Τι κάνουν δύο «πέκτριες» του trash σε μια παλιά βιοτεχνία με σημαίες
- 31 ΜΑΡ 2023
Η λέξη «πέκτριες» ανάγεται στο ρήμα «πέκω», που στα αρχαία σήμαινε χτενίζω και ξαίνω τα πρόβατα, οπότε «αι παίκτριαι» ήταν όσες γυναίκες «έκαμνον τήν κλώσιν καί τήν ύφανσιν», ήξεραν δηλαδή να κατεργάζονται με τα χέρια τους το μαλλί. Την ιδιότητα αυτή υιοθετούν περιπαικτικά σε μια σειρά δράσεων που ξεκίνησαν το περασμένο καλοκαίρι στη Σίκινο η Εριφύλη Βενέρη και η Νάιρα Στεργίου, με τον δρόμο να τους οδηγεί με έναν τρόπο απρόσμενο αλλά τόσο οργανικό, όπως συμβαίνει πάντα στα πρότζεκτ τους, σε μια βιοτεχνία παραγωγής σημαιών που επιβιώνει στην περιοχή της Ομόνοιας.
«Δεν έχω τα ακριβή στοιχεία να σου πω, αλλά υπολογίζω να έχουμε μείνει πέντε-έξι παραγωγοί πια στην Αθήνα», μου αναφέρει πίσω απ’ τον πάγκο του καταστήματος ο Στάθης Κουτσουράκης που έχει αναλάβει την επιχείρηση από τον πατέρα του, έχοντας να αφηγηθεί την αλλαγή της αγοράς από τα μέσα της δεκαετίας του ’90.
Όπως είναι γνωστό, όλη η παραγωγή υφάσματος στη χώρα αποδεκατίστηκε από το 2000 και έπειτα με τον άνισο ανταγωνισμό που επέφερε η μαζική εισαγωγή πάμφθηνων ρούχων φασόν από εργοστάσια της Κίνας, ενώ συγκεκριμένα για τις σημαίες η παραγωγή σταμάτησε να αποτελεί μια δουλειά που απαιτούσε εξειδίκευση και κάποια τεχνογνωσία, όταν εμφανίστηκαν σύγχρονα εκτυπωτικά μηχανήματα πολλαπλής παρασκευής και με ένα κουμπί αντί για μουσαμά, το ίδιο μηχάνημα τύπωνε σημαία.
Τα πράγματα εδώ γίνονται με τον παλιό, κλασικό τρόπο – «στο υπόγειο τυπώνουμε και στο πατάρι κόβουμε και ράβουμε». Βρισκόμαστε στη Σημαιοστολική επί της οδού Μάρνης, εκεί που συναντιούνται τα δρομολόγια όσων διοργανώνουν συνέδρια, ψάχνουν πανό για διαδηλώσεις ή εκκλησιαστικά λάβαρα, όσων εργάζονται σε εταιρείες παραγωγής τηλεοπτικών σειρών είτε για κάποιο λόγο θέλουν να δουν ραμμένο σε σημεία το οικογενειακό τους οικόσημο, για να κυματίζει στο εξοχικό τους.
Στην ίδια τοποθεσία θα οδηγηθούν όσοι ενδώσουν στο κάλεσμα των δύο καλλιτέχνιδων για το απόγευμα του ερχόμενου Σαββάτου (1 Απριλίου):
Ανάμεσα στο πολύχρωμο χάος από σημαίες και λάβαρα όλων των πιθανών και απίθανων κρατών, ανάμεσα σε κύπελλα, μετάλλια και τουριστικά είδη, εμφανίζεται το Τάγμα των Πεκτριών, όπως λέει στο επιμελητικό σημείωμα ο Κωστής Σταφυλάκης – το ντουέτο Comotirio αναλαμβάνει δράση.
Το Τάγμα των Πεκτριών κάνει σημαία το trash
Στη βιτρίνα του καταστήματος, μια οθόνη θα προβάλει την περφόρμανς που κινηματογράφησαν οι δυο καλλιτέχνιδες στη Μάνη (Pektries / Mani Edition) – ένα ονειρικό ταξίδι που περνάει από την Κρανάη του Γυθείου σε μια βραχονησίδα στη Μεσσηνία, από τον τόπο δηλαδή όπου ο μύθος λέει πως ο Πάρiς και η ωραία Ελένη πέρασαν το πρώτο τους βράδυ αφενός, στον τόπο όπου ο Δίας μεταμορφωμένος σε κύκνο ενώθηκε με τη βασίλισσα Λήδα. Έξω από την οθόνη, υπάρχουν κομμένες μαλούπες, καθρέπτες καλλωπισμού και άλλα props της εγκατάστασης.
Κλειδωμένες μέσα στο κατάστημα, οι δύο καλλιτέχνιδες έχουν υψώσει τα δικά τους λάβαρα, υμνώντας το trash. Η εικαστική γλώσσα του ντουέτου συνειδητά διακρίνεται από τέτοιου είδους στοιχεία – φαντεζί χρώματα, γκλίτερ, τσιμπιδάκια-ρόλεϊ-κλάμερ-φουρκέτες, η μυρωδιά της λακ, περιοδικά με ζώδια κοκ. Θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε αυτό το statement μέσα από το πρίσμα της δημοκρατικότητας, της οριζόντιας συμμετοχής στην τέχνη, είτε της απενοχοποίησης ενός κώδικα που έχει υποτιμηθεί παρά την καλλιτεχνική του αξία.
Αλλά εκείνες θα σήκωναν ειρωνικά το φρύδι και απλά θα έλεγαν «τόση σοβαροφάνεια κούρασε πια στην τέχνη».
Η Εριφύλη Βενέρη και η Νάιρα Στεργίου έχουν διοργανώσει εκθέσεις στα πιο απίθανα μέρη (πχ στη Διεύθυνση Καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων, δίπλα σε απορριμματοφόρα, σε κουρείο σκύλων κ.ά), αμφότερες διδάσκουν σε πανεπιστήμια και παράλληλα σε κάθε τους καλλιτεχνικό αποτύπωμα διαβάζεις έναν πηγαίο αυθορμητισμό, που είναι ικανός να ρίξει στεγανά. Από κοινού αποτελούν το σχήμα Comotirio, παίζοντας με τον παροξυσμό, το lifestyle, τη μαζική κουλτούρα και τη γνήσια απορία του θεατή αν πρέπει να διασκεδάσουν ή να κριντζάρουν.
Από comotirio στις πέκτριες, μια μαλούπα δρόμος. «Το μαλλί έχει τεράστιες προεκτάσεις σε πνευματικό και αλληγορικό επίπεδο», εξηγούν οι ίδιες. «Η έννοια της κουράς, το κούρεμα, περιγραφόταν ως στάδιο της διαδικασίας πένθους στα ομηρικά έπη, συμβόλιζε την απώλεια δύναμης στη βιβλική παράδοση του Σαμψών. Επίσης, το κόψιμο τριχών στο μυστήριο του Βαπτίσματος υποδηλώνει την αφιέρωση στον Θεό, ένα αντίστοιχο της οποίας συναντά κανείς και στην εβραϊκή παράδοση, ενώ το βασικό στάδιο της μοναχικής τελετουργίας ονομάζεται ‘κουρά’».
«Ας μην ξεχνάμε και ότι οι Ολύμπιοι Θεοί απεικονίζονταν με εξαιρετικά μακριά μαλλιά ως δήλωση μακροζωίας και σοφίας, ενώ σε κάποιες θρησκευτικές κοινωνίες μέχρι και σήμερα (όπως είναι ιουδαϊκή στο Ισλάμ) τα μαλλιά στη γυναίκα καλύπτονται ως σημεία πειρασμού».
INFO
Sēmaiostolistikḗ
Σάββατο 1 Απριλίου (19:00)
Σημαιοστολική, Μάρνης 32
Είσοδος ελεύθερη
