Κωνσταντίνε Ρήγο, τι είναι τελικά ο έρωτας στην εποχή των social media;
Ο σκηνοθέτης, χορογράφος και διευθυντής του μπαλέτου της ΕΛΣ καταλαμβάνει την Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου Νέου Κόσμου με τη νέα «παραισθησιογόνο» παράσταση του, Πεταλούδες στο στομάχι. Αυτή είναι μία «νηφάλια» συζήτηση μαζί του.
- 8 ΦΕΒ 2023
Η πρόβα έχει μόλις τελειώσει. Οι ηθοποιοί αποχωρούν, τα props αποθηκεύονται και οι μαύρες, πλαστικές κουρτίνες που κρέμονται περιμετρικά της Κεντρικής Σκηνής και λαμπιρίζουν στο φως χαρίζοντας μία 80s, ντίσκο αισθητική στην ατμόσφαιρα, αφαιρούνται από τους ανθρώπους της παραγωγής για να στηθεί το σκηνικό της παράστασης, Μπιλ & Λου, που παίζει κάθε βράδυ Δευτερότριτα στο Θέατρο Νέου Κόσμου.
«Ο έρωτας δεν είναι μόνο κόκκινο και ροζ. Περιλαμβάνει την αγάπη, αλλά και την απώλεια. Υπάρχει η λάμψη και το σκοτάδι του έρωτα», ακούγεται να λέει ο Κωνσταντίνος Ρήγος, σκηνοθέτης και χορογράφος (και πολλά ακόμα, φωτογράφος, εικαστικός, ένας πολυσχιδής, ακομπλεξάριστος καλλιτέχνης που έχει δραστηριοποιηθεί από τον χορό και το θέατρο μέχρι τις μουσικές σκηνές και τα μουσικά βίντεο), ενώ απομακρύνει από τον χώρο το μικρόφωνο και το ηχείο.
Μου εξηγεί ότι τα πάντα θα είναι μαύρα στις Πεταλούδες στο στομάχι, που θα κάνουν πρεμιέρα προσεχώς, στις 10 Φεβρουαρίου. «Οι ηθοποιοί θα είναι ντυμένοι στα μαύρα. Οι θεατές θέλουμε να έρθουν στα μαύρα». Είναι και ο ίδιος ντυμένος στο ραντεβού μας σε αυτές τις σκουρόχρωμες αποχρώσεις.
Η νέα του παράσταση έρχεται δύο χρόνια μετά την πρώτη του κάθοδο στην Επίδαυρο με το Εθνικό Θέατρο και τους Ιππείς, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και έχοντας μόλις συμπληρώσει φέτος μία πενταετία στην καλλιτεχνική διεύθυνση του μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η οποία ανανεώθηκε τώρα για ακόμα μία τριετία.
«Είναι ένα έργο που δουλέψαμε μαζί με την Έρι Κύργια και η τελική του μορφή χτίστηκε κατά τη διάρκεια των προβών και ενσωματώνει το θέατρο, τη μουσική, τον χορό και την τεχνολογία. Αφορά τον έρωτα στην εποχή των social media, αλλά και την ψυχοτρόπο, την εξαρτητική και την παραισθησιογόνο επίδραση του σε κάθε εποχή», αναφέρει και με προσκαλεί να βολευτούμε σε μία ήσυχη γωνιά του φουαγιέ.
Το ταξίδι μας στο ολοκαίνουργιο θεατρικό του εγχείρημα ξεκινά, με τις πεταλούδες άλλοτε να έρχονται και άλλοτε να φεύγουν από το στομάχι κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Πώς προέκυψε η ιδέα για το συγκεκριμένο έργο;
Κάποια στιγμή μιλήσαμε με τον Μίλτο Σωτηριάδη, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Θεάτρου Νέου Κόσμου και μου είπε ότι θα ήθελε να παρουσιάσω εκεί ένα έργο που να ακουμπάει στο παρελθόν μου, μία παράσταση σαν τον Τιτανικό και την Μπόσα Νόβα που είχα κάνει παλαιότερα στο Εθνικό Θέατρο και δεν βασίζονταν σε ένα συγκεκριμένο κείμενο. Αυτό ήρθε και κούμπωσε κατευθείαν μέσα μου σε αυτό που είχα και εγώ κατά νου. Να ασχοληθώ με τον έρωτα εντός εισαγωγικών.
Γιατί κάνεις χρήση των εισαγωγικών;
Το έργο Πεταλούδες στο στομάχι μιλάει για όλες τις εκδοχές του έρωτα -τον αμοιβαίο έρωτα που μοιραζόμαστε με πάθος, τον έρωτα που μας γεμίζει χαρά, ευτυχία και θετικά συναισθήματα, αλλά και τον έρωτα που μας πληγώνει, τον έρωτα που χάνουμε και χάνουμε τον εαυτό μας, που μας κάνει να νιώθουμε αβοήθητοι, μετέωροι- αλλά και για όλα τα είδη του έρωτα μέσα στη σύγχρονη κοινωνία – τον ετεροφυλόφιλο, τον ομοφυλόφιλο, τον πανσεξουαλικό.
Πανσεξουαλικός είναι ο κεντρικός ήρωας, ο Ρ.Α., που ενσαρκώνει ο Κωνσταντίνος Μπιμπής.
Σωστά. Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι εκτός από τον Κωνσταντίνο, που υποδύεται τον Ρ.Α. και με τον οποίο είχαμε πει από τους Ιππείς και μετέπειτα από τα Φτηνά Τσιγάρα (σ.σ. πρωτοπαρουσιάστηκαν πέρυσι και παίχτηκαν και φέτος από τη Λυρική στο ΚΠΙΣΝ σε μουσική του Παναγιώτη Καλαντζόπουλου, λιμπρέτο του Πέτρου Βουνισέα και σκηνοθεσία, κινησιολογία και σκηνικό του Κωνσταντίνου Ρήγου), ότι θέλουμε να συνεργαστούμε για τρίτη φορά, και όχι μόνο, οι υπόλοιποι ηθοποιοί είναι και ο εαυτός τους στην παράσταση. Εκφράζουν τη γενιά, την προσωπικότητα ακόμα και τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό.
Επιθυμία μου ήταν να φτιάξω μία ετερόκλητη ομάδα ανθρώπων, που ο καθένας θα φέρει και κάτι διαφορετικό στο έργο.
Η Ίντρα Κέιν, με την οποία συνεργάστηκα επίσης στα Φτηνά Τσιγάρα, ήθελα να φέρει την ιδέα της «ξένης» στη χώρα μας με όλη τη θετική ενέργεια που η ίδια διαθέτει. Ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος ένα πρόσωπο που αυτοπροσδιορίζεται στην κοινωνία με τον δικό του τρόπο τη φρεσκάδα και το χιούμορ. Ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου τη συναισθηματικότητα του σώματος όντας χορευτής. Η Ελληνοϊταλίδα Δωροθέα Μερκούρη, την ιστορία μιας μεγαλύτερης σε ηλικία γυναίκας που έχει ζήσει μια ζωή που μοιάζει με ταινία, αλλά η ίδια εξακολουθεί να ψάχνει την ταινία στη ζωή της και τέλος, η Κλέλια Ανδριολάτου ήθελα να φέρει αυτό το χάος της νιότης.
Θα σε επιστρέψω στον Ρ.Α. Τι τύπος είναι;
Δηλώνει λοιπόν πανσέξουαλ, αλλά και insta-ποιητής, επικοινωνεί με όλα τα μοντέρνα μέσα, διασκεδάζει ξέφρενα στα πάρτι, ποστάρει με μανία, έχει απόλυτη ανάγκη από αγάπη, τρελαίνεται από την έλλειψή της, ερωτεύεται, πληγώνεται και πάλι από την αρχή, ξανά και ξανά προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει τον απόλυτο έρωτα μέχρι που αποφασίζει να κάνει «βουτιά στο κενό», αφού έχει καλέσει μέσα από τη σελίδα του στο Facebook όλα τα πρόσωπα με τα οποία έχει συνδεθεί ερωτικά στην κηδεία του.
Εξού και το υποχρεωτικό black dress code για τους ηθοποιούς και το προαιρετικό για τους θεατές που θα έρθουν στην παράσταση.
Ακριβώς. Το ανέφερα και πριν, τα πάντα θα είναι μαύρα με πολύ μικρές πινελιές χρώματος να εισβάλλουν πού και πού στο έργο, όπου εδώ να πω ότι ο έρωτας λαμβάνεται με τη μορφή μίας ουσίας, του χαπιού L, που σημαίνει Love αλλά και Loss, αγάπη αλλά και απώλεια.
Τι παθαίνει όποιος παίρνει αυτό το χάπι;
Διατηρεί αυτή την επήρεια της αγάπης, του έρωτα, της χαράς και της ευτυχίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από οποιοδήποτε άλλη ναρκωτική, παραισθησιογόνα ουσία. Κατά ένα τρόπο ήθελα να μιλήσω για το πώς πληγώνεις και πληγώνεσαι μέσα στην αναζήτηση του έρωτα και της αγάπης, που είναι μία συνεχής ανάγκη του ανθρώπου για να υπάρχει.
Πώς έχεις βιώσει τον έρωτα μέσα στα χρόνια;
Όμορφα, άσχημα, με μικρές και μεγάλες σχέσεις, διαφορετικά ανάλογα την περίοδο της ζωής μου. Θα υπάρχει πάντα μία περίοδος που θα θέλεις να γνωρίσεις τον έρωτα σαν ένα τυχαίο γεγονός και άλλη, που θα θέλεις να ηρεμήσεις σε μία σχέση. Έχω ζήσει και τα δύο και αισθάνομαι πολύ καλά με τους ανθρώπους που συνάντησα είτε για λίγο ή για πολύ.
Αυτές οι πεταλούδες που πετούν και χορεύουν στο στομάχι, αυτό το συναίσθημα του έρωτα και της αδρεναλίνης που σωματοποιείται, πώς μπορεί να συντηρηθεί στις μακροχρόνιες σχέσεις;
Ίσως, όταν φροντίζουν και οι δύο, όχι να δοκιμάζουν, αλλά να επαναπροσδιορίζουν με την καλή έννοια τη σχέση τους συνεχώς και να είναι ειλικρινείς με τα θέλω τους, να κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις, να αντέχουν τη σύγκρουση. Γιατί τελικά ο λόγος που χωρίζουμε είναι επειδή δεν θέλουμε να συγκρουστούμε. Μοιάζει ότι συγκρουόμαστε και φτάνουμε στον χωρισμό, αλλά στην πραγματικότητα δεν θέλουμε να συγκρουστούμε παραπάνω και να διαπεράσει ο ένας τον άλλον. Όταν συμβεί αυτό όμως, περνάς σε κάτι πιο ουσιαστικό που δύσκολα το αποχωρίζεσαι.
Αισθάνεσαι τυχερός στην προσωπική σου ζωή;
Συμβαίνουν διάφορα πράγματα στη ζωή μας που λέμε αυτό ήταν σωστό timing. Υπό αυτή την έννοια νιώθω τυχερός γιατί έκανα μάλλον, όπως αποδεικνύεται, σωστές επιλογές στη σωστή στιγμή. Όταν μπαίνει το “πρέπει” και το “εδώ και τώρα” στη συζήτηση, αυτό που θέλεις δεν έρχεται ποτέ. Το θέμα είναι ότι όταν έρθει αυτή η στιγμή να την αναγνωρίσεις, να μην την προσπεράσεις, έχοντας μείνει κολλημένος σε κάτι που έχασες.
Ο Ρ.Α. του έργου χάνει τα πάντα, ακόμα και τη ζωή του στο όνομα του έρωτα και της αγάπης. Η ιστορία του και οι ιστορίες που έζησε με τα πρόσωπα που συνδέθηκε ερωτικά και παρίστανται στην κηδεία του πώς ζωντανεύουν στην παράσταση;
Μέσα από ένα κολάζ από στιγμιότυπα, κείμενα, βίντεο, τραγούδια, χορό, ηχεία, μικρόφωνα, κινητά τηλέφωνα, προτζέκτορες, αναρτήσεις στα social media σε έναν χωροχρόνο που δεν προσδιορίζεται. Μοιάζει ότι η ιστορία διαδραματίζεται στην εποχή μας σε ένα στούντιο ηχογράφησης, όπου το σκηνικό παίζει με τη λάμψη και το σκοτάδι του έρωτα και ταυτόχρονα με όλες αυτές τις μουσικές που συνδέονται μαζί του.
Τα τραγούδια είναι από τα πρώτα πράγματα που συνδέουμε με το αντικείμενο του πόθου μας όταν ερωτευόμαστε;
Ναι και γι’ αυτό στην παράσταση θα ακούγονται δυνατά.
Είναι μουσικές και στίχοι με τα οποία έχεις ο ίδιος ερωτευτεί;
Και εγώ και οι ηθοποιοί, μπορεί και εσύ και οι θεατές. Είναι μία επιλογή από ερωτικά τραγούδια, που άκουγα όσο έφτιαχνα το έργο στο μυαλό μου, όσο το δούλευα με την Έρι Κύργια για να χτίσουμε το κείμενο, αλλά και από αυτά που ακούγαμε -και ακούμε- στις πρόβες.
Όλα αυτά βέβαια τα μεταμόρφωσε με μαγικό τρόπο ο Γρηγόρης Ελευθερίου και τα έφερε στην αισθητική της παράστασης, μαζί με όλο το υπόλοιπο soundtrack που έγραψε για να την συνοδεύσει. Από τα αγαπημένα μου η “floral bossa nova” και το τραγούδι του φινάλε “not afraid to love”.
Η παράσταση έχει μία σύγχρονη δομή προσδιορισμένη από μία μεταφυσική διάθεση, το μεταφυσικό ποπ, όπως μου αρέσει να το αποκαλώ, καθώς στο τέλος, τίποτα στην πραγματικότητα δεν είναι απολύτως ρεαλιστικό. Ακόμα και τα social media που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας εμφανίζονται μεν, αλλά με έναν άλλο τρόπο.
Για σένα, πώς είναι δηλαδή ο έρωτας στην εποχή των social media;
Έχει ενδιαφέρον. Ξέρεις, σε κάθε περίοδο, ο έρωτας επανεφευρίσκεται, βρίσκει τη δική του ταυτότητα και η κάθε γενιά ερωτεύεται διαφορετικά. Η ανάγκη όμως του ανθρώπου «να πιει το χάπι L» και να νιώσει τις πεταλούδες στο στομάχι θα είναι πάντα ίδια, διαχρονική, είτε η γυναίκα φορά κορσέ για να δείχνει η κορμοστασιά της ερωτεύσιμη, σε έναν προηγούμενο αιώνα, είτε ο άντρας χορεύει σουίνγκ, ροκ εν ρολ, ντίσκο ή βγαίνουν ραντεβού στα μπαρ ή στα apps είτε είναι fluid gender.
Η νέα γενιά σήμερα, που πλέον δεν είναι και απαραίτητο να προσδιορίζεται, γνωρίζει τον έρωτα μέσα από εφαρμογές. Ζει τον ψηφιακό έρωτα.
Στην παράσταση έχεις εφεύρει τη δική σου γενιά νέων, την Gen L. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της γενιάς;
Ας κρατήσουμε το εξής: ότι είναι μία γενιά που βάζει πάνω από όλα την αγάπη. Είναι η γενιά που θα χρειαστεί να κάνει minimize στις ανάγκες της και ένα γενικότερο restart για να προχωρήσουμε όλοι μπροστά. Θα τα πετάξει όλα και θα τα ξαναβρεί από την αρχή για να σώσει τον άνθρωπο, τη φύση, τα ζώα, το περιβάλλον, τον πλανήτη κι ενώ γύρω της συμβαίνει ένας τυφώνας που αλλοιώνει τα πάντα, τις σχέσεις, τις σκέψεις και κυρίως την αλήθεια.
Σε αναστατώνει το ζοφερό κλίμα της εποχής;
Είναι δυνατόν να μην με αναστατώνει; Πιστεύεις ότι υπάρχει κάποιος που πέφτει στο κρεβάτι το βράδυ ήσυχος; Εγώ θεωρώ πως κανείς. Θυμάμαι ότι παλιά έλεγαν ότι όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, ηρεμεί. Αυτό που βλέπω τώρα είναι ότι όσο μεγαλώνω, τόσο αγριεύω, τόσο πιο αναστατωμένος νιώθω όχι για τον φόβο του θανάτου που έρχεται καθώς τα χρόνια περνάνε, αλλά για αυτή τη συνεχή αγωνία που υπάρχει παντού και για τα πάντα γύρω μας.
Όπως;
Ακόμα και για την ανάγκη να βρούμε χρόνο για τον εαυτό μας, που προσωπικά με φέρνει σε απόγνωση. Η αιτία δεν είναι συνήθως ο επαγγελματικός φόρτος, αλλά ότι είμαστε διαρκώς συνδεδεμένοι και βομβαρδιζόμαστε από ειδήσεις, αναρτήσεις, φωτογραφίες, βίντεο και είναι τόσο δύσκολο να αποσυνδεθούμε. Να αποτοξινωθούμε.
Πότε αποτοξινώθηκες τελευταία φορά;
Αποτοξινώθηκα (γελάει). Το καλοκαίρι έσπασε το κινητό μου τηλέφωνο. Την πρώτη μέρα έχασα τον κόσμο, την δεύτερη όμως ένιωσα κάπως ωραία χωρίς smartphone, την τρίτη ήταν τέλεια και την τέταρτη μέρα πήρα καινούριο και επανήλθα στην πραγματικότητα.
Πότε χάνεσαι στον κόσμο σου;
Όποτε το χρειάζομαι φοράω τα ακουστικά μου. Θα σου πω κάτι πάλι για την παράσταση, αλλά έχει τη σημασία του: ιδανικά θα ήθελα ο θεατής να δει τις Πεταλούδες στο στομάχι φορώντας ακουστικά, γιατί είναι ένας τρόπος για να απομονωθεί από το περιβάλλον και τις σκέψεις του, να κλειστεί στον κόσμο του και να συγκεντρωθεί σε αυτό που βλέπει.
Δύσκολο πράγμα στις μέρες μας η συγκέντρωση.
Ακόμα δυσκολότερο το να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε. Μου λείπει το να μην σκέφτομαι στην καθημερινότητά μου. Η μαγεία του θεάτρου, του κινηματογράφου και της μουσικής όμως μπορεί να προσφέρει αυτό ακριβώς. Να αδειάσουμε από σκέψεις κατά τη διάρκεια που βλέπουμε μία ταινία ή μία παράσταση και μας αρέσει πολύ και μετά το τέλος αυτής, να γεμίσουμε και πάλι από σκέψεις, συναισθήματα, εικόνες που έχουν κάτι να μας πουν.
Με ποια παράσταση χάθηκες όμορφα τελευταία;
Στο West Side Story σε σκηνοθεσία του Ivo van Hove και σε χορογραφία της Anne Teresa De Keersmaeker και πιο πρόσφατα στα Παραμύθια του Χόφμαν σε σκηνοθεσία Krzysztof Warlikowski στην Εθνική Λυρική Σκηνή, που δεν ήθελα να τελειώσουν.
Και με ποια ταινία;
Το Elvis του Baz Luhrmann και το Babylon του Damien Chazelle – έχω μία ιδιαίτερη αγάπη στα έργα με έντονο το στοιχείο της μουσικής, τα κάνει μεθυστικά.
Βγαίνοντας από την αίθουσα, όταν τελείωσε το Babylon μου έκανε εντύπωση που άκουγα κόσμο γύρω μου να αναρωτιέται τι ήταν αυτό που μόλις είδε, ότι δεν κατάλαβε τι είδε την ίδια στιγμή που η αφήγηση της ταινίας δεν είναι νεωτερίστικη.
Για κάποιους ανθρώπους τα πράγματα πρέπει να βασίζονται καθαρά στον ρεαλισμό και αυτό με κάνει να αναρωτιέμαι πώς θα αντιληφθεί το κοινό τη δική μου παράσταση. Θα δει την αφήγηση ή όχι; Θα μπορέσει να την ερμηνεύσει ή όχι; Τελικά θα αφεθεί στην αίσθηση των σκηνών του έργου θα τις νιώσει;
Τελικά, έχει τόσο μεγάλη σημασία να ερμηνεύουμε ή να αποκωδικοποιούμε κάθε φορά αυτό που βλέπουμε;
Κατά τη γνώμη μου, όχι. Αν φτάσουμε να ζούμε σε μία εποχή που θέλουμε να αναγνωρίζουμε και να ερμηνεύουμε στο απόλυτο τα πάντα, από ό,τι βλέπουμε, από ό,τι ακούμε, από ό,τι αισθανόμαστε, τότε δεν θα είμαστε πια άνθρωποι. Τότε, ίσως να ζούμε στο Blade Runner, που ακόμα και εκεί όμως τα ρομπότ είχαν ψυχή.
Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία στην ανθρώπινη ύπαρξη είναι να βλέπει κάτι που είναι άγνωστο και να θέλει να το ανακαλύψει.
***
Πεταλούδες στο στομάχι
Από 10/02-05/03/2023
Θέατρο Νέου Κόσμου: Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Νέος Κόσμος
Διάρκεια: 90 λεπτά
Τιμές Εισιτηρίων: Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή: Κανονικό 17€, Μειωμένο 15€, Σάββατο & Κυριακή: Κανονικό 20€, Μειωμένο 17€
Παραστάσεις: Τετάρτη 20:00, Πέμπτη 20:30, Παρασκευή 21:00, Σάββατο 21:15, Κυριακή 18:30 / 08.03.2023 – 09.04.2023: Τετάρτη 20:00, Πέμπτη 20:30, Σάββατο 21:15, Κυριακή 18:30
Προπώληση εδώ.
