Τι είναι το νέο Κυβερνητικό Πάρκο που ετοιμάζεται στην ΠΥΡΚΑΛ
Το σχέδιο και οι ενστάσεις για το εγκαταλελειμμένο ακίνητο στην περιοχή του δήμου Δάφνης-Υμηττού, που θα μπορούσε να μεταμορφωθεί στον νέο μητροπολιτικό πνεύμονα πρασίνου της Αττικής.
- 20 ΦΕΒ 2024
Καταλαβαίνεις το πραγματικό μέγεθος του πρώην συγκροτήματος της ΠΥΡΚΑΛ μόνο από ψηλά. Ειδάλλως, όσες φορές κι αν έχεις περπατήσει περιμετρικά του οικοπέδου που έχει εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες, δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι καταλαμβάνει έκταση περίπου ίση με τον Εθνικό Κήπο, και μάλιστα ότι κανένα άλλο «ελεύθερο» οικόπεδο ανάλογου μεγέθους δεν υπάρχει στο ευρύτερο κέντρο για δημιουργία μεγάλου πνεύμονα πρασίνου. Αποτελεί έτσι την τελευταία ευκαιρία για μια ανάσα μέσα στον πυκνοδομημένο αστικό ιστό της πρωτεύουσας, που οι κάτοικοι προτάσσουν από τη δεκαετία του 1990, όταν είχε ζητηθεί από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (1996) η απομάκρυνση του εργοταξίου.
Και ενώ το σενάριο για τη δημιουργία ενός νέου πνεύμονα πρασίνου με υπερτοπική σημασία έχαιρε κοινής αποδοχής, παρέμενε αόριστα στον αέρα, δίχως να προχωράει η παραχώρηση της έκτασης στον Δήμο. Αυτό άλλαξε μετά τις εκλογές του 2019, με την Νέα Δημοκρατία να ανακινεί την υπόθεση και τον Απρίλη του 2021 να ανακοινώνει το σχέδιο που προκηρύσσει για το ακίνητο έκτασης 155 στρεμ. Στην περιοχή του Υμηττού, χωρίς όμως να ικανοποιεί τα από χρόνια γνωστά συστήματα για το οικόπεδο και τις αντικειμενικές ανάγκες.
Το σχέδιο το οποίο παραμένει σε εξέλιξη παρά τις αντιδράσεις και τις έννομες προσφυγές αφορά στην οικοδόμηση κτιρίων για να εδρεύουν, συγκεντρωμένα σε ένα κοινό σημείο, μια σειρά από υπουργεία και υπηρεσίες του Δημοσίου –αυτό είναι το λεγόμενο «κυβερνητικό πάρκο»–, παράλληλα με τη διαμόρφωση της υπόλοιπης έκτασης ως κοινόχρηστου χώρου πρασίνου. Προτεινόμενη ονομασία για το πάρκο είναι το «Ανδρέας Λεντάκης», στη μνήμη του δημάρχου που είχε δώσει αγώνα παλιότερα για να απομακρυνθεί η μπάντρα και οι δραστηριότητες της παραγωγής πυρομαχικών από την περιοχή.
Θεωρητικά, το έργο θα περνούσε στη φάση του διαγωνισμού το 2024, με το δεδομένο της έγκρισης της Περιβαλλοντικής Μελέτης από το ΥΠΕΝ, η οποία ναι μεν εξασφαλίστηκε, ωστόσο δεν έμεινε απρόσβλητη: Κάτοικοι των περιοχών Δάφνης-Υμηττού και δύο τοπικοί φορείς ζητούν να ακυρωθεί η περιβαλλοντική έγκριση, επικαλούμενοι πλήθος παραβάσεων εθνικών νόμων και ευρωπαϊκών οδηγιών. Το δικό τους αίτημα, «ούτε ένα κυβικό τσιμέντου» στην ΠΥΡΚΑΛ.
Το πλάνο για το πρώην εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ
Η απαλλοτρίωση της έκτασης συνέβη με fast track διαδικασία τον Φεβρουάριο του 2023, μέσω κοινής υπουργικής απόφασης (στο ποσό των 31 εκατ. ευρώ), και μπήκε μπροστά η διαδικασία για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο, δεδομένου ότι μιλάμε για μια παρέμβαση μεγάλης κλίμακας με αλυσιδωτές αντιδράσεις. Σύμφωνα με το ΕΠΣ το οποίο εγκρίθηκε από το αρμόδιο υπουργείο τον περασμένο Σεπτέμβριο, προκύπτει η εξής χωρική ανάπτυξη για την έκταση:
- Θα διατηρηθούν 25 από τα 91 βιομηχανικά κτίρια του συγκροτήματος (από αυτά, τα 14 έχουν κριθεί διατηρητέα από το 2022), ενώ πρόκειται να προστεθούν και νέα κτίρια. Μέγιστη συνολική δόμηση είναι τα 148.704 τ.μ. (με μέγιστη κάλυψη 45.257 τ.μ.), προκειμένου να διαμορφώνεται ο συντελεστής δόμησης για το σύνολο του ακινήτου στο 1.
- Από τα περίπου 155 στρέμ. του ακινήτου, τα μισά αφορούν στη διαμόρφωση του νέου κυβερνητικού πάρκου: στα 77 στρεμ. δηλαδή πρόκειται να βρίσκονται τα 30 –στο σύνολο– κτίρια (για 14.013 κρατικούς και δημόσιους υπαλλήλους), αλλά και ενδιάμεσοι χώροι πρασίνου (το 40% αυτών των στρεμμάτων).
- Το υπόλοιπο του ακινήτου, δηλαδή τα 77 στρεμ. εκτός του νέου πολεοδομικού κέντρου, θα αποδοθεί ως «ευρύς κοινωνικός εξοπλισμός στην πόλη και συμπεριλαμβάνει κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους». Όπως τονίζεται στο ΕΠΣ, «λόγω του μεγέθους της έκτασης αναμένεται να λειτουργήσει ως χώρος υπερτοπικού πρασίνου επιπέδου πάρκου πόλης».
Οι ενστάσεις από κατοίκους και φορείς
© SOOC
Εξ αρχής είχε διευκρινιστεί ότι το επίμαχο έργο, παρά το μέγεθος και τη σπουδαιότητα της επιρροής του, θα υλοποιηθεί με τη διαδικασία σύμπραξης μεταξύ Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (δηλαδή, μέσω ΣΔΙΤ), παρακάμπτοντας τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Όπως είχε σχολιάσει σε ανάρτηση ο αρχιτέκτονας Γιώργος Τριανταφύλλου, σε αυτή την περίπτωση «το βασικό κριτήριο για την τελική επιλογή του αναδόχου είναι η οικονομική προσφορά» και με αυτού του είδους τις «μελετο-κατασκευές» έχουν αμφίβολα αποτελέσματα, ενώ η περίπτωση της ΠΥΡΚΑΛ έπρεπε να συμβαδίζει με το Ρυθμιστικό Σχέδιο, το οποίο παρεμπιπτόντως έχουμε εγκαταλείψει από καιρό.
Ένας κομβικός λόγος είναι πως από τη μετεγκατάσταση θα αδειάσουν δεκάδες κτίρια (τα 107 είναι μισθωμένα και τα υπόλοιπα 20 κτίρια ιδιόκτητα) – ποιο θα είναι το μέλλον αυτών των ακινήτων σε μια πόλη που αγωνιά από την έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων; Από την άλλη, είναι το κυκλοφοριακό δίκτυο πέριξ της ΠΥΡΚΑΛ να δεχθεί το φορτίο χιλιάδων υπαλλήλων και εκατοντάδων πολιτών προς εξυπηρέτηση στις δημόσιες υπηρεσίες του νέου πάρκου;
Επιφυλακτικός για το σχέδιο της ΠΥΡΚΑΛ έχει εμφανιστεί και ο νέος δήμαρχος Αθηνών, Χάρης Δούκας.
Όσον αφορά την προσφυγή για την αδειοδότηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το κυκλοφοριακό είναι μεταξύ όσων επισημαίνονται. Συνολικά, στο αίτημα που υπογράφουν 48 κάτοικοι και δύο φορείς επισημαίνεται ότι το Σχέδιο παραβαίνει έξι ευρωπαϊκές οδηγίες και μία ευρωπαϊκή σύμβαση, αλλά και προσπερνά τον ίδιο τον εθνικό κλιματικό νόμο, έχοντας πρότερα δείξει αδιαφορία για τις αντιδράσεις στη διαδικασία διαβούλευσης του πρότζεκτ.
