Πώς θα μεταμορφωθεί σε πόλο πολιτισμού η Πειραιώς 260
Με κάθετους κήπους, πολύ πράσινο και βιοκλιματικές παρεμβάσεις, το βιομηχανικό συγκρότημα της Πειραιώς οδεύει προς τη νέα του ταυτότητα: ένα σημείο αναφοράς για κοινό και καλλιτέχνες.
- 19 ΙΟΥΛ 2024
Μετά την εξαγορά των εγκαταστάσεων της Πειραιώς 260 από το ΥΠΠΟΑ τον περασμένο Φεβρουάριο που έλυσε την ιδιοκτησιακή εκκρεμότητα σε σχέση με το ακίνητο που όλοι μας έχουμε πλέον ταυτίσει με το εναλλακτικό πρόσωπο του Φεστιβάλ Αθηνών, γίνεται το επόμενο βήμα: η νεότερη είδηση είναι πως εκπονήθηκε η μελέτη για τον περιβάλλοντα χώρο του ιστορικού βιομηχανικού συγκροτήματος, που πρόκειται να μεταμορφωθεί σε πολυδύναμο πολιτιστικό πόλο.
«Σήμερα, επιδιώκουμε την αποκατάσταση και την εξ ολοκλήρου επανάχρηση του βιομηχανικού χώρου για πολιτιστικές χρήσεις», ανακοίνωση η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, με τη δημοσίευση των πρώτων φωτορεαλιστικών από την επικείμενη ανάπλαση. «Στόχος είναι η αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος της περιοχής με την ανάδειξη των παλαιών βιομηχανικών πυρήνων, η αξιοποίηση και η επανάχρηση των αξιόλογων κτιριακών κελυφών και η ανάδειξη της Πειραιώς ως παράλληλου πολιτιστικού άξονα προς τη λεωφόρο Συγγρού», όπως σημείωσε.
Η τοποθεσία του ακινήτου παρέχει επιπλέον δυναμική, δεδομένης της γειτνίασης με την ΑΣΚΤ. Το ίδιο και ο αρχιτεκτονικός χαρακτήρας του προ δεκαετιών εργοστασίου ΕΒΜΕ Τσαούσογλου που τις χρυσές εποχές κατασκεύαζε θρανία και καρέκλες για το Δημόσιο. Σήμερα, τα κτίρια αυτά, λιτά και οικοδομημένα από οπλισμένο σκυρόδεμα, διαφυλάσσουν την κληρονομιά της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, όταν η Πειραιώς αποτελούσε νευραλγικό άξονα για την παραγωγή και το εμπόριο. Είναι στοιχεία που εμπνέουν και εξιτάρουν. Έχουν δηλαδή όλα τα φόντα να αποτελέσουν νέο σημείο αναφοράς, έναν τόπος συνάντησης τόσο για το κοινό όσο και το καλλιτεχνικό δυναμικό της πόλης.
Και μεταξύ άλλων, με τη μεταμόρφωση της Πειραιώς 260 θα φανούν οι δυναμικές των «γυμνών» κτιρίων σε μια πόλη που δυστυχώς, με κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις, έχει παραμελήσει τελείως το βιομηχανικό της απόθεμα, περιμένοντας μάλλον ώσπου να καταρρεύσει από τη φθορά.
Ένα νέο πράσινο βιομηχανικό τοπόσημο
Πρόκειται για μια εκτενή έκταση με συνολικό εμβαδόν περίπου 30 στρεμ., εντός της οποία υφίστανται αυτή τη στιγμή 15 κτίρια, τα πιο πολλά σε παράταξη. Τα πιο μεγάλα απ’ αυτά έχουν κηρυχθεί προστατευόμενα μνημεία από τη δεκαετία του 2000, οπότε διέπονται από αυστηρές δεσμεύσεις για τη διατήρηση του χαρακτήρα τους. Αλλά και στο σύνολο του υπολοίπου ακινήτου, όπως αναφέρεται στην τελευταία ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, «στόχος είναι η διατήρηση του βιομηχανικού ύφους, με παρεμβάσεις που μετατρέπουν την παλαιά βιομηχανική εγκατάσταση σε σύγχρονο χώρο συνάθροισης κοινού και πολιτιστικών εκδηλώσεων».
Τα δευτερεύοντα κτίσματα (που φυσικά δεν είναι κηρυγμένα ως διατηρητέα) πρόκειται να κατεδαφιστούν και θα απομείνουν τα 10 λειτουργικά, αυτοτελή κτίσματα (συνολικής δόμησης 26.997 τ.μ.) προς αξιοποίηση στη νέα ταυτότητα της Πειραιώς 260. Από αυτά, το ένα κτίριο πρόκειται να στεγάσει το έργο του Εργαστηρίου πιστών αντιγράφων, Μοντελοθήκης και Αποθηκών του ΟΔΑΠ (Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων) ενώ ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί ο ακριβής ρόλος των υπολοίπων.
Σε κάθε περίπτωση, τα κτίρια θα συνεχίσουν να καλύπτουν τις ανάγκες του Φεστιβάλ Αθηνών, με ακόμη πιο πολλούς και διαφορετικούς τρόπους απ’ όσους ξέραμε ως σήμερα μάλιστα. Δημιουργούνται δηλαδή νέοι τρόποι πρόσβασης και δυνατότητες θέασης μέσω διάνοιξης νέων ανοιγμάτων στα υφιστάμενα κτίρια.
Από την άλλη, με τα τετραγωνικά μέτρα τα οποία θα απελευθερωθούν εντός του συγκροτήματος θα δοθεί παραπάνω χώρο για την ανάπτυξη ενός σφύζοντος πάρκου. «Θα δίνεται η εντύπωση ότι έχει καταληφθεί από τη φύση», αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.
Πρόκειται να φυτευτούν δέντρα, θάμνοι και φυτά στα ενδιάμεσα σημεία, αλλά και να αναπτυχθεί ένας μεγάλος κατακόρυφος κήπος που θα σκαρφαλώνει στον φέροντα οργανισμό ενός από τα κτίρια, με το πράσινο να καλύπτει τελικά πάνω από 2.000 τ.μ. της έκτασης. Δημιουργείται έτσι ένα είδος πάρκου με τοπικές πυκνώσεις και αραιώσεις στη βλάστηση, ικανό να φιλοξενεί ποικίλες εκδηλώσεις.
Πέρα από τη διαμόρφωση του χώρου μέσω των φυτεύσεων, στα αντικείμενα της μελέτης για τον περιβάλλοντα χώρο της Πειραιώς 260 περιλαμβάνεται και η διαχείριση του νερού αλλά και τα προαπαιτούμενα για τα υλικά της δαπεδόστρωσης σύμφωνα με τις αρχές της οικολογίας τοπίου, της βιοποικιλότητας και της ανθεκτικότητας.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, στόχος είναι η ενεργειακή ανεξαρτησία του συγκροτήματος μέσα απ’ την αξιοποίηση ηλιακής και γεωθερμικής ενέργειας, ούτως ώστε να λάβει τη σχετική ενεργειακή πιστοποίηση στο τέλος.
