Russell Howard, το βρετανικό πολυβόλο των punchlines

Τα νούμερα δεν λένε όλη την αλήθεια, αλλά λένε ένα σημαντικό μέρος της: το όνομα Russell Howard έχει κόψει πάνω από δύο εκατομμύρια εισιτήρια παγκοσμίως, ενώ στις διαδικτυακές πλατφόρμες τα αποσπάσματα από τις παραστάσεις και τους καυστικούς σχολιασμούς που για χρόνια μετέδιδε σε εβδομαδιαία βάση μέσα από τις συχνότητες της βρετανικής τηλεόρασης, συγκεντρώνουν περίπου 1 δις views.

Μάλιστα, η πιο πολύχρονη απ’ τις εκπομπές του –το Russell Howard’s Good News– έχει διακριθεί ανάμεσα στις τρεις με την υψηλότερη βαθμολογία ψυχαγωγικές εκπομπές του BBC, όσο αυτή τη στιγμή ο Βρετανός mega-star της κωμωδίας, έχοντας ανακοινώσει ότι αποσύρεται από την τηλεόραση, πραγματοποιεί τη μεγαλύτερη παγκόσμια περιοδεία στην καριέρα του.

Χρειάζεται άραγε να πούμε κάτι περισσότερο για τον κωμικό που καταφτάνει πρώτη φορά στην Αθήνα;

Το υπόλοιπο μέρος της αλήθειας που αδυνατεί να καλύψει η επιστήμη των μαθηματικών: ο Russell Howard, γαλουχημένος μέσα στην ταχύτητα των τηλεοπτικών writers rooms, πλάι στους καλύτερους και πιο εργατικούς του είδους, μοιάζει με ένα ασταμάτητο πολυβόλο με punchlines.

Σε όποιο σημείο κι αν βρεθεί, πάνω ή κάτω απ’ τη σκηνή, ακόμη και στο πλαίσιο συνέντευξης, με έναν τρόπο που φαίνεται εντελώς φυσικός και ακούραστος για τον ίδιο, οργανώνει τη σκέψη του με μορφή αστείου και –μπουμ!– κάνει την ανατροπή που θα σου προκαλέσει την έκπληξη. «Είναι απλώς ο τρόπος με τον οποίον λειτουργεί το μυαλό μου».

Τρομερά ιδιοφυής, ακαταμάχητα ετοιμόλογος, γρήγορος και αποτελεσματικός, όπως ορίζει η βρετανική παράδοση του stand up. Ο Russell, έχοντας φτάσει σήμερα σε ηλικία 45 χρονών ενώ έπιασε μικρόφωνο απ’ όταν ήταν φοιτητής στο Μπρίστολ, κατέχει πλέον το δικό του ξεχωριστό στυλ, συνδυάζοντας ποιότητες τις οποίες δύσκολα βρίσκεις σε έναν μόνο κωμικό. Μία από αυτές, η τέχνη του να μπλεντάρει στις σωστές αναλογίες το υλικό του, «όπως στη σούπα που ετοιμάζω για τον γιο μου», προκειμένου να είναι θρεπτική και εύγευστη ταυτόχρονα.

Λίγο πριν την πολυαναμενόμενη εμφάνιση του κορυφαίου Βρετανού stand up κωμικού με τη νέα του παράσταση στο Θέατρο Βέμπο (προπώληση εισιτηρίων εδώ), βρήκαμε την ευκαιρία να τον ρωτήσουμε πώς στο καλό δεν έχει πάθει burnout. Και όχι μόνο.

Έχετε αναφέρει ότι όπου ταξιδεύετε για παράσταση, κρατάτε ανοιχτές κεραίες για “street-level knowledge” – καθημερινές συνήθειες που διακρίνουν το κάθε μέρος αυτού του πλανήτη.

Γενικά, πιστεύω ότι διαβάζοντας τις συνήθειες των ανθρώπων εκεί όπου πραγματικά συχνάζουν, στις καφετέριες, τα μπαρ, τις εκκλησίες ή οπουδήποτε, γίνεσαι καλύτερος κωμικός. Στον δρόμο καταλαβαίνεις την κουλτούρα ενός λαού, γι’ αυτό χαίρομαι ιδιαίτερα που έρχομαι τώρα στην Ελλάδα, μιας και τη μόνη φορά που επισκέφθηκα τη χώρα σας ήταν για ένα τριήμερο στη Ρόδο, όπου η πιο ζωντανή ανάμνηση ήταν –ντρέπομαι που το λέω– από ένα waterpark, βλέποντας ευτραφείς μεσήλικες να κατεβαίνουν τις τσουλήθρες. Αυτή τη φορά, υπόσχομαι να φερθώ πιο σοφά.

Έχετε να μοιραστείτε κάτι σε περίεργες καθημερινές συνήθειες ανά τον κόσμο από την τρέχουσα περιοδεία;

Ναι, όσο ήμουν στη Νορβηγία ανακάλυψα κάτι που περιγράφεται ως χιονο-τύφλωση: όταν βρίσκεσαι σε μια μεγάλη χιονισμένη έκταση κι ο ήλιος αντανακλά στα μάτια σου, είναι πιθανό να τυφλωθείς προσωρινά από την υπερβολική λάμψη, γι΄ αυτό και χρειάζεται να φοράς γυαλιά ηλίου. Δεδομένου αυτού, αναρωτήθηκα αν πρέπει να φοράς γυαλιά και στα σκυλιά, από τη στιγμή που τα μάτια τους βρίσκονται πιο κοντά στο έδαφος. Κι η απάντηση είναι ναι! Ονομάζονται “doggles” και φαντάζεστε τη σύγχυση που θα προκαλούσε το θέαμα σε έναν ανυποψίαστο Άγγλο – θα σκεφτόταν, «ουάου, αυτός ο τυφλός κύριος, έχει και τυφλό σκύλο».

Πού να φανταστείς ότι είναι χρήσιμη η σκιά μέσα στο καταχείμωνο;

Ένα αντίστοιχο παράδοξο είναι οι ομπρέλες που χρησιμοποιούν αρκετοί τουρίστες το κατακαλόκαιρο, εδώ στην Αθήνα.

Βεβαίως. Μάλλον, είναι η ώρα να εφεύρουμε και ομπρέλες σκύλων.

Η τωρινή παγκόσμια περιοδεία ήρθε στον απόηχο της ανακοίνωσης ότι αποσύρεστε από την τηλεόραση. Ωστόσο, θέλω να ρωτήσω: μήπως στο μεταξύ υπήρξε κάποια είδηση τόσο τραγελαφική που να σας έκανε στιγμιαία να το ξανασκεφτείτε;

Το υπέροχο είναι πως ό,τι και αν σκεφτείς, μπορείς να αντικατοπτρίσεις στο πλαίσιο του stand up. Δεν γνωρίζω πώς είναι η κατάσταση στην Ελλάδα, όμως στη Βρετανία η τηλεόραση είναι αρκετά περιορισμένη. Πρέπει να ελέγχεις διαρκώς τα αστεία σου, να λάβεις έγκριση πολλές φορές ακόμη και για τους όρους που θέλεις να χρησιμοποιήσεις, ενώ στη ζωντανή κωμωδία δεν είναι έτσι – πηγαίνεις απλώς σε ένα comedy club και διαπιστώνεις στην πράξη αν κάτι είναι αστείο η όχι. Το οποίο είναι σίγουρα ένα καλύτερο κριτήριο για την κωμωδία [αντί για την ευπρέπεια].

Το να είσαι κωμικός είναι σαν να φτιάχνεις ένα γλυπτό από σκατά, σε έναν κόσμο που δεν σταματήσει να χέζει.

Ζούμε ομολογουμένως σε τεταμένες εποχές, με την επανεκλογή Trump, την επιστροφή της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, τον πόλεμο στη Γάζα. Πώς αλλάζει η κωμωδία, όσο εντείνεται η γενικότερη πόλωση γύρω μας;

Στην Αμερική, που ανέκαθεν υπήρξε ένα από τα καλύτερα σημεία αναφοράς για το stand up, η κωμωδία είχε έντονη τη φυλετική ταυτότητα. Φέρει μια παράδοση ονομάτων όπως Lenny Bruce, Richard Pryor, George Carlin και βέβαια Eddie Murphy, άτομα τα οποία ήταν κάπως οι «κουλ του περιθωρίου» που καυτηρίαζαν με τα κείμενά τους το κράτος. Και τώρα έχεις μια κατάσταση όπου οι κωμικοί γιορτάζουν με τον Πρόεδρο την επανεκλογή του. Υπό αυτές τις συνθήκες, πράγματι το stand up είναι πιθανό να εμφανίσει μεγαλύτερη πόλωση τα επόμενα χρόνια.

Απ’ την άλλη, η κωμωδία είναι κάπως παραπλανητική, στέκεται πέρα από πολιτικές απόψεις – και αυτή είναι η μαγεία: εάν ένα αστείο είναι πραγματικά τέλειο, θα σε κάνει να γελάσεις, ακόμη και να διαφωνείς.

Υπάρχει κάποιος τρόπος να το πετύχει ένας κωμικός αυτό, χωρίς τον κίνδυνο να διώξει μακριά όσους διαφωνούν μαζί του;

Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να δοκιμάζεις υλικό. Κι αν ο κόσμος γελάει, το κυνηγάς. Εάν δεν γελάει, και πάλι το κυνηγάς. Και σταδιακά, το τελειοποιείς μαζί με το κοινό.

Έχω παρατηρήσει ότι για τα πράγματα που θέλω πραγματικά να μιλήσω, επειδή είναι κάπως πιο άβολα, χρειάζεται συνήθως περισσότερο χρόνο, για να φτάσω στο αποτέλεσμα. Η δουλειά μου είναι να τα αναμείξω με άλλα, για να τα κάνω πιο εύγευστα. Είναι σαν να φτιάχνω μια σούπα για τον οκτώ μηνών γιο μου: είναι σημαντικό για εκείνον να λάβει όλες τις βιταμίνες, να φάει π.χ. καρότα ή μπρόκολο, αλλά θα χρειαστεί να του τα μπλεντάρω με τα αγαπημένα του δημητριακά. Μερικές φορές, πρέπει να σερβίρεις τα πράγματα με κόλπο.

Έπειτα από τόσα χρόνια συνεχόμενης τριβής με την κωμωδία, ποιο δύσκολο είναι η ιδέα ή το πώς θα γίνει το delivery;

Ξεκάθαρα το δεύτερο. Η ιδέα είναι πάντα εκεί, σαν εικόνα. Η κωμωδία είναι έντονα οπτική. Το θέμα είναι να βρω μετά τις σωστές λέξεις που θα κάνουν τον ξένο κόσμο να δει την εικόνα που εμφανίστηκε στο κεφάλι μου. Κάποιες φορές θα συμβεί αυτόματα και άλλες θα είναι σαν να κρατάς κομμάτια σκραμπλ και τα πετάς σε άτακτη σειρά. Δεν παίρνεις έτσι πόντους στο παιχνίδι.

Colin Hart/Camera Press/Visualhellas.gr

Σε όλες τις συνεντεύξεις, ακόμη και τώρα που μιλάμε, είναι σαν να έχεις έτοιμα punchlines. Πώς γίνεται αυτό;

Ναι, αυτό το προσόν βγάζει απόλυτα νόημα στο πλαίσιο της κωμωδίας, αλλά όχι όταν βρίσκεσαι π.χ. σε ένα οικογενειακό τραπέζι (γέλια). Είναι απλώς ο τρόπος με τον οποίον λειτουργεί το μυαλό μου. Είναι απλώς η γλώσσα μου. Από μικρός. Δεν μπορούσα να ζωγραφίσω, να παίξω κάποιο μουσικό όργανο. Φαίνεται πως ήταν μια απεγνωσμένη προσπάθεια για να γίνω αρεστός στον περίγυρό μου (γέλια).

Με τέτοιους ρυθμούς παραγωγής ειδικά για τις εβδομαδιαίες εκπομπές όλα αυτά τα χρόνια, προέκυψε ποτέ σενάριο burnout;

Το ενδιαφέρον με την ειδησεογραφία είναι ότι σε μεγάλο βαθμό ανακυκλώνει τις ίδιες θεματικές. Ξέρεις τι συνέβη με το Brexit; Ετοιμάσαμε τα κείμενα για μία εκπομπή και μπουμ: δεκατέσσερις εβδομάδες μετά, γράφαμε ακόμη αστεία για το Brexit. Πράγμα το οποίο ήταν ιδιαίτερα δύσκολο – το να ανακαλύπτεις συνεχώς νέες οπτικές γωνίες. Αλλά στην τελική, όταν πλησιάζω το burnout, απλώς απομακρύνομαι από το πληκτρολόγιο και κάνεις κάτι που σου εξιτάρει το ενδιαφέρον. Μετά σίγουρα θα έχω μια καινούργια ιδέα να μοιραστώ, επειδή κάτι μου εξίταρε το ενδιαφέρον.

***

INFO

Russell Howard: Live 2025 Europe Tour
Σάββατο 3 Μαίου
Προπώληση εισιτηρίων εδώ.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Έξαψη και χορός μέχρι τελικής πτώσης σε 3 παραστάσεις που έρχονται στην Αθήνα

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνε Ρήγο, τι είναι τελικά ο έρωτας στην εποχή των social media;

Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.