Μια μυσταγωγική διαδρομή σε περιμένει κάθε βράδυ στον κήπο του Μεγάρου
Το SongLines μόλις εγκαινιάστηκε και προσφέρει μερικά λεπτά ηρεμίας, πίσω από τη Βασιλίσσης Σοφίας: μέσα στο πράσινο, τα εφήμερα έργα και τα φωτεινά πάνελ εκτελούν μια «αέναη χορογραφία», σύμφωνα με τα λόγια της Κατερίνας Κατσιφαράκη.
- 19 ΙΟΥΛ 2022
Στους ιθαγενείς της Αυστραλιας, 60.000 χρόνια πριν, τα τραγούδια ήταν οι χάρτες τους. Μαθαίνονταν από γενιά σε γενιά και μέσα στους στίχους κρύβονταν γεωγραφικά ορόσημα και αστρονομικές συντεταγμένες, για να κατευθύνουν την αποστολή των νεότερων. Τα SongLines, από όσα έχουν αποκρυπτογραφήσει οι αρχαιολόγοι, ήταν μια απ’ τις παραδόσεις των Αβορίγινων με καθαρά πνευματικό χαρακτήρα.
Το ταξίδι αυτό ήταν σαν σκοπός ζωής για κάθε άτομο: διέτρεχε την ήπειρο και με την ολοκλήρωσή του απέδιδες «φόρο τιμής στο πνεύμα της οικογένειας», όπως αναφέρει η εικαστικός Κατερίνα Κατσιφαράκη.
Από εκεί προέκυψε το σκεπτικό για την έκθεση: οι συντεταγμένες οδηγούν στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής και μέσα στο πάρκο, όσο περπατάς, τα έργα κατευθύνουν τη διαδρομή σου, ήσυχα και υπαινικτικά, σαν τελετουργικό κάλεσμα. Το πνευματικό τραγούδι της Κατερίνας Κατσιφαράκη δεν περιλαμβάνει μελωδία αλλά φωτεινά πάνελ και εφήμερα, land art έργα κάτω στο χώμα, για τα οποία συμπράττει ουσιαστικά με τα στοιχεία της φύσης – το έδαφος και τις σκιές του ήλιου, το χιόνι και τον καπνό.
Ποια είναι τα στάδια αυτής της μυσταγωγικής διαδρομής και ποιό το νόημα αυτής στο κέντρο της Αθήνας, δίπλα στο ασταμάτητο ρεύμα της λεωφόρου;
Ακολουθώντας τη διαδρομή του SongLines
Ο χάρτης του SongLines αποτυπώνει μια κυκλική διαδρομή. Έχει βραδιάσει (η έκθεση είναι επισκέψιμη αποκλειστικά μετά τη δύση του ηλίου), οπότε το μάτι πέφτει στα πάνελ με τις κινούμενες ή σταθερές εικόνες. Ένα πλέγμα από λευκά νήματα φεγγοβολάει μέσα στο πάρκο, καθώς οι κλωστές πάλλονται στο βίντεο, σαν νότες. Σε άλλες οθόνες μέσα σε ξύλινα τελάρα, προβάλλονται εικόνες όπως δυο πέτρες, ένα πουλί, μια κούνια από κλαδιά δέντρου.
Είναι τα φωτεινά σημάδια που αφήνει η εικαστικός μέσα στον ήσυχο κήπο του Μεγάρου, θέλοντας να πυροδοτήσει την απορία: τι είναι αυτό που συνδέει όλη την παρτέμβαση; Και η απάντηση είναι, ο ίδιος ο επισκέπτης και οι διαδρομές που ακολουθεί. Σαν «αέναη χορογραφία», όπως πολύ όμορφα παρομοίωσε η Κατσιφαράκη τη διάθεση της έκθεσης.
«Για μένα, το μόνο βέβαιο σε όλο το σύμπαν είναι η κίνηση», εξηγεί η εικαστικός, στην οποία έγινε η ανάθεση από τη διευθύντρια του AnnexM, την κυρία Άννα Καφέτση, η οποία βρίσκεται και στην επιμέλεια της έκθεσης. Συνολικά είναι 19 έργα με τίτλους γύρω από την πορεία, την παύση και το ταξίδι. Το σημείο αναφοράς όλων είναι το περιβάλλον γύρω μας, η ίδια η φύση και οι κανόνες της: το εφήμερο, το τυχαίο, το ακανόνιστο.
Σε αυτές τις αξίες κάνει επίκληση η έκθεση SongLines, η οποία ταυτίζεται με τον κήπο του Μεγάρου, είναι δηλαδή ένα μεγάλο in situ έργο. Προέκυψε μέσα σε τρεις μήνες προετοιμασίας, κατά τη διάρκεια των οποίων η Κατερίνα Κατσιφαράκη ανακάλυψε τη ζωντάνια αυτού του άγνωστου κήπου, πίσω από την Βασιλίσσης Όλγας, όπου θα συναντήσεις ροζ πιπέρι στα δέντρα και σκαντζόχοιρους να περπατούν τη νύχτα.
Πόσο ξένο μοιάζει πλέον το απόλυτα φυσικό;
Σε ένα ντοκιμαντέρ, ο Παναγιώτης Μανίκης μιλάει για την ανάγκη επιστροφής στη φυσική καλλιέργεια, δείχνοντας πώς να επαναφέρεις τα συστατικά που κανονικά έχει το χώμα. Οι σβόλοι που πλάθει στο βίντεο, βρίσκονται και στο έδαφος δίπλα σου, ρηγμένοι σπόρπια πάνω σε ένα στρώμα κλαδιών.
Πίσω από την εγκατάσταση, παρατηρώ μια φουντωτή γάτα. «Μπορεί να πάρει κανέναν σβόλο για παιχνίδι το βράδυ», μου λέει η Κατερίνα γελώντα, «αλλά αυτό είναι το νόημα: δεν μπορείς να παρέμβεις στη φυσική ροή των πραγμάτων».
INFO
Κατερίνα Κατσιφαράκη: SongLines
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Κήπος του ΜεγάροΥ
Έως 18/9
Δευτ.-Κυρ.: Μετά τη δύση του ήλιου έως τις 23:00
Είσοδος ελεύθερη