Στο Athens Digital Arts Festival δοκιμάζονται τα όρια μεταξύ απόλαυσης και ανησυχίας
Το ADAF μας προσκαλεί στον κόσμο του ανοίκειου σε ένα τριήμερο γεμάτο εκπλήξεις.
- 12 ΜΑΙ 2023
Ένα μούδιασμα προκαλείται ασυναίσθητα στους εγκεφαλικούς νευρώνες του ανθρώπινου σώματος, όταν στοιχεία που έχει δει σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, έχει διαβάσει ενδεχομένως σε βιβλία του Philip Dick και του Isaac Asimov, εμφανίζονται ξαφνικά μπροστά του: «μηχανήματα» τεχνητής νοημοσύνης, που είναι σε θέση να παράγουν κείμενα, φωτογραφίες, διαφημιστικά κόνσεπτ, σενάρια για κινηματογραφικές παραγωγές και τραγούδια, μεταξύ πολλών, πολλών ακόμη.
Η αυτόματη αντίδραση είναι άρνηση, φόβος και αμηχανία μπροστά στο ανοίκειο. «Φαντάσου, όταν ξεκινήσαμε να δουλεύουμε τη θεματική του ανοίκειου μετά την περσινή διοργάνωση, δεν είχε ακόμη ξεσπάσει ο πανικός με το ChatGPT», μου λέει στο τηλέφωνο ο Ηλίας Χατζηχριστοδούλου του Athens Digital Arts Festival, «η αγωνία ότι καταρρέουν τα πάντα γύρω μας από την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, ήταν ακόμη ένας λόγος να επιμείνουμε στο ανοίκειο, να δώσουμε πιο μεγάλη έμφαση στο παράξενο συναίσθημα που βιώνεις, όταν σε ένα γνωστό θεωρητικά περιβάλλον, αποκαλύπτονται αλλόκοτα πλάσματα».
Γι’ αυτό τον λόγο, η ανοιξιάτικη preview εκδοχή του φετινού ADAF χωροθετείται στην πιο κεντρική διαδρομή της πόλης – από το Σύνταγμα και το θέατρο Αθηνών στη Στοά Κοραή και έπειτα στην Ομόνοια και το λόμπι ενός ξενοδοχείου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια σπονδυλωτή εκθεσιακή διοργάνωση (αντίστοιχης λογικής με εκείνη που είχε κάνει το φεστιβάλ το 2013 στην περιοχή του Θησείου), όπου πρωταγωνιστούν τα νέα μέσα τύπου VR, AR και AI-generated έργα, φέρνοντας τον κόσμο, υποψιασμένους ή τυχαίους περαστικούς του κέντρου, μπροστά στο ανάπτυγμα της τεχνολογικής κυριαρχίας.
Welcome to the Uncanny, όπως λέει ο τίτλος του ADAF για το τρέχον τριήμερο, μέχρι την Κυριακή 14 Μαΐου.
Πρόκειται άραγε για μια προσπάθεια να καταστεί οικείο το ανοίκειο, ρωτάω τον καλλιτεχνικό διευθυντή και ψυχή του φεστιβάλ. «Και αυτό, αλλά και μια διαδικασία απομυθοποίησης του “τεχνολογικού τέρατος” – ας πούμε, με το που βλέπεις τα ρομπότ στο θέατρο Αθηνών σκέφτεσαι πως κάλλιστα θα μπορούσαν να είναι σκηνή από sci-fi ταινία και μόλις τελειώσουν το χορευτικό τους, θα θερίσουν το κοινό με πολυβόλα».
Τα πράγματα που δεν πρέπει να χάσεις στο ADAF
Παρακάτω, μερικά από τα σημεία και τα έργα του προγράμματος που ξεχωρίζουν.
Παράσταση με ρομπότ
Το κοινό κάθεται στα αναπαυτικά καθίσματα του θεάτρου Αθηναϊς και αντί για σώματα, στη σκηνή βγαίνουν ρομπότ λες και ξεπήδησαν από το Terminator, για ένα σόου αμερικανικού μπουρλέσκ της μισής ώρας. Η περφόρμανς Copacabana του καταξιωμένου Καναδού καλλιτέχνη Bill Vorn είναι ένα θέαμα που προσφέρει ταυτόχρονα ενθουσιασμό και ανησυχία, μπροστά σε ένα καμπαρέ από μηχανικά μέλη.
Το καλό είναι πως ο θίασος δε γνωρίζει από κούραση, οπότε οι παραστάσεις θα επαναλαμβάνονται κάθε μία ώρα.
Στα μονοπάτια του μυαλού
Το The Architecture of Memories είναι ένα καθηλωτικό έργο που παρουσιάστηκε πρώτη φορά με τη μορφή περφόρμανς στο Μόντρεαλ και τώρα έρχεται για πρώτη φορά σε VR εκδοχή, περιμένοντας το κοινό του φεστιβάλ στη Στοά Κοραή. Το συγκεκριμένο σημείο μεταμορφώνεται σε VR Vallery με φυτά και άλλα «εξω-αθηναϊκά» στοιχεία, φιλοξενώντας το κυρίως εκθεσιακό μέρος του φεστιβάλ: δυστοπικά παιχνίδια, AR και VR εργα.
Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει ο καρπός της σύμπραξης ανάμεσα στους Mathieu DeBlois, Yan Breuleux και Romain Salha – μια περιήγηση με ισχυρή αισθητηριακή επίδραση που αναλογεί στα ασυνείδητα ταξίδια του νου.
Ταξίδι στο διάστημα
Ενώ κανονικά το έργο αυτό ήταν να παρουσιαστεί στην κανονική έκδοση του φεστιβάλ, το δίδυμο των Πολωνών Elwira Wojtunik και Popesz Csaba Láng ανυπομονούσαν να το παρουσιάσουν, οπότε κάνει τώρα παγκόσμια πρεμιέρα. Πρόκειται για μια εμβυθιστική εγκατάσταση που προσγειώνεται σε χώρο του ξενοδοχείου Brown Lighthouse Athens, προσκαλώντας τον επισκέπτη σε ένα διαστημικό ταξίδι.
Το Moonaris γεννήθηκε από τα νέα επιστημονικά δεδομένα για τη σελήνη, που καταδεικνύουν ότι τα κοντινά παρελθοντικά χρόνια ο δορυφόρος της Γης είχε ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Ταινίες ακατάλληλου περιεχομένου
Στο πλαίσιο του ADAF, η αίθουσα του Άστορ χρησιμοποιείται για τις video art προβολές του φεστιβάλ (δεκάδες έργα), αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι ότι πρώτη φορά θεσπίστηκε κατηγορία με ακατάλληλο περιεχόμενο, πράγμα που «μας επέτρεψε να δείξουμε εξαιρετικές δουλειές, οι οποίες μέχρι πρότινος αδυνατούσαμε». Ο λόγος για το βραδινό πρόγραμμα των Uncanny Intimacies.
***
INFO
Athens Digital Arts Festival
Θέατρο Αθηνών – Στοά Κοραή & Κινηματογράφος Άστορ – Brown Lighthouse Athens
12-14 Μαΐου
Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
