Στάθης Σταμουλακάτος: «Οι περισσότεροι ρόλοι μου ήταν καθάρματα»

Ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων και υψηλών χαρισμάτων, καταφέρνει να περνά από τη διακωμώδηση στη δραματοποίηση των πραγμάτων με χαρακτηριστική άνεση. Γιατί νιώθει όσα κάνει, γιατί πάλεψε σκληρά για να τα πετύχει, γιατί δεν έχει ούτε απωθημένα ούτε ματαιότητες να παλέψει. Γιατί είναι ένας πολύ καλός ηθοποιός, που το απολαμβάνει και εμείς μαζί του.

Φέτος, ο Στάθης Σταμουλακάτος δηλώνει διπλό παρόν στη θεατρική σκηνή της Αθήνας: υποδύεται έναν αρχισυντάκτη εφημερίδας στο έργο των Αντώνη Τσιοτσιόπουλου και Γιώργου Παλούμπη, Ανεξάρτητα Κράτη σε σκηνοθεσία του δεύτερου στο Θέατρο Χώρα και έναν τραπεζίτη στο Κανόνια και Τρομπέτες του Γιάννη Τσίρου δια χειρός του Γιώργου Παπαγεωργίου.

Ποιος ήταν ο ρόλος της ζωής σας;

Ήταν στην παράσταση Στέλλα κοιμήσου του Γιάννη Οικονομίδη, γιατί για πρώτη φορά έπρεπε να διαχειριστώ κάτι για το οποίο δεν είχα κείμενο, ήταν ένας αυτοσχεδιασμός. Όλη η παράσταση ήταν αυτοσχεδιαστική. Υπήρχε ένας μπούσουλας, αλλά το τι θα έλεγες, ήταν πάνω σε σένα. Δεν έχει υπάρξει τίποτα πιο δημιουργικό μέσα σε αυτά που έχω κάνει, γιατί σε όλα παίρνεις ένα κείμενο, το διαβάζεις και το αποδίδεις. Εκείνο ήταν κάτι τελείως απελευθερωτικό και δεν νομίζω ότι θα ξαναγίνει στη ζωή μου.

Αυτό δεν σας δημιουργεί μία μικρή ανασφάλεια, δηλαδή το να μην υπάρχει καθοδήγηση από τον σκηνοθέτη;

Σε μένα προσωπικά, όχι, γιατί από τη σχολή ακόμα, το μάθημα που λάτρευα ήταν ο αυτοσχεδιασμός. Όλα τα άλλα μού φαίνονταν παλιακά. Δεν είναι πανάκεια ένας σκηνοθέτης να καθοδηγεί έναν ηθοποιό, καμιά φορά μπορεί να τον μπλοκάρει κιόλας.

---

Τι είναι το σημαντικότερο για εσάς σε μία θεατρική συνεργασία;

Η ελευθερία που μπορεί να σου δίνει ένας σκηνοθέτης. Είναι πολύ λίγοι οι σκηνοθέτες που θα σου δώσουν ένα πεδίο όπου θα μπορέσεις να εκφραστείς ελεύθερα και να προτείνεις κι εσύ πράγματα.

Όταν είστε πάνω στη σκηνή, πώς νιώθετε τον παλμό του κοινού και πώς θυμάστε να σας έχει επηρεάσει;

Σχετικά με τους θεατές, σε αρκετά έργα που εμφανιζόμουν στη σκηνή αργότερα, καθόμουν στην κουίντα και τους παρακολουθούσα. Συμβαίνει κάτι περίεργο: ή συντονίζονται όλοι μαζί και σε παρακολουθούν ή κοιτάνε το ταβάνι, το κινητό τους. Κάθε βράδυ έχει και ένα διαφορετικό κοινό, δεν μπορείς να το ψυχολογήσεις. Βέβαια κι αυτό κάτι σημαίνει, ίσως δεν τους έχει κερδίσει ο ηθοποιός, δεν τους έχει τραβήξει το ενδιαφέρον το έργο, ίσως κάτι φταίει με τη σκηνοθεσία, ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις απόλυτα.

Όταν όμως τους αρέσει αυτό που βλέπουν, τότε είναι κάτι μαγικό. Βλέπεις τα κεφάλια να πηγαίνουν αριστερά – δεξιά παρακολουθώντας τις κινήσεις πάνω στη σκηνή, σαν να είναι το μπαλάκι του τένις. Το θέατρο είναι μία σύμβαση που σου λέει «θα κάτσεις σε μία καρέκλα αμίλητος και θα παρακολουθήσεις αυτό που συμβαίνει». Κι εσύ το κάνεις. Δεν είναι σαν την τηλεόραση, που θα αλλάξεις κανάλι ή ταυτόχρονα θα κάνεις κάποια δουλειά.

Εσείς πώς είστε ως θεατής;

Επειδή έχω περάσει από την απέναντι πλευρά, κατανοώ τις αγωνίες και τα άγχη των συντελεστών μιας παράστασης, γι’ αυτό ως θεατής προσπαθώ να συγκεντρωθώ και να απολαύσω αυτό που βλέπω. Δεν είναι πάντα εύκολο για έναν ηθοποιό. Σίγουρα όμως είμαι πάντα θετικά διακείμενος, χωρίς καμία διάθεση κριτικής. Το αν μου αρέσει ή δεν μου αρέσει μια παράσταση είναι δικό μου θέμα και μόνο.

Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη ευκολία σας και ποιο κρίνετε ως μειονέκτημά σας;

Ως ευκολία θεωρώ ότι μπορώ να «ανάψω» σε δευτερόλεπτα. Μπορώ να θυμώσω σε κλάσματα δευτερολέπτου, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Το μεγαλύτερο πρόβλημά μου είναι ότι μέχρι να κατανοήσω βαθιά μέσα μου αυτό που πρέπει να κάνω, μου παίρνει λίγο χρόνο. Δηλαδή πέρα από τις πρόβες, χρειάζομαι και κάποιες παραστάσεις ώστε να μπορέσω να προσαρμοστώ.

Τι μπορείτε να εντοπίσετε ότι άλλαξε πολύ με τα χρόνια;

Τώρα, πλέον, μπορώ να διαβάσω ένα κείμενο και αμέσως να το δω σε εικόνες και να καταλάβω αν έχει ενδιαφέρον. Να δω μια παράσταση και από τα πρώτα λεπτά να καταλάβω, ακόμη και από ένστικτο, πού θα πάει ή τι θέλει να πει. Δουλεύω συνεχώς από τότε που βγήκα από τη δραματική σχολή, εκτός από ένα διάλειμμα που έκανα για έξι μήνες, άρα η εμπειρία με έχει κάνει να κατανοώ τα πράγματα πολύ πιο εύκολα και πολύ πιο γρήγορα.

---

Λέτε εύκολα «όχι» σε κάποια πρόταση για δουλειά που μπορεί να σας κάνουν;

Έχει τύχει να αρνηθώ προτάσεις. Άρχισα να βιοπορίζομαι αποκλειστικά και μόνο από το επάγγελμα του ηθοποιού γύρω στα 45 μου. Και επειδή πλέον ξέρω πώς θα ζήσω, τι μου χρειάζεται, λέω και «όχι», όταν δεν μπορώ να με «δω» μέσα σε μια δουλειά που μου προτείνουν.

Κάνατε δηλαδή και άλλη δουλειά πριν;

Βέβαια, ήμουν 28 χρόνια κούριερ. Έκανα αυτή τη δουλειά το πρωί, το μεσημέρι πρόβες και το βράδυ παράσταση.

Με την Έλλη Τρίγγου στο Κανόνια και Τρομπέτες στο Εμπορικόν / ©Χρήστος Συμεωνίδης

Έχετε ονειρευτεί κάποιον ρόλο ή ένα έργο στο οποίο θα θέλατε να παίξετε;

Όχι, δεν έχω τέτοια απωθημένα. Θα ήθελα στο μέλλον να κάνω Βασιλιά Ληρ, αλλά και αν δεν έρθει, δεν πειράζει.

Ποια είναι η σχέση σας με τους ρόλους; Πόσο μπορεί να σας επηρεάσει ένας ρόλος;

Δεν με επηρεάζει ποτέ ένας ρόλος. Μόνο τη στιγμή που είμαι πάνω στη σκηνή και πρέπει να μπω στο πετσί του. Γενικά με τους ρόλους μου δεν έχω καμία ψυχική σύνδεση, γιατί οι περισσότεροι που έχω κάνει ήταν λίγο καθάρματα. Φυσικά και εμπλέκομαι συναισθηματικά για να τους κατανοήσω και να τους αποδώσω, και τους ψάχνω όσο περισσότερο μπορώ, μέσα από βιώματα, βιβλία, ταινίες, αλλά ως εκεί. Στον Κωλόκαιρο, που έπαιζα ένα τρανς άτομο, ήμουν και λίγο τυχερός γιατί γνώριζα από μικρός κάποια παιδιά που έκαναν αυτή τη μετάβαση και είχα μιλήσει μαζί τους.

Ποιες βασικές δυσκολίες αντιμετωπίζουν;

Ένα κοινό χαρακτηριστικό τους και μια μεγάλη στεναχώρια τους είναι η απόρριψή τους από τις οικογένειές τους. Όσο ευτυχισμένοι και απελευθερωμένοι και αν είναι, γιατί κατάφεραν να είναι ο πραγματικός τους εαυτός, την απόρριψη της οικογένειας τη φέρουν βαρέως, ακόμη και αν δεν το λένε.

Ποιος σκηνοθέτης και για ποιο λόγο υπήρξε ιδιαιτέρως σημαντικός στη ζωή σας;

Ο πρώτος που θα πω είναι ο Γιάννης Οικονομίδης, ο οποίος με πήγε κάπου αλλού. Αυτή τη στιγμή, τον νιώθω σαν να είναι ο μεγαλύτερος αδερφός μου. Έχουμε γίνει μία οικογένεια – είναι στη ζωή μου όχι μόνο ως σκηνοθέτης αλλά και ως άνθρωπος. Είναι ένας πολύ ιδιαίτερος χαρακτήρας και είναι πολύ ενδιαφέρον να ακούς πώς βλέπει τα πράγματα.

Έχετε κάτι σαν ιεροτελεστία ή γούρι πριν από την παράσταση;

Όχι, τίποτε από αυτά. Δεν πιστεύω σε τέτοια πράγματα. Αν έχεις δουλέψει και δεν αμφιβάλλεις γι’ αυτό που πας να κάνεις, μπαίνεις και το κάνεις.

Φέτος έχετε δύο ρόλους στο θέατρο. Τι έχετε να πείτε για αυτούς;

Στο Κανόνια και τρομπέτες, υποδύομαι έναν τραπεζίτη που έχει πλήρη εξάρτηση από τον ντίλερ του, τον οποίο όμως καταφέρνει να εξαπατά και στο τέλος τού παίρνει και τα λεφτά. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον αυτός ο ρόλος και είναι ένας χαρακτήρας που υπάρχει εύκολα γύρω μας στη ζωή, έστω και υπό άλλες συνθήκες.

Στα Ανεξάρτητα Κράτη, είμαι ένας αρχισυντάκτης εφημερίδας που δεν μου αρέσω. Ο τρόπος που αντιμετωπίζει τις γυναίκες και τους υφισταμένους του γενικά, με κάνει να αναρωτιέμαι αν υπάρχει τελικά αυτό που λέμε ανεξάρτητος δημοσιογράφος με δική του άποψη – δύσκολο να υπάρχει, ειδικά το 1978, την εποχή που εξελίσσεται το έργο.

---

***

Κανόνια και Τρομπέτες

Συγγραφέας: Γιάννης Τσίρος 

Σκηνοθεσία: Γιώργος Παπαγεωργίου 

Πρωταγωνιστούν: Έλλη Τρίγγου, Στάθης Σταμουλακάτος, Μάνος Καζαμίας, Νεφέλη Μαϊστράλη, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Μαριτίνα Κουτσοχιώνη.

Info: Θέατρο Εμπορικόν(Σαρρή 11, τηλ. 210-3211750). Τετάρτη 20:00, Πέμπτη και Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 και 21:00, Κυριακή 18:00. Προπώληση εδώ.

***

Ανεξάρτητα Κράτη

Συγγραφείς: Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Γιώργος Παλούμπης 

Σκηνοθεσία: Γιώργος Παλούμπης

Παίζουν: Θάνος Αλεξίου, Στέλιος Δημόπουλος, Βασιλική Διαλυνά, Άλκηστις Ζιρώ, Ελεάνα Καυκαλά, Μάκης Παπαδημητράτος, Στάθης Σταμουλακάτος, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος.

Info: Θέατρο Χώρα (Αμοργού 18-20, τηλ. 210-8673945). Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00. Προπώληση εδώ.