, νιώθω ότι συμμετέχω σε ελληνικό road movie.

Εσένα ποια είναι η επαφή σου με αυτό τον νομό. Πιστεύεις ότι είναι παρεξηγημένος;

Τον νομό Ηλείας τον γνώρισα χάρις στην αγαπητή μου φίλη, Γιώτα Αγραπίδη, η οποία έχει καταγωγή από εκεί και έχει γράψει την εισαγωγή του βιβλίου.

Η αλήθεια είναι ότι για τον νομό Ηλείας έχουν ειπωθεί κατά καιρούς διάφορες ιστορίες, που αρκετές από αυτές θεωρώ ότι ανήκουν στη σφαίρα της συλλογικής φαντασίας η οποία ανέκαθεν γεννούσε fake news εκατοντάδες χρόνια πριν την έλευση των social media. Ούτως ή άλλως, τέτοιες ιστορίες μπορώ να σας διηγηθώ και εγώ που έχω μεγαλώσει στο Αίγιο αλλά και ο καθένας που έχει μεγαλώσει στην ελληνική επαρχία. Όμως, αυτό που κρατάω για αυτές τις ιστορίες είναι ότι αφορούν ανθρώπους με πάθος. Από μόνο του αυτό αρκεί για να φτιάξεις ένα βιβλίο.

Κατά τη γνώμη σου τι κάνει ξεχωριστό το καλοκαίρι στην Ηλεία; Ο τόπος ή οι άνθρωποί του;

Για εμένα δύο πράγματα κάνουν ξεχωριστό το καλοκαίρι στον νομό Ηλείας: το σαγηνευτικό φως του ήλιου που δεν το έχω συναντήσει πουθενά αλλού στην Ελλάδα και η «ερωτική» αφοσίωση των ανθρώπων στη φύση.

Οι εικόνες πώς προκύπτουν; Είναι αυθόρμητες ή «προμελετημένες»;

Οι εικόνες που προκύπτουν είναι αποτέλεσμα διάδρασης τόσο με τους ανθρώπους όσο και με τα τοπία. Τα πορτρέτα του βιβλίου προκύψαν μέσα από σύντομη γνωριμία με τους φωτογραφιζόμενους που συναντούσα στις διαδρομές μου, ενώ τα τοπία επιλέχθηκαν αφού τα είχα μελετήσει σε διάφορες ώρες της ημέρας.

Υπάρχει ένα τόπος στην Ηλεία που να αγαπάς λίγο περισσότερο; Εγώ για παράδειγμα αγαπώ πολύ τις καλύβες στην παραλία του Παλαιοχωρίου.

Πράγματι, και εμένα οι καλύβες της παραλίας του Παλαιοχωρίου είναι από τα αγαπημένα μου μέρη. Ιδιαίτερα, τον Σεπτέμβρη που τις ξεστήνουν (μιας και είναι φτιαγμένες από φυσικά υλικά) είναι μια από τις πιο μελαγχολικές καταστάσεις που έχω βρεθεί. Επίσης, μου αρέσει πολύ το Κοτύχι που για μένα το να αγναντεύεις τον υδροβιότοπό του είναι από τα πιο λυτρωτικά πράγματα που έχω ζήσει.

Πόσο διαφορετικός μπορεί να είναι ο κόσμος πίσω από μια κάμερα; Βλέπεις κάτι που ίσως εμείς οι υπόλοιποι δεν μπορούμε να δούμε;

Μέσω της κάμερας δε βλέπει κάποιος τον κόσμο διαφορετικά από τους υπόλοιπους, τον διαβάζει διαφορετικά, και επομένως προσπαθεί να πει μια ξεχωριστή ιστορία.

Έχει αλλάξει η τέχνη της φωτογραφίας με την έλευση των social media; Εσύ προτιμάς να τραβάς με αναλογική ή ψηφιακή κάμερα;

Τα social media δίνουν την ευκαιρία να πεις νέες ιστορίες οπτικά ενώ πριν τις έλεγες μόνο μέσω μιας φωτογραφικής μηχανής ή μιας κινηματογραφικής κάμερας και σε συγκεκριμένους χώρους παρουσίασης (γκαλερί, κινηματογράφο) Άρα, έχουμε γεμίσει ιστορίες από τεχνικές εικόνες που σίγουρα είναι πολύ ενδιαφέρον αλλά από την άλλη δημιουργεί προβληματισμό σε εμάς που χρησιμοποιούμε φωτογραφική μηχανή στο τι ιστορίες πλέον μπορούμε να πούμε.

Μπορεί πια να γίνει ο καθένας φωτογράφος;

Πλέον ναι. Η φωτογραφία είναι η πιο εκδημοκρατισμένη μορφή έκφρασης διότι έχει τα πιο φθηνά μέσα παραγωγής, προώθησης και διανομής. Αυτό είναι το χάρισμά της και η κατάρα της ταυτόχρονα.

***INFO

Is that all there is, του Χρήστου Σωτηρόπουλου
Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2024, 7:30μμ | Hyper Hypo, Βορέου 10, 10551 Αθήνα

Με αφορμή την παρουσίαση θα εγκαινιαστεί έκθεση φωτογραφίας σε επιμέλεια της Ελένης Μουζακίτη και θα ακολουθήσουν ομιλίες από τους Κώστα Ιωαννίδη (καθηγητής θεωρίας και κριτικής της τέχνης – ΑΣΚΤ), που θα αναλύσει το τρόπο με το οποίο απεικονίζεται το τοπίο της ελληνικής επαρχίας στη φωτογραφία και του Νίκου Παπαχριστόπουλου (ψυχολόγος-ψυχαναλυτής), ο οποίος θα εστιάσει στα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά των κατοίκων της επαρχίας και των αστικών κέντρων.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ